تاریخ مشروطه ایران (کتاب)
کتاب تاریخ مشروطه ایران نوشته احمد کسروی در سال ۱۳۱۹ خورشیدی به چاپ رسید.[1] این نبشته برجسته‌ترین سند نوشته شده دربارهٔ رویداد مشروطه و چند و چون آن می‌باشد و حتی در زمانی که نوشته‌های کسروی ممنوع شمرده می‌شود این نوشتار همچنان آبشخور و گواه پژوهش‌های تاریخی است. این کتاب توسط ایوان سیگل به انگلیسی نیز ترجمه شده‌است.
 | |
| نویسنده(ها) | احمد کسروی |
|---|---|
| زبان | فارسی |
| موضوع(ها) | تاریخ ایران، انقلاب مشروطه |
| ناشر | در سال‌های مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده |
| گونه رسانه | کتاب |
نگاهی کوتاه به مشروطه ایرانی کسروی
کسروی پوشینه (جلد) نخست این کتاب را به نام «تاریخ هیجده سالهٔ آذربایجان» نوشته و پس از چاپ و نشر پوشینه دوم آن را به نام «تاریخ مشروطهٔ ایران» انتشار داد. او نوشتن این تاریخ را نخست از ماهنامه‌ای به نام پیمان آغاز کرد.
انگیزه کسروی از نگارش این نبشته
کسروی انگیزه‌های زیر را برای نگارش این نبشته برمی‌شمرد:
- کسروی می‌گوید: «سی سال گذشت و یکی از آنان که در جنبش پا در میان داشته بود یا خود می‌توانست آگاهیهایی گرد آورد به نوشتن آن برنخاست، و من دیدم داستان‌ها از میان می‌رود و در آینده کسی گرد آوردن آن‌ها نخواهد توانست. یک جنبشی که در زمان ما رخ داده، اگر ما داستان آن را ننویسیم دیگران چگونه خواهند نوشت؟!...»
- بررسی رازهای ناکامی جنبش
- شناساندن قهرمانان راستین و پیشگیری از واژگونه نمایی تاریخ
- پیشگیری از چسباندن این جنبش به بیگانگان
- یاداوری کوشش کسانی که در آینده کنار گذارده شدند.
- پیشگیری از نوشته شدن تاریخ میهن به دست بیگانه
- و سرانجام درد فراموشی ایرانیان
ساختار کتاب
- بخش یکم
- گفتار یکم. ایرانیان چگونه بیدار شدند؟
- ایران پیش از جنبش مشروطه
- حاجی‌میرزا حسین‌خان سپهسالار
- میرزا ملکم‌خان و سید جمال‌الدین
- نامه سید جمال‌الدین به ناصرالدین‌شاه
- آغاز بیداری در توده ایران
- روزنامه و دبستان
- امین‌الدوله و کارهای او
- وامهای ایران
- رنجش مردم از بلژیکیان
- برافتادن اتابک و وزیر اعظمی عین‌الدوله
- دستگیری طلبه‌ها
- پیمان گمرکی با روسیان و تعرفه نوین
- پیشرفت دبستان‌ها
- فزونی روزنامه‌ها
- حبل‌المتین
- کتاب‌های طالبوف و سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیک
- شعرهای وطنی
- گفتار دوم. جنبش مشروطه‌خواهی چگونه پیدا شد؟
- همدستی دو سید
- آزردگی نمودن بازرگانان تهران از دست بلژیکیان
- آشوب کرمان
- ویران کردن سرای بانک
- چوب زدن علاءالدوله بپای بازرگانان
- پیش‌آمد مسجدشاه
- رفتن کوشندگان بعبدالعظیم
- پذیرفتن شاه درخواست‌ها را
- عدالتخانه
- بازگشت کوچندگان به تهران
- بداندیشیهای عین‌الدوله
- نشست در باغشاه
- نامهٔ طباطبایی بعین‌الدوله
- آشوب مشهد و آوازه آن
- نامه طباطبایی بمظفرالدین‌شاه
- بیرون کردن رشدیه و دیگران از تهران
- نامه ناصرالملک بطباطبایی
- کشته‌شدن سید عبدالحمید
- داستان مسجد آدینه
- پراکنده‌شدن مردم از مسجد
- کوچیدن علما به قم
- درخواست‌های مردم از دولت
- پشتیبانی محمدعلی میرزا از کوشندگان
- فرمان مشروطه
- کارشکنی‌های درباریان
- گفتار سوم. تبریز چگونه برخاست؟
- کشاکشهای کیشی در آذربایجان
- کشته‌شدن میرزا آقاخان کرمانی و یاران او
- داستان نان
- کشته‌شدن جعفرآقا شکاک
- جنگ ارمنی و مسلمان در قفقاز
- بدیهای محمد علی‌میرزای ولیعد
- کوشندگان تبریز
- جنبش تبریز
- هنایش این جنبش در مردم تبریز
- پذیرفتن شاه درخواست تبریزیان را
- کارهائیکه مردم می‌کردند
- بازشدن دارالشوری
- بیرون کردن میرهاشم و امام‌جمعه از تبریز
- نخستین نبرد با محمد علیمیرزا
- بانک ملی
- نمونه سهشهای ایرانیان
- پاسخ سنجیدهٔ تبریز درباهٔ بانک ملی
- رفتن محمد علیمیرزا به تهران
- داده‌شدن قانون اساسی
- روانه گردانیدن نمایندگان از آذربایجان
- دلبستگی ایرانیان قفقاز به مشروطه
- جنگ حیدری و نعمتی در اردبیل
- گفتار چهارم. چه کشاکشهایی با محمد علیمیرزا برخاست؟
- مرگ مظفرالدین‌شاه
- تاجگزاری محمدعلی میرزا و بی‌پروایی او با مجلس
- کوشش‌های مجلس به برانداختن نوز و پریم
- شناساندن وزیران بمجلس
- شورش بهمن‌ماه
- درخواست‌های هفت‌گانه تبریزیان
. .
- بخش دوم
- گفتار ششم. اتابک به چه نیرنگ‌ها کوشید؟
- اندیشه‌های اتابک
- اندیشه‌های حاجی شیخ فضل‌الله
- آغاز دو دستگی میان علما
- کشاکش بر سر قانون اساسی
- شورش اردیبهشت‌ماه (در تبریز)
- دوسخنی میان تبریز و تهران
- پافشاری تبریز
- دستبردهاییکه علما در قانون می‌کردند
- گفتار هفتم. نبرد مشروطه و مشروعه بکجا انجامید؟
- همدستی سه مجتهد
- داستان ماکو
- داستان سالارالدوله
- پیشرفت یکی از خواست‌های ملایان
- بیدادگری‌های پسر رحیمخان
- درماندگی مجلس
- داستان اکرام‌السلطان
- بازپافشاری تبریز
- آمادگیهای جنگی تبریز
- جنبش مجلس و نتیجه آن
- گفتار نهم. چگونه بار دیگر کشاکش آغاز یافت؟
- بدخواهی‌های سعدالدوله و امیربهادر و دیگران
- سست‌کاریهای مجلس
- تاختن به مجلس و آغاز آشوب
- پافشاری مجلس و پایداری آن
- پیوستن ملایان باوباشان
- آدمکشی در میدان توپخانه
- یک‌کار بسیار بجایی که انجمن تبریز کرد
- پیروزی آزادیخواهان و پایان آشوب
- ایستادگی تبریز و بیهودگی آن
- پایان کار ملایان
- گرفتاری سردستگان اوباش و کیفر ایشان
- نخستین خون‌ریزی در تبریز
- ایستادگی‌های دوچیان
- فرمانفرما در ساوجبلاغ
ررخداد هشتم اسفند
- گفتار دهم. جستجو از حال مردم
- دگرگونی که در جنبش آزادیخواهی رخ داد
- روزنامه‌ها
- بخش سوم
- گفتار یازدهم. چگونه مجلس به توپ بسته شد؟
- باز پسین کوشش محمد علیمیرزا
- بیرون رفتن محمدعلیمیرزا از تهران
- راه نجات
- یک نافهمی دیگر از سران آزادی
- راپورت‌های لیاخوف
- خواستن محمدعلیمیرزا هشت تن را
- خروش تبریز
- شورش شهرها یا نمایشهای بیپا
- بی‌پروایی مجلس در برابر این درخواست‌ها
- لایحه مجلس
- بازپسین نشست‌های مجلس
- آمادگیهای نارسایی که در بیرون می‌رفت
- یک مردانگی بجایی از علمای نجف
- پاسخ لایحه مجلس از شاه
- بازپسین روزها
- هفته شور و خروش در تبریز
- جنبش ملایان و آغاز آشوب
- دسته‌بندی ملایان و خیزش اسلامیه
- ایستادگی آزادیخواهان و آمادگیهای آن‌ها
- سه‌شنبه دوم تیرماه
- آغاز جنگ
- شکست آزادیخواهان
- مامانتوف چه دیده
- چه بر سر دو سید و دیگران گذشت؟
- سرگذشت میرزا جهانگیرخان و دیگران
- سرگذشت‌های دیگران
- پناهیدن تقی‌زاده به سفارت انگلیس
- فردای آن روز
- کشته‌شدن ملک و میرزا جهانگیرخان
- با دیگران چه کردند؟
- رنجش میانه محمدعلی میرزا و انگلیسها
- دنباله‌هایی که زبونی تهران توانستی داشت
- در شهرهای دیگر
- گفتار دوازدهم. جنگ در تبریز چگونه آغاز یافت؟
- آغاز جنگ و بهم‌خوردن انجمن
- آمدن بیوکخان و سختی جنگ و تاراج
- رسیدن رحیمخان به بیرون شهر
- درآمدن رحیمخان به شهر
- پافشاری گردانه ستارخان
- بازشورانیدن ستارخان تبریز را
- جنگ‌های سخت
- تلگراف‌هایی از اسلامیه نشینان
- گفتار سیزدهم. چه جنگ‌هایی با عین‌الدوله و سپهسالار رفت؟
- رسیدن عین‌الدوله و سپه‌دار
- پشتیبانی‌هایی که به تبریز می‌نمودند
- یاوری‌هایی که دیگران کردند
- پشتیبانی که علمای نجف نمودند
- انجمن تبریز یا جانشین مجلس
- کشته‌شدن شریف‌زاده
- آغاز چیرگی مجاهدان
- گفتار چهاردهم. چگونه مشروطه‌خواهان بشهرگشایی پرداختند؟
- خوشترین روزهای تبریز
- پروایی که دربارهٔ بیگانگان می‌نمودند
- فرستادن جعبه برای شجاع نظام
- کشته شدن شجاع نظام و دیگران
- گشاده‌شدن سلماس و مرند
- آرامش و سامان در درون شهر
- گشادی خوی
- شب حسن دلی
- داستان مراغه
- رسیدن حاجی صمدخان به مراغه
- جنگ‌های شیرمین و سرد رود
- آمادگیهای دو سو
- مجلس شورای کبرای دولتی
- تیرخوردن حاجی شیخ فضل‌الله
- یک کار شگفتی از آزادیخواهان قفقاز
- گفتار پانزدهم. چگونه تبریز بار دیگر بتنگنا افتاد؟
- تبریز و خوی سلماس
- آغاز جنگ با صمدخان
- جنگ شانزدهم بهمن
- جنگ الوار
- جنگ‌های ششم اسفند
- پس از آنروز
- روز چهاردهم اسفند
- درآمدن صمدخان به هکماوار
- در شهر چه شورشی برخاست؟
- گریز صمدخان
- جانفشانی‌های امروز
- دشواری بزرگی که رخ می‌نمود
- کشته‌شدن سعید سلماسی
- کشته‌شدن اسماعیل‌خان
- جنگ بزرگ ساری‌داغ
- جنگ آناخواتون
- آمادگی برای واپسین جنگ
- مستر باسکرویل
- جنگ عام غازان با واپسین جنگ
- دامنه جنگ
- میانجیگیری نمایندگان روس و انگلیس
- سرفرود آوردن محمدعلیمیرزا به مشروطه
 |
متن کاملِ تاریخ مشروطه ایران در ویکی‌نبشته |
منابع
- «معرفی کتاب:: تاریخ مشروطه ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ مهر ۱۳۹۰.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.