آرانای ویروس
ویروس آرانای یا ویروس با آر.ان. ای مثبت نوعی از ویروسهاست که ژنوم یا ماده ژنتیکی آن از آرانای تشکیل شدهاست.[1]
ویروس RNA ویروسی است که RNA (اسید ریبونوکلئیک اسید) به عنوان ماده ژنتیکی آن دارد. این اسید نوکلئیک معمولاً RNA تک رشتهای (ssRNA) است اما ممکن است RNA دو رشتهای (dsRNA) باشد. بیماریهای قابل توجه انسانی ناشی از ویروسهای RNA شامل بیماری ویروس ابولا، سارس، هاری، سرماخوردگی، آنفلوانزا، هپاتیت C، هپاتیت E، تب نیل غربی، فلج اطفال، سرخک، ویروس تی و بیماری کروناویروس ۲۰۱۹ است.
کمیته بینالمللی طبقهبندی ویروسها (ICTV) ویروسهای RNA را دستهبندی میکند که متعلق به گروه III، گروه IV یا گروه V سیستم طبقهبندی بالتیمور برای طبقهبندی ویروسها است و ویروسهایی با واسطههای DNA را در چرخه زندگی خود به عنوان ویروس RNA در نظر نمیگیرد. ویروسهایی که RNA به عنوان ماده ژنتیکی آنها شامل واسطههای DNA در چرخه تکثیر آنها هستند، ویروس ویروسی نامیده میشوند و گروه VI از طبقهبندی بالتیمور را تشکیل میدهند. ویروسهای ویروسی قابل توجه انسان شامل HIV-1 و HIV-2، علت بیماری ایدز است.
اصطلاح دیگر ویروسهای RNA که صراحتاً ویروس را از بین نمیبرد، ریبوویروس است.
طبقهبندی
ژنوم در ویروس آر.ان. ای معمولاً تکرشتهای (ssRNA) و گاهی نیز جفترشتهای (dsRNA) است.
آر. ان. ای تکرشتهای براساس پولاریته تعریف شده و درصورت همقطب بودن پولاریته آر.ان. ای و پولاریته ام.آر.ان. ای (RNA پیامرسان) مثبت است. درحالت مقابل، اگر ایندو مکمل هم باشند پولاریته منفی محسوب میشود. ویروسهای پولاریتهمنفی برای رونویسی از آر. ان. ای پیامبر نیاز به آنزیم ویژهای بنام ترانسکریپتاز خواهند داشت.[2]
بعضی از آرانای ویروسهای تکرشتهای که قادر به ایجاد عفونت در سلولهای جانوری هستند در داخل ذره ویروسی یک DNA پلیمراز وابسته به RNA به نام ترانس کریپتاز معکوس (Reverse transcriptase) دارند.
در هنگام ایجاد عفونت ژنوم RNA تک رشته ویروس با حدود ۱۰۰۰۰ نوکلئوتید همراه به آنزیم ترانس کریپتاز معکوس و یک tRNA به عنوان حامل آنزیم برداشته شده از سلول میزبان قبلی وارد سلول میزبان جدید میشود. tRNAتبدیل فوری RNA ویروسی به DNA دو رشتهای را تسهیل مینماید. آنزیم ترانس کریپتاز معکوس به عنوان DNA پلیمراز وابسته به RNA ابتدا سنتز یک رشته DNA مکمل RNA ویروسی را کاتالیز میکند. سپس با کمک محیط قلیایی NaOH رشته RNA در هیبرید DNA - RNA تخریب شده و سپس به کمک DNA پلی مراز I رشته دوم DNA ساخته میشود و تکثیر ژنوم ویروس آغاز میشود.
جستارهای وابسته
دیانای ویروسها
منابع
- MeSH, retrieved on 12 April 2008.
- Nguyen M, Haenni AL (2003). "Expression strategies of ambisense viruses". Virus Res. 93 (2): 141–50. doi:10.1016/S0168-1702(03)00094-7. PMID 12782362.