عثمان بن سعید
عثمان بن سعید اسدی عمروی، مشهور به ابو عمرو؛ نخستین نایب حجت بن الحسن و از یاران و شاگردان و همچنین وکیل مورد وثوق علی نقی و حسن عسکری بود.[1]
عثمان از یازده سالگی در مصاحبت هادی بوده و مقام شامخی کسب کرده است. از قول احمد بن اسحاق قمی نقل شده است که هادی او را برای پرسیدن سوالات دینی به عثمان بن سعید ارجاع داده است و از عثمان به عنوان امین خود نام برده است.[2]
نام
او از قبیله بنی اسد بود و چون در سامرا زندگی میکرد به او عسکری هم میگفتند. در محافل شیعه به او «سمّان» و «زیّات» (به معنی روغن فروش) هم میگفتند. به خاطر اختفاء امر نیابت و استتار فعالیتهای سیاسی، روغنفروشی میکرد، و اموال و نامهها را با ظرف روغن میان امام و شیعیان جابهجا میکرد.[3] وی همچنین به خاطر ابراز نیابت از طرف امام دوازدهم خود را باب (به معنای درب [امامت]) مینامید.[4] حسن عسکری چون نام طولانی او را شنید، گفت: «کنیه ابن عثمان و ابو عمرو در یک مرد جمع نمیشود». و بنابراین دستور داد که کنیه او را که ابو عمرو باشد بر هم بزنند و وی را «عمری» نامیدند.[5]
غیبت صغری
به ادعای بحار الانوار، پس از در گذشت حسن عسکری، احتمالاً عثمان بن سعید حسن عسکری را غسل داد و کفن کرد و حنوط نمود و به خاک سپرد.[6][7]
به عقیدۀ شیعیان، در این زمان که غیبت صغری هم آغاز گردید، عثمان بن سعید از سوی حجت بن الحسن بهعنوان نخستین نایب خاص وی منصوب گشت و واسطه میان امام و شیعیان شد. درگذشت او را میان سال ۲۶۰ تا ۲۶۷ قمری ذکر کردهاند. پیکرش در شهر سامرای کشور عراق در جایی که سابقا دروازه شهر بود به خاک قرار سپرده شد. بعد از مرگ عثمان بن سعید در سال ۲۶۷ هجری پسر وی محمد بن عثمان به نیابت امام دوازدهم شیعیان منصوب شد. .[8]
جستارهای وابسته
پانویس
- Bernheimer, ʿAlī l-Hādī.
- قرشی، تحلیلی از زندگانی امام هادی علیه السلام، 283.
- الغیبه، شیخ طوسی، مکتبة نینوی الحدیثه، صفحه ۲۱۴
- شیعیگری- احمد کسروی
- بحارالانوار، علامه مجلسی، جلد ۵۱، صفحه ۳۴۶
- بحارالانوار، علامه مجلسی، جلد ۵۱، صفحه ۳۴۴
- الغیبه، شیخ طوسی، مکتبة نینوی الحدیثه، صفحه ۲۱۶
- آخرین امید، ص ۸۰
- قرشی، باقر شریف (۱۳۷۱). تحلیلی از زندگانی امام هادی علیه السلام. ترجمهٔ محمدرضا عطایی. مشهد: کنگره جهانی حضرت رضا.
- Bernheimer، Teresa (۲۰۱۷). ʿAlī l-Hādī. Encyclopaedia of Islam, THREE, Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson.