منوچهر متکی

منوچهر متکی (۳ فروردین ۱۳۳۲ - بندر گز) سیاستمدار و فعال سیاسی‌ای است که وزیرخارجه پیشین و نماینده دوره‌های اول و هفتم مجلس شورای اسلامی بوده‌است. وی وزیر امور خارجهٔ جمهوری اسلامی ایران در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ بوده‌است. در سال ۱۳۹۰ توسط سید علی خامنه ای به عنوان معاون بین الملل دفتر رهبری منصوب شد. [5] وی همچنین در سال‌های آخر دهه شصت عضو تیم مذاکره‌کننده ایران در جریان تصویب قطعنامه ۵۹۸ بوده‌است.[6]

منوچهر متکی
وزیر امور خارجه
مشغول به کار
۲ شهریور ۱۳۸۴ – ۲۲ آذر ۱۳۸۹
رئیس‌جمهورمحمود احمدی‌نژاد
قائم‌مقامسید مهدی مصطفوی اهری
علیرضا شیخ عطار
حسین شیخ‌الاسلام
سید امیرمنصور برقعی
پس ازکمال خرازی
پیش ازعلی‌اکبر صالحی
سفیر ایران در ژاپن
مشغول به کار
دی ۱۳۷۳ – ۲ آبان ۱۳۷۸[1]
رئیس‌جمهوراکبر هاشمی رفسنجانی
سید محمد خاتمی
پس ازحسین کاظم‌پور اردبیلی
پیش ازعلی ماجدی
سفیر ایران در ترکیه
مشغول به کار
تیر ۱۳۶۴ – فروردین ۱۳۶۸
رئیس‌جمهورسید علی خامنه‌ای
پس ازمحمد گنجی‌دوست
پیش ازمحمدرضا باقری
نماینده مجلس شورای اسلامی
دوره‌های اول و هفتم
مشغول به کار
۷ خرداد ۱۳۸۳ – ۲ شهریور ۱۳۸۴
حوزه انتخاباتیتهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر
اکثریت۴۹۳٬۲۱۴ (۲۵٫۰۱٪)
مشغول به کار
۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۶ خرداد ۱۳۶۳
حوزه انتخاباتیکردکوی
اکثریت۲۴٬۹۲۸ (۷۰٫۲۵٪)
اطلاعات شخصی
زاده۳ فروردین ۱۳۳۲ (۶۸ ساله)
گز، شهرستان بندرگز، ایران
ملیتایرانی
حزب سیاسیکانون اسلامی فارغ‌التحصیلان شبه‌قاره هند (۱۳۵۹–اکنون)[2]
دیگر عضویت‌های سیاسیجبهه پیروان خط امام و رهبری (تا ۱۳۹۲)
ائتلاف آبادگران ایران اسلامی (۱۳۸۲)
شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی (۱۳۸۱–۱۳۸۴)
حزب جمهوری اسلامی (۱۳۵۸–۱۳۶۶)
همسر(ان)طاهره نظری[3]
محل تحصیلدانشگاه بنگلور
دانشگاه تهران
هیئت دولتدولت نهم، دولت دهم
دیناسلام (شیعه)
جایزه‌هانشان خورشید فروزان (صلیب بزرگ)[4]
وبگاهوبگاه رسمی

زندگی و تحصیلات

وی در ۳ فروردین ۱۳۳۲ در روستای گز شرقی از توابع شهرستان کردکوی (این روستا امروزه در شهرستان بندرگز قرار دارد) زاده شد.

آخرین مدرک تحصیلی رسمی وی در سوابق ثبت شده‌اش در سازمان بازنشستگی کشوری دیپلم علوم طبیعی است.[7]

انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم

متکی ریاست ستاد انتخاباتی تهرانِ منتخبِ شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی (هسته اولیه اصولگرایان در انتخابات ریاست جمهوری)؛ علی لاریجانی را در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، به عهده داشت.[8]

وزارت امور خارجه

منوچهر متکی پس از انقلاب اسلامی در بخش‌های مختلف وزارت امورخارجه دارای پست‌های مهمی بوده و مراتب ارتقاء را به‌طور تدریجی طی کرده‌است. از مهمترین دستاوردهای دوران حضور وی در وزارت خارجه به دست آوردن میزبانی و ریاست جنبش عدم تعهد در سال ۱۳۸۸ بود که سه سال بعد در سال ۱۳۹۱ در تهران برگزار گردید.[9]

محمود احمدی‌نژاد در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ وی را به برای تصدی وزارت امور خارجه به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد. او در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۸۴ وزیر امور خارجهٔ ایران شد. متکی در ۲۲ آذر ۱۳۸۹ از این سمت به نحوی غیر مرسوم برکنار شد و علی‌اکبر صالحی به‌عنوان سرپرست جدید وزارت امور خارجه معرفی شد. در زمان ابلاغ حکم برکناری، متکی به منظور ابلاغ پیام احمدی‌نژاد به رئیس‌جمهور سنگال در آن کشور به‌سر می‌برد.[10]

برکناری بی‌سابقه و پر حاشیه

منوچهر متکی با ۵ سال و ۴ ماه طولانی‌ترین سابقه وزارت در دو دولت احمدی‌نژاد را داراست. از این رو به وی لقب «شیخ الوزرا»[11] نیز داده شده‌است. متکی در بیست و دوم آذر ماه ۱۳۸۹ در حالی که به منظور ابلاغ پیام محمود احمدی‌نژاد در سنگال به سر می‌برد، از سمت خود برکنار شد.[8] متکی حین مذاکره و توسط رئیس‌جمهور سنگال از عزل خود باخبر شد. متعاقباً دولت سنگال این اقدام را توهین‌آمیز تلقی کرده، سفیر خود را از تهران فراخواند.[12] عزل وی آغازی بر شکل‌گیری انتقادات بر رئیس‌جمهور در خصوص تصمیمات حلقه‌ای موسوم به جریان انحرافی گردید که در بسیاری از برکناری‌ها مؤثر بود. مجلس در این باره از دولت توضیح خواست که او در پاسخ اظهار داشت ایشان را من برای مأموریت نفرستاده بودم. وی در خصوص اینکه چه کسی وزیر امور خارجه ایران را به مأموریت کاری خارج از کشور فرستاده‌است توضیحی نداد.[13]

منوچهر متکی در اعتراضی تلویحی به مراسم تودیع غیرمتعارف و شتابزده‌ای که برای وی ترتیب داده شد حاضر نشد. محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی‌نژاد در این مراسم گفت متکی قبلاً در جریان عزل خود قرار گرفته و حتی از تاریخ مراسم تودیع نیز اطلاع داشته‌است. متکی با تکذیب این سخنان گفت که از پیش در جریان برکناری‌اش قرار نگرفته و از مراسم تودیع و معارفه نیز بی‌اطلاع بوده‌است، برکناری‌اش در حین انجام مأموریت توسط محمود احمدی‌نژاد را «غیر اسلامی و توهین آمیز» خواند.[14] شیوه برکناری وی انتقادات گسترده‌ای را در سطح نظام جمهوری اسلامی نیز به همراه داشته‌است.[15] موضوع برکناری پرحاشیه وی یکی از سوالات محوری نمایندگان مجلس در احضار رئیس‌جمهور ایران به مجلس بود که البته از سوی رئیس‌جمهور به آن پاسخی داده نشد.[16]

بنابر اطلاعات منتشره از سوی خبرگزاری مهر، عزل متکی به دلیل مشاجره وی با حمید بقایی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور آسیا انجام گرفته‌است. بعد از انتصاب نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور در روابط خارجی ایرانی (موازی‌کاری با وزارت امور خارجه)، بقایی به عنوان نماینده ویژه در قاره آسیا انتخاب شد. وی در خلال سخنرانی در همایش «ایران، پل پیروزی» گفته بود: «امپراتوری عثمانی حدود ۱۰۰ سال قبل، تعداد معینی از ارامنه را قتل‌عام کرده و در حال حاضر با وجود از بین‌رفتن امپراتوری عثمانی، ارمنستان از ترکیه می‌خواهد که در این مورد به‌طور رسمی عذرخواهی کرده و غرامت پرداخت کند.» این سخنان وی مورد اعتراض دولت ترکیه قرار گرفت و متکی (وزیر امور خارجه وقت) این سخنان را نسنجیده خواند. چند روز بعد نیز حکم عزل متکی در حین یک سفر دیپلماتیک رسمی به دست وی رسید.[17] یک روز بعد از این عزل، سنگال، سفیرش را از ایران فراخواند.

وی که در اسفند ماه سال ۱۳۹۱ یک روز پس از افشای تصمیمش مبنی بر کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، به دانشگاه شهید رجایی جهت شرکت در سمینار "دانشجوی پیشرو ، انتخابات پیش رو " رفت و در پاسخ به سؤالی پیرامون ماجراهای سنگال گفت:" هر زمان که هم من هم آقای احمدی نژاد شخصیت عادی شدیم و سمتی نداشتیم به توضیح کامل در مورد این موضوع خواهم پرداخت." که تا امروز در این مورد موشکافی ننموده‌است.[18]

حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲

منوچهر متکی در سال ۱۳۹۲، یکی از جدی‌ترین گزینه‌های کاندیداتوری یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری به‌شمار می‌رفت. وی به عنوان گزینه اصلی جبهه پیروان خط امام و رهبری به عنوان مهم‌ترین تشکل اصولگرایان خود را برای خرداد ۹۲ آماده می‌کرد.[19]

وی در نامه‌ای خطاب به خانواده‌های محترم ایرانی کاندیداتوری خود را در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد.[20] در راستای فعالیت‌های تبلیغاتی خود با ماشین دولتی و هیئت همراه به سینمای آزادی رفت و به تماشای فیلم تهران ۱۵۰۰ نشست. .[21][22]

متکی باحضور در ائتلاف پنج‌گانه که متشکل از وی، یحیی آل اسحاق، سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، محمدرضا باهنر و مصطفی پورمحمدی بود شرکت کرد این ائتلاف اعلام کرده بود که نهایتاً یک نفر معرفی و برای ثبت نام به وزارت کشور می‌رود. همین اتفاق نیز رخ داد و علی‌رغم اینکه بر اساس تفاهم نسبی و نه نظرسنجی‌ها، سید محمدحسن ابوترابی‌فرد به عنوان خروجی این ائتلاف معرفی شد که با مخالفت متکی روبرو شد و خود را در نظرسنجی‌ها اول و نماینده این ائتلاف دانست و وارد عرصه انتخابات شد.[23]

وی در ۲۱ اردیبهشت ۹۲ آخرین روز ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) با حضور در وزارت کشور در انتخابات شرکت کرد.[24] و نهایتاً در جمع ۱۹ نفر سرشناسی قرار گرفت که صلاحیتشان توسط شورای نگهبان تأیید نشد.[25]

مسئولیت‌ها
  1. نماینده مجلس شورای اسلامی (دوره اول- عضو کمیسیون خارجی): ۱۳۵۹
  2. رئیس اداره هفتم سیاسی- وزارت امورخارجه: ۱۳۶۳
  3. سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه: ۱۳۶۴
  4. مدیر کل اروپای غربی وزارت امورخارجه: ۱۳۶۸
  5. معاون امور بین‌الملل وزارت امورخارجه: ۱۳۶۸
  6. معاون حقوقی، کنسولی و امور مجلس وزارت امورخارجه: ۱۳۷۱
  7. سفیر جمهوری اسلامی ایران در ژاپن: ۱۳۷۳
  8. مشاور وزیر امورخارجه: ۱۳۷۸
  9. معاون ارتباطات سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی: ۱۳۸۰ (مأمور ۲سال)
  10. نماینده مجلس شورای اسلامی (دوره هفتم- رئیس کمیته روابط خارجی کمیسیون امنیت ملی): ۱۳۸۳
  11. وزیر امور خارجه در دولت نهم و دهم (از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹)[5][26]
  12. مشاور رهبر و معاون بین‌الملل دفتر رهبری : ۱۳۹۰ تاکنون

منابع

پانویس
  1. «سفیر فوق‌العاده ایران در ژاپن منصوب شد». ایرنا. ۲ آبان ۱۳۷۸.
  2. «متکی دبیرکل جدید کانون فارغ التحصیلان شبه‌قاره هند». عصر ایران. ۱ آذر ۱۳۹۰. ۱۹۰۵۱۱.
  3. «طاهره نظری»،
  4. "2017 Autumun Conferment of Decoration on Foreign Nationals" (PDF). Ministry of Foreign Affairs of Japan. Retrieved 14 November 2017.
  5. «متکی از وزارت امور خارجه ایران برکنار شد». وبگاه بی‌بی‌سی فارسی. ۲۲ آذر ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۳۸۹.
  6. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ فوریه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۱۳.
  7. مدرک منوچهر متکی چیست؟ تابناک
  8. متکی از وزارت امور خارجه ایران برکنار شد
  9. http://mottaki.ir/fa/news/42/بزرگترین-دستاورد-دیپل٠اتÛÚ©-اÛراÙ-ÚÚ¯Ù|عنوان = روایتی از چگونگی کسب ریاست ایران بر جنبش عدم تعهد|%88%D9%86%D9%87-%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D9%84-%D8%B4%D8%AF
  10. «متکی برکنار شد / انتصاب صالحی به عنوان سرپرست وزارت خارجه». وبگاه مهرنیوز. ۲۲ آذر ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۳۸۹.
  11. قدردانی از شیخ الوزرا/ از پاسخ دیپلماتیک به سئوالات تا عزیمت به قسمت آباد خبرگزاری مهر
  12. «شفاف». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۰.
  13. دولتی‌ها مجلسی‌ها را قانع نکردند؛ پاسخ‌ها درباره عزل متکی و خانه‌نشینی
  14. رادیو فردا. بازدید: دسامبر ۲۰۱۰.
  15. همان.
  16. http://khabaronline.ir/detail/203846/
  17. کشمکش‌های بی‌پایان یک مدیر دولت احمدی‌نژاد بایگانی‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine خبرگزاری مهر
  18. http://www.mashreghnews.ir/fa/news/198698/احمدی‌نژاد-شهروند-عادی-شود-خاطرات-سنگال-را-می‌گویم-پاسخ-جالب-متکی-درباره-هزینه‌های-انتخاباتی
  19. http://www.farsnews.ir/newstext.php?nn=13911130000884
  20. http://mottaki.ir/fa/news/232/نامه-ای-به-خانواده‌های-محترم-ایرانی
  21. http://www.yjc.ir/fa/news/4327345/متکی-به-تماشای-اولین-انیمیشن-ایرانی-نشست
  22. http://www.youtube.com/watch?v=F-P1csBb7AE
  23. متکی خلف وعده کرد
  24. متکی کاندیداتوری خود در انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری را ثبت کرد
  25. هاشمی رفسنجانی و مشایی رد صلاحیت شدند
  26. -معاون بین‌الملل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامیttp://www.mfa.gov.ir/cms/cms/Tehran/fa/MinistryOfForeignAffairs/Mottaki.html سایت وزارت امور خارجه]

پیوند به بیرون
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به منوچهر متکی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ منوچهر متکی موجود است.
مناصب دیپلماتیک
پیشین:
محمد گنجی‌دوست		 سفیر ایران در ترکیه
۱۳۶۴ – ۱۳۶۸		 پسین:
محمدرضا باقری
پیشین:
حسین کاظم‌پور اردبیلی		 سفیر ایران در ژاپن
۱۳۷۳ – ۱۳۷۸		 پسین:
علی ماجدی
پیشین:
پیمان جبلی		 معاون امور بین‌المللِ
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
۱۳۹۴ – ۱۳۹۷		 پسین:
حسین شیخ‌الاسلام
مناصب سیاسی
پیشین:
سید محمدحسین لواسانی		 معاون امور بین‌الملل وزیر امور خارجه
۱۳۶۸ – ۱۳۷۱		 پسین:
محمدجواد ظریف
پیشین:
مجتبی میرمهدی		 معاون حقوقی، کنسولی و امور مجلسِ
وزیر امور خارجه
۱۳۷۱ – ۱۳۷۳		 پسین:
مصطفی مرسلی
پیشین:
کمال خرازی		 وزیر امور خارجه
۱۳۸۴ – ۱۳۸۹		 پسین:
علی‌اکبر صالحی
مناصب احزاب سیاسی
بدون متصدی
آخرین تصدی توسط:
محمدرضا باهنر		 سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری
۱۳۸۳ – ۱۳۸۴		 پسین:
سید کمال‌الدین سجادی
پیشین:
محسن کوهکن		 نایب دوم رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری
۱۳۹۱ – ۱۳۹۲		 پسین:
حسن غفوری‌فرد
عنوان جدید سخنگوی شورای وحدت اصول‌گرایان
۱۳۹۹ – اکنون		 در حال تصدی
رئیس هیئت اجرایی شورای وحدت اصول‌گرایان
۱۴۰۰
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.