جابر بن عبدالله انصاری
جابر بن عبدالله انصاری (زاده ۱۶ قبل از هجرت – درگذشته ۷۹ ه. ق[1]) با نسب کامل جابِرِ بن عبدالله بن عَمرو بن حرام بن کعب بن غَنْم بن سلمة از صحابه محمد پیامبر اسلام، که حدود پانزده سال قبل از هجرت محمد در مدینه از قبیله خزرج بهدنیا آمد. شیعیان معتقد هستند که او همانطور که محمد پیامبر اسلام بشارت داده بود تا زمان امامت محمد باقر زنده بود و سلام پیامبر اسلام را به محمد باقر رساند.
Jabir ibn Abdullah جابر بن عبدالله | |
---|---|
Title: al-Ansari الأنصاری | |
زادگاه | مدینه، حجاز |
قومیت | مردم عرب |
شناخته شده برای | همراه وفادار محمد، علی بن ابیطالب، اهل بیت |
تاثیرگذاران | الله، محمد، علی بن ابیطالب، اهل بیت |
درگذشت | ۷۹ هجری قمری (۶۹۸ میلادی) |
مدفن | مدینه، قبرستان بقیع |
والدین | پدر:عبدالله بن عمرو بن حرام مادر: نسیبه بنت عقبه بن عدی |
دین | اسلام |
مسلمان شدن
عبدالله پدر جابر از بزرگان قبیله خزرج و از نخستین مسلمانان مدینه بود و در بیعت عقبه شرکت نموده و از کسانی بوده که سوگند خوردند پس از مهاجرت محمد به مدینه جان و مال خود را فدای او کنند.[2]
اولین موردی که مورخان از جابر آوردهاند، حضور او با پدرش در بیعت عقبه دوم در سال ۱۳ بعثت است. وی کم سالترین ناظرِ بیعت اوسیان و خزرجیان با محمد بود و احتمالاً در آن هنگام ۱۶ سال داشتهاست.[2]
پس از هجرت محمد
پس از هجرت محمد از مکه به مدینه، جابر از کسانی بود که در بیشتر غزوهها حضور داشت و فقط در غزوه بدر و احد غایب بود گرچه برخی گفتهاند که او در غزوه بدر آبرسان بودهاست.
در سال ۳ هجرت و پیش از غزوه ذات الرقاع، جابر با بیوهای به نام سُهَیْمه، دختر مسعود بن اوس، ازدواج کرد تا بتواند پس از کشته شدن پدرش، از ۹ خواهر خود بهتر سرپرستی کند. در این هنگام جابر با مشکلات مالی دست به گریبان بود و دیونی از پدر خود برعهده داشت. چندی بعد در راه بازگشت از غزوه ذات الرقاع (سال چهارم هجرت) محمد جویای حال جابر شد و آبرومندانه مشکل مالی او را برطرف و برای او استغفار کرد.
نسبت
جابر بن عبدالله انصاری در روایات مختلف ۱۹ یا ۱۷ یا ۱۸ غزوه شرکت کردهاست. از کنیههای او ابوعبدالرحمن و ابومحمد است.
سیرهنویسان نسب جابر را چنین نوشتند: جابربن عبدالله بن عمرو بن حرام بن کعب بن غنم بن کعب بن سلمة. عبدالله بن عمرو- پدر جابر از مردم مدینه و از طایفه خزرج بود. وی درمیان مردم مدینه از نخستین کسانی بود که قبل از هجرت محمد (از مکه به مدینه) قبول اسلام کرد و در محل عقبه اولاً با محمد بیعت کردهاست.
در مورد نسب مادر جابر چنین نوشتهاند: نسیبه- دختر عقبة بن عدی بن سنان بن هابی یا (یابی) بن زید بن حرام بن کعب و در حقیقت عبدالله با دختر عموی پدرش ازدواج کردهاست.
در کربلا
او یکی از یاران برجستهٔ محمد بود. اما به دلیل نابینایی نتوانست در کربلا حاضر شود و از حسین دفاع کند.[3] همچنین او اولین فردی بود که قبر حسین را در اربعین زیارت کرد.[4]
وفات
معروف است که جابر ابن عبدالله انصاری آخرین نفر از اصحاب محمد بود که در سالهای بین ۷۰ تا ۸۰ هجری درگذشت و در این مورد کلامی از جعفرصادق در اصول کافی {ج۱ص۴۶۹} نقل شدهاست. بسیاری از احادیث معتبر از جمله لوح فاطمه و حدیث غدیر خم از جابر بن عبدالله روایت شدهاست که زندگی جابر و احادیث وی در کتابی به نام (زندگی پر افتخار جابربن عبدالله انصاری پاسدار حکومت صالحان نوشته محمد محمدی اشتهاردی)و کتب دیگر نوشته شدهاست.
جستارهای وابسته
- میرزا سلمان جابری اصفهانی
- شیخ مسعود انصاری
پانویس
- سال درگذشت را ۹۸ هم گفتهاند
- احمد بادکوبه هزاوه. «جابربن عبداللّه انصاری». دانشنامه جهان اسلام.
- مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، بازدید در 3 مهر 1391.
- http://rch.ac.ir/article/Details/10164