جمشید مشایخی

جمشید مشایخی (زادهٔ ۶ آذر ۱۳۱۳ – درگذشتهٔ ۱۳ فروردین ۱۳۹۸) بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون ایران بود.[3][4] وی برگزیدهٔ ششمین دورهٔ همایش چهره‌های ماندگار و دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود.[5] یکی از تماشاخانه‌های تئاتر خاوران تهران به نام اوست.

جمشید مشایخی

زمینه فعالیتتئاتر، سینما و تلویزیون
تولد ۶ آذر ۱۳۱۳
تهران، ایران
والدین احمد مشایخی
رقیه مسیح راحبی
مرگ ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ (۸۴ سال)[1]
بیمارستان عرفان، تهران
علت مرگ ایست قلبی
مدفن قطعه هنرمندان بهشت زهرا، قطعه ۸۸، ردیف ۶۴۰، شماره ۴۲
ملیت ایرانی
پیشه بازیگر
سال‌های فعالیت ۱۳۳۹–۱۳۹۷
همسر(ها) گیتی رئوفی[2]
فرزندان نادر، نغمه و سام
جمشید مشایخی، دورنمای برج ایفل پاریس، زمستان ۱۳۸۵
از چپ: بهروز وثوقی، جمشید مشایخی، بهمن فرمان‌آرا، فخری خوروش، پروانه معصومی و هژیر

زندگی

جمشید مشایخی در سال ۱۳۱۳ در تهران متولد شد. او اصالتاً اهل تنکابن (شهسوار) در استان مازندران بود.[6][7] وی دارای تحصیلات ناتمام در رشتهٔ تئاتر است. وی سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد و به عنوان بازیگر کار خود را در برنامه نمایشی کانال سوم غیردولتی آغاز کرد، اولین فعالیت هنری وی بازی در تله‌تئاتر «بعد از سی سال» به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ بوده‌است و با ایفای نقش در فیلم کوتاه «جلد مار» هژیر داریوش به همراه فخری خوروش جلوی دوربین رفت.[8] او حتی به خاطر بازی سینمایی اش برای مدتی از کار تئاتر اخراج شد.[9] در واقع کار حرفه‌ای خود را از سال ۱۳۴۹ به‌طور رسمی شروع کرد. بازی جمشید مشایخی در نقش انسان‌های بی‌رحم و همچنین نقش‌های تاریخی همچون «شازده احتجاب»،[10] «کمال الملک» و رضا تفنگچی/خوشنویس در سریال «هزار دستان» نشانگر از توانایی بازیگری اوست. او در سال ۱۳۶۳، بابت بازی در دو فیلم گل‌های داوودی و کمال‌الملک، برندهٔ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. از نمایش‌های مهم او بازی در نقش «بزرگ آقا» در نمایش میراث کارِ بهرام بیضایی در تالار ۲۵ شهریور در آذر ماه ۱۳۴۶ بود.[11]

مشایخی در سال ۹۳ به عنوان سفیر سلامت چشم و بینایی و در سال ۹۴ به عنوان سفیر سلامت از سوی وزارت بهداشت و دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران معرفی و به وی تندیس سلامت اهدا شد.[12][13]

مستند جمشید مشایخی

این مستند مروری بر زندگی‌نامه جمشید مشایخی است که در سال ۱۳۸۵ به کارگردانی: الهام قره خانی و امیر مهرتاش مهدوی با حضور ۶۵ نفر از هنرمندان و با گویندگی پرویز پرستویی تولید شده‌است. لوح فشرده این اثر توسط مؤسسه رسانه‌های تصویری روانه بازار شده‌است. این اثر در دو نمایش عمومی خود:

  1. مراسم پنجاه سال سایه دوست داشتنی جمشید مشایخی در خانه هنرمندان ایران
  2. جشنواره فیلم شهر در خانه هنرمندان ایران

با استقبال روبرو شد.

حاشیه‌ها

درگیری با رضا عطاران

رضا عطاران در نشست فیلم سینمایی طبقه هساث در جشنواره فیلم فجر عنوان کرده بود: «من برای خنداندن مردم حاضرم شلوارم را نیز پایین بکشم».

جمشید مشایخی در واکنش به این اظهار نظر عطاران گفت: «آقای عطاران شما می‌توانستید برای خنداندن مردم بگوید؛ از بالای یک درخت تبریزی به پایین می‌پرم نه آنکه آن حرف زشت را که من از گفتن آن خجالت می‌کشم به زبان بیاورید؛ آن‌وقت ما بخاطر این بی‌اخلاقی‌ها به او جایزه هم می‌دهیم»[14]

رضا عطاران در مصاحبه‌ای که با احسان علیخانی در ویژه برنامه نوروزی شبکه سوم داشت، نسبت به ماجرای صحبت‌هایش در نشست خبری طبقه هساث که موجب جنجال‌هایی شده بود آن را یک سوءتفاهم قلمداد کرد.[15]

درگیری با عزت‌الله انتظامی

او در جشن منتقدان سینما به عزت‌الله انتظامی حمله شدیدی کرد و دربارهٔ او گفت: چرا در تیزرهایی که نشان می‌دهند تنها چهره یک بازیگر نمایش داده می‌شود.

او گفت: یادگرفتم که مانند علی معلم رک باشم و حرف‌هایم را بزنم. اگر من می‌دانستم که فقط یک هنرپیشه برای منتقدین مطرح است سال‌ها پیش این کار را رها می‌کردم. این مسئله را جدی می‌گویم. گویا سایرین در تئاتر و سینما زحمت نکشیده‌اند که فقط یک نفر را نشان می‌دهند. این همان بازیگری است که: «روزگاری جلوی شهبانو تنبک می‌زد، و حالا خانه‌اش را وقف می‌کند.»![16]

اعتقاد به خودکشی تختی

در سال ۱۳۹۷ جمشید مشایخی مدعی شد: غلامرضا تختی خودکشی کرد و دلیل خودکشی تختی، همسرش و اطرافیانش بود.[17]

درگذشت

جمشید مشایخی از سال ۱۳۹۵ با بیماری گوارشی دست و پنجه نرم می‌کرد تا سرانجام پس از تحمل یک دوره این بیماری در ۱۳ فروردین ۱۳۹۸ در سن ۸۴ سالگی در بیمارستان عرفان درگذشت.[18][19][20][21][21][22] پیکر وی در ۱۷ فروردین ۱۳۹۸ از مقابل تالار وحدت تشییع و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا، قطعه: ۸۸ ردیف: ۴۰ مکرر شماره: ۴۲ به خاک سپرده شد. در مراسم تشییع پیکر او، هنرمندانی همچون علی نصیریان، ایرج راد و حمیدرضا نوربخش سخنرانی کردند.[23] چهار روز پس از درگذشت جمشید مشایخی و در تاریخ ۱۸ فروردین؛ شورای شهر تهران با تصویب فوریتی نام خیابان «ج» واقع در محل زندگی مشایخی را به نام وی تغییر داد.[24] مراسم رونمایی از سردیس و پلاک خیابان او در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۸ انجام شد. حسن روحانی در صفحه اینستاگرام خود مرگ او را تسلیت گفت و اعلام کرد امروز یکی از پیشکسوتان بی بدیل را از دست دادیم.

فعالیت‌ها و آثار
نوشتار اصلی: فیلم‌شناسی جمشید مشایخی

او کار تئاتر حرفه‌ای را از سال ۱۳۳۶ با بازی در نمایش وظیفه پزشک آغاز کرد و بعد از آن در نمایش‌های بسیاری از جمله «آی بی کلاه، آی با کلاه» اثر غلامحسین ساعدی، «لونه شغال و افعی» اثر علی نصیریان و «مرده‌های بی کفن و دفن» اثر ژان پل سارتر به کارگردانی حمید سمندریان بازی کرد. مشایخی در سال ۱۳۴۲ با بازی در فیلم کوتاه «جلد مار» بازیگری در سینما را آغاز کرد. اما نخستین اثر مهم او بازی در نقش خان دایی در فیلم قیصر ساخته مسعود کیمیایی بود[25]

  • جمشید مشایخی در ۲۲ سالگی
  • آئین نکوداشت‌های هجدهمین جشن سینمای ایران
  • جشن تولد ۸۴ سالگی مشایخی در خانه هنرمندان ۱۳۹۷

جوایز و نامزدی‌ها

جشنواره فیلم فجر
سال فیلم‌ها رده جایزه نتیجه
۱۳۶۳ کمال‌الملک

گل‌های داوودی

 بهترین بازیگر نقش اول مرد سیمرغ بلورین برنده

جشن بزرگ سینمای ایران
سال فیلم رده جایزه نتیجه
۱۳۸۲ بانوی من بهترین بازیگر نقش مکمل مرد تندیس زرین برنده
۱۳۷۸ کمیته مجازات بهترین بازیگر نقش اول مرد تندیس زرین نامزد

جشنواره جهانی فیلم پیونگ یانگ
سال فیلم جایزه نتیجه
۱۹۸۸ پدربزرگ بهترین بازیگر مرد برنده

جشن چهره‌های ماندگار
سال جایزه نتیجه
۱۳۸۵ نشان رسمی چهره ماندگار برنده

نشان افتخار
سال عنوان نتیجه
۱۳۹۲ نشان درجه یک فرهنگ و هنر برنده

منابع
  1. «مشایخی درگذشت». خبرگزاری جمهوری اسلامی. ۱۳ فروردین ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۳.
  2. «دریچه پیوستن جمشید مشایخی به جمع بازیگران سریال «پایتخت ۴»». روزنامه ایران. ۲۰ فروردین ۱۳۹۴.
  3. ماهرویان، پوریا (۲۰۱۹-۰۴-۰۲). «جمشید مشایخی، پیر سینمای ایران». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۳.
  4. «زندگینامه: جمشید مشایخی». همشهری آنلاین.
  5. «اعطای نشان درجه یک فرهنگ و هنر به جمشید مشایخی از سوی احمدی‌نژاد». فارس نیوز.
  6. «بیوگرافی استاد جمشید مشایخی». دوات آنلاین.
  7. https://www.yjc.ir/fa/news/6884427/
  8. «جمشید مشایخی درگذشت». BBC Farsi. ۲۰۱۹-۰۴-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  9. «پشت صحنه اختلاف اخیر مشایخی با انتظامی». ۲۹ مرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  10. «نیم قرن نقش‌های تأثیر گذار». ایران آنلاین. دریافت‌شده در ۱۱ تیر ۱۳۹۶.
  11. بیضایی، بهرام. میراث و ضیافت. تهران: انتشارات نگاه. ۱۳۵۵. صفحهٔ ۱۰۲.
  12. ««جمشید مشایخی» سفیر سلامت بینایی شد». ایسنا. ۱۷ مهر ۱۳۹۳.
  13. مشایخی-سفیر-سلامت-شد «جمشید مشایخی سفیر سلامت شد» مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). ایسنا. ۴ شهریور ۱۳۹۴.
  14. فرارو (۲۷ بهمن ۱۳۹۲). «انتقاد جمشید مشایخی از رضا عطاران». فرارو.
  15. جام جم آنلاین (۲ فروردین ۱۳۹۳). «عطاران: ماجرای شلوار و اعتراض مشایخی سوء تفاهم بود». جام جم آنلاین.
  16. باشگاه خبرنگاران جوان (۲۷ مرداد ۱۳۹۶). «حمله جمشید مشایخی به عزت‌الله انتظامی!». باشگاه خبرنگاران جوان.
  17. آفتاب (۱۵ اسفند ۱۳۹۶). «اظهارات جنجالی جمشید مشایخی: تختی خودکشی کرد». آفتاب.
  18. «جمشید مشایخی درگذشت». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۴-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  19. «خبرگزاری فارس - «جمشید مشایخی» هنرمند پیشکسوت درگذشت». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۰۴-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  20. «جمشید مشایخی درگذشت». تابناک. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  21. «جمشید مشایخی درگذشت». باشگاه خبرنگاران جوان. ۱۳ فروردین ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  22. «جمشید مشایخی به دیار باقی شتافت+عکس». ایران آنلاین. ۱۳ فروردین ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۱۳ فروردین ۱۳۹۸.
  23. «تدفین پیکر زنده‌یاد جمشید مشایخی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س)». تسنیم.
  24. «تغییر نام خیابان «ج» به جمشید مشایخی». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۴-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۰.
  25. «جمشید مشایخی، پیر سینمای ایران». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۲۰.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جمشید مشایخی موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به جمشید مشایخی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.