شیعی‌گری

شیعی‌گری با نام دیگر بخوانند و داوری کنند کتابی نوشته شده از احمد کسروی است که به خرده‌گیری‌هایی به کیش شیعه می‌پردازد. شیعیگری یکی از سه‌کتاب کسروی (دو کتاب دیگر بهائیگری و صوفیگری) در خرده‌گیری بر آنچه که بددینی می‌خواند است. این کتاب در زمان زندگانی کسروی جنجال‌های فراوانی را برانگیخت و حتی کار به دادخواهی او در دادگاه کشید؛ ولی پیش از طی کامل مراتب قانونی و صدور حکم، چند تن از مراجع تقلید شیعه با فتاوا و حمایت‌های خویی، عبدالحسین امینی، حسین قمی[1] بروجردی، صدر پدر امام موسی صدر[2] و روح‌الله خمینی[3] (از روحانیون شیعه) و به سرکردگی نواب صفوی کسروی را در دادگاه به ضرب چاقو به قتل رسانیدند.[4] رسول جعفریان، ضمن «ورق‌پاره» خواندن «شیعه‌گری»، آن را یکی از تندترین و افراطی‌ترین نوشته‌ها ضدّ مذهب تشیع در ۵۰ سال پیش از دههٔ بیست شمسی می‌خواند. وی کسروی و سید علی‌محمد باب را شبیه به هم اما با تفاوت‌هایی در «فضا و هوا» و دارای برانگیختگی می‌داند. رسالهٔ «داوری کنید» همان «شیعه‌گری» است که پس از ممنوعیت «شیعه‌گری» با افزودن تغییرات و تحت نامی جدید به چاپ رسید.[5]

شیعی‌گری
نویسنده(ها)احمد کسروی
کشورتهران
زبانپارسی
تاریخ نشر
بهمن ۱۳۲۲
متن مربوطه در ویکی‌نبشته: بخوانند و داوری کنند

مضمون

برخی از دیدگاه‌های کسروی که در این کتاب نگارش شده‌اند به صورت خلاصه به شرح زیر است:

  • وی پیدایش مذهب شیعه را از زمان بنی‌امیه می‌داند.[6]
  • وی نخستین آلودگی مذهب شیعه را بدگویی تندروانشان از ابوبکر و عمر و عثمان به دلیل پیشی گرفتن بر علی در خلافت می‌داند. به عقیده وی جعفر امام ششم شیعیان اولین کسی بود که لفظ امام را ساخت، و برای گرفتن «خمس» و «مال امام» گفت که باید خلیفه از طرف خدا باشد و از ترس نام خلیفه را به امام تغییر داد.[7]
  • وی گفته امامان شیعه را در مورد اینکه «معنی قرآن را جز ما نداند و هر کس نداند باید از ما بپرسد» و «هر کس امام زمان خود را نشناسد بی‌دین از دنیا رفته‌است» را جز «لاف زدن» و «گزافه گفتن» نشمرده‌است؛ و گوینده‌اش را بی‌دین و خدانشناس می‌داند.[8]
  • به اعتقاد وی «در شیعی‌گری دلیل خواستن و چیزی را به داوری خرد سپردن از نخست نبوده و کنون هم نخواهد بود».[9]
  • وی می‌گوید عثمان بن سعید چنین گفته و رابطه خود با امام زمان را چنین دانسته: «آن امام مرا میانه خود و مردم میانجی گردانده. شما هر سخنی می‌دارید به من بگوئید و هر پولی می‌دهید به من بدهید.»[9]

وی خرده‌هائی به شیعی‌گری می‌گیرد که گزیده‌ای از آنان را ما اینجا می‌آوریم، از جمله:

  • «بنیاد شیعیگری بر آنست که خلیفه بایستی از سوی خدا برگزیده شود نه از سوی مردم. ما می‌پرسیم: دلیل این سخن چه بوده؟ کتاب اسلام قرآن می‌بود، آیا در کجای قرآن چنین گفته‌ای هست؟ چگونه تواند بود که چنین چیزی باشد و در قرآن یادی از آن نباشد؟»[10]
  • «چه شد که دلبستگی شیعیان قزوین به اسلام و دستورهای پیغمبر اسلام بیشتر از دلبستگی یاران پیغمبر گردید؟ آن مردانی که در راه پیغمبر و دین او از جان گذشته و آن همه گزندها دیده بودند، چه شد که به اندازه ملایان شکم پرست ایران به دستورهای پیغمبر ارج نمی‌گزاردند؟!»[11]


انتشار کتاب

کتاب شیعیگری را کسروی در بهمن ماه ۱۳۲۲ منتشر ساخت. به دنبال آن، برخی افراد و نیز رجال مذهبی کشور، نسبت به مطالب آن، اعتراض کرده و برعلیه وی شکایت به دادگاه بردند و پخش کتاب را ممنوع اعلام نمودند. کسروی از پای ننشست و چهار ماه بعد، برای توجیه عقاید خویش درپیش مردم، کتاب فوق را با توضیحات بیشتر انتشار و به داوری مردم واگذار کرد. خود در این باره می‌نویسد: «ما چنانکه خواهش کرده‌ایم دوست میداریم هر خواننده‌ای راستی را داور باشد. هیچ سخنی را بی دلیل از ما نپذیرد و از هیچ سخنی که با دلیلست چشم نپوشد چنان داند که یک دادگاه بزرگیست که او داورش میباشد و رفتاری کند که شایندۀ چنان جایگاه باشد.»

کتاب صوتی شیعیگری با صدای قاسم قره داغی ضبط، و در 2015 میلادی از طریق انتشارات آوای بوف منتشر شده‌است که مدت آن 5 ساعت و 40 دقیقه است.[12]

واکنش‌ها

دعوت به کشتن احمد کسروی

سید روح‌الله خمینی در نامه‌ای سرگشاده ظاهراً خطاب به مردم و روحانیان با عنوان «بخوانید و به کار بندید» به تاریخ اردیبهشت ۱۳۲۳ خورشیدی،[13] در پاسخ به کتاب جنجالی «شیعیگری؛ بخوانند و داوری کنند» از احمد کسروی، وی را «یک نفر تبریزی بی‌سروپا» خطاب کرد[14] و از روحانیونی بود که «مسلمانان با غیرت» را به کشتن «این مرتد جاهل مفسدالارض» فراخواند.[15]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. http://mobahesat.ir/1964
  2. http://www.iichs.org/index.asp?id=266&doc_cat=8
  3. http://iranianuk.com/20120316063115015/احمد-کسروی-شهید-ایران-مدرن-در-راه-عقلانیت-مقاله-ای-از-عباس-میلانی
  4. رسولی پور، مرتضی جمعیت فدائیان اسلام؛ گفتگو با احمد شهاب مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران |http://www.iichs.org/index.asp?id=266&doc_cat=8
  5. جعفریان، رسول (۱۳۹۰). جریان‌های مذهبی-سیاسی از ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷. تهران: علمی. صص. ۶۸ و ۶۹.
  6. احمد کسروی؛ شیعی‌گری یا بخوانند و داوری کنند، گفتار یکم، شیعی گری چگونه پیدا شد؟
  7. همان‌جا
  8. احمد کسروی؛ شیعی‌گری یا بخوانند و داوری کنند. گفتار یکم، شیعی گری چگونه پیدا شد؟، ص ۱۰
  9. همان‌جا ص ۱۱
  10. احمد کسروی؛ شیعی‌گری یا بخوانند و داوری کنند. گفتار دوم، خردهایی که به شیعی‌گری توان گرفت، ص ۱۸
  11. احمد کسروی؛ شیعی‌گری یا بخوانند و داوری کنند. گفتار دوم، خردهایی که به شیعی‌گری توان گرفت، ص ۲۱
  12. «ShieiGari - Aḥmad Kasravī». bibliotek.dk.
  13. تاریخ، محمد امینی نویسنده و پژوهشگر. «سکوت دولت و ملت در ترور کسروی». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۱۰.
  14. نامه خمینی؛ 'بخوانید و به کار بندید'، بی‌بی‌سی فارسی
  15. کناره‌گیری روشنفکری ایران از کسروی، بی‌بی‌سی فارسی

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.