دولت نهم جمهوری اسلامی ایران
دولت نهم جمهوری اسلامی ایران به دولتی گفته می‌شود که در نتیجه پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ۳ تیر ۱۳۸۴ روی کار آمد. تنفیذ رئیس‌جمهور توسط سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در روز ۱۲ مرداد ۸۴ انجام گرفت. این دولت از تاریخ ۱۲ مرداد ۸۴ رسماً آغاز و در ۱۲ مرداد ۸۸ با شروع دولت دهم پایان یافت.
| دولت اول احمدی‌نژاد | |
|---|---|
هیئت دولتِ نهم (دولت اول مهر و مهرورزی) | |
| رئیس‌جمهور ایران | |
 | |
| تاریخ تشکیل | ۱۲ مرداد ۱۳۸۴ |
| تاریخ انحلال | ۱۲ مرداد ۱۳۸۸ |
| کسان و سازمان‌ها | |
| رییس دولت | محمود احمدی‌نژاد |
| پیشینهٔ رییس دولت | شهردار تهران (۱۳۸۲–۱۳۸۴) استاندار اردبیل (۱۳۷۲–۱۳۷۶) |
| جانشین رییس دولت | پرویز داوودی (۱۳۸۴–۱۳۸۸) اسفندیار رحیم مشایی (۱۳۸۸) |
| رییس کشور | سید علی خامنه‌ای |
| شمار وزیران | ۲۱ |
| وزیران کناررفته (درگذشت/استعفا/برکناری) | ۱۰ (۱ درگذشت، ۵ استعفا، ۳ برکناری، ۱ استیضاح) |
| شمار همهٔ وزیران | ۳۱ |
| پیشینه | |
| انتخابات(ها) | انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۴ انتخابات مجلس ۱۳۸۳–۱۳۸۲ |
| انتخابات خروجی | انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸ |
| دوره(های) مجلس | مجلس هفتم مجلس هشتم |
| پیشنهاد و تایید | رای اعتماد به دولت نهم |
| پیشین | دولت هشتم (خاتمی) |
| پسین | دولت دهم (احمدی‌نژاد) |
احمدی‌نژاد در تاریخ ۲۵ مرداد ۱۳۸۴ متن کامل برنامهٔ دولت خود را اعلام کرد. او دولت خود را «دولت مهرورزی» یا «دولت مهر» نامید.
کابینه
احمدی‌نژاد در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ کابینهٔ پیشنهادی خود را به مجلس معرفی کرد. یکی از شروط گزینش وزرا از سوی احمدی‌نژاد موافقت آنان با مفاد میثاق‌نامه‌ای تحت عنوان «میثاق‌نامهٔ دولت اسلامی» و امضای آن بود. بر خلاف بسیاری از پیشبینی‌ها مبنی بر انتخاب تمامی نامزدها از سوی مجلس شورای اسلامی، نمایندگان پس از تحقیق و بحث پیرامون وزیران پیشنهادی، در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۸۴ چهار تن از آنان را فاقد صلاحیت احراز پست وزارت تشخیص داده و به بقیه رأی اعتماد دادند. آقایان اشعری، علی‌احمدی، هاشمی و سعیدلو که به ترتیب برای وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، تعاون، رفاه و تأمین اجتماعی و نفت پیشنهاد داده شده بودند موفق به کسب رأی اعتماد از مجلس نشدند. صادق محصولی نیز که پیش از جلسه رأی اعتمادش، موضعگیری‌های نمایندگان مجلس علیه خود را درک کرده بود، از نامزدی برای تصدی وزارت نفت انصراف داد.[1]
احمدی‌نژاد طبق قانون اساسی، سه ماه فرصت داشت تا افراد دیگری را به جای نامزدهای رد صلاحیت‌شده به مجلس پیشنهاد دهد.
وی دو وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و اطلاعات کابینه را ۸ روز پیش از پایان کار دولت نهم عزل کرد.[2]
میثاق‌نامه دولت اسلامی
 |
متن مربوطه در ویکی‌نبشته: میثاق‌نامه دولت اسلامی |
محمود احمدی‌نژاد ششمین رئیس‌جمهور ایران پس از انتخاب وزیران و پیش از گرفتن رأی اعتماد آنان از مجلس در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ میثاق‌نامه‌ای به نام «میثاق‌نامهٔ دولت اسلامی» را با وزرای پیشنهادی خود در میان گذاشت که تمامی آنان با مفاد آن موافقت کردند.[3][4]
انتصابات آغازین دولت
سه ماه پس از آغاز رسمی فعالیت دولت نهم، جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی طی بیانیه‌ای، وضعیت‌گذار دولت جمهوری اسلامی ایران از کابینهٔ پیشین به این کابینه را مورد بررسی قرار داد.[5] بر پایه این گزارش، برخی از حامیان اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات سال ۱۳۸۴ که در سطح معاونت وزارت‌خانه‌هایی مانند وزارت کشور و وزارت امور خارجه بودند، همچنان مشغول کار هستند. همچنین از میان دولت‌مردان سید محمد خاتمی، وزیر راه و ترابری، رئیس سازمان انرژی اتمی و تعدادی از معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ابقا شدند. رئیس سابق سازمان به سمت مشاور عالی، و سه معاون سابق دیگر نیز به سمت مشاوران رئیس جدید سازمان منصوب شدند. همچنین وزیر سابق اقتصاد به سمت معاون‌کل این وزارت منصوب شد. بررسی تغییرات در دولت نهم نشان می‌دهد که احمدی‌نژاد از میان افرادی که برای مناصب اجرایی در نظر گرفته، نسبت به همکاران سابق خود در شهرداری و شورای شهر اعتماد بیشتری دارد و بسیاری از مناصب مهم کشور را به مدیران سابق شهرداری تهران داده است. مهدی چمران که رئیس شورای شهر تهران است با حفظ سمت، در مسئولیت جدید خود با عنوان مشاور رئیس‌جمهور در امور شوراهای اسلامی شهر و روستا ایفای نقش می‌کند، مسعود زریبافان علاوه بر عضویت در شورای شهر، عنوان دبیری هیئت دولت را به عهده گرفته و نسرین سلطان‌خواه از دیگر اعضای شورای شهر نیز جایگزین زهرا شجاعی در مرکز مشارکت امور زنان شده‌است.[5]
علی سعیدلو معاون سابق شهردار و وزیر پیشهادی نفت که نتوانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد، به عنوان معاون اجرایی رئیس‌جمهور فعالیت خود را آغاز کرده‌است. سید مهدی هاشمی معاون سابق امور استان‌های شهردار تهران نیز که نتوانست برای تصدی وزارت رفاه رأی مناسب کسب کند، معاون عمرانی وزیر کشور شد. محمدجواد محمدی‌زاده که معاون سابق خدمات شهری شهرداری بود، نیز به عنوان استاندار خراسان رضوی انتخاب شده‌است. شیخ‌الاسلامی رئیس دفتر احمدی‌نژاد در شهرداری، به عنوان استاندار هرمزگان تعیین شد. همچنین اسفندیار رحیم مشایی که ریاست سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را به عهده داشت در مقام رئیس سازمان میراث فرهنگی کار خود را آغاز کرده‌است. علی‌آبادی هم که معاون عمرانی و فنی شهرداری تهران بود به عنوان رئیس سازمان تربیت بدنی فعالیت خود را آغاز کرده‌است. داوود مددی دیگر فردی است که از شهرداری تهران به دولت آمده و سرپرستی وزارت رفاه را عهده‌دار شده‌است. وی قبلاً رئیس سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران بود. مهرداد بذرپاش مشاور جوان سابق شهرداری تهران در مسئولیت جدید خود یعنی مشاور رئیس‌جمهور در امور جوانان و رئیس گروه مشاوران جوان ریاست جمهوری به ایفای نقش می‌پردازد. به همراه وی حدود بیست نفر از اعضای گروه مشاوران جوان شهرداری نیز به دولت آمده و مشاوران جوان وزرا و معاونان رئیس‌جمهور شده‌اند. ابوالحسن فقیه معاون مدیرکل روابط عمومی شهرداری تهران به سمت سرپرست سازمان بهزیستی منصوب شده‌است. علی‌اکبر اشعری مدیر مؤسسه همشهری و مشاور فرهنگی شهردار تهران که وزیر پیشنهادی احمدی نژاد برای وزارت آموزش و پرورش نیز بود، پس از عدم توفیق در کسب رأی اعتماد مجلس به عنوان رئیس کتابخانه ملی معرفی شد. محمدعلی فتح‌اللهی مشاور سابق شهردار نیز به عنوان معاون دفتر رئیس‌جمهور انتخاب گردیده است. جوانفکر از دیگر نیروهایی بود که در دوره مسئولیت احمدی‌نژاد در شهرداری، مشاور مطبوعاتی وی بود و در دور جدید فعالیت کابینه به عنوان مشاور مطبوعاتی رئیس‌جمهور کار خود را آغاز کرد. احمد خادم‌المله از نیروهای باسابقه ایرنا و از دوستان نزدیک جوانفکر نیز که مدت کوتاهی با ستاد احمدی‌نژاد همکاری داشت، مدیرعاملی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران را عهده‌دار شد.[5]
هیئت دولت
جستارهای وابسته
پانویس
- اژه‌ای هم برکنار شد/ اخبار متناقض در مورد برکناری لنکرانی و جهرمی خبرگزاری مهر
- «متن کامل میثاق‌نامه رئیس‌جمهور با وزیران کابینه». روزنامه جام جم. ۲۴ مرداد ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۱۶ فروردین ۱۳۹۶.
- «مقایسه منشور «روحانی» با میثاق «احمدی‌نژاد»». ایسنا. ۲۸ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۶ فروردین ۱۳۹۶.
- جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی (۱۶ آبان ۱۳۸۴). «مردان رئیس‌جمهور از چند منظر». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۰ فروردین ۱۳۹۷.
- «سرپرست وزارت آموزش و پرورش تعیین شد». همشهری. سال سیزدهم (۳۷۸۸). ۹ شهریور ۱۳۸۴.
- «احکام جدید رئیس‌جمهور». ایسنا. ۷ شهریور ۱۳۸۴.
- «انتصاب معاون اول و معاون رئیس‌جمهور در امور اجرایی». ایسنا. ۱۹ شهریور ۱۳۸۴.
- «"صادق واعظ زاده" معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور شد». خبرگزاری مهر. ۱۵ بهمن ۱۳۸۵.
- ««فرهاد رهبر» رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور شد». ایسنا. ۲۸ مرداد ۱۳۸۴.
.svg.png.webp)