انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۱۴۰۰ سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران است که در ۲۸ خرداد ۱۴۰۰[1] همزمان با انتخابات ششمین دورهٔ شوراهای اسلامی شهر و روستا، میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و میان‌دوره‌ای دوم مجلس خبرگان رهبری برگزار و در آن هشتمین رئیس‌جمهور ایران با آراء مردم انتخاب می‌شود.

انتخابات سیزدهمین دورهٔ ریاست‌جمهوری ایران
۱۳۹۶ →
 ۲۸ خرداد ۱۴۰۰
 ← ۱۴۰۴
نظرسنجی‌ها
 
نامزد سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمیعبدالناصر همتیسعید جلیلی
حزب اسلامی قانون کارگزاران مستقل
 
نامزد محسن مهرعلیزاده سید ابراهیم رئیسی محسن رضایی
حزب اراده ملت روحانیت مبارز جبهه ایستادگی
 
نامزد علیرضا زاکانی
حزب رهپویان
رئیس‌جمهور پیش از انتخابات

حسن روحانی
اعتدال و توسعه

 رئیس‌جمهور برگزیده

اعلام‌نشده

از جمله مسائل مهم پیرامون این انتخابات کاهش تمایل مردم به مشارکت در آن است که در آن عواملی چون ناامیدی معترضان از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب جمهوری اسلامی، فساد گستردهٔ مالی و اداری، اعتراضات سراسری دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸، تحریم‌های آمریکا، بحران اقتصادی، نبود آزادی‌های سیاسی همچون آزادی بیان و نقض حقوق بشر، عدم شفافیت امور و پنهان‌کاری‌های گسترده از جمله در ماجرای شلیک به هواپیمای اوکراینی، عدم مقبولیت و مشروعیت گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و انتخابات نمایشی و غیرآزاد، تداوم محدودیت‌های شدید سیاسی، اجتماعی و مذهبی، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت دخیل هستند.[2][3][4][5][6][7][8][9][10]

بسیاری پیش‌بینی می‌کنند که پیشاپیش سید ابراهیم رئیسی نامزد منتخب اصولگرایان پیروز انتخابات است.[11]

سامانه انتخاباتی
نوشتار(های) وابسته: انتخابات در ایران، رئیس‌جمهور ایران و نظارت استصوابی

در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکاء آراء عمومی اداره شود، از راه انتخابات: انتخاب رئیس‌جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر این‌ها، یا از راه همه‌پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می‌گردد.

— اصل ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران[12]

بنابر اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی کنونی، «پس از مقام رهبری، رئیس‌جمهور عالی‌ترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط می‌شود، بر عهده دارد.» وظایف رئیس‌جمهور مشابه وظایف سران دولت‌ها در دیگر کشورها است، با این تفاوت که نیروهای مسلح، رئیس قوهٔ قضائیه، تلویزیون دولتی و دیگر سازمان‌های مهم دولتی مانند شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، همگی تحت کنترل رهبر هستند. بنابر اصل یکصد و ده قانون اساسی وظیفه «تعیین سیاست‌های کلی نظام» هم در اختیار رهبر است و رئیس‌جمهور به‌طور مستقیم در این کار دخالتی ندارد و تنها مجری آن‌ها است.[13] همچنین به‌طور غیررسمی ذکرشده که برای انتخاب وزرای کابینه برای وزارتخانه‌های حساس، همچون امور خارجه، کشور، دفاع و اطلاعات؛ با رهبر هماهنگ می‌شود.[14]

رهبر جمهوری اسلامی ایران می‌تواند هر یک از وزرا و معاونان رئیس‌جمهور را در هر زمان، بدون درنظرگرفتن تصمیم رئیس‌جمهور یا مجلس شورای اسلامی، عزل یا بازگرداند. به همین ترتیب، علی خامنه‌ای، رهبر دیرینهٔ کنونی، که بیش از سه دهه حکومت می‌کند، در حال صدور احکام و تصمیم‌گیری نهایی در مورد اقتصاد، آموزش، محیط‌زیست، سیاست خارجی، برنامه‌ریزی ملی از جمله در حوزه رشد جمعیت و هر چیز دیگری در ایران است. خامنه‌ای همچنین در مورد میزان شفافیت در انتخابات در ایران تصمیم‌های پایانی را اتخاذ می‌کند.

حسن روحانی رئیس‌جمهور کنونی به علت دو دوره پیاپی ریاست‌جمهوری نمی‌تواند دوباره نامزد شود، دوره ریاست‌جمهوری وی در ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ به‌پایان خواهد رسید.

قانون اساسی درمورد شرایط رئیس‌جمهور می‌گوید:

رئیس‌جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر باشند انتخاب گردد: ایرانی‌الاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.

— اصل یکصد و پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران[15]

در ۲۴ مهر ۱۳۹۵، سید علی خامنه‌ای سیاست‌های کلی انتخابات را با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین و به رؤسای قوای سه‌گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کرد. بر اساس جزء ۵ از بند ۱۰ این ابلاغیه، بنا شد تعاریف دقیق از «رجل سیاسی مذهبی» و «مدیر و مدبر بودن» توسط شورای نگهبان اعلام شود.[16] شورای نگهبان پس از بررسی شرایط مذکور را در ۲۰ دی ۱۳۹۶ تصویب کرد، اما در آن زمان آن را ابلاغ نکرد. پس از حدود چهار سال، در جلسه‌ای مورخ ۱۴۰۰/۰۲/۰۸ این تعاریف کمی مورد اصلاح قرار گرفت و سه روز بعد، در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ برای اجرا به وزارت کشور ابلاغ شد؛[17] اما با مخالفت معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری و دستور شخص رئیس‌جمهور، حسن روحانی این مصوبه رد شد و وزارت کشور اعلام کرد که قانون موجود انتخابات ملاک عمل وزارت کشور برای ثبت نام از داوطلبان خواهد بود.[18] در واکنش به سخنان روحانی، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد که «ثبت‌نام‌هایی که فاقد مدارک [گفته شده در مصوبه شورای نگهبان] باشد اعتباری ندارد و مورد بررسی قرار نمی‌گیرد».[19]

هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست‌جمهوری زیرنظر شورای نگهبان، نامزدهای ثبت‌شده را رد می‌کند و شمار اندکی را برای شرکت در انتخابات برمی‌گزیند.[20] شورای نگهبان علل رد صلاحیت هر یک از نامزدها را به‌صورت عمومی اعلام نمی‌کند، اما به‌گفته اعضای شورای نگهبان، این دلایل در صورت تمایل به خود نامزدان ردصلاحیت‌شده توضیح داده می‌شود. تاکنون هیچ زنی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری تأیید صلاحیت نشده‌است.[21][22]

بنابر مصوبه مجلس شورای اسلامی، از سال ۱۳۸۵ حداقل سن برای شرکت در تمامی انتخابات‌ها، ۱۸ سال تمام است.[23]

شرایط نامزدها

مصوبه ۱۴۰۰/۲/۸ شورای نگهبان (در اصلاح مصوبه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۰) دربارهٔ شرایط نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری به‌شرح زیر است:[24]

  • تعاریف رجل سیاسی مذهبی، مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست‌جمهوری عبارتند از:
  1. رجال مذهبی، رجالی هستند که آگاهی لازم به دین اسلام و مذهب تشیع داشته و تدین و تقیدشان به انجام شعائر و مناسک دینی در زندگی فردی و اجتماعی از برجستگی ویژه‌ای برخوردار باشد، به‌گونه‌ای که در میان مردم به این ویژگی، شناخته و مشهور باشند.
  2. رجال سیاسی، رجالی هستند که قدرت تحلیل و درک آن‌ها از مسائل و پدیده‌های سیاسی به جهت آگاهی عمیق‌شان از مسائل سیاسی اجتماعی اعم‌از داخلی و بین‌المللی و حضورشان در صحنه‌های سیاسی به‌نحوی باشد که همواره مصالح نظام اسلامی و معیارهای اصیل انقلابی در عملکرد آن‌ها لحاظ شده باشد، به‌گونه‌ای که در میان مردم به این ویژگی، شناخته و مشهور باشند.
  3. مدیر، شخصی است برخوردار از شایستگی‌های ذاتی و اکتسابی لازم از نظر دانش و مهارت، شخصیت و نگرش‌های فردی و تجربه که توانایی شناخت و استفاده بهینه از منابع انسانی و مادی در کشور را با رعایت حداکثر بهره‌وری و در راستای مأموریت، رسالت و اهداف کلان نظام و ارزش‌های حاکم بر جامعه داراست و پیشینه او حاکی از موفقیت وی در صحنه‌های مدیریتی کلان باشد.
  4. مدبر، شخصی است که از توانایی پیش‌بینی و عاقبت‌اندیشی نسبت به امور، مبتنی بر عقلانیت و دانش صحیح برای اداره امور کشور برخوردار باشد و در بحران‌ها قدرت حل مشکلات و برون‌رفت از آن‌ها را به نحو شایسته داشته باشد.
  • شرایط و معیارهای لازم جهت تشخیص رجل سیاسی مذهبی و مدیر و مدبر بودن نامزدهای ریاست جمهوری عبارتند از:
  1. پیشینه‌های کافی و قابل ارزیابی در فعالیت‌های مذهبی و سیاسی از قبیل مکتوبات، سخنرانی‌ها و اعلام مواضع
  2. پیشینه تصدی حداقل مجموعاً چهار سال در مناصب ذیل که در احراز مدت جمع پیشینه تصدی در یک یا چند مورد از مناصب مذکور کفایت می‌کند:
    1. مقامات سیاسی موضوع بندهای «الف»، «ب» و «ج» ماده ۷۱ قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۸/۷
    2. معاونین رؤسای قوای سه‌گانه
    3. اعضای شورای عالی امنیت ملی
    4. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
    5. مدیر مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور
    6. رؤسای سازمان‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی و مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی در سطح ملی
    7. فرماندهان عالی نیروهای مسلح با جایگاه سرلشکری و بالاتر
    8. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور
    9. استانداران
    10. شهرداران شهرهای بالای دو میلیون نفر جمعیت
    11. اشخاص، مقامات و مدیران هم‌طراز مناصب فوق به تشخیص شورای نگهبان
  3. سلامت و توانایی لازم جهت ایفای مسئولیت‌های ریاست‌جمهوری
  4. حداقل سن ۴۰ سال تمام شمسی و حداکثر سن ۷۵ سال تمام شمسی در هنگام ثبت‌نام
  5. داشتن مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی ارشد یا معادل آن مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه
  6. ارائه برنامه‌ها و خط مشی‌های اجرایی در چارچوب صلاحیت و اختیارات قوه مجریه مبتنی بر اسناد بالادستی از جمله قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام
  7. معرفی مشاوران جهت تشریح برنامه‌ها و توان مدیریتی
  8. عدم محرومیت از حقوق اجتماعی در زمان ثبت‌نام
  9. فقدان پیشینه محکومیت کیفری مؤثر
  10. عدم محکومیت قطعی کیفری به جرایم اقتصادی از جمله کلاهبرداری، رشاء و ارتشاء، اختلاس، تبانی در معاملات دولتی، پولشویی، اخلال در نظام اقتصادی کشور و عدم محکومیت به اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی ایران
  11. وابسته نبودن به گروه‌های غیرقانونی و فقدان سوء پیشینه امنیتی از جمله در اعتراضات سال ۱۳۸۸
  12. عدم وابستگی به رژیم گذشته و مؤثر نبودن در تحکیم آن

روند برگزاری

ثبت‌نام اولیه

بر اساس اعلام وزارت کشور، زمان ثبت‌نام نامزدان، از ۲۱ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ بوده است.[25] داوطلبان ریاست‌جمهوری یا نمایندگان تام‌الاختیار آن‌ها که کتباً معرفی شده بودند باید ظرف پنج روز از تاریخ انتشار دستور آغاز انتخابات به وزارت کشور مراجعه نموده و ثبت‌نام می‌کردند.

تأیید صلاحیت و معرفی نامزدها

نظارت بر تأیید صلاحیت داوطلبان و انتخابات به عهدهٔ شورای نگهبان بود. شورای نگهبان از ۵ روز دوم مهلت قانونی خود نیز استفاده کرد و ظرف ۹ روز به صلاحیت داوطلبان رسیدگی کرد. این شورا در پایان، اسامی نامزدها را روز سه‌شنبه چهارم خرداد به وزارت کشور اعلام کرد.[26]

رأی‌گیری و اعلام نتیجه

رأی‌گیری بنابر قانون جمهوری اسلامی ایران در یک روز جمعه برگزار خواهد شد و نامزدی که اکثریت مطلق آرا را کسب کند به‌عنوان رئیس‌جمهور برگزیده می‌شود. چنانچه در مرحلهٔ نخست برای هیچ‌یک از داوطلبان اکثریت مطلق حاصل نگردد، انتخابات دو مرحله‌ای خواهد شد. دو نامزدی که بیشترین آرا را در مرحلهٔ نخست داشته‌اند در انتخابات مرحلهٔ دوم شرکت می‌کنند. انتخابات مرحلهٔ دوم در جمعه هفته بعد انجام خواهد گرفت.[27]

گاه‌شمار
نوشتار اصلی: ایران_در_۲۰۲۱ § انتخابات_ریاست‌جمهوری_ایران

مشارکت عمومی

با توجه به عواملی همچون ناامیدی جامعه از پیگیری مطالبات‌شان در چارچوب امکانات جمهوری اسلامی، فساد گستردهٔ مالی و اداری، اعتراض‌های سراسری دی ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸ و سرکوب آن به وسیله حکومت، نبود آزادی‌های سیاسی همچون آزادی بیان و نقض حقوق بشر، عدم مقبولیت و مشروعیت گفتار حکومت، اصلاح‌ناپذیری ساختار سیاسی و انتخابات نمایشی و غیرآزاد، محدودیت‌های شدید سیاسی، اجتماعی و مذهبی پیوسته، ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم به هر دو جناح حاکمیت (اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان)، تحریم‌های آمریکا و درپی آن بحران اقتصادی؛ انتظار می‌رود میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰ با کاهش بسیار مواجه شود.[2][3][4][5][6][7]

نارضایتی‌ها از عملکرد نظام جمهوری اسلامی و جناح‌های آن به اندازه‌ای گسترده‌است که به گفتهٔ رادیو فردا، تأثیر آن بر میزان مشارکت مردم در انتخابات ۱۴۰۰، مقامات نظام را نگران کرده‌است؛[28] برخی از مسئولان جمهوری اسلامی از جمله عبدالرضا رحمانی، حسام‌الدین آشنا، محمود صادقی و حسن غفوری‌فرد مشارکت ۲۰ درصدی در انتخابات ۱۴۰۰ را هم کافی دانسته‌اند.[29][30][31][32] حسن روحانی از عدم مشارکت مردم ابراز نگرانی کرد و گفت که اگر مشارکت حداکثری صورت نگیرد، «به معنای پایان تمام حرکت‌ها و انقلاب‌ها در کشور است» و «ضربه بسیار بزرگی» به جمهوری اسلامی خواهد بود.[33][34][35][36][37] عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، با اشاره به مشارکت پایین مردم در انتخابات مجلس یازدهم گفت: «یکی از دغدغه‌های ما میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری است.»[38] با این حال عباسعلی کدخدایی با پیش‌بینی مشارکت کم مردمی در انتخابات پیش‌رو اعلام کرد: «از نظر حقوقی و قانونی مشارکت پایین مشکل حقوقی ایجاد نخواهد کرد.»[39]

محمد خاتمی، پدر معنوی اصلاح‌طلبان، اعتراف کرد که «اگر «تکرار» هم کنم، دیگر مردم رأی نمی‌دهند» که بی‌بی‌سی فارسی آن را نشانهٔ جدایی آنان از سطح اجتماع می‌داند.[40] ناتوانی اصلاح‌طلبان در همراهی با اعتراضات دی ۱۳۹۶ نقطه‌عطفی در ریزش پایگاه اجتماعی آنان بود، به‌گونه‌ای که در این اعتراضات شعار اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا سر داده شد و معترضان، همهٔ جناح‌های حاکمیت را به یک اندازه نامشروع قلمداد کردند.[41] اعتراضات آبان ۱۳۹۸ نیز چون تیر خلاصی بر اعتبار باقی‌مانده آنان عمل کرد.[40][9]

ناتوانی کامل دولت روحانی در تحقق وعده‌های اقتصادی و اجتماعی او در زمان انتخابات، از دیگر دلایل ریزش مشارکت مردمی است.[42][43] مجید محمدی با اشاره به رشد ۴٫۵ درصدی شکاف طبقاتی، ۲۰ برابر شدن نرخ ارز خارجی، دوبرابرشدن حاشیه‌نشینان شهری، افزایش بیکاران، تشدید فرار سرمایه و فرار مغزها از ایران، دوران دولت «تدبیر و امید» روحانی را «مرگ اصلاح‌طلبی» توصیف می‌کند.[44] فریدون خاوند کارنامه اقتصادی حسن روحانی را «درخشان‌تر» از احمدی‌نژاد نمی‌داند و معتقد است که به‌جز برجام و پیامدهای اقتصادی آن، روحانی نتوانست ساختارهای پوسیده اقتصاد جمهوری اسلامی را دگرگون کند و گفتار او در دوره دوم مانند احمدی‌نژاد پوپولیستی شد.[45] علی افشاری بیان می‌کند که مواضع او پس از انتخابات تغییر کرد و «مدیریت ضعیف، نظارت‌گریز، کاهلانه، ازسر شکم‌سیری، آمرانه، غیرمشارکتی و قبیله‌گرایانه حسن روحانی و ابتنای آن به گفتار درمانی در کنار نگاه امنیتی و محافظه‌کاری یک فاجعه در ساماندهی قوه مجریه پدیدآورد» به‌طوری که «این میزان از وادادگی، رهاشدگی و شلختگی در سامان دولت بی‌سابقه بوده‌است».[46]

تحریم انتخابات

دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۲۳۱ کنشگر مدنی و سیاسی از ۵۰ شهر و ۲۵ استان ایران نامه‌ای را منتشر کردند که در آن از مردم ایران خواسته‌است تا با «نمایشی» خواندن انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ و تحریم آن از ادامه حکومت ضدمردمی جمهوری اسلامی جلوگیری کنند. آنان در تیتر نامه خود نوشته‌اند: «هم‌آوا برای بایکوت انتخابات خرداد ۱۴۰۰ و گذر خشونت‌پرهیز از جمهوری اسلامی به حکومت مردم، به‌وسیله مردم و برای مردم».[47][48][49][50]

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین ایران، که توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد، روز چهارشنبه پنجم خرداد اعلام کرد که در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت نمی‌کند و از هیچ نامزدی هم حمایت نخواهد کرد.[51]

پنج‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ خانواده‌های برخی زندانیان اعدام‌شده و کشته‌شدگان اعتراض‌های آبان ۹۸ و قربانیان پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین که توسط سپاه پاسداران سرنگون شد، بر تحریم انتخابات و نرفتن پای صندوق‌های رأی تأکید کردند و این تحریم را ناشی از نادیده‌گرفتن حق «اعتراض» و «دادخواهی» آن‌ها از سوی جمهوری اسلامی دانستند.[52][53]

پیش از انتخابات

تهدید فعالان رسانه‌ای

بر پایه‌گذارش شماری از خبرنگاران ایرانی و فعالان مدنی، قوه قضاییه ایران دربارهٔ اظهارنظرهای انتخاباتی به آن‌ها هشدار داده‌است. همچنین پلیس امنیت، پلیس فتا و اطلاعات سپاه نهادهای دیگری هستند که گفته شده در این زمینه هشدار داده‌اند.[54]

سازمان اطلاعات سپاه پاسداران با شماری از فعالان رسانه‌ای تماس گرفته و از آن‌ها خواسته‌است که مطلبی در نقد ابراهیم رئیسی (که از اعضای «هیئت مرگ» در اعدام‌های ۱۳۶۷ بود) منتشر نکنند وگرنه برایشان مشکل‌ساز خواهد شد.[55] تهدیدها از روز ۲۵ اردیبهشت همان روز ثبت نام رئیسی برای کاندیداتوری در انتخابات شروع شده‌است.[56]

در روز جمعه ۷ خرداد ۱۴۰۰ حسین اشتری در جلسه ویژه مسئولان هیئت‌های مذهبی و مداحان، «هنجارشکنان انتخاباتی و کسانی که مردم را به عدم شرکت در انتخابات دعوت می‌کنند» را به برخورد پلیس و دستگاه قضائی تهدید کرد. روز چهارشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۰ سخنگوی سپاه پاسداران، رمضان شریف، فعالان رسانه‌ها را هشدار داد و تهدید کرد که با گزارش مشکلات کشور «تیشه به ریشه نظام» نزنند.[57]

اعلام فهرست تأیید صلاحیت‌شدگان از سوی خبرگزاری فارس

خبرگزاری فارس سوم خردادماه با انتشار خبری، نام تأیید صلاحیت و ردصلاحیت‌شدگان انتخابات را منتشر کرد و گفت فهرست اسامی از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال شده‌است.[58][59] روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیر کشور این خبر را رد کرد و گفت هیچ نامه‌ای از سوی شورای نگهبان مبنی بر اعلام اسامی نامزدها به وزارت کشور ارسال نشده و گمانه‌زنی رسانه‌ها تأیید نمی‌شود.[60][61][62] عباسعلی کدخدایی صبح سه‌شنبه طی مصاحبه‌ای این گفته وزارت کشور را رد کرد و گفت دیروز اسامی به وزارت کشور ارسال شده‌است.[63][64][65] دوباره جمعه‌ای دربارهٔ درز اطلاعات و منتشرشدن اسامی توسط خبرگزاری فارس گفت سخنگوی شورای نگهبان گفته اسامی روز سه‌شنبه به وزارت کشور ارسال می‌شود؛ به روشنی مشخص است نامه‌ای به وزارت کشور ارسال نشده بود که از وزارت کشور درز اطلاعاتی صورت گرفته باشد. همچنان نه شورای نگهبان و نه وزارت کشور مسئولیت درز اطلاعات زودهنگام منتشرشده از سوی خبرگزاری فارس را نپذیرفته‌اند.[66][67]

کاندیدهای تأیید صلاحیت‌شده
نام[68] تولد
(سن)		 نگاره جناح سیاسی حزب سیاسی سوابق
سعید جلیلی
(کمپین)
 ۱۳۴۴
(۵۶ سال)		 اصول‌گرایان مستقل
محسن رضایی
(کمپین)
 ۱۳۳۳
(۶۷ سال)		 اصول‌گرایان جبهه ایستادگی ایران اسلامی
سید ابراهیم رئیسی
(کمپین)
 ۱۳۳۹
(۶۱ سال)		 اصول‌گرایان جامعه روحانیت مبارز
جبهه پایداری انقلاب اسلامی
علیرضا زاکانی
(کمپین)
 ۱۳۴۴
(۵۶ سال)		 اصول‌گرایان جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی
سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
(کمپین)
 ۱۳۵۰
(۵۰ سال)		 اصول‌گرایان حزب اسلامی قانون[69]
محسن مهرعلیزاده
(کمپین)
 ۱۳۳۵
(۶۵ سال)		 اصلاح‌طلبان حزب اراده ملت ایران
حزب فرزندان ایران[70]
عبدالناصر همتی
(کمپین)
 ۱۳۳۶
(۶۴ سال)		 اعتدال‌گرایان
اصلاح‌طلبان		 حزب کارگزاران سازندگی

در این دوره هفت نامزد تأیید صلاحیت شده‌اند. جوان‌ترین نامزد قاضی‌زاده با ۵۰ سال و مسن‌ترین رضایی با ۶۶ سال است.[71] در این انتخابات برای نخستین‌بار نامزدی که در دوره پیش ردصلاحیت شده بود (زاکانی) در انتخابات تأیید صلاحیت گردید.

رقابت های انتخاباتی

رقابت‌های انتخاباتی قانونی، همچون دوره‌های پیشتر رسماً از هنگام اعلام صلاحیت‌ها تا دو روز پیش از انتخابات بود. روز قبل از انتخابات هرگونه تبلیغات ممنوع است.

این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است
سیاست در ایران
نظام جمهوری اسلامی ایران
رهبری/ولایت فقیه
قوه مجریه
قوه مقننه
قوه قضائیه
شوراهای عالی
استان،شوراهای شهر و روستا
شهرداری‌ها • شوراهای اسلامی شهر و روستا • استانداری
انتخابات
ستاد انتخابات کشور • شورای نگهبان
حزب‌ها
خانه احزاب ایران
اصول‌گرایان • اعتدال‌گرایان • اصلاح‌طلبان

درگاه ایران

ابراهیم رئیسی
نوشتار اصلی: سید ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

ابراهیم رئیسی برای دومین دوره پیاپی ثبت نام کرد. رقابت و تبلیغات انتخاباتی وی پرحاشیه ترین نسبت به باقی نامزدان بود. وی در زمان ثبت نام و در طول انتخابات رئیس قوه قضائیه بوده است. از جنجال های وی بنر های تبلیغاتی که در ساختمان های اداری مانند پست قرار میگرفت تا اشتباهات نوشتاری که وجود داشت، می توان اشراه کرد.[72][73]

تجمع بزرگ انتخاباتی در خوزستان علی رغم شیوع کرونا

در شبانگاه ۲۰ خرداد ۱۴۰۰، تجمع انتخاباتی بزرگ رییسی در ورزشگاه تختی اهواز برگزار شد. ویدئویی از حضور فشرده مردم در ورزشگاه تختی اهواز برای سخنرانی رئیسی در فضای مجازی بازتاب گسترده داشت. با توجه به شیوع کرونا در ایران و به خصوص وضعیت کرونایی استان خوزستان، انتقادات فراوانی درباره این اجتماع صورت گرفت و بنظر میرسد این میتینگ تبلیغاتی پیامدهای خطرناکی برای مردم خواهد داشت.[74]

عبدالناصر همتی
نوشتار اصلی: عبدالناصر همتی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی، برای این دوره از انتخابات تایید صلاحیت شد. وی خود را اصلاح طلب می داند، اگرچه جبهه اصلاح طلب از وی به صورت رسمی حمایت نکرده است. وی نسبت بر عملکرد شورای نگهبان برای احراز صلاحیت ها اعتراض خود را بیان کرده است،‌ وی بار ها هم در مناظرات و هم در تبلیغات انتخاباتی خود را در برابر پنچ رقیب می بیند، و رقیب اصلی او رئیسی است و باقی نامزد ها پوششی هستند.[75]

سعید جلیلی

در نظرسنجی ها بعد از ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی بیشتر مقبولیت را در میان اصولگرایان تندرو دارد.

محسن رضایی

محسن رضایی یکی دیگر از نامزدان اصولگرا است. وی در دوره های نهم،دهم و یازدهم هم نیز کاندید بود که در هر سه دوره متوالی شکست خورده است. او ابتدا اعلام کرده بود که در صورت شرکت سید ابراهیم رئیسی در انتخابات، کناره‌گیری خواهد کرد اما بعد از ثبت نام رئیسی، در انتخابات ثبت نام کرد و اعلام کرد که قصد کناره‌گیری ندارد.[76]

محسن مهرعلیزاده
نوشتار اصلی: محسن مهرعلیزاده در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

مهرعلیزاده دومین نامزد اصلاح طلب این دوره است، وی در مناظره اول خطاب به رئیسی با بیان (تنها شش کلاس سواد کلاسیک دارد) بسیار جنجالی شد.[77]

علیرضا زاکانی
نوشتار اصلی: علیرضا زاکانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

امیرحسین قاضی زاده هاشمی
نوشتار اصلی: سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

داوطلب‌های نام‌نویسی کرده

در مدت ۵ روزهٔ ثبت‌نام، ۵۹۲ نفر با حضور در وزارت کشور داوطلب سیزدهمین دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری شدند که از این شمار ۴۰ نفر زن و ۵۵۲ نفر مرد بودند.[78]

از ۵۹۲ نامزد ثبت‌نام‌شده، شمار ۴۶ نفر از افراد شناخته‌شده بودند که نام آن‌ها به تفکیک وضعیت و با ذکر آخرین و بالاترین منصب در قوهٔ مجریه (یا آخرین و بالاترین منصب در دیگر نهادها به همراه آخرین و بالاترین منصب در قوهٔ مجریه) به شرح زیر است:

تاریخ نام نگاره سوابق وضعیت منبع
۲۱ اردیبهشت
محمدحسن نامی
 وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات (۱۳۹۲–۱۳۹۱) عدم احراز صلاحیت [79]
۲۱ اردیبهشت
سعید محمد
 فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (۱۳۹۹–۱۳۹۷) عدم احراز صلاحیت [80]
۲۱ اردیبهشت
محمود زمانی قمی
 استاندار یزد (۱۳۹۷–۱۳۹۶) عدم احراز صلاحیت [81]
۲۱ اردیبهشت
حسین دهقان
 وزیر دفاع (۱۳۹۶–۱۳۹۲) انصراف داد [82][83]
۲۲ اردیبهشت
صادق خلیلیان
 وزیر جهاد کشاورزی (۱۳۹۲–۱۳۸۸) عدم احراز صلاحیت [84]
۲۲ اردیبهشت
محمود احمدی‌نژاد
 رئیس‌جمهور (۱۳۹۲–۱۳۸۴) عدم احراز صلاحیت [85]
۲۲ اردیبهشت
رستم قاسمی
 وزیر نفت (۱۳۹۲–۱۳۹۰) انصراف داد [86][87]
۲۲ اردیبهشت
محمد عباسی
 وزیر ورزش و جوانان (۱۳۹۲–۱۳۹۰) عدم احراز صلاحیت [88]
۲۲ اردیبهشت
سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (اکنون–۱۳۸۷) تأیید صلاحیت [89]
۲۲ اردیبهشت
حسن سبحانی
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۸۷–۱۳۷۵)
معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۷۴–۱۳۷۱)		 عدم احراز صلاحیت [90]
۲۲ اردیبهشت
محمدشریف ملک‌زاده
 معاون رئیس‌جمهور (۱۳۹۲–۱۳۹۱) عدم احراز صلاحیت [91]
۲۲ اردیبهشت
محمدحسن قدیری ابیانه
 سفیر ایران در مکزیک (۱۳۸۹–۱۳۸۶) عدم احراز صلاحیت [92]
۲۲ اردیبهشت
قدرتعلی حشمتیان
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۷۹–۱۳۷۵) عدم احراز صلاحیت [93]
۲۳ اردیبهشت
محمود صادقی
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۹۵) عدم احراز صلاحیت [94]
۲۳ اردیبهشت
علی مطهری
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۸۷) عدم احراز صلاحیت [95]
۲۳ اردیبهشت
محسن مهرعلیزاده
 استاندار اصفهان (۱۳۹۷–۱۳۹۶)

معاون رئیس‌جمهور (۱۳۸۴–۱۳۸۰)

 تأیید صلاحیت [96]
۲۳ اردیبهشت
رامین مهمان‌پرست
 سفیر ایران در لهستان (۱۳۹۷–۱۳۹۲)

سخنگوی وزارت امور خارجه (۱۳۹۲–۱۳۸۸)

 عدم احراز صلاحیت [97]
۲۴ اردیبهشت
علیرضا افشار
 فرمانده نیروی مقاومت بسیج (۱۳۶۸–۱۳۷۶)

معاون سیاسی وزارت کشور (۱۳۸۷-۱۳۸۶)

 انصراف داد [98][99]
۲۴ اردیبهشت
فریدون عباسی
 معاون رئیس‌جمهور (۱۳۹۲–۱۳۸۹)

نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (اکنون-۱۳۹۹)

 عدم احراز صلاحیت [100]
۲۴ اردیبهشت
سید مصطفی تاج‌زاده
 مشاور رئیس‌جمهور (۱۳۸۴–۱۳۸۳) عدم احراز صلاحیت [101]
۲۴ اردیبهشت
شاهین محمدصادقی
 نماینده مجلس شورای اسلامی (۱۳۸۷_۱۳۸۳) عدم احراز صلاحیت [102]
۲۵ اردیبهشت
محسن هاشمی رفسنجانی
 رئیس شورای اسلامی شهر تهران (اکنون–۱۳۹۶)

مشاور رئیس‌جمهور (۱۳۷۶–۱۳۶۸)

 عدم احراز صلاحیت [103]
۲۵ اردیبهشت
علی لاریجانی
 رئیس مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۸۷)

وزیر فرهنگ و ارشاد و اسلامی (۱۳۷۲–۱۳۷۱)

 عدم احراز صلاحیت [104]
۲۵ اردیبهشت
شمس‌الدین حسینی
 وزیر امور اقتصادی و دارایی (۱۳۹۲–۱۳۸۷)

نماینده مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹-)

 عدم احراز صلاحیت [105]
۲۵ اردیبهشت
مسعود پزشکیان
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (اکنون–۱۳۸۷)

وزیر بهداشت (۱۳۸۴–۱۳۸۰)

 عدم احراز صلاحیت [106]
۲۵ اردیبهشت
عباس آخوندی
 وزیر راه و شهرسازی (۱۳۹۷–۱۳۹۲) عدم احراز صلاحیت [107]
۲۵ اردیبهشت
ابوالحسن فیروزآبادی
 رئیس مرکز ملی فضای مجازی ایران (۱۳۹۴-اکنون) عدم احراز صلاحیت [108]
۲۵ اردیبهشت
مصطفی کواکبیان
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹–۱۳۹۵) عدم احراز صلاحیت [109]
۲۵ اردیبهشت
علیرضا زاکانی
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۹-اکنون) (۱۳۸۳–۱۳۹۵) تأیید صلاحیت [110]
۲۵ اردیبهشت
سید عزت‌الله ضرغامی
 رئیس سازمان صداوسیما (۱۳۹۳–۱۳۸۳)

معاون وزیر دفاع (۱۳۷۹–۱۳۷۶)

 عدم احراز صلاحیت [111]
۲۵ اردیبهشت
سید عباس نبوی
 معاون پیشین سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی عدم احراز صلاحیت [112]
۲۵ اردیبهشت
سید ابراهیم رئیسی
 رئیس قوه قضائیه (اکنون–۱۳۹۷) تأیید صلاحیت [113]
۲۵ اردیبهشت
مسعود زریبافان
 معاون رئیس‌جمهور (۱۳۸۸–۱۳۹۲) عدم احراز صلاحیت [114]
۲۵ اردیبهشت
اسحاق جهانگیری
 معاون اول رئیس‌جمهور (۱۳۹۲-اکنون) عدم احراز صلاحیت [115]
۲۵ اردیبهشت
محمد خوش‌چهره
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۸۷–۱۳۸۳) عدم احراز صلاحیت [116]
۲۵ اردیبهشت
محسن رهامی
 نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی (۱۳۵۹–۱۳۶۷) عدم احراز صلاحیت [117]
۲۵ اردیبهشت
محمد شریعتمداری
 وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی (۱۳۹۷–اکنون) عدم احراز صلاحیت [118]
۲۵ اردیبهشت
عبدالناصر همتی
 رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۷) تأیید صلاحیت [119]
۲۵ اردیبهشت
زهرا شجاعی
 دبیر کل مجمع زنان اصلاح طلب عدم احراز صلاحیت [120]
۲۵ اردیبهشت
محسن رضایی
 دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۷۶–اکنون) تأیید صلاحیت [121]
۲۵ اردیبهشت
رسول منتجب‌نیا
 دبیرکل حزب جمهوریت ایران اسلامی (۱۳۹۸–اکنون) عدم احراز صلاحیت [122]
۲۵ اردیبهشت
سعید جلیلی
 عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۲–اکنون) تأیید صلاحیت [123]
۲۵ اردیبهشت
محمدجواد حق‌شناس
 عضو شورای اسلامی شهر تهران و ری و تجریش (۱۳۹۶–اکنون) عدم احراز صلاحیت [124]

نظرسنجی‌ها
نوشتار اصلی: نظرسنجی‌های انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

منابع
  1. «انتخابات ریاست جمهوری، ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ برگزار می‌شود». انتخاب. ۳ شهریور ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  2. «اصلاح‌طلبان درانتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار' ؟». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۲۷.
  3. «انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸.
  4. «صادقی: اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ شاید از علی لاریجانی حمایت کنند». رادیو فردا. ۲۴ مهر ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۸ شهریور ۱۳۹۹.
  5. «زنگ خطر برای ۱۴۰۰/ نتایج غیرمنتظره از آمار مشارکت در انتخابات». ۱۲ اسفند ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۹.
  6. «اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ نوامبر ۲۰۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۰.
  7. فتح‌الله‌نژاد، علی. «"اعتراض مردم ایران ادامه دارد و باید به گوش مردم دنیا برسد" | DW | 29.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۵.
  8. یوسفی اشکوری، حسن (۷ ژوئیه ۲۰۱۸). «شخص رهبر و مقام رهبری؛ علت ناکارآمدی و دلیل ناکامی». دویچه وله فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۰.
  9. «اصلاح‌طلبان از نظر خودشان هم تمام شده‌اند». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۱-۰۳-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۰۸.
  10. «چند درصد قدرت کشور در اختیار رئیس‌جمهور است؟ / پاسخ یک نماینده پیشین مجلس». پایگاه خبری جماران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۴.
  11. "Iran Official Poll Shows Lower Turnout After Elimination Of Key Candidates". Iran International. 2021-05-28. Retrieved 2021-06-08.
  12. "متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ویکی‌نبشته". Archived from the original on 11 May 2021. Retrieved 28 May 2021.
  13. "متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ویکی‌نبشته". Archived from the original on 11 May 2021. Retrieved 28 May 2021.
  14. خاطرات هاشمی رفسنجانی ۱۳۷۶، خاطرات جمعه دهم مرداد ص ۳۳۴
  15. "متن قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ویکی‌نبشته". Archived from the original on 11 May 2021. Retrieved 28 May 2021.
  16. «ابلاغ سیاست‌های کلی «انتخابات»». دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله العظمی خامنه‌ای. ۲۴ مهر ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۱.
  17. «متن کامل مصوبه شورای نگهبان دربارهٔ شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری». خبرگزاری اختبار. ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۱.
  18. «رئیس‌جمهور مصوبه انتخاباتی شورای نگهبان را رد کرد / دستور روحانی به وزارت کشور: در ثبت نام از کاندیداها، قوانین موجود ملاک عمل باشد». خبرگزاری انتخاب. ۲۰۲۱-۰۵-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  19. «کدخدایی: مدارک ناقص را از داوطلبان تحویل نمی‌گیریم». خبرگزاری تسنیم. ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۱.
  20. «اعضای هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شدند». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۲-۰۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۰.
  21. Karimov, F (8 May 2013). "First female candidate registered for Iranian presidential elections". Trend. Archived from the original on 7 June 2013. Retrieved 18 June 2013.
  22. "Iran's ban on female presidential candidates contradicts Constitution". Amnesty International. 17 May 2013. Archived from the original on 8 June 2013. Retrieved 18 June 2013.
  23. «قانون اصلاح بند(۲) ماده(۲۷) قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و بند(۲) ماده(۳۶) قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران». سامانهٔ قوانین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۱.
  24. Src="https://secure.gravatar.com/Avatar/E807edc8d216dd4a48e482a82411aa70?s=70، <img؛ #038;d=identicon؛ گفت، #038;r=g" width="70" height="70" alt="Avatar" class="avatar avatar-70wp-user-avatar wp-user-avatar-70 alignnone photo avatar-default "/> رضاصمدی فروشانی (۲۰۲۱-۰۵-۰۹). «متن کامل مصوبه شورای نگهبان دربارهٔ شرایط نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری». پایگاه خبری اختبار. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۴.
  25. 1327 (۲۰۲۱-۰۲-۰۹). «زمان نام‌نویسی داوطلبان انتخابات ۱۴۰۰ مشخص شد». ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۷.
  26. «زمان بررسی صلاحیت کاندیداها 5 روز تمدید شد- اخبار سیاست ایران - اخبار سیاسی تسنیم | Tasnim». خبرگزاری تسنیم | Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  27. «مروری گذرا به نظام انتخاباتی ایران». ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۱.
  28. «گشایش در حصر؛ مهدی کروبی «خواستار حضور پرشور» در انتخابات ۱۴۰۰ شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  29. «نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰». رادیو زمانه. ۲۰۲۰-۰۸-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  30. «مطهری: در ۱۴۰۰ یکی از خودشان را سر کار می‌آورند». رادیو زمانه. ۲۸ آگوست ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ آگوست ۲۰۲۰.
  31. «اگر اوضاع بهتر نشود، در انتخابات ۱۴۰۰ شاهد پایین‌ترین میزان رأی ممکن خواهیم بود». اعتماد آنلاین. ۲۷ مرداد ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۱۶ شهریور ۱۳۹۹.
  32. «غفوری‌فرد: احتمال ریزش شرکت‌کنندگان در انتخابات سال ۱۴۰۰ وجود دارد». رادیو زمانه. ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰.
  33. «روحانی: اگر مشارکت در انتخابات حداکثری نباشد ضربه بسیار بزرگی خواهد بود». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  34. «رئیس‌جمهور ایران دربارهٔ بی‌اعتبار شدن مفهوم انتخابات و همه‌پرسی در کشور هشدار داد». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  35. «خبرگزاری فارس - روحانی: عدم مشارکت حداکثری در انتخابات ضربه بزرگ به راه و روش ۱۲ فروردین ۵۸ است». خبرگزاری فارس. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  36. «روحانی: اگر روزی انتخابات از نظر مردم بیفتد، به معنای پایان انقلاب است». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  37. «روحانی: همه مردم باید احساس کنند نماینده ای در انتخابات ۱۴۰۰ دارند». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۳-۳۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۳۱.
  38. «نگرانی وزیر کشور از میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰». رادیو زمانه. ۴ شهریور ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۳ شهریور ۱۳۹۹.
  39. «انتخابات ۱۴۰۰؛ کدخدایی می‌گوید انتخابات با مشارکت پایین هم مشروعیت خواهد داشت». BBC News فارسی. ۲۰۲۱-۰۵-۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۶.
  40. «اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰؛ محمد خاتمی هم ناامید از 'تکرار'؟». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  41. «اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۲۲.
  42. "Iran presidential election: Reformists face an uphill battle". Middle East Eye. Archived from the original on 20 October 2020. Retrieved 2020-10-22.
  43. «انتخابات و «دولت بی‌مصرف» حسن روحانی». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸.
  44. «مجید محمدی | دهه‌ای که از دست رفت؛ خوشحالیم که ونزوئلا نشده‌ایم». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۱-۰۳-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۱۸.
  45. «سالی که گذشت، سال بد بود». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مارس ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۴.
  46. «چرا روحانی بدترین رئیس‌جمهور تاریخ جمهوری اسلامی است؟». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۳-۲۵.
  47. «۲۳۱ فعال مدنی و سیاسی از مردم خواستند در تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری «هم‌آوا» شوند». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۸.
  48. «ده‌ها فعال سیاسی از ۵۰ شهر ایران خواستار تحریم انتخابات شدند؛ کوروش زعیم: نفعی برای مردم در رای‌دادن نیست | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۸.
  49. «فراخوان ۲۳۱ کنشگر ایرانی برای «تحریم انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰» و «برکناری علی خامنه‌ای»». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۱-۰۵-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۸.
  50. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «کارزار "رأی بی رأی" و فراخوان کنشگران مدنی برای تحریم انتخابات | DW | 18.05.2021». DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۸.
  51. «محمود احمدی‌نژاد انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را تحریم کرد». رادیو فردا. ۵ خرداد ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۱۸ خرداد ۱۴۰۰.
  52. «دفاع خانواده زندانیان اعدام‌شده و کشته‌شدگان آبان ۹۸ از تحریم انتخابات». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۱.
  53. «تحریم انتخابات از سوی خانواده‌های دادخواه جان‌باختگان و اعدام‌شدگان چهار دهه گذشته در ایران | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۲.
  54. «احضار و اخطار به خبرنگاران و فعالان ایرانی دربارهٔ اظهارنظرهای انتخاباتی». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ مه ۲۰۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۲۱.
  55. «انتخابات ۱۴۰۰؛ برخی نهادهای زیرنظر قوه قضائیه، خبرنگاران را برای انتقاد احتمالی از ابراهیم رئیسی، تهدید کرده‌اند». voanews. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۱.
  56. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «تهدید و ارعاب فعالان رسانه برای جلوگیری از انتقاد از رئیسی | DW | 20.05.2021». DW.COM. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۱.
  57. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «فرمانده ناجا دعوت‌کنندگان به تحریم انتخابات را تهدید کرد | DW | 28.05.2021». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۹.
  58. «اسامی نهایی کاندیداهای ریاست جمهوری | خبرگزاری فارس». www.farsnews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  59. «دست رد شورا به بانیان وضع موجود | خبرگزاری فارس». www.farsnews.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  60. «انتخابات ۱۴۰۰؛ پایان بررسی صلاحیت نامزدها همزمان با اخبار غیررسمی دربارهٔ لیست نهایی». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  61. «رد خبر ارسال اسامی نامزدهای تأیید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۲۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  62. «تا این لحظه نامه بررسی صلاحیت‌ها از شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال نشده‌است». خبرگزاری ایلنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  63. «فهرست نهایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران، 'اعتراض' صادق لاریجانی به رد صلاحیتها». BBC News فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  64. «کدخدایی: اسامی نامزدهای احراز صلاحیت شده دیشب به وزارت کشور ارسال شد». روزنامه دنیای اقتصاد. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  65. Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب | (۴ خرداد ۱۴۰۰). «کدخدایی: اسامی نامزدهای احراز صلاحیت‌شده دیشب به وزارت کشور ارسال شد / دیروز دربارهٔ برخی داوطلبان ابهاماتی داشتیم که با دعوت از این افراد توضیحات آن‌ها را شنیدیم». fa. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  66. Entekhab.ir، پایگاه خبری تحلیلی انتخاب | (۴ خرداد ۱۴۰۰). «مشاور وزیر کشور: افشای اطلاعات مربوط به تأیید صلاحیت‌شدگان از طرف وزرات کشور نبوده / دیشب نامه ای ارسال نشده بود که درز اطلاعاتی صورت گرفته باشد». fa. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  67. «اسامی نهایی کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام شد». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۱-۰۵-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  68. «انتشار اسامی نهایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  69. حزب اسلامی قانون فعالیت انتخاباتی خود را آغاز کرد/ با لاریجانی قرابت داریم
  70. حمایت اصلاح‌طلبان از مهرعلیزاده در انتخابات ۱۴۰۰
  71. «اینفوگرافیک | نامزدهای نهایی انتخابات ۱۴۰۰ چند ساله هستند و چندمین بار است که در انتخابات شرکت می‌کنند؟». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۵-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۲۵.
  72. «بنر تبلیغاتی ستاد رئیسی خبر ساز شد + عکس». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  73. sorayya (1622874020). «بنر خبرساز اداره پست مسجد سلیمان تعویض شد+عکس». ثریا نت. دریافت‌شده در 2021-06-11. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  74. نیوز، اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (۱۴۰۰/۰۳/۲۰ - ۰۰:۲۷). «فیلم| بازی انتخاباتی با جان مردم/ تجمع بزرگ در خوزستان برای سخنرانی رئیسی». fa. دریافت‌شده در 2021-06-11. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  75. «واکنش همتی به تهدید شدن از سوی محسن رضایی /آقای رئیسی به من امان نامه می دهید که حرف بزنم بعدا تعقیب نشوم؟». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۶-۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  76. «یک منبع آگاه: محسن رضایی قصد کناره‌گیری ندارد | اعتمادآنلاین». web.archive.org. ۲۰۲۱-۰۶-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  77. «سوال عجیب از رئیسی در اولین مناظره». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۱.
  78. «۵۹۲ نفر داوطلب انتخابات ریاست جمهوری شدند». ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۱.
  79. «انتخابات ۱۴۰۰ – ثبت نام داوطلبان نامزدی ریاست جمهوری آغاز شد؛ نظامیان، چهره‌های شاخص روز نخست | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  80. «سردار سعید محمد در انتخابات ۱۴۰۰ ثبت نام کرد». خبرآنلاین. ۲۰۲۱-۰۵-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  81. «استاندار دولت خاتمی و روحانی نامزد ریاست جمهوری شد». جماران. ۲۰۲۱-۰۵-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  82. «عکس/ حسین دهقان و همسرش در ستاد انتخابات». مشرق نیوز. ۲۰۲۱-۰۵-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۱.
  83. حسینی، سید مهدی (۲۰۲۱-۰۵-۲۵). ««حسین دهقان» به نفع آیت‌الله رئیسی انصراف داد - خبرگزاری مهر - اخبار ایران و جهان». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۰.‏
  84. «صادق خلیلیان در انتخابات ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرد». تسنیم. ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  85. «ثبت‌نام احمدی‌نژاد در انتخابات ۱۴۰۰؛ تنش و درگیری هنگام ورود به وزارت کشور». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  86. رستم قاسمی ثبت نام کرد ایسنا
  87. انتخاب، پایگاه خبری تحلیلی (۲۰۲۱-۰۵-۲۴). «رستم قاسمی هم انصراف داد». پایگاه خبری تحلیلی انتخاب. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۰.‏
  88. محمد عباسی برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد ایسنا
  89. قاضی‌زاده هاشمی برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد ایسنا
  90. حسن سبحانی داوطلب انتخابات شد ایسنا
  91. «رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در عرصه انتخابات حضور یافت». ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  92. «قدیری ابیانه برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد». برنا. ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  93. «قدرتعلی حشمتیان برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد». برنا. ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  94. «محمود صادقی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرد». انتخاب. ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  95. «علی مطهری در انتخابات ثبت نام کرد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۳.
  96. ««محسن مهرعلیزاده» در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم ثبت‌نام کرد - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۳.
  97. «یارانه سوخت به مردم خواهم داد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۵-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۳.
  98. «شعار دولت من «با مردم و برای مردم» است». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۴.
  99. «سردار افشار از داوطلبی انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد - ایرنا». ایرنا. ۲۰۲۱-۰۵-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۱۰.‏
  100. «ثبت نام فریدون عباسی در انتخابات ریاست جمهوری». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۴.
  101. «مصطفی تاجزاده در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرد». ایلنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۴.
  102. «نماینده اسبق مجلس کاندیدای ریاست جمهوری شد».
  103. «ثبت نام محسن هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  104. «آخرین روز ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  105. «امروز کشور با قرض از مردم و سیستم بانکی اداره می‌شود». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  106. «انتخابات ۱۴۰۰؛ آخرین روز ثبت نام| لاریجانی، محسن هاشمی و پزشکیان ثبت نام کردند». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  107. «انتخابات ۱۴۰۰؛ آخرین روز ثبت نام| لاریجانی، محسن هاشمی و پزشکیان ثبت نام کردند». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  108. «فیروزآبادی برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  109. «انتخابات ۱۴۰۰؛ آخرین روز ثبت نام| رئیسی، لاریجانی، زاکانی، هاشمی و پزشکیان ثبت نام کردند». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  110. ««علیرضا زاکانی» در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم ثبت نام کرد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  111. «انتخابات ۱۴۰۰؛ آخرین روز ثبت نام| رئیسی، لاریجانی، زاکانی، هاشمی و پزشکیان ثبت نام کردند». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  112. «سید عباس نبوی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 ثبت نام کرد». خبرگزاری برنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  113. «انتخابات ۱۴۰۰؛ آخرین روز ثبت نام| رئیسی، لاریجانی، زاکانی، هاشمی و پزشکیان ثبت نام کردند». خبرگزاری تسنیم. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  114. «مسعود زریبافان داوطلب کاندیداتوری انتخابات شد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  115. «ثبت نام جهانگیری در انتخابات ریاست جمهوری». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  116. «خوش‌چهره در انتخابات ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرد». خبر. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  117. «رهامی داوطلب انتخابات ریاست جمهوری شد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  118. «محمد شریعتمداری در انتخابات ثبت نام کرد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  119. «عبدالناصر همتی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  120. «زهرا شجاعی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت‌نام کرد». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  121. ««محسن رضایی» ثبت نام کرد/ «جهانگیری» هم آمد/ رئیسی ثبت‌نام کرد/ «علی لاریجانی» آمد/ «محسن هاشمی، آخوندی، ضرغامی و شریعتمداری» ثبت‌نام کردند/ سعید جلیلی هم آمد». تابناک. ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  122. ««رسول منتجب نیا» در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم ثبت‌نام کرد». خبرگزاری. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
  123. «سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد». صدا و سیما. ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰. دریافت‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰.
  124. ««محمدجواد حق‌شناس» در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم ثبت‌نام کرد». خبرگزاری مهر. ۲۰۲۱-۰۵-۱۵.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.