اتوپوساید
اِتوپوساید (انگلیسی: Etoposide) با نام تجاری اِتوفوفوس که در ایران به آن اتوپوزاید هم میگویند، یک داروی شیمیدرمانی است که در درمان برخی سرطانها کاربرد دارد.[1]
![]() | |
|---|---|
![]() | |
| سامانهشناسی نام (آیوپاک) | |
| 4'-Demethyl-epipodophyllotoxin 9-[4,6-O-(R)-ethylidene-beta-D-glucopyranoside], 4' -(dihydrogen phosphate) | |
| دادههای بالینی | |
| نام تجاری | Etopophos, Toposar, others |
| AHFS/دانشنامه دراگز | monograph |
| مدلاین پلاس | a684055 |
| رده بارداری | D(US) |
| تجویز | خوراکی، داخلوریدی |
| دادههای فارماکوکینتیکی | |
| فراهمی زیستی | بشدت متغیر، ۲۵ تا ۷۵٪ |
| پیوند پروتئینی | ۹۷٪ |
| متابولیسم | کبد (از طریق آنزیم CYP3A4) |
| نیمهعمر | خوراکی: ۶ ساعت داخلوریدی: ۶ تا ۱۲ ساعت داخلوریدی در کودکان: ۳ ساعت |
| دفع | کلیه و مدفوع |
| شناسه | |
| شماره سیایاس | 33419-42-0 |
| کد ATC | L01CB01 |
| پابکم | CID 36462 |
| IUPHAR ligand | ۶۸۱۵ |
| بانکدارو | DB00773 |
| کماسپایدر | 33510 |
| UNII | 6PLQ3CP4P3 |
| KEGG | D00125 |
| ChEBI | CHEBI:۴۹۱۱ |
| ChEMBL | CHEMBL44657 |
| مترادفها | VP-16; VP-16-213 |
| دادههای شیمی | |
| فرمول | C29H32O۱۳ |
| وزن مولکولی | 588.557 g/mol |
| SMILES | eMolecules & PubChem |
| |
| Physical data | |
| دمای ذوب | ۲۴۳٫۵ °C (470 °F) |
| | |
این دارو هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریق وریدی قابل تجویز است[1] و عوارض جانبی بسیار شایع آن[1] شامل کاهش تمامی انواع گلبولهای خون، استفراغ، بیاشتهایی، اسهال، ریزش مو و تب است.[1] عوارض جانبی شدید آن نیز شامل واکنشهای آرژیک و فشار خون پایین است.[1][2] مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین صدمه بزند.[1]
این دارو متعلق به خانوادهٔ «بازدارندههای توپوایزومراز» است[1] و کارش از طریق آسیبرسانی به دیانای انجام میشود.[1] این دارو در سال ۱۹۸۳ میلادی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا پذیرفته شد[1] و هماکنون جزءِ داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است که مجموعهای از مؤثرترین و بیخطرترین داروها در سیستم سلامت هستند.[3]
قیمت عمدهفروشی آن در کشورهای در حال توسعه، بین ۳٫۲۴ تا ۵٫۱۸ دلار آمریکا برای هر ویال ۱۰۰ میلیگرمی است.[4] همین میزان دارو در سال ۲۰۱۵ در انگلستان، ۱۲٫۱۵ پوند استرلینگ برای سرویس سلامت همگانی (اناچاس) هزینه داشت.[5]
کاربردهای درمانی
برخی سرطانهایی که اتوپوساید در آنها استفاده میشود عبارتند از:[1]
- سرطان بیضه
- سرطان ریه
- لنفوم
- لوسمی غیر لنفوسیتیک
- سرطان تخمدان
- سارکوم کاپوسی
- سارکوم یوئینگ
- گلیوبلاستوما
منابع
- "Etoposide". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 31 March 2016. Retrieved 8 December 2016.
- WHO Model Formulary 2008 (PDF). World Health Organization. 2009. p. 227. ISBN 9789241547659. Archived (PDF) from the original on 13 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
- "WHO Model List of Essential Medicines (19th List)" (PDF). World Health Organization. April 2015. Archived (PDF) from the original on 13 December 2016. Retrieved 8 December 2016.
- "Etoposide".|website=International Drug Price Indicator Guide|accessdate=8 December 2016}}
- British national formulary: BNF 69 (69 ed.). British Medical Association. 2015. p. 593. ISBN 978-0-85711-156-2.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Etoposide». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷.

