غلامحسین محسنی اژهای
غلامحسین محسنی اژهای سیاستمدار، روحانی و قاضی ایرانی است.نام اصلی او «محسنی اژیه» میباشد اما به محسنی اژهای مشهور شدهاست.[2][3]
غلامحسین محسنی اژهای | |
---|---|
پیش از | سید محمود علوی |
معاون اول قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران | |
آغاز به کار ۱ شهریور ۱۳۹۳ | |
گمارنده | صادق لاریجانی |
پس از | سید ابراهیم رئیسی |
دادستان کل کشور | |
مشغول به کار ۲ شهریور ۱۳۸۸ – ۱ شهریور ۱۳۹۳ | |
گمارنده | صادق لاریجانی |
پس از | قربانعلی دری نجفآبادی |
پیش از | سید ابراهیم رئیسی |
وزیر اطلاعات ایران | |
مشغول به کار ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ – ۳ مرداد ۱۳۸۸ | |
رئیسجمهور | محمود احمدینژاد |
پس از | علی یونسی |
پیش از | محمود احمدینژاد (سرپرست)[1] |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۳۳۵ اژیه، اصفهان، ایران |
ملیت | ایران |
پیشه | روحانی، سیاستمدار، قاضی |
هیئت دولت | دولت نهم |
دین | اسلام شیعه |
بازجویی از مهدی هاشمی، برادر داماد منتظری که منجر به اعتراف وی در تلویزیون شد، موفقیتی بزرگ برای او در سن ۳۰ سالگی محسوب میشد؛ خصوصاً اینکه این پرونده در نهایت منجر به حذف منتظری از سمت رهبری آینده شد.[2]
وی سمتهایی چون دادستان دادگاه ویژه روحانیت، وزیر اطلاعات در دولت نهم و دادستان کل کشور را در اختیار داشته و هماکنون معاون اول قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران و از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام[4] است.
زندگینامه
غلامحسین محسنی اژهای در سال ۱۳۳۵ در اژیه از توابع بخش جلگه استان اصفهان به دنیا آمد.[3] وی پس از پایان سطح عالی در مدرسه حقانی، چند سال در درس خارج در حوزهٔ علمیه قم شرکت کرد. محسنی اژه ای علاوه بر تحصیلات حوزوی دارای مدرک دکترای حقوق بینالملل خصوصی نیز است.[5]
تحریم اتحادیه اروپا و وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا
اتحادیه اروپا طی تصمیم مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۹۰ (۱۳ آوریل ۲۰۱۱)، ۳۲ مقام ایرانی از جمله غلامحسین محسنی اژهای را به دلیل نقشی که در نقض گسترده و شدید حقوق شهروندان ایرانی داشتهاند، از ورود به کشورهای این اتحادیه محروم کرد. کلیه داراییهای این مقامات نیز در اروپا توقیف خواهد شد.[6]
در هفتم مهر۱۳۸۹، وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا غلامحسین محسنی اژهای را به دلیل نقض جدی حقوق بشر تحریم کرد. در بیانیه این وزارتخانه به مشارکت وی در «سرکوبهای پس از انتخابات» اشاره شدهاست.[7] بر اساس این تحریم، داراییهای احتمالی غلامحسین محسنی اژهای در آمریکا توقیف و از ورود او به این کشور جلوگیری میشود. همچنین شهروندان ایالات متحده، حق هیچگونه معاملهای با او نخواهند داشت.
موارد نقض حقوق بشر
بر اساس بیانیه اتحادیه اروپا، غلامحسین محسنی اژه ای در زمان تصدی وزارت اطلاعات، پس از انتخابات سال ۱۳۸۸، مأموران اطلاعاتی تحت امر او مسئول بازداشت، شکنجه و گرفتن اعترافات اجباری از صدها فعال، روزنامهنگار، مخالف و سیاستمداران اصلاح طلب بودند. محسنی اژهای، همچنین در جریان ضرب و شتم زندانیان بند ۳۵۰ اوین[8] در فروردین ۱۳۹۳ سخنگوی دستگاه قضایی بود و علاوه بر تکذیب وقایع رخ داده در زندان اوین و حمایت از مأموران زندان، زندانیان و خانوادهها را تهدید کرد[9] که به دلیل اطلاعرسانی دربارهٔ این رخداد برای آنها پرونده سازی خواهد شد و مورد تعقیب قضایی قرار خواهند گرفت.[10] اجرای حکم محکومین به اعدام توسط او بلامانع میشود. به این ترتیب او حکم اعدام بسیاری را امضا کردهاست.
در بیانیه وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا آمدهاست: «محسنی اژهای در حال حاضر دادستان کل ایران است. او بهعنوان وزیر اطلاعات در جریان اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۸۸، تأیید کرد که برخورد با معترضان و بازداشت آنها با دستور وی انجام شد. در نتیجه این موضوع، معترضان بدون اینکه اتهام رسمی علیه آنان وجود داشته باشد، زندانی شدند. تحت هدایت اژهای معترضان در بازداشت مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، در سلولهای انفرادی نگهداری شدند و حقوقشان برای دادرسی درست نقض شد. افزون بر این، چهرههای مطرح سیاسی مجبور شدند تا به دروغ علیه خود اعتراف کنند.»[11]
وقایع مهم در دوران تصدی
قضاوت در دادگاه غلامحسین کرباسچی
غلامحسین محسنی اژهای در سال ۱۳۷۷ قاضی دادگاه محاکمه غلامحسین کرباسچی بود. مباحثات میان او و کرباسچی در جلسات علنی دادگاه که از صداوسیما پخش میگردید، بازخورد زیادی داشت.
درگیری با عیسی سحرخیز
وی در کسوت رئیس دادگاه ویژه روحانیت، در جلسه هفتگی هیئت نظارت بر مطبوعات با عیسی سحرخیز نماینده مدیران مطبوعات در این هیئت گلاویز شده، اقدام به پرتاب قندان به سوی او و سپس گاز گرفتن شانهٔ چپ او نمود. تاکنون به شکایت سحرخیز از او رسیدگی نشدهاست.[12][13]
قتلهای زنجیرهای
اکبر گنجی پس از نوشتن کتابهای «تاریکخانه اشباح» و «عالیجناب سرخپوش و عالیجنابان خاکستری» از وی به عنوان یکی از افراد دخیل در قتل پیروز دوانی و قتلهای زنجیرهای یاد کرد.[14]
وزارت اطلاعات و برکناری
غلامحسین محسنی اژهای در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ با رئیسجمهور وقت ایران، محمود احمدینژاد، برای تصدی وزارت اطلاعات از مجلس رأی اعتماد گرفت و در روز ۳ مرداد ۱۳۸۸ از سمت خود برکنار شد.[15]
در ۳ مردادماه ۱۳۸۸ چند روز پس از درگیری لفظی اژهای و چند وزیر دیگر با محمود احمدینژاد در جلسه هیئت دولت و خروج اعتراض آنها از جلسه دولت بر سر تعلل احمدینژاد از پذیرش برکناری اسفندیار رحیم مشایی و همچنین مخالفت وزیر اطلاعات با پخش اعترافات بازداشتشدگان حوادث پس از انتخابات در تلویزیون[16] احمدینژاد اژهای را از کار برکنار کرد.[17] ۲۱۰ نماینده مجلس در نامهای که در صحن علنی مجلس هشتم ایران قرائت شد از او تقدیر کردند[18] و مجید علوی معاون وزیر اطلاعات حکم سرپرستی وزارتخانه را قبول نکرد و احمدینژاد خود سرپرستی این وزارتخانه را برعهده گرفت.[19] برخی نمایندگان مجلس، این اقدام احمدینژاد را عجولانه، نسنجیده و بدون برنامه معرفی کردند.[20]
محدودیت اینترنت
اژهای در شهریورماه سال ۱۳۹۳ در نامهای به محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، خواستار اعمال محدودیتهای بیشتر روی اینترنت نظیر فیلترینگ وایبر، واتس آپ، تانگو و سایر شبکههای اجتماعی شد. این اقدام وی واکنشهای بسیاری در آحاد جامعه ایران داشت.[21][22]
سوت بلبلی
غلامحسین محسنی اژهای در ۲۰ آذر ۱۳۹۶ در دیدار با دانشجویان دانشگاه شریف، در واکنش به اعتراضات دانشجویان، با صدای بلند سوت بلبلی زد که بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی و رسانهها داشت.[23]
مسئولیتها
- مسئول گزینش وزارت اطلاعات در سالهای ۱۳۶۳ و ۱۳۶۴
- نمایندهٔ قوهٔ قضاییه در وزارت اطلاعات از نیمهٔ دوم سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۷
- دادستان ویژه روحانیت تهران از سال ۱۳۷۴ لغایت ۱۳۷۶
- دادستان کل ویژه روحانیت از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۴
- مسئول مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به جرائم کارکنان دولت از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱
- وزیر اطلاعات از ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ تا برکناری در ۳ مرداد ۱۳۸۸
- دادستان کل کشور از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳
پانویس
- «احمدینژاد، شخصا سرپرست وزارت اطلاعات شد». خبرآنلاین. ۶ مرداد ۱۳۸۸. دریافتشده در ۲۶ مهر ۱۳۹۹.
- http://zeitoons.com/46812
- «در مورد محسنی اژه ای در ویکی تابناک بیشتر بخوانید». www.tabnak.ir. دریافتشده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۴.
- «تغییرات مجمع تشخیص؛ ریاست هاشمی شاهرودی و عضویت رئیسی و قالیباف». بیبیسی فارسی. ۲۳ مرداد ۱۳۹۶.
- «دربارهٔ حجتالاسلام محسنی اژه ای چه میدانیم؟». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافتشده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴.
- «تحریم مقامات ایرانی توسط اتحادیه اروپا» (PDF). عدالت برای ایران. ۲۲ اسفند ۱۳۹۱. دریافتشده در ۳ مرداد ۱۳۹۴.
- «آمریکا ۸ مقام امنیتی ایران را به خاطر نقض حقوق بشر تحریم کرد». دویچهوله فارسی. ۷ مهر ۱۳۸۹. دریافتشده در ۲۳ آبان ۱۳۹۸.
- «عدالت برای ایران مقامات مسئول اعمال خشونت علیه زندانیان سیاسی بند ۳۵۰ اوین را معرفی میکند». عدالت برای ایران. ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافتشده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
- «اژهای زندانیان و خانوادهها را تهدید کرد: برای غائلهآفرینان پرونده تشکیل میشود». وب سایت خبری تحلیلی کلمه. ۸ اردیبهشت ۱۳۹۳. دریافتشده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
- «پرونده ناقض حقوق بشر: غلامحسین محسنی اژهای». عدالت برای ایران. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۱. دریافتشده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
- «دستور اجرایی جدید که مقامات ایرانی مسئول در نقض حقوق بشر را هدف میگیرد». وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا. ۷ مهر ۱۳۸۹. دریافتشده در ۲۳ آبان ۱۳۹۸.
- بیبیسی دوشنبه ۲۴ مه ۲۰۰۴
- «خانواده سحرخیز: نگران هستیم». میزانپرس. دریافتشده در ۱۵ تیر ۱۳۸۸.
- GANJI IDENTIFIED FALLAHIAN AS THE "MASTER KEY" IN CHAIN MURDERS
- «اژهای هم برکنار شد». بایگانیشده از اصلی در ۲۸ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافتشده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۰۹.
- بروجردی: وزیر اطلاعات با پخش اعترافات بازداشت شدگان مخالف است روزنامه جام جم، مردادماه ۱۳۸۸
- عزل وزیر اطلاعات؛ تسلیم استعفانامه وزیر ارشاد
- بیانیه تقدیر ۲۱۰ نماینده مجلس از وزیر برکنار شده اطلاعات بایگانیشده در ۱ اوت ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine عصر ایران
- با حکم رئیسجمهور؛ علوی قائم مقام وزارت اطلاعات شد ایلنا، ۶ مرداد ۱۳۸۸
- عزل اژهای به خاطر مشایی تاسفانگیز و قابل تأمل است بایگانیشده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine خبرگزاری مهر
- «چرا فیلترینگ هوشمند نشد/ وایبر و واتسآپ فیلتر میشوند؟/ سرقت ستاره سابق بسکتبال آمریکا از فروشگاه اپل/ ورود آیفون ۶ به ایران ۲ روز پس از عرضه جهانی». باشگاه خبرنگاران جوان. ۳۰ شهریور ۱۳۹۳.
- «نامه اژهای به وزیر ارتباطات درباره وایبر و ...». خبرگزاری دانشجویان ایران-ایسنا. ۲۹ شهریور ۱۳۹۳.
- «#سوت_بلبلی، واکنشها به "سوت بیدست" سخنگوی قوهقضاییه». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۱ آذر ۱۳۹۶.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ غلامحسین محسنی اژهای موجود است. |
- «معرفی وزیر اطلاعات». پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری ایران. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۰۸. دریافتشده در ۱۸ مه ۲۰۰۸.
پیشین: علی یونسی |
وزیر اطلاعات ۱۳۸۴–۱۳۸۸ |
پسین: حیدر مصلحی |
پیشین: دری نجفآبادی |
دادستان کل کشور از ۱۳۸۸ |
پسین: نامشخص |