تاریخ هیجده‌ساله آذربایجان
تاریخ هجده سالهٔ آذربایجان یا سرنوشت گردان و دلیران نوشته احمد کسروی کتابی است که به عقیده خود او ادامه کتاب تاریخ مشروطه ایران است. در این کتاب تحولات ایران در خلال مشروطه و بعد از آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
 روی جلد اول | |
| نویسنده(ها) | احمد کسروی |
|---|---|
| کشور | تهران |
| زبان | فارسی |
| موضوع(ها) | تاریخ مشروطیت |
| گونه(های) ادبی | تاریخ‌نگاری |
| ناشر | انتشارات امیرکبیر |
تاریخ نشر | ۱۳۵۶ |
 عده‌ای از اعضای گروه فوج نجات تبریز. سال ۱۹۰۹ میلادی. | |
| شاهان قاجار | |
|---|---|
نام | دورهٔ پادشاهی |
۱۱۷۵–۱۱۶۱ | |
کسروی در کتاب تاریخ مشروطیت ایران به‌طور مفصل وقایع قبل از شروع جنبش مشروطه در کانون‌های جنبش در تهران و گیلان را برشته تحریر در آورده و در تاریخ هیجده ساله، وقایع بعد از پیروزی مشروطه تا پایان قیام شیخ محمد خیابانی را نوشته است. این کتاب از مراجع معتبر تاریخ مشروطیت است.[1][2]
کسروی مطالب تاریخ انقلاب مشروط ایران و تاریخ هیجده ساله را به صورت مقاله‌هایی در مجله پیمان به صورت دوره‌ای منتشر می‌کرد و در سال ۱۳۱۹ آن‌ها را به صورت کتاب عرضه نمود. او در تاریخ هجده‌ساله آذربایجان وقایع این منطقه را محور قرارداد و سیر تاریخی ۱۸ ساله مشروطه را دنبال کرده‌است و با همان روش نگارش تاریخ انقلاب مشروط ایران بر روایت مستندات تاریخی پس از فتح تهران پرداخته است.[3]
هرچند در نقد تاریخ‌نگاری کسروی گفته شده‌است که نوشته‌های او پیوستگی منطقی و سیر تاریخی روشنی ندارد ولی با تمام این تفاسیر تاریخ‌نگاری کسروی از آن جهت که او واسط تاریخ‌نگاران عصر مشروطیت ایران با اهل تاریخ در دوره بعد از آن انقلاب است، از اهمیت برخوردار است.[4]
منابع
- ««تاریخ مشروطه ایران» روایتی دقیق ازدوران پرفراز ونشیب مشروطه». خبرگزاری شبستان.
- عبدالحسین نوائی. «تاریخ مشروطه ایران». دانشنامه جهان اسلام.
- «مشروطه در قاب سه نسل». روزنامه شرق.
- «تاریخ‌نگاری‌های احمد کسروی ترکیبی از اغراضِ شخصی و ضدیت با دین». خبرگزاری کار ایران.
احمد کسروی، تاریخ هجده ساله آذربایجان