آسپاراژیناز
آسپاراژیناز (انگلیسی: Asparaginase) آنزیمی است که در صنایع غذایی و همچنین به‌عنوان دارو بکار می‌رود.[1][2]
 | |
|---|---|
| سامانه‌شناسی نام (آیوپاک) | |
| E. coli L-asparagine amidohydrolase | |
| داده‌های بالینی | |
| نام تجاری | Elspar, others |
| AHFS/دانشنامه دراگز | monograph |
| مدلاین پلاس | a682046 |
| Licence data | EMA:Link, US FDA:link |
| رده بارداری | C(US) |
| تجویز | عضلانی یا داخل‌وریدی |
| داده‌های فارماکوکینتیکی | |
| نیمه‌عمر | ۳۹ تا ۴۹ ساعت (عضلانی)، ۸ تا ۳۰ ساعت (وریدی) |
| شناسه | |
| شماره سی‌ای‌اس | 9015-68-3  |
| کد ATC | L01XX02 |
| IUPHAR ligand | ۷۳۴۷ |
| بانک‌دارو | DB00023 |
| کم‌اسپایدر | none  |
| UNII | G4FQ3CKY5R |
| KEGG | D02997 |
| مترادفها | crisantaspase, colaspase |
| داده‌های شیمی | |
| فرمول | C1377H2208N382O442S۱۷ |
| وزن مولکولی | 31731.9 g/mol |
| (what is this?) (verify) | |
مصارف دارویی آن، درمانِ لوسمی حاد لنفاوی، لوسمی حاد مغز استخوان و لنفوم غیر هوچکین است[1] و می‌توان آنرا به‌صورت تزریق زیرجلدی، عضلانی و داخل‌وریدی تجویز کرد.[1] آسپاراژیناز کارش را از طریق شکستن و تجزیهٔ اسید آمینه‌ای به نام «آسپاراژین» انجام می‌دهند که سلول‌های سرطانی بدون آن، قادر به ساختِ دی‌ان‌ای نیستند.[1]
در صنایع غذایی از این آنزیم جهت کاهش آکریل آمید استفاده[2] و یک افزودنی مجاز محسوب می‌شود.[2]
عوارض جانبی مهم آن، واکنش‌های حساسیتی، پانکراتیت، مشکلات کلیوی و اختلالات کبدی است[1] و استفاده از آن در دوران بارداری، ممکن است موجب صدمه به جنین شود.[3]
سازمان غذا و دارو آمریکا این آنزیم را در سال ۱۹۷۸ میلادی برای مصارف دارویی مورد تأیید قرار داد.[4] این دارو جزءِ داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است که در واقع فهرستی از موثرترین و بی‌خطرترین داروهای مورد نیاز در سیستم بهداشت است.[5] قیمت عمده‌فروشی آن در کشورهای در حال توسعه، ۴۲٫۰۰ دلار آمریکا برای هر ویال ۱۰٬۰۰۰ واحدی است.[6] همین میزان دارو در انگلستان، ۶۱۳٫۰۰ پوند استرلینگ برای سرویس سلامت همگانی (ان‌اچ‌اس) هزینه دارد.[7]
آسپاراژیناز معمولاً از اشریشیا کلی یا دیکیا دادانتی بدست می‌آید.[4][8]
منابع
- "Asparaginase". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 27 March 2017. Retrieved 8 December 2016.
- Gökmen, Vural (2015). Acrylamide in Food: Analysis, Content and Potential Health Effects. Academic Press. p. 415. ISBN 978-0-12-802875-9. Archived from the original on 2016-12-21.
- "Asparaginase escherichia coli (Elspar) Use During Pregnancy". www.drugs.com. Archived from the original on 27 March 2017. Retrieved 20 December 2016.
- Kim, Kyu-Won; Roh, Jae Kyung; Wee, Hee-Jun; Kim, Chan (2016). Cancer Drug Discovery: Science and History. Springer. p. 147. ISBN 9789402408447. Archived from the original on 2016-12-21.
- "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Archived (PDF) from the original on 13 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
- "Asparaginase". Archived from the original on 27 March 2017. Retrieved 15 September 2019.|website=International Drug Price Indicator Guide|accessdate=8 December 2016|deadurl=no|archiveurl= March 2017|df=}}
- British National Formulary: BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. p. 600. ISBN 978-0-85711-156-2.
- Farmer, Peter B.; Walker, John M. (2012). The Molecular Basis of Cancer. Springer Science & Business Media. p. 279. ISBN 978-1-4684-7313-1. Archived from the original on 2016-12-21.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Asparaginase». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷.
پیوند به بیرون
- ردهٔ موتیفی CLV_TASPASE1 در مرجع موتیف خطی یوکاریوتیک
- Asparaginase در سرعنوان‌های موضوعی پزشکی (MeSH) در کتابخانهٔ ملی پزشکی ایالات متحدهٔ آمریکا
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آسپاراژیناز موجود است. |