سعد بن عباده
سعد بن عباده بن دلیم از اصحاب محمّد پیغمبر اسلام و از انصار بود. او پیش از ورود محمّد به یثرب، رئیس طایفه خزرج بود. او در پیمان عقبه اوّل با محمّد بیعت کرد. وی توسط هشام بن عمرو دستگیر شد و تحت شکنجه قرار گرفت، اما با وساطت مطعم بن عدی و حارث بن حرب آزاد شد. [1] پس از فوت محمّد پیامبر اسلام، سعد پسر عباده از مدعیان خلافت بود و بسیاری از انصار در سقیفه بنی ساعده طرفدار او بودند. امّا پس از خطبه ابوبکر در سقیفه، بیشتر صحابه با ابوبکر بیعت کردند. سعد پسر عباده از بیعت با ابوبکر سرباز زد. او حتی در زمان عمر نیز بر موضع خود پای فشرد. او در زمان خلافت عمر راهی بخشی از زمینهایش در شام شد، اما در بیابانهای اطراف مدینه در سال ۱۵ هجری در ۵۶ سالگی به دست خالد بن ولید مأمور عمر کشته شد. [2] [3]
بعضی از مورخان اسلامی نوشته اند که سعد بن عباده در حالی که ایستاده ادرار می کرد با پرتاب تیر در قلبش، توسط جنیان کشته شد. این ادعا را اولین بار خالد بن ولید، که متهم به قتل سعد بن عباده بود مطرح کرد و گفت وقتی که میخواست از چاه آب بردارد جنیان به او گفته اند که چرا سعد را کشته اند. و جالب اینکه ادعاهای خالد بن ولید در دادگاهی که به اتهام همین ترور یعنی قتل یک مسلمان احظار گردیده بود مورد پذیرش قاضی قرار گرفت و خالد تبرئه شد. با این حال برخی از مورخین به این روایت تردید کرده و ایراداتی را بدان وارد نموده اند. همچنین از عبدالعزیز نوه او نقل شد که جنیان از درون چاهی به عبدالعزیز گفتهاند که آنها سعد را کشتهاند.[4][5][6][7][8] [9]
برخی از مورخان دانشگاهی همچون هشام جعیط ، عبدالعزیز دوری ، عبد الحی شعبان ، هاشم یحیی الملاح ، صالح احمد العلی ، حسن إبراهیم حسن نوشته اند که سعد بن عباده با توجه به اینکه از بیعت با دو خلیفه سرباز زده و خودش مدعی خلافت بود و ممکن بود که در آینده برای خلافت مشکلاتی را ایجاد کند، ترور شد. [10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24] [25][26][27][28][29]
به هر حال هرکس سعد بن عباده را کشته بود، پسر او از یاران وفادار علی باقی ماند .[30]
منابع
- زندگی صحابه، محمود طریقی، مشهد، ۱۳۸۵
- كتاب الأستيعاب لأبن عبد البر ص 599/2 بایگانیشده در ۲۰۱۷-۰۸-۰۹ توسط Wayback Machine
- الاحنجاج (الجزء الثاني)تأليف أبي منصور أحمد بن علي بن أبي طالب الطبرسي تعليقات وملاحظات السيد محمد باقر الخرسان]
- رواه الحاكم النيسابوري في المستدرك 3/283، وضعفه الذهبي، وانظر الخبر في تاريخ دمشق لابن عساكر 20/266، وسير أعلام النبلاء 1/277، والاستيعاب 1/180، وتهذيب الكمال 10/277، وأسد الغابة 1/434، وطبقات ابن سعد 3/617.
- كتاب مناظرات في الأمامة بایگانیشده در ۲۰۱۷-۰۸-۰۳ توسط Wayback Machine
- طبقات الکبری - ابن سعد (7/ 274)
- طبقات الکبری - ابن سعد (3/ 171)
- انتهى من "أسد الغابة" (2/ 441) . وينظر : "الاستيعاب" (2/ 599) ، "تاريخ دمشق" (20/ 268) .
- تاريخ الاسلام ، الامام الذهبي ، تحقيق عمر عبد السلام تدمري ، ج 3 ، ص 766
- إرواء الغليل في تخريج أحاديث منار السبيل. بایگانیشده در ۲۰۱۷-۰۶-۱۹ توسط Wayback Machine
- انظر كتاب : الصحابي سعد بن عبادة الانصاري سيرة حياة ، محمد سالم أحمد ، دارالرسالة ، بيروت ، 1999 ، ص 54
- الگو:استشهاد بخبر
- كتاب أشهر الأغتيالات السياسية في الإسلام/ خالد السعيد / ص 16 إلى ص 19 بایگانیشده در ۲۰۱۴-۰۴-۲۶ توسط Wayback Machine
- الگو:استشهاد بخبر
- الگو:استشهاد بخبر
- الگو:استشهاد بخبر
- صحيفة الثورة الرسمية - الباحث محمد صالح الحاضري الگو:وصلة مكسورة بایگانیشده در ۲۰۱۴-۱۱-۰۶ توسط Wayback Machine
- كتاب الاغتيال السياسي في الإسلام - سعد بن عبادة بایگانیشده در ۲۰۱۵-۱۲-۲۲ توسط Wayback Machine
- كتاب الفتك والاغتيال (القتل المفاجئ) في صدر الإسلام بایگانیشده در ۸ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- سعد بن عبادة أول معارض في الدولة الإسلامية.. وأغرب نهاية لمعارض في التاريخ بایگانیشده در ۲۰۱۷-۰۴-۱۷ توسط Wayback Machine
- /بداية محاكم التفتيش في تاريخ المسلمين بایگانیشده در ۲۰۱۷-۰۶-۲۲ توسط Wayback Machine
- هكذا يعاملون المعارضة - الحوار المتمدن بایگانیشده در ۲۰۱۵-۱۲-۲۲ توسط Wayback Machine
- أوهام الإسلام السياسي /محمد مقصيدي بایگانیشده در ۵ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- كتاب الخطط السياسية للأستاذ أحمد حسين يعقوب ص 373
- قصيدة مسافرة بلا مهمة بایگانیشده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- الگو:استشهاد بكتاب
- الإسلام سؤال و جواب، سؤال رقم 219532، قول عمر عن سعد بن عبادة - رضي الله عنهما - : قتله الله!!، "القول بأن عمر قتل سعدا بعد ذلك : قول باطل لا أساس له من الصحة ، ولم يقله أحد من أهل العلم والديانة" الگو:استشهاد ويب
- العلوي، حسن، 2007. عمر والتشيع. دارالزوراء، لندن. ص 169.
- الإسلام سؤال و جواب، سؤال رقم 219532، قول عمر عن سعد بن عبادة - رضي الله عنهما - : قتله الله!!، "القول بأن عمر قتل سعدا بعد ذلك : قول باطل لا أساس له من الصحة ، ولم يقله أحد من أهل العلم والديانة" الگو:استشهاد ويب
- Wilferd Madelung (۱۹۹۷)، The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate، Cambridge University Press، ص. ۱۴۲-۱۴۰