انوشیروان سپهبدی
انوشیروان سپهبدی (۱۲۶۷ تهران - ۱۳۶۰ تهران) دیپلمات ارشد و وزیر امورخارجه ایران در دوران پهلوی بود. در دوران وزارت امورخارجه او ایران با امضای منشور ملل متحد در کنفرانس سان فرانسیسکو از پایهگذاران سازمان ملل شد.
انوشیروان سپهبدی | |
---|---|
وزیر امور خارجه ایران | |
مشغول به کار ۳۰ خرداد ۱۳۲۶ – ۴ شهریور ۱۳۲۶ | |
پادشاه | محمدرضا شاه پهلوی |
نخستوزیر | احمد قوام |
پس از | محمدعلی همایونجاه (سرپرست) |
پیش از | موسی نوری اسفندیاری |
مشغول به کار ۲۳ اردیبهشت ۱۳۲۴ – ۲۹ مهر ۱۳۲۴ | |
نخستوزیر | ابراهیم حکیمی محسن صدر |
پس از | نصرالله انتظام وزیری |
پیش از | ابوالقاسم نجم |
وزیر دادگستری | |
مشغول به کار ۲۸ بهمن ۱۳۲۴ – امرداد ۱۳۲۵ | |
نخستوزیر | احمد قوام |
پس از | عزالممالک اردلان |
پیش از | اللهیار صالح |
وزیر مشاور | |
مشغول به کار امرداد ۱۳۲۵ – بهمن ۱۳۲۵ | |
نخستوزیر | احمد قوام |
سفیر ایران در اتحاد شوروی | |
مشغول به کار خرداد ۱۳۱۵ – فروردین ۱۳۱۷ | |
پادشاه | رضا شاه پهلوی |
پس از | محمد ساعد |
پیش از | محمد ساعد |
سفیرکبیر ایران در فرانسه | |
مشغول به کار شهریور ۱۳۲۴ – تیر ۱۳۲۶ | |
پادشاه | محمدرضا شاه پهلوی |
پس از | زینالعابدین رهنما |
پیش از | علی سهیلی |
مشغول به کار خرداد ۱۳۱۸ – مهر ۱۳۱۹ | |
پادشاه | رضا شاه پهلوی |
پس از | قطع رابطه |
پیش از | علیقلی اردلان |
سفیر ایران در ترکیه | |
مشغول به کار آذر ۱۳۱۹ – شهریور ۱۳۲۳ | |
پس از | سید باقر کاظمی |
پیش از | علیقلی اردلان |
سفیرکبیر ایران در مصر | |
مشغول به کار فروردین ۱۳۳۲ – آبان ۱۳۳۷ | |
پادشاه | محمدرضا شاه پهلوی |
پس از | مسعود معاضد |
پیش از | جمشید قریب |
سفیر ایران در واتیکان | |
مشغول به کار ۱۹۶۲ – ۱۹۶۶ | |
پس از | محمد ساعد |
پیش از | حسین قدس نخعی |
وزیرمختار ایران در ایتالیا | |
مشغول به کار آذر ۱۳۱۲ – خرداد ۱۳۱۵ | |
پادشاه | رضا شاه پهلوی |
پس از | فتحالله پاکروان |
پیش از | محمد ساعد |
وزیرمختار ایران در سوئیس | |
مشغول به کار فروردین ۱۳۰۸ – تیر ۱۳۱۲ | |
پس از | مصطفیقلی کمال هدایت |
پیش از | ابوالحسن فروغی |
سناتور | |
مشغول به کار ۱۳۲۸ – ۱۳۳۱ | |
حوزه انتخاباتی | تهران (دوره اول) |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۲۶۷ خورشیدی تهران، ایران |
درگذشته | ۱۳۶۰ تهران، ایران |
ملیت | ![]() |
فرزندان | فرهاد سپهبدی |
دین | اسلام، شیعه دوازده امامی |
پدرش محمد اسماعیل نام داشت. پس از طی مدرسهٔ سیاسی تهران که مشیرالدوله بنیان نهاده بود، در سال ۱۲۸۶ به استخدام در وزارت امور خارجه درآمد. چندی معاون اداره عثمانی بود تا به نایب دومی ژنرال قنسول (سرکنسول) تفلیس منصوب شد. از دیگر مشاغل وی، کارگزاری (مسئول امور کیفری و حقوقی اتباع بیگانه) در همدان، معاونت کابینه (دفتر) وزارتی، مدیر اطلاعات، رئیس اداره سوم سیاسی بود تا سرانجام به ریاست اداره کل تشریفات منصوب شد.
سپهبدی در سال ۱۳۰۸ سمت وزیر مختار ایران در برن و نمایندگی در جامعهٔ ملل را عهدهدار شد و نزدیک به چهار سال در آن سمت مستقر بود. پس از اتمام ماموریت، به تهران بازگشت. در هشتم امرداد ۱۳۱۲ محمدعلی فروغی وزیر امورخارجه او را به جای حسنعلی غفاری (معاونالدوله) به عنوان معاون خود به مجلس شورای ملی معرفی کرد. کمتر از پنج ماه معاون بود تا به وزیر مختاری ایران در ایتالیا فرستاده شد. در سال ۱۳۱۵ سفیرکبیر ایران در اتحاد جماهیر شوروی شد و دو سال در آن کشور به سر برد و در ۱۳۱۹ به سمت سفیرکبیری ایران در ترکیه تعیین شد و این سمت را تا سال ۱۳۲۳ دارا بود.
سپهبدی پس از بازگشت به تهران از سال ۱۳۲۴ در کابینههای زودگذر ابراهیم حکیمی و محسن صدر، به سمت وزیر امور خارجه معرفی شد. در دوران وزارت امورخارجه او ایران با امضای منشور ملل متحد در کنفرانس سان فرانسیسکو از پایهگذاران سازمان ملل شد.
در بهمن ۱۳۲۴ سپهبدی در کابینهٔ احمد قوام به سمت وزیر دادگستری تعیین و در امرداد ۱۳۲۵ با ترمیم کابینه، وزیر مشاور شد. در خرداد ۱۳۲۶ در کابینهٔ احمد قوام، برای بار سوم به وزارت امور خارجه تعیین شد و در همان سال با سمت سفیرکبیر، عازم فرانسه شد.
انوشیروان سپهبدی هنگامی که ابراهیم حکیمی به وزارت دربار تعیین شد، ریاست تشریفات سلطنتی را بر عهده گرفت و تا سال ۱۳۲۸ دارای همان سمت بود. در همان سال، مجلس سنا تشکیل شد و شاه او را به سناتوری انتصابی تهران برگزید که تا مهر ۱۳۳۱ در آن سمت بود. در سال ۱۳۳۲ با سمت سفیرکبیر ایران در مصر، عازم قاهره شد و پنج سال در آن سمت بود. در سال ۱۳۴۱ به سمت سفیرکبیر ایران در دربار پاپ تعیین و سرانجام در سال ۱۳۴۵ با شصت سال سابقهٔ خدمت بازنشسته شد.
نام خانوادگی او تا سال ۱۳۰۸ سپهبد بود، چون درجهای بدین نام وارد درجات نظامی ارتش ایران شد، به وی تکلیف تغییر نام خانوادگی شد و سپهبد را به سپهبدی تغییر داد. سپهبدی رویهمرفته از دیپلماتهای ورزیده و متین و بیسر و صدا بود.
خانواده
پسرش فرهاد در مراکش سفیر شد و برادرزادههایش منوچهر و پرویز به ترتیب سفیر ایران در بحرین، یونان و دانمارک شدند. انوشیروان سپهبدی همچنین شوهر خاله فریدون و امیرعباس هویدا بود.
منابع
- عاقلی، دکتر باقر (چاپ اول سال ۱۳۸۰). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد دوم). نشر گفتار باهمکاری نشر علم. ص. ۳-۷۸۲. تاریخ وارد شده در
|سال=
را بررسی کنید (کمک) - «برگی از تاریخ؛ بهانه جوئی انگلیس برای کنترل آبهای ایران». ماهنامه الکترونیکی دوران شماره ۱۸ شهریورماه ۱۳۸۶.
- «خاندانهای معروفی که وزارت خارجه را در اختیار داشتند». پایگاه اطلاع رسانی انقلاب اسلامی> جزئیات.
پیوند به بیرون
- «انوشیروان سپهبدی -». بایگانیشده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۱۴.