دعای فرج (عظم البلاء)
دعای فرج یا دعای عظم البلاء، دعایی است برای ظهور حجت بن الحسن، که براساس منابع شیعه توسط حضرت به فردی اسیر در بغداد تعلیم داده شدهاست. در منابع شیعه آمده است که خود حضرت این دعا را به فرد اسیری تعلیم کرد و او رها شد. خواندن این دعا برای فرج مهدی تأکید شدهاست.
متن
اِلهى عَظُمَ الْبَلاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفآءُ، وَانْکشَفَ الْغِطآءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ، وَ ضاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ، و اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَيک الْمُشْتَکى، وَ عَلَيک الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخآءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، اُولِى الْأَمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَينا طاعَتَهُمْ، وَ عَرَّفْتَنا بِذلِک مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ، فَرَجاً عاجِلاً قَريباً کلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، يا عَلِىُّ يا مُحَمَّدُ، اِکفِيانى فَاِنَّکما کافِيانِ، وَانْصُرانى فَاِنَّکما ناصِرانِ، يا مَوْلانا يا صاحِبَ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، اَدْرِکنى اَدْرِکنى اَدْرِکنى، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرينَ.
خدايا بلاء عظيم گشته و درون آشکار شد و پرده از کارها برداشته شد و اميد قطع شد و زمين تنگ شد و از ريزش رحمت آسمان جلوگيرى شد و تويى ياور و شکوه بسوى تو است و اعتماد و تکيه ما چه در سختى و چه در آسانى بر تو است خدايا درود فرست بر محمد و آل محمد آن زمامدارانى که پيرويشان را بر ما واجب کردى و بدين سبب مقام و منزلتشان را به ما شناساندى به حق ايشان به ما گشايشى ده فورى و نزديک مانند چشم بر هم زدن يا نزديکتر اى محمد اى على اى على اى محمد مرا کفايت کنيد که شماييد کفايتکننده ام و مرا يارى کنيد که شماييد ياور من اى سرور ما اى صاحب الزمان فرياد، فرياد، فرياد، درياب مرا درياب مرا درياب مرا همين ساعت همين ساعت هماکنون زود زود زود اى خدا اى مهربانترين مهربانان به حق محمد و آل پاکيزهاش[1]
سند
برای اولین بار شیخ طبرسی در مجمعالبیان این دعا را نقل میکند.[2] همچنین شیخ حر عاملی در وسائل الشیعه،[3] علامه مجلسی در بحار الانوار،[4] و ابراهیم بن علی عاملی کفعمی در مصباح[5] آن را نقل کردهاند. اگرچه سید بن طاووس اشارهای به صدور این دعا از جانب حجت بن الحسن نمیکند.[6]
محتوا
دعا با ندبه و بیان مشکلات آغاز میشود و سپس به صورت کوتاه به بیان شأن امام و مسئلهٔ امامت و لزوم اطاعت از آنان میپردازد. دعا با توسل به محمد بن عبدالله و اهل بیت و کمکخواستن از حجت بن حسن پایان مییابد.[7]
جایگاه
در منابع شیعی، این دعا از جمله دعاهایی است که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است.[8] این دعا در «زیارت امام زمان در سرداب مقدس»، «نماز امام زمان»، و «زیارت مسجد جمکران» نیز خوانده میشود.[9] محمدتقی بهجت پیرامون دعا برای فرج میگوید: «بهترین کار برای به هلاکت نیفتادن در آخر الزّمان، دعای فرج امام زمان (ع) است؛. مخصوصاً دعای شریف «عظم البلا و برح الخفا» را بخوانیم و از خدا بخواهیم که صاحب کار را برساند؛ با او باشیم.»[10]
جستارهای وابسته
منابع
- دعای فرج مجمع قرآنی فرهنگی جنةالمهدی
- بنویدی، کاوشی در دعای فرج (الهی عظم البلاء)، ۹۵–۱۱۸.
- شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، جلد ۸، صفحهٔ ۱۸۵
- به نقل از کتاب کنوز النجاح تألیف أمین الإسلام فضل بن الحسن الطبرسی، جلد ۵۳، صفحهٔ ۲۷۶
- ابراهیم بن علی عاملی کفعمی، مصباح، صفحهٔ ۱۷۷
- سلیمیان، خدامراد (۱۳۸۷). درسنامه مهدویت. ۲. تهران: بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج). ص. ۱۰۱. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۳.
- بنویدی، کاوشی در دعای فرج (الهی عظم البلاء)، ۹۵–۱۱۸.
- کارگر، رحیم (۱۳۸۸). مهدویت (پیش از ظهور). قم: دفتر نشر معارف. صص. ۲۲۵–۲۲۷. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۳.
- تونهای، مجتبی (۱۳۸۷). موعود نامه فرهنگ الفبایی مهدویت. قم: چاف. صص. ۸۶ ،۶۴۸، ۷۳۷. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۳.
- بزرگمهرنیا، عبد الحسن (۱۳۸۸). مشتاقی و مهجوری: معرفی توصیفی برترین آثار مؤلفان مهدوی به انضمام ذکر برخی از تشرفات. تهران: موعود عصر (عج). صص. ۴۰۱–۴۰۲. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۳.
- بنویدی، زهرا (۱۳۹۰). «کاوشی در دعای فرج (الهی عظم البلاء)». انتظار موعود (۳۴): ۹۵–۱۱۸. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۲.
پیوند به بیرون
- موسسه آینده روشن (۱۳۸۸). مهدویت پرسشها و پاسخ ها. قم: موسسه آینده روشن. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۲.
- انصاریزنجانی، محمد (۱۳۷۹). «ادعیه امام عصر (عج)». گلستان قرآن (۳۳): ۲۸–۳۱. دریافتشده در ۲۰۱۴-۱۲-۰۳.