سوده
سوده دختر زمعه بن قیس (نام کامل: سوده بنت زمعه بن قیس بن عبد شمس القرشیه) (درگذشت ۵۴) دومین زن از همسران محمد بود.
| بخشی از نوشتارهای اسلام: |
| همسران محمد |
|---|
 |
|
خدیجه دختر خویلد |
نام مادرش الشموس بنت قیس بن زید بن عمرو بن زید بن لبید بن خداش بن عامر بن غنم بن عدی بن النجار من الأنصار بود. سوده قبل از ازدواج با پیامبر اسلام، همسر پسر عمویش، السکران بن عمرو بن عبد شمس بن وّد بن نصر بن مالک بن حسل بن عامر بن لؤی بود. وی با شوهرش السکران در مکه، اسلام پذیرفتند و در هجرت دوم به حبشه رفته بودند. همسرش در این سفر کشته شد.
علامه عسکری زندگی سوده و ازدواج او با پیامبر اسلام را چنین نگاشته‌است:
«سوده در ابتدا با پسر عموی خود «سکران» ازدواج کرد و صاحب پسری بنام عبدالله شد و به همراهی دیگر مسلمانان که برای دومین بار به حبشه مهاجرت می‌کردند، راهی آن دیار شد. سکران پس از مراجعت از حبشه در مکه درگذشت و سوده را بی‌پناه و بی‌سرپرست به جای گذاشت. رسول خدا نیز پس از وفات خدیجه سوده را به عقد خود درآورد.»[1]
بعد از بیوه شدن، پدرش او را به محمد داده بود. در منابع اهل سنت بعد از مرگ خدیجه، خوله بنت حکیم، سوده و عایشه را به محمد پیشنهاد داد و محمد نیز پذیرفت. سوده قبل از آوردن عایشه به خانه محمد آورده شد، عایشه هنوز به نه سالگی نرسیده بود و هنوز به کار همسری محمد نمی‌آمد.
به نقل از روایت ابن‌عباس؛ سوده که علاقه محمد به عایشه را می‌دانست، می‌ترسید محمد او را طلاق دهد، از این رو گفت: مرا طلاق ندهید و نوبت مرا برای عایشه قرار دهید، عایشه از وی گفته است: کسی نزد من محبوبتر از سوده نبود. آیه ۱۲۸ سوره نسا محض این ماجراست:[2] (و اگر زنی از طغیان و سرکشی یا اعراض شوهرش، بیم داشته باشد، مانعی ندارد با هم صلح کنند و زن یا مرد از پاره‌ای از حقوق به خاطر صلح صرفنظر کنند و صلح بهتر است). محسن قرائتی در تفسیر نور به نقل از جعفر صادق درباب تفسیر این آیه می‌گوید: این آیه مربوط به کسی است که از همسرش لذتی نمی‌برد و بنای طلاقش را دارد، زن می‌گوید: «مرا طلاق نده، اگر خواستی همسر دیگری بگیری و مرا هم داشته باش.[3]
سوده به روایاتی ۵۰ سال سن داشت و برای نگهداری از فرزندان محمد و همچنین اداره خانه به آنجا آمد. سوده در آخرین سال خلافت عمر از دنیا رفت.
پانویس
- عسگری، نقش عایشه در تاریخ اسلام:ج1-3 ص ۵۵.
- الزمخشری، تفسیر الکشاف
- قرائتی، محسن، نور، سوره نساء بایگانی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
منابع
- تاریخ طبری جلد .۳۹ برگ ۱۶۹.
- ابو داوود جلد .۲:۲۱۳۰ برگ ۵۷۲
- صحیح بخاری جلد .۶:۳۱۸ برگ ۳۰۰
- تاریخ طبری جلد .۹ برگ ۱۲۸
- صحیح مسلم جلد .۲:۲۹۵۸ (برگ ۶۵۱)
- صحیح بخاری جلد .۳:۲۶۹ (برگ ۱۵۴) جلد .۳:۸۵۳ (برگ ۲۹)
- صحیح مسلم جلد .۲:۳۴۵۱ (برگ ۷۴۷)
- عسکری، سیدمرتضی، نقش عایشه در تاریخ اسلام، ج۱–۳، مترجمین: عطامحمد سردارنیا، محمدصادق نجمی، هاشم هریسی و محمدعلی جاودان، تهران: مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر، چاپ نهم:۱۳۷۷
- زوجات النبی صلی الله علیه وآله وسلم نوشته: امیر مهنا الخیامی.
- هذا الحبیب یا محب نوشته: ابوبکر جابر الجزایری.
- السیرة النبویه نوشته: ابوالحسن علی الحسینی الندوی.
- قرائتی، محسن، نور، سوره نساء
الزمخشری، تفسیر الکشاف