جلال عبده

جلال عَبدُه، (۱۲۸۸ بروجرد - ۱۳۷۵ تهران[1]) قاضی، قانونگذار و دیپلمات دوره پهلوی بود که در مجامع بین‌المللی شهرت یافت.

جلال عبده
وزیر امور خارجهٔ ایران
مشغول به کار
۲۲ خرداد ۱۳۳۸ – ۱۱ مرداد ۱۳۳۸
پادشاهمحمدرضا شاه پهلوی
نخست‌وزیرمنوچهر اقبال
پس ازعلی‌اصغر حکمت
پیش ازعباس آرام
نمایندهٔ دائم ایران در سازمان ملل متحد
مشغول به کار
۱۳۳۴ – ۱۳۳۸
پس ازعلیقلی اردلان
پیش ازمهدی وکیل
سفیر ایران در ایتالیا
مشغول به کار
۱۳۴۷ – ۱۳۵۰
پس ازمحمدعلی مسعود انصاری
پیش ازعلینقی سعید انصاری
سفیر ایران در هند
پس ازفریدون آدمیت
پیش ازمحمدرضا امیرتیمور
نماینده مجلس شورای ملی
حوزه انتخاباتیتهران (دوره‌های چهاردهم و پانزدهم)
اطلاعات شخصی
زاده۱۲۸۸
بروجرد
درگذشته۱۳۷۵
تهران
ملیت ایران
پیشهقاضی، قانونگذار و دیپلمات
دیناسلام

پدرش شیخ محمد عبده[2] سالها رئیس دادگاه انتظامی قضات و مدرس مدرسه معقول و منقول بود و درتدوین قانون مدنی ایران نقش داشت.[3] خودش نیز در سوئیس درس خواند و دکترای حقوق گرفت.

نام جلال عبده پس از شهریور ۱۳۲۰ بر سر زبان‌ها افتاد زمانی که در مقام دادستان دیوان کیفر گروهی از مسئولان امنیتی دوران رضاشاه، همچون پزشک احمدی و سرپاس مختاری را به جرم قتل آیت‌الله مدرس، محمد فرخی‌یزدی و نصرت‌الدوله فیروزمیرزا به محاکمه کشید.[4][3]

عبده با این شهرت، در سال ۱۳۲۲ در انتخابات دوره چهاردهم مجلس شورای ملی شرکت کرد و به عنوان نماینده تهران به مجلس راه یافت. در دوره بعد (پانزدهم) نیز کرسی نمایندگی را حفظ کرد. سپس از وزارت دادگستری به وزارت امورخارجه منتقل شد و کرسی سفارت ایران در هند را از آن خود کرد.

جلال عبده سپس به جای علیقلی اردلان سمت نمایندگی دائم ایران را در سازمان ملل به عهده گرفت. در این سمت در کنفرانس باندونگ به عنوان رئیس هیئت ایرانی شرکت کرد.[5] و از جانب سازمان ملل به مأموریت‌هایی در کشورهای کامرون و گینه نو فرستاده شد.[4] دکتر جلال عبده از جانب سازمان ملل مدتی حکمران گینه نو غربی بود.[6]

جلال عبده مدت کوتاهی مقام وزارت امورخارجه را به‌دست‌آورد، ولی به دلیل دخالت شاه استعفاء داد. در سالهای پایانی عمر، مدیرعامل کانون بانک‌ها و رئیس جمعیت ایرانی طرفدار ملل متحد بود.[4] او خاطرات سیاسی‌اش را در کتابی با عنوان چهل سال در صحنه قضائی، سیاسی، دیپلماسی ایران و جهان به رشته تحریر درآورده که به کوشش مجید تفرشی در مؤسسه خدمات فرهنگی رسا منتشر شده‌است.[7]

جلال عبده برادر علی عبده، مشت‌زن و بنیانگذار باشگاه پرسپولیس و بولینگ عبده بود.

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «جلال عبده». مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران. ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۱۵.
  2. حزین بروجردی، حسین. تذکره حزین: دورنمایی از شهرستان بروجرد. (بی جا): مجمع متوسلین به آل محمد (ص)، 1380. ص 492
  3. «بازخوانی نقش ایران در سازمان ملل». روزنامه ایران. ۲۱ مهر ۱۳۸۴. ص. یوسف ناصری. دریافت‌شده در ۲۱ شهریور ۱۳۸۸.
  4. محمود طلوعی (۱۳۸۱)، «کتابها و یادها»، چهره‌ها و یادها، نشر علم، ص. ۶۶۴ تا ۶۶۶، شابک ۹۶۴-۴۰۵-۱۵۴-۸
  5. دبیری، محمدرضا: دیپلماسی ایرانی: وزیر خارجه‌ای که پایش را در وزارت خارجه نگذاشت! بایگانی‌شده در ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، بازدید: سپتامبر ۲۰۱۱.
  6. عاقلی، باقر (۱۳۸۰). روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب اسلامی - جلد دوم. تهران: گفتار. ص. ۱۴۶.
  7. محمود طلوعی (۱۳۷۰)، «فصل دوم٫ مقدمات انقلاب»، داستان انقلاب، تهران: نشر علم، ص. ۱۲۵، شابک ۹۶۴-۴۰۵-۱۹۸-X

منابع
  • سالنامه دنیا - سال ۱۳۵۴ - ص ۲۷۳
  • دولتهای ایران از میرزا نصرالله خان مشیرالدوله تا میرحسین موسوی، به کوشش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.، تهران: سازمان چاپ و انتشارات، ۱۳۷۸، شابک ۹۶۴-۴۲۲-۱۴۷-۸
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.