محمود قراگوزلو
میرزا محمود خان قره گزلو (زادهٔ ۱۲۰۷ - درگذشته ۱۲۶۶ خورشیدی) ملقب به ناصرالملک (در ۱۲۷۵ ه.ق.) و فرمانفرما (در ۱۳۰۳ ه.ق.) از رجال سیاسی ایران در دورهٔ قاجار است. او پسر فضل‌الله خان از بزرگان طایفهٔ قره گزلوی همدان و پدربزرگ ابوالقاسم ناصرالملک (دومین نایب‌السلطنهٔ احمد شاه قاجار) می‌باشد.
میرزا محمود خان قره گزلو | |
|---|---|
 | |
| وزیر خارجه ایران | |
| پادشاه | ناصرالدین‌شاه قاجار |
| پس از | سعید مؤتمن‌الملک |
| پیش از | یحیی مشیرالدوله |
| وزیر تجارت و صنایع | |
| آغاز به کار ۱۲۷۶ | |
| وزیرمختار ایران در بریتانیا | |
| مشغول به کار ۱۲۷۹ – ۱۲۸۱ | |
| سفیر ایران در فرانسه | |
| حاکم گیلان | |
| آغاز به کار ۱۲۹۲ | |
| حاکم کرمانشاهان و کردستان | |
| آغاز به کار ۱۲۹۹ | |
| حاکم خراسان | |
| آغاز به کار ۱۳۰۳ ه.ق. | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | میرزا محمود خان قره گزلوی ناصرالملک همدانی ۱۲۴۴ یا ۱۲۴۵ قمری ، ایران |
| درگذشته | ۸ ربیع‌الثانی ۱۳۰۵ قمری۳ دی ۱۲۶۶ خورشیدی تهران، ایران |
| ملیت | .svg.png.webp){kind=small} ایران |
| فرزندان | احمد خان سرتیپ قره گزلو |
| پیشه | سیاستمدار |
| دین | اسلام |
| لقب(ها) | ناصرالملک (در ۱۲۷۵ ه.ق.) فرمانفرما (در ۱۳۰۳ ه.ق.) |
| ابوالقاسم قره گزلو (ناصرالملک) | |
در زمان امیرکبیر به نیاب آجودان‌باشی برگزیده شد. در ۱۲۷۰ ه.ق. مصلحت‌گذار (کاردار) ایران در سن‌پترزبورگ شد. پس از چند سال به دربار احضار شد و در ۱۲۷۵ قمری به مقام فرماندهی کل سواره‌نظام منصوب گردید.
در ۱۲۷۶ ه.ق. وزیر تجارت و صنایع گردید و به عضویت دارالشورای کبری دولتی در آمد. در همین سال نشان تمثال همایون را دریافت کرد. کمی بعد به منصب مشیری خاص حضور همایون نائل شد. در ۱۲۷۸ ه.ق. موظف به اتمام ساخت راه گیلان شد.
در ۱۲۷۹ ه.ق. وزیرمختار ایران در بریتانیا شد و تا ۱۲۸۱ ه.ق. در آن جا ماند. سپس به‌عنوان سفیر فوق‌العاده به پاریس رفت.
در ۱۲۸۸ ه.ق. باز به عضویت دارالشورای کبریٰ در آمد. در ۱۲۸۹ ه.ق. معاون صدراعظم (میرزا حسین خان سپهسالار) شد و با رتبهٔ امیرتومانی (سرلشکری) رئیس شورای عسکریه (شورای جنگ) گردید.
در ۱۲۹۲ ه.ق. حاکم گیلان و در ۱۲۹۹ ه.ق. حاکم کرمانشاهان و کردستان شد.
پس از فوت میرزا سعید خان انصاری به وزارت امور خارجه رسید.
در ۱۳۰۳ ه.ق. حاکم خراسان شد و در ۱۳۰۴ ه.ق. به تهران بازگشت.
ناصرالملک در ۸ ربیع‌الثانی ۱۳۰۵ ه.ق. (۳ دی ۱۲۶۶ ه.خ.) در گذشت.
ناصرالملک آثار بسیاری بر جای گذاشته از جمله در معماری و طراحی و راه‌سازی، حجاری، نجاری، چینی‌سازی، مجسمه‌سازی، سنگ‌بری و صنایع دستی، پرورش کرم ابریشم و کشاورزی، ایجاد چمنزار و باغچه به سبک اروپا، کشف معادن زغال سنگ و به کار بردن زغال سنگ. وی همچنین نخستین کارخانهٔ نساجی ایران را به مبلغ نود هزار تومان خرید، ولی ظاهراً به دلیل نو نبودن آن، کارخانه پس از مدتی از کار افتاد. در زمان وزیرمختاری وی در انگلستان، پنج تن برای تحصیل به انگلستان فرستاده شدند که بنا به نظر ناصرالملک، به تحصیل در رشتهٔ علوم دریایی پرداختند. اعتمادالسلطنه به خدمت ناصرالملک در ادارهٔ بنایی دیوان اعلی و ادارهٔ اوراق دولتی، بدون ذکر سال، اشاره کرده‌است.