باهماد آزادگان

باهماد آزادگان نام گروهی از هواداران احمد کسروی است که در حیات او و پس از آن در راه اشاعه اندیشه‌های اجتماعی و سکولار احمد کسروی موسوم به «پاک‌دینی» فعالیت می‌کردند.[1]

تأسیس

در دوران پس از شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی، احمد کسروی جمعیت «باهماد آزادگان» را راه‌اندازی کرد. وی هم‌چنین از فروردین ۱۳۲۲ خورشیدی[2] نشریه پرچم را به عنوان ارگان اطلاع‌رسانی این جمعیت منتشر می‌کرد.[3] انجمن باهماد آزادگان به اصولی پیش‌رور در عصر خود معتقد بود، از اصلاحات ارضی حمایت می‌کرد و خواستار حقوق بیشتری، از جمله «کشف حجاب و حق طلاق» برای زنان ایرانی بود.[4]

«جشن کتاب‌سوزان» جنبش پاک‌دینی

احمد کسروی و پیروانش در انجمن باهماد آزادگان، در چله زمستان (اول دی‌ماه) مراسمی را تحت عنوان «جشن کتاب‌سوزان» راه می‌انداختند. کتاب‌هایی که از سوی آنان غیراخلاقی و مضر تشخیص داده می‌شد، در مراسمی سالانه به درون آتش افکنده می‌شدند.[4][5]

واژه شناسی

واژه «باهماد» که کسروی برای نخستین بار در زبان پارسی به کار برده، واژه ای برگرفته از دو بخش باهم + آد باشد که آد پسوندی به معنای «بهم بودن چند کس برای کاری» را می‌دهد و از پسوندهایی است که کسروی خود گزارده‌است. در کتاب زبان پاک - که شامل پیشنهادهایی برای بهبود زبان پارسی است - واژه «باهماد» به عنوان معادلی برای «جمعیت» و «حزب» آورده شده که معادل پارسی درستی نداشته. اگر هم تا آن زمان «گروه» را به کار می‌برده‌اند، غلط است و گروه به معنای عده ای از مردم است که بدون یک خواست همگانی گرد هم آمده باشند[6] همچنین از دید کسروی واژه «دسته» به این معنی نزدیک است اما توانایی رساندن مفهوم یک حزب سیاسی را ندارد زیرا «حزب» آن را نامند که گروهی از آدمیان اندیشه مشترکی ای را در سر دارند و برای رسیدن به آرمان‌های مشخصی با یکدیگر دست دهند و به آن بکوشند، پس کسروی برای مفهوم «اجتماع»، کارواژه «باهمیدن» و «فراهمیدن» را آورد، و با بکارگیری پسوند «آد»، دو واژه «باهماد» و «فراهماد» را به مفهوم «جمعیت» و «حزب» آورد.[7] همچنین این واژه در فرهنگ‌های سره نویسان نیز وارد شده و مورد استفاده قرار گرفته[8]

جستارهای وابسته

احمد کسروی

پاک دینی

زبان پاک

منابع
  1. واعظ‌پور، اسماعیل. «تاریخچهٔ باهماد آزادگان»
  2. "بهایی‌گری"؛ جستاری در دیگرستیزی، بی‌بی‌سی فارسی
  3. احمد کسروی، تجسم مدرنیته ایرانی با تناقض‌هایش، بی‌بی‌سی فارسی
  4. روشنفکران و هنجارهای جدید جنسی - ژانت آفاری، بی‌بی‌سی فارسی
  5. .Stuart Macintyre, Juan Maiguashca, Attila Pok, The Oxford History of Historical Writing: Volume 4: ۱۸۰۰–۱۹۴۵ ۲۰۱۱, انتشارات دانشگاه آکسفورد - شابک =0199533091, 9780199533091 ,صفحه =۱۴۲
  6. کسروی، احمد (۱۳۲۲). زبان پاک. صص. ۳۲.
  7. همان. صص. ۳۵.
  8. «پارسی گویی، چمواژه واژه ((حزب))».
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.