احمد مفتی‌زاده

احمد مفتی‌زاده، یا علامه مفتی‌زاده (به کردی: ئەحمەدی موفتی زادە) (زادهٔ بهمن ۱۳۱۳ در سنندج - درگذشت۲۰ بهمن ۱۳۷۱ در تهران) متفکر مسلمان و اسلام‌شناس اهل ایران بود که در استان کردستان فعالیت داشت.[2] او از رهبران و شخصیت‌های مذهبی سیاسی ایران به حساب می‌آید که مدتی طولانی را در زندان‌های حکومت محمد رضا شاه پهلوی و جمهوری اسلامی سپری کرد. از بارزترین خواسته‌های او اصلاح در قانون اساسی و احیا نمودن حکومت شورایی[3] در جوامع اسلامی و جامعه ایران بود.[4][5] مفتی‌زاده بعد از اینکه متوجه شد که گروه های غیر اسلامی به تعهدات خود عمل نکرده و از صفوف مردم سوء استفاده میکنند به آنها اعلام کرد از تاریخ 57/9/8 صف مبارزات سیاسی خود را از آنها جدا می کند.

احمد مفتی زاده
نگاره‌ای از احمد مفتی زاده در سال ۱۳۶۱
زادهبهمن ۱۳۱۱
سنندج، ایران
محل زندگیتهران،[1] سنندج،[1] کرمانشاه[1]
درگذشته۲۰ بهمن ۱۳۷۱ شمسی
بیمارستان آسیا،[1] تهران، ایران
آرامگاهسنندج
پیشهنویسنده، شاعر، فقیه، گوینده رادیو در بخش کردی رادیو ایران در سال ۱۳۳۷،[1] اسلام‌شناس، رهبری اهل سنت ایران در همراهی با انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران،[1] حاکم شرع مردمی کردستان، تدریس در مسجد دارالاحسان سنندج،[1] تدریس در دانشگاه تهران[1]
زمینه کاریشعر و ادب کردی، فقاهت، اسلام‌شناسی، سیاسی
ملیتایرانی
در زمان حکومتپهلوی،[1] جمهوری اسلامی[1]
بنیانگذارحرکت دینی مکتب قرآن،[1] شورای مرکزی سنت (شمس)، حزب مساوات اسلامی در سال ۱۳۵۹ شمسی
همسر(ها)خدیجه مهتدی خواهر عبدالله مهتدی
فرزند(ان)محمد ژیان مفتی
پدر و مادرمحمود مفتی (پدر)[1]

شرح حال

احمد مفتی زاده در بهمن ماه سال ۱۳۱۱ خورشیدی در خانواده‌ای معروف به خانواده مفتی‌ها در شهر سنندج متولد شد. مفتی زاده فرزند محمود مفتی و وی نیز فرزند علامه عبدالله دشه‌ای است که اهل روستای دشه از توابع شهرستان پاوه بوده که بعدها در سنندج ساکن شدند. احمد مفتی زاده در مدارس سنتی آن زمان در مناطق کردنشین ایران و عراق از جمله در شهرهای سنندج، مریوان، بیاره، سلیمانیه و غیره تحصیل نمود. در سال ۱۳۵۸ ه‍. ش، از سنندج به کرمانشاه نقل مکان و پس از مدتی به تهران رفت. سرانجام در سال ۱۳۶۱ ه‍. ش، در تهران از جانب حکومت وقت زندانی شد و پس از ده سال تحمل سخت‌ترین شرایط زندان، با تنی رنجور و بیمار مرخص شد که سه ماه پس از بستری شدن در بیمارستان آسیا در تهران و انجام یک عمل جراحی، در روز سه شنبه بیستم بهمن ماه سال ۱۳۷۱ ه‍. ش، درگذشت. پیکر او پس از انتقال به زادگاهش به خاک سپرده شد.[1]

اندیشهٔ دینی
مفتی زاده

به نظر می‌رسد در سیر تفکرات مفتی زاده کسانی چون سید قطب، ابوالعلا مودودی و علی شریعتی تأثیراتی داشته‌اند. یکی از رویکردهای خاص و متدولوژیک مفتی زاده استفاده از زبان و ادبیات کردی در خلق شعر، برای تأثیرپذیری در آموزه‌های اخلاق دینی در بین هزاران نفر از پیروان و شاگردان خود بوده‌است. با آغاز دوران مبارزات انقلاب ایران و به طبع همسو نمودن اهل سنت ایران با انقلاب به تعبیر وی: «زود رَس» و عبور از این گذر و دوران ده سالهٔ زندان عملاً ضربه‌هایی بر پیکرهٔ مهندسی فکری وی وارد نمودند. در شناختن و پیمودن راهش شورایی به نام مدیریت مکتب قرآن از طرف مسلمانان فعالیت دارند که قسمتی از کلیات آن در باب مسائل مهم اعتقادی، فکری، اخلاقی و عملی و نیز تبین اصول کلی حرکت دینی و وظایف و موارد مربوط به هر مرحله را از منظر مفتی زاده به بحث و اجرا می‌گذارند.

بخشی از اندیشه‌ها و آراء

□ نفوذ و سیطره سیاست‌ها و آمال ضداسلامی، حکومت اسلامی را دستخوش تحولی ارتجاعی بسیار خطرناک گردانید، و از همان روز که به جای حکومت شوری ودولت خلافت، حکومت خود کامه سلطنتی امویان قدرت را در دست گرفت، زمینه اوج‌گیری حکومت شوری ودولت خلافت و منتهی شدن این اختلاف‌ها به تفر ق وچند دستگی فراهم شد و عملاً، هم دین به صورت مذهب، درآمد و هم امت واحد به فرقه‌های مذهبی، تقسیم شد.[6]
□ هر مذهب ترکیبی است از بعضی موازین دینی با بعضی مطالب دیگر؛ یعنی: امروز یک فرد مسلمان پیرو مذاهب موجود، پیرو مجموعه‌ای است که قسمتی از این مجموعه، از «اسلام» است، و قسمتی دیگر ازآن، خارج از اسلام :و هم چنین گفته‌ایم: که استنباط احکام گوناگون در هر زمان باید با تلاش و اجتهاد دانشمندان ذی‌صلاح و به طریق شورائی، صورت پذیرد که در آن صورت خداوند، آن را به عنوان حکم دینی می‌شناسد و می‌پذیرد.
□ اکنون مردم، به حکم ضرورت، بجز پیروی از مذاهب چاره‌ای ندارند و اصولاً افراد در هر حد علم و آگاهی، توانائی آن را ندارند که از اینهمه سدها و مانع‌های مذاهب بگذرند و اسلام راستین را بازیابند؛ و تکلیف مسلمانان در عین پیروی از مذاهب تحریک و وادار کردن دانشمندان به تلاش برای به وجود آوردن «شورای اسلامی»، می‌باشد.[7]
□ و حال که اسلام با مفهوم کامل آن در دسترس نیست، بدیهی است، هیچ‌کدام از مذاهب موجود، به جای اسلام بحساب نمی‌آیند. بلکه شاخه هائی هستند با ترکیب از اسلام و غیر آن؛ و معنی اسلام شبهه و مسلمانی شبهه همین است؛ زیرا شبهه در مکتب ما یعنی: «موضوعی، یا مطلب یا حادثه‌ای باشد که مطلوب و پسندیده مکتب است. اما یا ضرورت، ویا اشتباه و امثال اینها، موجب آن شود، که یک مسلمان، آن را به جای صورت اصلی مطلوب بپذیرد.»
□... از این توضیح، به‌طور خلاصه و اشاره وار، این نتیجه را هم می‌گیریم، که: تکفیر بعضی از فرقه‌های اسلامی پایبند و معتقد به اصول عقاید اسلامی (هرچند به‌طور آشفته)، خلاف موازین اسلامی است، واگر مسلمانی بدون عمد، حتی توحیدش هم، آلود به انواع عقاید و طرز تفکرهای شرک آمیز باشد نه میتوایم عقیده‌اش را کفر شماریم، و نه خود او را کافر؛ زیرا متوجه شدیم که: کفر (یا نفاق و شرک و امثال اینها) عدم پذیرش قلبی و آگاهانه‌است، پس از حصول شناخت و معرفت. به هیمن ترتیب، می‌توانیم این نتیجه را هم بگیریم، که: ارتکاب رفتار و عمل‌های خلاف موازین اسلام راستین، اکر آگاهانه و عمدی و از روی قصور نباشد؛ و مرتکب نیز، گناهکار به حساب نمی‌آید…[8]

□ تنها در صورتی می‌توانیم کسی را کافر"بخوانیم که دریابیم به نسبت او، حجت، تمام شده؛ یعنی آن اندازه، به اسلام و به مکتب و نظام مقابل آن آگاهی و شناخت یافته باشد، که مجموعاً، درستی اسلام و نادرستی نظام یا مکتب مخالف آن را درک کرده باشد، وبا اینحال، آگاهانه و با سوء نیّت، و به خاطر آمال و تعلّقات و روابطی که دارد، به مقابله با اسلام برخیزد، تا اینکه نور روشنگر و بیدارکننده آن را خاموش کند؛ و در تاریکی و جهل و ناآگاهی مردم، راه نادرست خود را ادامه دهد، اگر در شناساندن اسلام راستین به جامعه، یا حصول شناخت خصوصی برای فرد، تردید باشد، مخالفت اشخاص با اسلام- که به علّت نشناختن اسلام راستین است- کفر، بحساب نمی‌آید.[9]

مواضع

□ اولین اعتراض به مسئولین حکومتی 20 روز پس از پیروزی انقلاب

آقایان با این رویکردتان مدتی به اسلام ضربه می‌زنید اما بعد تشیع را چنان می‌کنید که تا قیامت قد علم نخواهد کرد.[10]
□ جزء مجتهدینی بود که فتوای ارتداد و سنگسار را قبول نداشت.[11]
□ طولانی‌ترین ایام را در انفرادی‌های زندان اوین به مدت ۶ سال و ۳ ماه را داشته‌است.[12]

بیانیهٔ ۸ ماده‌ای

این بیانه ی اصولا در آرشیو اطلاعیه ها و روزنامه ها و هیچ جای دیگری وجود نداشته و کذب محض است و ساختگی افرادی مغرض جهت بد نام کردن حرکت مردمی اسلامی

نگارخانه
  • راهپیمایی قبل از انقلاب ۱۳۵۷ و تصاویر مفتی زاده
  • راهپیمایی قبل از انقلاب ۱۳۵۷
  • سخنرانی در مراسم بزرگداشت آیت الله طالقانی در مدرسه مطهری
  • مفتی زاده بعد از زندان و اواخر عمر، ۱۳۷۱
  • علامه مفتی زاده بعد از زندان

آثار

گزیده آثار مکتوب[13]
  • کتاب دربارهٔ کردستان
  • حکومت اسلامی[14]
  • جزوه خداشناسی[15]
  • دین و انسان
  • فطرت و هدایت[16]
  • کتاب وحدت اسلامی[17]
  • فطرت و هدایت[18]
  • اهتمام به شوری
  • پرورش و آموزش
  • مجموعه اشعار،[19] مقالات، نامه‌های پراکنده
  • انتشار روزنامه کردستان همراه با دکتر محمد صدیق مفتی زاده و نوشتن مقالات متعدد در آن.

گزیده آثار صوتی به زبان فارسی[13]
  • مالکیت خصوصی در رابطه با توحید
  • محراب و تفسیر آیه اطیعوا الله و اطیعوا الرسول
  • انقلاب حسینی
  • دربارهٔ انقلاب فرهنگی (مسجد جامع)
  • اقتصاد اسلامی
  • سخنرانی در وزارت امور خارجه
  • پیدایش مذهب و کارگزاران تاریخ
  • سؤال و جواب در مورد مسایل مهم اسلامی
  • سخنرانی دربارهٔ دیالکتیک اسلامی[20]
  • درس دین و انسان(۱ تا ۶)۱۸نوار کاست.
  • بیش از ۳۰۰ کاست صوتی به زبان‌های کردی و فارسی که شامل گنجینه‌ای نایاب در زمینه‌های تفسیر قرآن، مسائل عقیدتی، عبادات و حکمتهای آن، سیستم‌های فکری، اقتصادی و سیاسی اسلام و علوم اسلامی مانند علوم قرآنی، پرورشی و خانوادگی به یادگار مانده‌است.

گزیده آثار تصویری[13]
  • تبیین کفر و ایمان
  • هنر ذوق جمال دوستی و تفاوت حرف ذهن با حرف قلب
  • مراسم مولودی و سخنرانی: نفی امتیازات و منع هرگونه لقب و امتیازی برای خود
  • بحث وطن دوستی و دلایل منع کار سیاسی
  • عوامل شخصیت سازو قدرت اراده و شرح تحول شخصیتی
  • بحث خوف و امید و ارزیابی پیشرفتهای امروز
  • تفسیر آیه ۷۱سوره احزاب و بیان سه عامل برای نوشتن اشعار در زندان
  • تدریس شعر "کریوهٔ هه واً و شعر عربی دارالهوی
  • پیام بعد از مرخص شدن

جستارهای وابسته

پانویس
  1. «زندگینامه». مدیریت شورای مکتب قرآن.
  2. «معرفی | مکتب قرآن». fa.maktabquran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۱۵.
  3. «سخنرانی در وزارت امور خارجه».
  4. «معرفی | مکتب قرآن». fa.maktabquran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۹-۰۷.
  5. «مختصری از زندگینامه علّامه کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  6. «کتابچه دین و انسان». مدیریت مکتب قرآن.
  7. «کتابچه دین و انسان». پاورقی موضوع دین و انسان.
  8. دربارهٔ کردستان ص ۱۱۷،۱۱۶
  9. کردستان ص ۱۲۴بند ۲
  10. «نامه مفتی زاده خطاب به امام خمینی: روزنامه اطلاعات، ۳۰ / ۳/ ۱۳۵۸، ص ۸» (PDF).
  11. «تبین کفر و ایمان».
  12. https://web.archive.org/web/20160409194247/http://trife-m.blogfa.com/. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  13. «وب گاه رسمی مکتب قرآن».
  14. «دانلود کتاب حکومت اسلامی/ کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  15. «دانلود کتاب خداشناسی/ کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  16. «دانلود کتاب فطرت و هدایت/ کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  17. «دانلود کتاب وحدت اسلامی/ کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  18. «دانلود کتاب فطرت و هدایت/ کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  19. «دانلود متن کامل اشعار کردی و فارسی کاک احمد مفتی زاده/ دیاری بو یاران». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.
  20. «دانلود کتاب دیالکتیک اسلامی/ کاک احمد مفتی زاده». پایگاه اطلاع‌رسانی مکتب قرآن کردستان. ۲۰۲۰-۰۳-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۴-۰۷.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.