امام علی (مجموعه تلویزیونی)
امام علی یا شهید کوفه سریالی تاریخی و کهن است که به کارگردانی داوود میرباقری در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تهیه و ساخته شده‌است. این سریال محصول سال ۱۳۷۵-۱۳۷۰ است.[1] از این مجموعه تلویزیونی نسخه سینمایی نیز تهیه شده‌است.[2]
| امام علی | |
|---|---|
 پوستر روی سی دی سریال امام علی | |
| ژانر | تاریخی |
| نویسنده | داوود میرباقری، حسین پناهی |
| کارگردان | داوود میرباقری |
| بازیگران | داریوش ارجمند مهدی فتحی بهزاد فراهانی محمدرضا شریفی‌نیا سیروس گرجستانی اصغر همت انوشیروان ارجمند چنگیز وثوقی سعید نیکپور جواد خدادادی عنایت شفیعی رضا عمارلوئی عنایت بخشی منصور والامقام منوچهر لاریجانی پرویز پرستویی سیاوش شاکری حبیب دهقان‌نسب ابوالفضل شاه‌کرم ویشکا آسایش جمشید مشایخی داوود رشیدی رضا کرم‌رضایی اکبر عبدی جهانگیر فروهر عباس امیری علی آزاد فخری خوروش توران مهرزاد پروانه معصومی فریده سپاه‌منصور اکبر سنگی شهره لرستانی آزیتا حاجیان سرور نجات‌اللهی حسین پناهی رحمان باقریان علی‌اصغر گرمسیری باقر صحرارودی مرتضی ضرابی نعمت‌الله گرجی حسین خانی‌بیک عزیزالله هنرآموز سروش خلیلی احمد قدکچیان آتش تقی‌پور علی زندی نادر رجب‌پور كريم اكبري مباركه رضا خندان |
| راوی | خسرو شمشیرگران |
| آهنگساز | فرهاد فخرالدینی |
| کشور سازنده |  ایران |
| زبان اصلی | زبان فارسی |
| شمار قسمت‌ها | ۲۲ |
| تولید | |
| تهیه‌کننده | محمد بیک‌زاده |
| فیلم‌برداری | مازیار پرتو |
| تدوین‌گر | مهرزاد مینویی |
| مدت | ۴۵ دقیقه (تقریباً) |
| پخش | |
| شبکهٔ اصلی | شبکه یک سیما |
| نخستین نمایش | سال ۱۳۷۵ |
آغاز و روند کار
سال ۱۳۷۰، در زمان ریاست علی لاریجانی بر صدا و سیما، داوود میرباقری فیلمنامه سریالی با عنوان "خاری در گلو" را براساس زندگی امام علی به صدا و سیما ارائه داد. از میرباقری خواسته شد فیلمنامه‌اش را بازنویسی کند و این روند و اعمال اصلاحیه‌ها تا چند بار تکرار می‌شود. سرانجام با تأیید مسؤولان وقت تلویزیون، نخستین سریال مهم تاریخی مذهبی صدا و سیما در چنین ابعادی کلید خورد. "خاری در گلو" که اشاره به خطبه «شقشقیه» علی بن ابی‌طالب در نهج البلاغه دارد، در سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازیگر اصلی و بیش از ۵ هزار هنرور از نیرو های ارتش مقابل دوربین رفت.
داستان
داستان این سریال از اواخر دورهٔ خلافت عثمان بن عفان شروع و تا پنج سال انتهایی و دوران خلافت و زندگی علی بن ابی‌طالب می‌پردازد.
پخش سریال
تلویزیون تا پیش از سریال امام علی، مجموعه‌ای با این گستردگی و وسعت تولید نکرده بود. به ویژه که حساسیت‌های جامعه و تلویزیون همیشه در قبال سوژه‌های مذهبی به شدت بالا بوده و این مسئله در دهه ۷۰ نیز بیشتر از همیشه حس می‌شد. گرچه ساخت و پخش این سریال، مسیر را برای تولید آثاری عظیم با مایه‌های مذهبی هموار کرد.
ساخت سریال حدود چهار سال به طول انجامید و به دلیل پیشگام بودن مجموعه در قیاس با دیگر تولیدات تلویزیون تا آن زمان، سازندگان با مسائل و دغدغه‌های زیادی مواجه شدند، اما سرانجام پخش مجموعه از سال ۱۳۷۵ در شبکه یک سیما آغاز شد.
بازیگران
بازیگران اصلی
سایر بازیگران
- فخرالدین صدیق‌شریف در نقش عبدالرحمن بن عدیس بلوی (سردسته شورشیان مصر)
- اکبر سنگی در نقش عبدالله بن زبیر با صدای محمد عبادی
- محمدرضا حقگو در نقش سعید بن عاص با صدای تورج مهرزادیان
- شهروز ملک‌آرایی در نقش قیس بن سعد بن عباده
- فرهاد اصلانی در نقش یزید
- منوچهر علی‌پور در نقش ابوزینب اسدی
- حمید عبدالملکی در نقش ابومورع
- فرید سجادی در نقش مخدوج اعرابی
- فرحناز منافی ظاهر در نقش زن حارث
- فرحناز مهر در نقش زن حارث
- اسمعیل بختیاری در نقش زید بن حصین
- عباس وفایی در نقش محمد بن طلحه
- محمود مقامی در نقش محمد بن حنفیه با صدای سعید مظفری
- احمد نمازی در نقش نعمان
- محمدولی احمدلو در نقش قاصد
- محمد کیلانی در نقش یزید بن اسد
- محسن قاضی مرادی در نقش فاروق (خزانه دار معاویه) با صدای جواد پزشکیان
- کامران فیوضات در نقش مغیره بن شعبه با صدای علی‌همت مومی‌وند
- حسن میرباقری در نقش ابراهیم بن مالک اشتر
- فریبا غلامی در نقش زن ابن خباب
- حسین کسری در نقش صعصعه
- بهمن زرین‌پور در نقش عبدالله بن عمر
- امیر باران لوئی در نقش عبیدالله عمر
- پرویز شاهین‌خو در نقش اباالحق
- تقی شریفی در نقش نیار اسلمی با صدای مهدی آرین‌نژاد
- جهانسوز فولادی در نقش کاگزار قلزم
- حسین پرستار در نقش آبان
- محمودرضا طاهری در نقش ارشد
- قاسم پاکرو در نقش حرقوس بن زهیر
- حمید شوقی در نقش سردار سزار
- رضا آتشین در نقش ابالاعور
- نرگس رحمان‌نسب در نقش نائله
- علی آزادمنش در نقش عماره
- مهوش وقاری در نقش زن عماره
- علیرضا شکرآبی در نقش پسر عماره
- احمد سرفراز در نقش دروازه‌بان کوفه
- حسین کاتبی در نقش حرقوص
- محمد آزادی در نقش امیر دزدان
- رامین پزشکی در نقش عبدالله
- سعید بیدختی در نقش اسماعیل
- جواد کیالی در نقش سهل بن حنیف
- علی‌اصغر نجات در نقش امیر مصر
- اکرم حاج‌حسنی در نقش کنیز ابوسفیان
- اکبر بلندی در نقش شریح
- عزیز بهرامی در نقش خادم شیخ
- محسن خرم‌دره در نقش اعرابی
- امیر سلیمانی در نقش جنگاور رومی
- محسن موسوی در نقش کرک
- محمد نمازی در نقش کاروانسالار
- ناهید هشیار زن نقابدار
- حسین حسین‌زاده در نقش اعرابی
- سلامی در نقش قاصد رومی
- فرامرزیان در نقش اعرابی
- جهانبخش در نقش آهنگر
- غفاری در نقش حمراء
- حبیب‌پور در نقش خادم مسجد
- مهدی پارسا در نقش اعرابی
- دره هلالات در نقش مادر یرید
- فقیهه سلطانی در نقش کنیز معاویه
- فخری سلطانی در نقش کنیز معاویه
- آناهیتا مهر در نقش کنیز معاویه
- آرش سجادی در نقش نواجوان جمل
- مهراوه شریفی‌نیا در نقش کودکی قطام
- روزبه سجادی در نقش کودکی حارث
- احسان سجادی در نقش کودکی حرثٰ
- مریم توکلی در نقش دختر ابوذر
- امیرمهدی غریبی در نقش کودک عرب
- حامد میرباقری در نقش کودک عرب
موسیقی سریال
| امام علی | |
|---|---|
 | |
| آلبوم موسیقی متن از | |
| انتشار | ۱۳۷۶ |
| ژانر | موسیقی فیلم |
| ناشر | سروش |
موسیقی سریال امام علی توسط فرهاد فخرالدینی ساخته شده‌است. موسیقی تیتراژ را نیز صدیق تعریف اجرا کرده‌است. این اثر یکی از به یادماندنی‌ترین آثار تلویزیون ملی ایران است.
فهرست آهنگ‌ها
موسیقی همهٔ ترانه‌ها توسط فرهاد فخرالدینی ساخته شده‌است.
| شماره | نام | مدت |
|---|---|---|
| ۱. | «کل صبح» | ۶:۲۲ |
| ۲. | «مالک اشتر» | ۳:۱۹ |
| ۳. | «رقص خنجر» | ۵:۲۸ |
| ۴. | «قطام» | ۴:۱۳ |
| ۵. | «کاخ سبز» | ۴:۴۰ |
| ۶. | «تنهایی» | ۱۰:۰۷ |
| ۷. | «دیدار» | ۱:۵۱ |
| ۸. | «همای رحمت» | ۳:۱۴ |
| ۹. | «کاروان عایشه» | ۳:۰۸ |
| ۱۰. | «سوران ۱» | ۳:۱۹ |
| ۱۱. | «عروسی ابوذر» | ۳:۰۷ |
| ۱۲. | «سپاه علی (ع)» | ۳:۴۴ |
| ۱۳. | «سپاه معاویه» | ۱:۵۱ |
| ۱۴. | «جنگ صفین» | ۳:۴۸ |
| ۱۵. | «سواران ۲» | ۱:۳۱ |
| ۱۶. | «شربت مرگ» | ۲:۳۸ |
| ۱۷. | «شهادت» | ۱:۴۴ |
| مجموع مدت: | ۱:۰۴:۰۴ | |
صدا پیشه
مدیر دوبلاژ: بهرام زند
صداگذار: محسن روشن
گوینده بازیگر / نقش
منوچهر اسماعیلی داریوش ارجمند/ مالک اشتر
منوچهر اسماعیلی جمشید مشایخی / عبدالله بن مسعود
بهزاد فراهانی خودش / معاویه
مهدی فتحی خودش / عمرو عاص
مینو غزنوی ویشکا آسایش / قطام
حسین معمارزاده سیروس گرجستانی / اباقطام
ژرژ پطروسی انوشیروان ارجمند / اشعث بن قیس
محمدرضا شریفی نیا خودش / ولید بن عقبه
خسرو شایگان چنگیز وثوقی / وردان
رفعت هاشم پور فخری خوروش / دایه ولید
سیامک اطلسی منصور والامقام / زبیر
پرویز ربیعی منوچهر لاریجانی / طلحه
مازیار بازیاران کریم اکبری مبارکه / ابن مجلم
اصغر همت خودش / مروان بن حکم
پرویز بهرام عباس امیری / ابوموسی اشعری
نیکو خردمند توران مهرزاد / اسماء
احمد رسول زاده داوود رشیدی / حکیم بن جَبَله
بهرام زند سعید نیک پور / عمار
بهرام زند حسین خانی بیگ / دینار
بهرام زند ؟ / مخبر خانه ابوموسی
پرویز پرستویی خودش / محمد بن ابوبکر
عنایت بخشی خودش / ابن وهب
عنایت شفیعی خودش / جندب ازدی
ناصر احمدی جواد خدادادی / ابوذر
فریده سپاه منصور خودش / همسر ابوذر
ایرج دوستدار جهانگیر فروهر / ابوسفیان
ایرج دوستدار نعمت گرجی / پیرمرد مصری
سعید مظفری محمود مقامی / محمد حنفیه
فرهاد اصلانی خودش / یزید بن معاویه
شهروز ملک آرایی خودش / قیس
ناصر نظامی
رضا خندان / عدی بن حاتم طایی
ژاله کاظمی پروانه معصومی / هاجر
ؤاله کاظمی سرور نجات اللهی / بانوی نقاب دار
معصومه تقی پور مرتضی ضرابی / ساحره
جواد پزشکیان رضا کرم رضایی / طُلَیحه بن خویلد
جواد پزشکیان محسن قاضی مرادی / فاروق
جواد پزشکیان علی اصغر گرمسیری / پیرمرد شامی
مهدی آرین نژاد سروش خلیلی / قاصد مروان
مهدی آرین نژاد احمد نمازی / نعمان
خسرو شمشیرگران عزیز هنرآموز / عقیل
خسرو شمشیرگران اسماعیل بختیاری / زید بن حصین
محمدعلی دیباج علی زندی / سعد بن ابی وقاص
بهروز رضوی علی ازاد / عبدالله بن عباس
آتش تقی پور خودش / سعدون
حسین پناهی خودش / ابن خباب
همت مومی وند حبیب دهقان نسب / حرث
همت مومی وند کامران فیوضات / مغیره
پرویز پرستویی ابوالفضل شاه کرم / حارث
شهره لرستانی خودش / همسر مروان
فخرالدین صدیق شریف خودش / ابن عدیس
رحمان باقریان خودش / عثمان بن حنیف
محمد عبادی اکبر سنگی / عبدالله بن زبیر
ناصر خاوری نادر رجب پور / ابن عامر
ناصر خاوری ؟ / معترض مصری
اکبر عبدی خودش / مترجم رومیان
حسین معمارزاده احمد قدکچیان / تاجر شامی
امیر قطعه ای سیاوش شاکری / ابوزبید
امیر قطعه ای محمدولی احمدلو / قاصد معاویه
امیر قطعه ای ؟ / سردار شامی
اکبر منانی باقر صحرارودی / کعب الاحبار
تورج مهرزادیان محمدرضا حقگو / سعید بن عاص
حمید منوچهری بهمن زرین پور / عبدالله بن عمر
حمید منوچهری علی آزادمنش / عُماره بن شهاب
مهین برزویی
مهوش وقاری / همسر عماره
امیرمحمد صمصامی علی رضا شکرابی / پسر عماره
امیرمحمد صمصامی حسین پرستار / ابان بن عثمان
امیرمحمد صمصامی ؟ / ساقی صفین
مرتضی احمدی پرویز شاهین خو / اباالحق
ولی الله مؤمنی حمید ملکی / ابوموزع ازدی
بیژن علی محمدی حسین کاتبی / حرقوص
بیژن علی محمدی ؟ / حبیب
فریبا شاهین مقدم فرحناز مهر / زن حارث
ژیلا اشکان فرحناز منافی ظاهر / زن حرث
مهوش افشاری نرگس رحمان نسب / همسر عثمان
مریم صفی خانی اکرم حاج حسنی / کنیز ابوسفیان
مریم صفی خانی ؟ / مادر مروان
ایرج سنجری ؟ / جوان ازدی
اردشیر منظم ؟ / سردار پیاده نظام
اردشیر منظم ؟ / همراه مالک اشتر
شروین قطعه ای ؟ / همراه مالک اشتر
بهمن هاشمی ؟ / آهنگر
محمدرضا شریفی نیا فرید سجادی / مخدوج کندی
محمود فاطمی ؟ / اهانت کننده به مالک
آزیتا حاجیان خودش / کنیز رومی
مهراوه شریفی نیا خودش / قطام کودک
حسن میر باقری خودش / ابراهیم بن مالک اشتر
خسرو شمشیر گران راوی
منابع
- فرهنگ سریالهای تلویزیونی ایران از آغاز تا امروز؛ ماهنامه سینمایی «فیلم»، شماره ۲۴۵ ، ۱۵ آذر ۱۳۷۸
- «سریال امام علی (ع)». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۸.
- «صداپیشگان». http://parsigooyan.com. وبسایت پارسی گویان. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک); پیوند خارجی در|وبگاه=وجود دارد (کمک); پارامتر|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)
پیوند به بیرون
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به امام علی (مجموعه تلویزیونی) در ویکی‌گفتاورد موجود است. |