شهادت ثالثه
شهادت ثالثه، یعنی سومین گواهی که بعد از شهادتین (دو گواهی قبلی: شهادت دادن به توحید و نبوت)، شهادت دادن به امامت و ولایت علی بن ابی طالب است.
کاربرد
شهادتین در مواضع مختلفی به کار برده می‌شود:
- هنگام اسلام آوردن، و گفتن شهادتین برای این کار
- در تشهد نمازهای واجب و مستحب
- در اذان و اقامه، پیش از نمازهای واجب
همه مسلمانان، از جمله شیعیان، معتقدند که گفتن «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱللَّٰهُ» و «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ» برای ورود به اسلام کفایت می‌کند، و نیز همین دو عبارت جزء اذان و اقامه و نیز تشهد نماز هستند.
نقل قول‌ها
مراجع تقلید شیعه هم معتقدند «أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ» جزء شهادتین اسلام، و نیز جزء تشهد و اذان نیست؛[1] ولی در مورد اینکه آیا گفتن آنها به عنوان استحباب جایز است یا نه:
- در مورد اذان: اکثر مراجع تقلید شیعه در رساله توضیح المسائل شان نوشته‌اند: «أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ» جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ»، بدون قصد ورود و جزئیت، به قصد قربت و به عنوان ذکر مطلق گفته شود؛ مانند صلوات بعد از «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ».[2] برخی مراجع تقلید معتقدند که این عبارت باید طوری گفته شود که شبیه جملات اذان و اقامه نگردد:
- سید موسی شبیری زنجانی: خوب است که پس از «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ» به قصد تیمن و تبرّک، شهادت به ولایت و امامت بلا فصل حضرت امیر المؤمنین و سایر معصومین علیهم السلام به نحوی که شبیه جملات اذان و اقامه نگردد؛ ذکر گردد.[3]
- ناصر مکارم شیرازی: به قصد تبرّک گفته شود، لکن به صورتی که برای شنونده معلوم شود جزءِ آن نیست؛ مثلاً با تغییر تعداد یا کیفیت بیان آن.[4][5] یا مثلاً گاهی بگویند و گاهی ترک نمایند تا جزئیّت از آن انتزاع و فهمیده نشود.
البته همراه با بیان اینکه شهادت به ولایت و امامت علی بن ابی طالب جزء اذان نیست، مراجع تقلید شیعه یادآوری کرده‌اند که امامت و ولایت امامان معصوم در تشیع از ارکان دین است، و اقرار و شهادت به آن شعار شیعه است:
- سید موسی شبیری زنجانی: … البته ولایت امیر المؤمنین و ائمهٔ معصومین علیهم السلام از ارکان ایمان است…[3]
- حسین نوری همدانی: … چون در امثال زمان ما، شعار تشیع محسوب می‌شود، در هر جا که اظهار این شعار، مستحسن و لازم باشد، گفتن آن هم مستحسن و لازم است.[3]
- محمدتقی بهجت فومنی: امّا اقرار به ولایت، اگر چه در غیر اذان باشد خوب است… و کاملترین عبارتی که در اینجا گفته می‌شود آن است که اقرار به خلیفه بودن یا وصی بودن حضرت امیر المؤمنین علیه السلام و ائمهٔ طاهرین علیهم السلام در آن باشد.[3]
- حسین وحید خراسانی: ولی چون ولایت آن حضرت مکمّل دین است، شهادت به آن در هر حال و از جمله بعد از «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ» از أفضل قربات است.[6]
- سید علی خامنه‌ای: گفتن «أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ» به عنوان شعار تشیع خوب و مهم است و باید به قصد قربت مطلقه گفته شود، ولی جزو اذان و اقامه نیست.[7]
- میرزا جواد تبریزی: «شهادت بر ولایت علی علیه السلام و اولاد طاهرینش، جزء اذان و اقامه نیست، ولی شعار مذهب شیعه است.»[8]
- در مورد تشهّد: در پاسخ به استفتایی در مورد جایز بودن شهادت دادن به ولایت علی در تشهد نماز،
- ناصر مکارم شیرازی می‌گوید: «نظر به اینکه ائمه معصومین (علیهم السلام) اجازه اضافه کردن شهادت ثالثه را نداده‌اند، این کار صحیح نیست و وظیفه ما در اینگونه موارد تبعیّت از دستورات معصومین (علیهم السلام) است.»
- روح‌الله خمینی گفته‌است: «باید تشهد نماز به همان‌طور که وارد شده و متعارف است خوانده شود.»
- میرزا جواد تبریزی می‌نویسد: «بنابر احتیاط واجب در نماز شهادت بر ولایت ترک شود، و اگر خواستند بگویند باید بعد از سلام آخر نماز بگویند.»
- در مورد اسلام آوردن: از دیدگاه شیعیان برای مسلمان شدن شهادتین کافیست[9][10] اما علاوه بر شهادتین، شیعیان گواهی می‌دهند، که «(به عربی: أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيًّا وَلِيُّ ٱللَّٰهِ)».
برخی مراجع تقلید نیز معتقدند که شهادت ثالثه جزو اذان و اقامه است و گفتن آن واجب است. - سید صادق شیرازی می‌گوید: «شهادت ثالثه جزء اذان و اقامه است به این معنی که بدون آن اذان و اقامه ناقص است.»
- سید محمد شیرازی می‌گوید: «(أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ) جزو اذان و اقامه است؛ و در روایاتی به آن اشاره شده که در (الفقه) بیان نموده‌ایم.»
- سید محسن حکیم نیز معتقد است:در عصر کنونی شهادت ثالثه، شعار مذهب تشیع است، از این جهت از نظر شرعی مستحب و بلکه ممکن است واجب باشد.[11]
زمان رواج دربین مردم
میرزا جواد تبریزی در پاسخ به این سؤال که «"أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ" از کدام زمان در اذان رایج شده؟» می‌نویسد: گفتن «أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ- صَلَوَاتُ ٱللَّٰهِ عَلَیْهِ-» از وقتی که شیعه از تقیه خارج شده رایج شد، و این شعار مذهب است.[12]
جستارهای وابسته
منابع
- توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۱، ص ۱۲۵ و ۵۱۹؛ العروة الوثقی (المحشی)، ج۱، ص ۲۷۳.
- توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۱، ص ۵۱۹؛ رساله صلاتیه، محمد تقی رازی نجفی اصفهانی، ص ۱۹۷.
- توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۱، ص ۵۱۹.
- توضیح المسائل ۱۲ مرجع، ج۱، ص ۵۱۹؛ العروة الوثقی (المحشی)، ج۲، ص ۴۱۲.
- «رساله آیت‌الله مکارم شیرازی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۲.
- توضیح المسائل (وحید)، ص ۱۸۵.
- http://www.shia-news.com/fa/news/27798/مراجع-عظام-تقلید-شهادت-ثالثه-شعار-پر-افتخار-شیعه
- استفتاءات جدید (تبریزی)، ج ۱، ص ۷۰.
- «رساله آیت‌الله مکارم شیرازی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۲.
- «رساله آیت‌الله سیستانی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۲.
- حکیم، مستمسک العروة الوثقی، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۵۴۵"
- استفتاءات جدید (تبریزی)، ج ۱، ص ۷۱.
| اصول |  | |
|---|---|---|
| فروع | ||
| عقاید برجسته | ||
| چهارده معصوم | ||
| صحابه | ||
| علما |
| |
| رویدادها | ||
| آیات و روایات | ||
| ادعیه و مناسک | ||
| کتاب‌ها | ||
| مکان‌های مقدس | ||
| روزهای مقدس | ||
| منابع اجتهاد | ||
| وابسته | ||
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.