عضدالملک
علیرضاخان عضدالملک (زاده ۱۲۳۸ قمری - درگذشته ۱۳۲۸ قمری) اولین نایبالسلطنه احمدشاه قاجار بود. او پسر موسیخان قاجار و از ایل قاجار بود و در دربار چند تن از شاهان قاجار خدمت میکرد.
شاهان قاجار | |
---|---|
نام | دورهٔ پادشاهی |
۱۱۷۵–۱۱۶۱ | |
در سال ۱۲۸۳ قمری وی را به همراه خشتهای طلا به عتبات فرستادند تا حرمین عسکریین را تذهیب کند. در ۱۲۸۵ قمری لقب عضدالملکی دریافت کرد. پس از چندی در همان سال به منصب خازن مهر نایل شد.
در ۱۲۸۷ قمری پس از بازگشت از سفری که به همراه شاه به عتبات رفته بود به حکومت مازندران منصوب شد. کمی بعد به منصب نظارت خاصه و خوانسالاری اعظم رسید. در همان حین جزو وزرای اربعه بهشمار میرفت.
در ۱۲۹۰ به همراه شاه به اروپا رفت و پس از بازگشت در کنار سایر مناصب، ایلخان ایل قاجار شد. در ۱۲۹۱ قشون کل ایران به چهار بخش تقسیم شدند و او را به فرماندهی کل قشون مازندران، استرآباد، سمنان، دامغان، شاهرود، بسطام، گلپایگان، خوانسار و همچنین قراول مخصوص شاه گماردند.
کمی بعد او را جزو وزاری سته یا وزرای مختار دربار قرار دادند. در ۱۲۹۲ به وزارت عدلیه و ریاست صنادیق عدالت نیز رسید.
در سال ۱۲۹۵ قمری بار دیگر به همراه شاه به اروپا رفت.
در ۱۳۰۰ قمری نیز به وزارت حضور همایون نائل شد.
عضدالملک در حدود نود سال عمر کرد و مجلس دوم مشروطه در نهم ذیقعده ۱۳۲۷ (آذر ۱۲۸۸) او را به نایب السلطنگی احمد شاه برگزید[1]اما وی ده ماه بعد در عصر همین مجلس وفات یافت (هفدهم رمضان ۱۳۲۸) و به جایش ناصرالملک نائب السلطنه شد.[2] عضدالملک جمعاً هجده ماه نائب السلطنه ایران بود.[3]
منابع
- «مذاکرات جلسه پنجم دوره دوم مجلس شورای ملی نهم ذیقعده ۱۳۲۷».
- احزاب سیاسی ایران، ملکالشعرا بهار، چاپ سوم ۱۳۵۷، انتشارات امیرکبیر، تهران
- «روزنامه نیمروز». بایگانیشده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۰۹. دریافتشده در ۸ خرداد ۱۳۸۸.
- اعتمادالسلطنه، محمدحسن (صفر ۱۳۰۱ قمری). «جناب عضدالملک وزیر حضور همایون». ماهنامه شرف. ۲ (۱۳): ۳. دریافتشده در ۲۹ آذر ۱۳۹۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)