دادگاه ویژه روحانیت

دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت در خرداد ۱۳۵۸ بدستور روح‌الله خمینی تأسیس شد که خارج از حیطه قوه قضائیه می‌باشد.

این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است
سیاست در ایران
نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبری/ولایت فقیه
قوه مجریه
قوه مقننه
قوه قضائیه
شوراهای عالی
استان،شوراهای شهر و روستا
شهرداری‌ها • شوراهای اسلامی شهر و روستا • استانداری
انتخابات
ستاد انتخابات کشور • شورای نگهبان
حزب‌ها
خانه احزاب ایران
اصول‌گرایان • اعتدال‌گرایان • اصلاح‌طلبان

درگاه ایران

دادگاه و دادسرای ویژه روحانیت
نوعدادگاه و دادسرا
بنانهاده۱۳۵۸
بنیانگذارانسید روح‌الله خمینی
دفتر مرکزیتهران، ایران
رئیسمحمدجعفر منتظری
دادستان ویژه روحانیتسید ابراهیم رئیسی
گستره کاریروحانیون سراسر کشور ایران

در بندی از قوانین نوشته شده مجازات اعدام برای یک روحانی نباید اعلام شود و حتی برای قتل نیز یک روحانی نهایتا به زندان محکوم میشود و در جرائم سنگین دیگر نیز یک روحانی حکم "خلع لباس" را میگیرد ؛ نه زندان !

دادسرا و دادگاه ویژه روحانیت مستقیماً زیر نظر رهبر ایران فعالیت کرده و روند دادرسی در آن نیز با قوه قضائیه و سایر دادگاه‌های ایران متفاوت است.[1] دادگاه ویژه روحانیت، بسیاری از روحانیون منتقد جمهوری اسلامی را محاکمه کرده که از جمله مهم‌ترین آنان سید حسین کاظمینی بروجردی،[2] سید محمّدکاظم شریعتمداری،[3] حسینعلی منتظری،[3] محمدرضا نکونام،[4] عبدالحمید معصومی تهرانی،[5] عبدالله نوری،[3] مرتضی فهیم کرمانی،[6] محسن کدیور[3] و حسن یوسفی اشکوری،[7] سید مهدی هاشمی،[8] هادی قابل،[9] هادی خامنه‌ای،[10] مجید جعفری‌تبار،[11]احمد منتظری[12] و سید حسین حسینی شیرازی[13]هستند.[14] این دادگاه همچنین مهدی خزعلی، فرزند ابوالقاسم خزعلی که پزشکی غیر روحانی است، را احضار و زندانی نمود.[15]

همچنین در پی دست دادن محمد خاتمی با یک خانم در سفر به ایتالیا، برخی از وی به دادگاه ویژه روحانیت شکایت کرده و مشاور احمدی‌نژاد در امور روحانیون نیز خواستار محاکمه وی شد.[16]

این دادگاه همچنین ضمن محاکمه محمد موسوی خوئینی‌ها مدیر مسئول روزنامه سلام حکم به توقیف پنج ساله این روزنامه داد.[17] این دادگاه همچنین بدون نیاز به استناد به قوانین مصوبه کشور، بنا به احکام شرعی به صدور حکم می‌پرداخت.

دادگاه ویژه روحانیت در دوران اصلاحات فعالیت بیشتری یافت و بسیاری از روحانیون اصلاح طلب را محاکمه کرد.

نمایندگان مجلس هفتم پس از تصویب طرح دولت احمدی‌نژاد برای قطع بودجه کمک به احزاب و نهادهای غیردولتی، بودجه آن را میان نهادی‌های حکومتی تقسیم کردند که از این میان ۱۵۰ میلیارد ریال نصیب این دادگاه شد.[18]

احکام شدید علیه روحانیون منتقد در حالی از سوی این دادگاه صادر می‌شد که در جریان انتشار فیلم یک روحانی در حال روابط جنسی، وی تنها به صد ضربه شلاق، تبعید و خلع لباس محکوم گردید.[19]

ساختار

رئیس دادگاه ویژه روحانیت محمدجعفر منتظری و دادستان ویژه روحانیت سید ابراهیم رئیسی است.[20][21]

همچنین محمد مجتهدزاده که پس از عبداللهی دادستان قم شده‌است مهم‌ترین دادستانی کل کشور پس از تهران است. این دادگاه در ۱۰ شهر (تهران، قم، اصفهان، شیراز، اهواز، تبریز، همدان، مشهد، کرمان و رشت) دارای دادگاه است و عهده‌دار صرفاً دعاوی کیفری علیه روحانیون بوده و دعاوی حقوقی و مالی را علیه ایشان نمی‌پذیرد و دعاوی خانوادگی نیز صرفاً تا جهاتی که کیفری باشد مورد دقت قرار می‌گیرد.

شکایات ابتدا در دادسرای استان مربوط در نزد دادستان همان استان طرح می‌شود. سپس با دستور دادستان به یکی از شعبات دادیاری ارجاع می‌شود؛ و مجدداً برای صدور کیفرخواست به نزد دادستان ارجاع می‌شود. پس از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه بدوی ارجاع می‌شود که در همان دادسرا قرار دارد. پس از صدور رای بدوی، در صورت اعتراض یکی از طرفین، به دادگاه تجدیدنظر ویژه روحانیت ارجاع می‌شود که فقط در تهران وجود دارد. رای دادگاه تجدیدنظر قطعی است و فقط مشتکی عنه روحانی می‌تواند درخواست اعاده دادرسی نماید. تمام مراحل محرمانه انجام می‌گیرد و تمام ابلاغ‌ها و آرای صادره به صورت حضوری ابلاغ می‌شود. شاکی حق دریافت هیچ‌کدام از اوراق و اسناد پرونده و حتی آرای صادره را ندارد. معمولاً آرای محاکم بدوی قاطع و شدید است ولی در دادگاه تجدیدنظر تقلیل و تحلیل می‌یابد یا مجازات‌ها تعلیق می‌شوند. در طول روند رسیدگی معمولاً سعی بر ایجاد مصالحه و توافق طرفین می‌شود تا شخص روحانی محکومیت کیفری پیدا نکند. سیر روند رسیدگی به دلیل حجم کم پرونده‌ها معمولاً در کمتر از یکسال و سریعتر از محاکم عمومی است.

پانویس
  1. «دادگاه ویژه روحانیت، غیرقانونی است» در وبگاه زمانه (۸ اسفند ۱۳۸۷)
  2. «BBCPersian.com | ایران | نگرانی دیده‌بان حقوق بشر از وضعیت سه زندانی اوین». www.bbc.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  3. دویچه وله فارسی. «"دادگاه ویژه روحانیت ابزار فشار بر روحانیان معترض"».
  4. «دادگاه ویژه روحانیت محمدرضا نکونام را به پنج سال زندان، شلاق و خلع لباس محکوم کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  5. «انتقاد یک روحانی شیعه در ایران از نحوه برخورد با بهاییان». BBC Persian. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  6. «گزارش ویژه هرانا؛ دادگاه ویژه روحانیت، کمی کمتر از چهار دهه پس از آغاز - خبرگزاری هرانا». خبرگزاری هرانا. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  7. «حسن یوسفی اشکوری آزاد شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ فوریه ۲۰۰۵.
  8. ««سید» و «آیت‌الله»». زیتون. ۲۰۱۸-۰۲-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  9. «خلع لباس و چهل ماه حبس برای هادی قابل». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۴ بهمن ۱۳۸۶.
  10. «هزار توی دادگاه ویژه روحانیت | خبر نامه شب تاب». shabtabnews.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  11. FarhangNews.ir (۲۰۱۶-۰۲-۱۴). «شیخ استخاره به اعدام محکوم شده‌است». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ آوریل ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  12. «دادگاه ویژه روحانیت احمد منتظری را به ۲۱ سال حبس محکوم کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  13. «حسین شیرازی، روحانی منتقد حکومت ایران آزاد شد» (به انگلیسی). BBC Persian. ۲۰۱۸-۰۳-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۹.
  14. انضباط و مجازات، نظارت سیاسی بر حوزه علمیه در ایران در وبگاه بی‌بی‌سی فارسی (۱۸ ژوئیه ۲۰۰۵)
  15. بی‌بی‌سی
  16. «مشاور رئیس‌جمهور: مأموریت خاتمی شایعه‌است». فرارو. ۲۴ مرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۰۹.
  17. «توقیف پنج ساله روزنامه سلام تمام شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ ژوئیه ۲۰۰۶.
  18. «کمک دولت ایران به احزاب و نهادهای غیردولتی قطع شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ اسفند ۱۳۴. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  19. «برخورد قضایی با متهم پدیده بلوتوثیِ روزهای اخیر». تابناک. ۱۸ آبان ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۶ فوریه ۲۰۰۹.
  20. https://www.radiofarda.com/a/f35_raeisi_astan_qods_chairman_afshari/27607296.html
  21. احمدی‌نژاد از رئیس دادگاه ویژه روحانیت شکایت کرد خبرگزاری دانشجویان ایران

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.