آیه اکمال

آیه اکمال نام قسمتی از آیه سوم سوره مائده پنجمین سوره قرآن، کتاب مقدس مسلمانان است که از یک وقف مستحب شروع و تا یک وقف جائز در بین همین آیه ادامه می‌یابد.

آیه اکمال
ورقی از قرآن مربوط به قرن هجدهم میلادی که آیه اکمال در اول آن مشهود است
مشخصات قرآنی
نام آیهآیه اکمال
نام سورهمائده
شماره آیه۳
سال نزول۱۰ ه.ق
محل نزولمکه
شأن نزولدارد
شماره جزء۶
شماره حزب۱۱
نام‌های دیگرآیه تکمیل دین
اختلاف درشأن نزول
اطلاعات دیگر
شماره کلمه۶۳
شماره حرف۶۳
حروف مقطعهندارد

گفته می شود محمد باقر ادعای امامتش را در مقابل هشام بن عبدالملک با خواندن آیه اکمال دین توجیه کرد. سپس با یادآوری روایات متعددی از پیامبر اسلام، انتقال دانش امامت از علی به سایر ائمه را توضیح داد.[1]

مفاد آیه اکمال

قسمت مورد نظر در زیر با حروف بزرگ نوشته شده است:

«حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزیرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّیَةُ وَ النَّطیحَةُ وَ ما أَکَلَ السَّبُعُ إِلاَّ ما ذَکَّیْتُمْ وَ ما ذُبِحَ عَلَی النُّصُبِ وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلامِ ذلِکُمْ فِسْقٌ قلی الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ دینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتی وَ رَضیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دیناً ج فَمَنِ اضْطُرَّ فی مَخْمَصَةٍ غَیْرَ مُتَجانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ[۵–۳]»


ترجمه فارسی آیه:

«گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام خدا ذبح شوند، و حیوانات خفه شده، و به زجر کشته شده، و آنها که بر اثر پرت‌شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده- مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سر ببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می‌شوند، (همه) بر شما حرام شده است و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه‌های تیر مخصوص بخت آزمایی تمام این اعمال، فسق و گناه است - امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند بنا بر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند) خداوند، آمرزنده و مهربان است.»[2]

زمان نزول آیه

شیعه و سنی دربارهٔ زمان نزول این بخش از آیه تنها دو قول را مطرح کرده‌اند: نزول آن در حجةالوداع در روز عرفه [3]و نزول آن در غدیرخم[4][5][6][7]

کامل شدن دین

درباره عبارت «أَکمَلْتُ لَکمْ دینَکمْ» (دین تان را برای تان کامل کردم)، مباحث بسیاری در کتاب‌های تفسیر آمده است. مفسران در این زمینه دیدگاه‌های متفاوتی دارند. برخی از مفسران به این دلیل که در ابتدا و انتهای آیه، احکام شرعی بیان شده است، مراد از کامل‌شدن دین را نزول همه احکام شرعی قلمداد می کنند.

گروهی دیگر از مفسران با توجه به آنکه در آیه از مأیوس شدن کافران از اسلام سخن آمده است، این دیدگاه را نمی‌پذیرند؛ زیرا معتقدند احکام شرعی نمی‌تواند به تنهایی موجب حفظ دین و مأیوس شدن کافران از آن شود. آنها همچنین اشکال می‌کنند که با اعلام این احکام شرعی، احکام اسلام کامل نشد؛ چراکه پس از آنها آیات دیگری از همین سوره و دیگر سوره‌های قرآن نازل شد و در آنها احکام دیگری بیان شد.[8][9][10]

این عده با استناد به روایات شأن نزول آیه از امامان شیعه، منظور از کامل‌شدن دین را اعلام ولایت و قائم شدن دین به قیم می‌دانند.[11][12][13][14][15]

پانویس
  1. Donaldson, The Shi'ite Religion, 114.
  2. قرآن. ترجمه مکارم شیرازی، ناصر.
  3. محمد رشیدرضا. تفسیر المنار.
  4. پژوهشی دربارهٔ مفاد آیه اکمال از دیدگاه فریقین، فتح‌الله نجارزادگان، طلوع، زمستان 1384، شماره16
  5. بانو کریمی احمدآبادی. امیر یکتا. دارالنشر.
  6. سید مرتضی عسکری. ولایت علی علیه السلام در قرآن کریم و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله. مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر.
  7. محمد ابراهیم حامد مهدوی. غدیر : فراموشی هرگز. نیک معارف.
  8. تفسیر تسنیم، مرکز نشر اسرا، ۱۳۹۰، ص. ۶۰۰-۵۹۴، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۸۳۹-۴۷-۳ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک) از پارامتر ناشناخته |ترجمه و تدوین= صرف‌نظر شد (کمک)
  9. ناصر مکارم شیرازی. تفسیر نمونه.
  10. مرتضی دهقان. میثاق آسمانی.
  11. تفسیر تسنیم، مرکز نشر اسرا، ۱۳۹۰، ص. ۶۰۰-۵۹۷، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۸۳۹-۴۷-۳ مقدار |شابک= را بررسی کنید: checksum (کمک) از پارامتر ناشناخته |ترجمه و تدوین= صرف‌نظر شد (کمک)
  12. ناصر مکارم شیرازی. تفسیر نمونه.
  13. سید کاظم ارفع. تفسیر بیان الرحمان.
  14. میرزا محمد مشهدی. تفسیر کنزالدقائق.
  15. مرتضی دهقان. میثاق آسمانی.
  • Donaldson، Dwight M. (۱۹۳۳). The Shi'ite Religion (A history of Islam in Persia and Irak). London: Luzac.


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.