محمدباقر قالیباف

محمدباقر قالیباف (زادهٔ ۱ شهریور ۱۳۴۰) نظامی و سیاستمدار اصولگرای ایرانی، و از خرداد ۱۳۹۹ نماینده تهران و ششمین رئیس مجلس شورای اسلامی است. وی پیش از این در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی سمت فرماندهی داشته‌است.[7][8] وی همچنین در دوران فرماندهی نیروی انتظامی، رئیس و نماینده محمد خاتمی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز بوده‌است.[9] محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۶۱ فرمانده تیپ امام رضا شد و سپس به فرماندهی لشکر پنج نصر خراسان در جنگ ایران و عراق ارتقاء یافت.[10] محمدباقر قالیباف از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۴ بود که در آن انتخابات نفر چهارم شد. در شهریور ۱۳۸۴ با اجماع شورای شهر به سمت شهردار تهران انتخاب شد. وی در سال ۱۳۸۷ (۲۰۰۸ میلادی) از طرف سایت شهرداری‌های جهان و تنها با رأی مردم، به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد.[11] محمدباقر قالیباف با شعار ایران سربلند در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نامزد شد. وی این انتخابات را با کسب حدود شش میلیون رأی در برابر هجده میلیون رای حسن روحانی و قرار گرفتن در جایگاه دوم واگذار کرد. وی در تاریخ ۱۷ شهریور ۱۳۹۲ با اکثریت آرا در شورای شهر تهران برای سومین بار شهردار تهران شد.[12]

محمدباقر قالیباف
ششمین رئیس مجلس شورای اسلامی
متصدی
آغاز به کار ۸ خرداد ۱۳۹۹
نایب اول	سید امیرحسین قاضی‌زاده علی نیکزاد
نایب دوم	علی نیکزاد عبدالرضا مصری
پس از	علی لاریجانی
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دوره یازدهم
متصدی
آغاز به کار ۷ خرداد ۱۳۹۹
حوزه انتخاباتی	تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس
اکثریت	۱٬۲۶۵٬۲۸۷ (۶۸٫۶۹٪)
عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام
مشغول به کار ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ – ۸ خرداد ۱۳۹۹
گمارنده	سید علی خامنه‌ای
رئیس	سید محمود هاشمی شاهرودی صادق لاریجانی
پیش از	علی لاریجانی
چهل و سومین شهردار تهران
مشغول به کار ۲۳ شهریور ۱۳۸۴[1] – ۱ شهریور ۱۳۹۶[2]
پس از	علی سعیدلو (سرپرست)
پیش از	مصطفی سلیمی (سرپرست)
نمایندهٔ ویژهٔ رئیس‌جمهور ایران رئیس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز
مشغول به کار ۱۹ خرداد ۱۳۸۳[3] – مرداد ۱۳۸۴[4]
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی
پس از	سید عبدالواحد موسوی لاری
پیش از	محمدرضا نقدی
اطلاعات شخصی
زاده	۱ شهریور ۱۳۴۰ (۵۹ ساله) طرقبه، خراسان، ایران
ملیت	ایرانی
حزب سیاسی	جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی (۱۳۸۷–اکنون)
دیگر عضویت‌های سیاسی	شانا (۱۳۹۸) ائتلاف فراگیر اصول‌گرایان (۱۳۸۶)
همسر(ان)	زهرا سادات مشیر (ا. ۱۳۶۲)
فرزندان	الیاس، اسحاق و مریم[5][6]
اقامتگاه	تهران، ایران
دین	اسلام (شیعه)
امضا
وبگاه	وبگاه رسمی
خدمات نظامی
وفاداری	ایران
خدمت/شاخه	سپاه پاسداران (۱۳۵۹-۱۳۷۹) نیروی انتظامی (۱۳۷۹-۱۳۸۴)
سال‌های خدمت	۱۳۵۹–۱۳۸۴
درجه	سرتیپ پاسدار
یگان	نیروی زمینی نیروی مقاومت بسیج نیروی هوایی
جنگ‌ها/عملیات‌ها	جنگ ایران و عراق
جوایز	نشان‌های افتخار
پس‌زمینه‌های علمی
دانشگاه	دانشگاه تهران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دانشگاه تربیت مدرس
عنوان پایان‌نامه	نقش عوامل جغرافیایی در امنیت سیستان و بلوچستان (۱۳۷۵) بررسی تحلیلی سیر تکوین نهادهای محلی ایران در دوران معاصر و ارایه الگوی مناسب (۱۳۸۰)
استاد راهنما	عزت‌الله عزتی (۱۳۷۵) محمدرضا حافظ‌نیا (۱۳۸۰)
کار علمی
رشتهٔ تحصیلی	جغرافیا
زیرشاخهٔ	جغرافیای سیاسی
نهاد	دانشگاه تهران

قالیباف از جمله شخصیت های مشهور در مورد فساد در ایران است، که نام او بیش از هر چیز با پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی گره خورده است.[13]

وی در شهریور ۱۳۹۵ و در پی افشای گزارش سازمان بازرسی کل کشور پیرامون واگذاری حجم عظیمی از املاک شهرداری با تخفیف گسترده به افراد و تعاونی‌های مختلف در رسانه‌ها به فساد متهم شد. گرچه قوه قضائیه اقدام به بستن چند سایت و دستگیری سردبیر سایت معماری نیوز -که متن نامه سازمان بازرسی را افشا کرده بود- کرد.[14] قالیباف از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۶ بود که در هفته منتهی به رای‌گیری به نفع سید ابراهیم رئیسی از نامزدی انصراف داد.

وی دارای مدرک دکتری در رشتهٔ جغرافیای سیاسی است و دوره خلبانی هواپیمای ایرباس را در فرانسه گذرانده‌است. محمدباقر قالیباف عضو هیئت علمی و دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشکدهٔ جغرافیا دانشگاه تهران می‌باشد. مجله نیوزویک در سال ۲۰۰۹ قالیباف را در رتبه هشتمین فرد قدرتمند در ایران قرار داد. قالیباف همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.[15]

زندگی شخصی

وی در اول شهریور سال ۱۳۴۰ در شهر طرقبه زاده شد.[16] پدرش حسین قالیباف[17] اصالتاً کُرد زبان و مادرش خیرالنساء بوژمهرانی اصالتاً فارس زبان بودند.[18]

برادر

برادرش حسن قالیباف طرقبه‌ای در عملیات کربلای ۴ در جریان جنگ ایران و عراق کشته شد.[19]

همسر

محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۶۱ در سن ۲۱ سالگی ازدواج کرد.[19] همسر او زهرا سادات مشیر، زنی از محلهٔ طرقبه است که همسایه قالیباف بود. دوران دبیرستان را به پایان نرسانده بود که روح‌الله خمینی، صیغه عقدشان را جاری کرد. او در سازوبرگ همسرش سمت مدیریت اداره امور بانوان شهرداری تهران و مشاور شهردار را داشته‌است. البته بنا به ادعای قالیباف، وی در این پست‌ها، حقوقی دریافت نکرده‌است. افزون بر آن، او شعر می‌گوید، نقاشی می‌کند و جامعه‌شناسی می‌خواند. وی پس از نامزد شدن شوهرش در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) از مدیریت کل امور بانوان شهرداری تهران استعفا کرد تا در صورت انتخاب همسرش حضوری فعال در دولت وی داشته باشد.[20][21]

تحصیلات

وی دانش‌آموختهٔ رشتهٔ جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران در مقطع فوق لیسانس و دکترای همین رشته در دانشگاه تربیت مدرس، هم‌زمان با فرماندهی نیروی هوایی سپاه، می‌باشد که در هر دو مقطع تحصیلی با سهمیه ایثارگری پذیرش گرفتند. پایان‌نامهٔ دکترای وی بررسی سیر تکوین نهادهای محلی ایران در دورهٔ معاصر بوده‌است.[19]

استادی دانشگاه

قالیباف دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران است. علاوه بر مقالات گوناگون، تا کنون سه کتاب از وی به چاپ رسیده است: ۱- حکومت محلی یا استراتژی توزیع فضایی قدرت سیاسی در ایران، منتشر شده توسط مؤسسه انتشارات امیرکبیر ۲- ایران و دولت توسعه‌گرا، منتشر شده توسط مرکز انتشارات وزارت امور خارجه ۳- خاورمیانه معاصر: تاریخ سیاسی پس از جنگ جهانی اول، منتشر شده توسط انتشارات قومس[22]

سپاه پاسداران

قالیباف در جنگ ایران و عراق

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی محمد باقر قالیباف فعالیت خود را در بسیج آغاز کرد و با شروع ناآرامی‌های کردستان به آن شهر و سپس با آغاز جنگ ایران و عراق به جبهه‌های جنوب عزیمت نمود و در اوایل جنگ به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد. وی در جبهه‌های جنگ اغلب مسئولیت اطلاعات عملیات جنگ را به عهده داشت سپس در مسئولیت فرماندهی گردان و فرماندهی تیپ امام رضا نیز فعالیت کرد. وی در سال ۱۳۶۱ به فرماندهی لشکر نصر خراسان منصوب شد و سپس در فرماندهی لشکر ۲۵ کربلا کار خود را دنبال کرد. سردار قالیباف بعد از پایان جنگ ایران و عراق فرمانده قرارگاه نجف بود و سپس به جانشینی نیروی مقاومت بسیج منصوب شد.[23]

قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه

او در سال ۱۳۷۳ به عنوان فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا انتخاب شد و گفته می‌شود که در پروژه‌هایی همچون راه‌آهن مشهد - سرخس، گازرسانی به پنج استان مرکزی و غربی، ساخت سازه‌های دریایی خلیج فارس و سد کرخه نقش داشته‌است.[19]

فرماندهی نیروی هوایی سپاه

در سال ۱۳۷۶، وی با حکم سید علی خامنه‌ای، به سمت فرماندهی نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب گردید. وی پس از آن به فرانسه رفت و در امتحان خلبانی ایرباس شرکت کرد. محمدباقر قالیباف هنوز هم خلبان ایران ایر می‌باشد.[19]

نامه تهدید آمیز به محمد خاتمی

وی برای سه سال فرمانده نیروی هوایی سپاه بود و حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸ تیر ۱۳۷۸) نیز در همین دوره رخ داد. چند روز پس از نا آرامی‌های کوی دانشگاه تهران، روزنامه کیهان نامه محرمانه جمعی از فرماندهان سپاه به محمد خاتمی ریاست جمهوری اسلامی ایران را منتشر کرد. فرماندهان امضاکننده نامه به خاتمی نوشته بودند که «کاسه صبر» ایشان لبریز شده و «اگر دولت ناآرامی‌ها را کنترل نکند» وارد عمل خواهند شد. نام محمد باقر قالیباف، فرمانده وقت نیروی هوایی سپاه پاسداران نیز در میان امضاءکنندگان دیده می‌شود.

نامه فرماندهان به خاتمی بازتاب گسترده‌ای داشت و بسیاری ناظران، آن را تهدیدی علیه ریاست جمهوری اسلامی ایران دانستند.[9][24]

قالیباف در مراسم ختم مادر قاسم سلیمانی، ۲۳ شهریور ۱۳۹۲

قالیباف پس از ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ سخنانی جنجالی در مورد اعتراضات ۱۸ تیر ۱۳۷۸ بیان داشت و گفت که سوار بر موتور ۱۰۰۰ و در کف خیابان معترضان را با چوب کتک می‌زده.[25][26][27]

وی در این سخنرانی اظهار داشت:

حادثهٔ سال ۷۸ که در کوی دانشگاه اتفاق افتاد، آن نامه‌ای را که نوشته شد من نوشتم (نامهٔ فرماندهان سپاه به رئیس‌جمهور وقت، محمد خاتمی). بنده و آقای سلیمانی. وقتی در کف خیابان به سمت بیت رهبری راه افتادند، بنده فرمانده نیروی هوایی سپاه بودم. عکس من الان روی موتور ۱۰۰۰ با چوب هست. با حسین خالقی. ایستادم کف خیابان که کف خیابان را جمع کنم. آن جایی که لازم باشد بیاییم کف خیابان و چوب بزنیم، جزو چوب زن‌ها هستیم. افتخار هم می‌کنیم. نگاه نکردم که من، سردار و فرمانده نیروی هوایی هستم و تو را چه به کف خیابان؟".[28]

نیروی انتظامی

در جریان اعتراضات دانشجویی ۱۸ تیر ۱۳۷۸، استعفای هدایت لطفیان، فرمانده وقت نیروی انتظامی، از خواسته‌های اصلی دانشجویان بود. یک سال پس از اعتراضات دانشجویی تیرماه ۱۳۷۸ لطفیان از مقام خود استعفا کرد و قالیباف در سال ۱۳۷۹ با حکم سید علی خامنه‌ای، فرماندهی نیروی انتظامی ایران را عهده‌دار شد. قالیباف دربارهٔ حوادث تیرماه ۱۳۷۸ می‌گوید آن روزها «اوج کمرنگی روابط پلیس و مردم، پلیس و دانشگاه بود.»[24]

از جمله اقدام‌های وی می‌توان تجهیز نیرو به خودروهای روز دنیا مانند مرسدس بنز و تویوتا برای نیروهای عملیاتی نام برد. گرچه فرمانده بعدی پلیس نگهداری این خودروها را گران دانست و برای فروش آنان اقدام کرد.[29] از دیگر اقدامات وی راه‌اندازی پلیس ۱۱۰ می‌باشد.[19]

دستگیری روشنفکران و روزنامه‌نگاران

نیروی انتظامی در سال‌های ۱۳۸۱ و ۱۳۸۳ ده‌ها نفر از روشنفکران، روزنامه‌نگاران، فعالان سیاسی، مدیران سایت‌های خبری و وبلاگ‌نویسان نظیر آیدین آغداشلو، هوشنگ گلمکانی، نوشابه امیری، هوشنگ اسدی، معصومه سیحون، بهرام بیضایی، عباس کوشا، یونس شکرخواه، فرهاد بهبهانی، حنیف مزروعی، فرید مدرسی، کاوه گلستان، ناصر زرافشان و بهروز غریب‌پور را به اداره اماکن احضار کردو به بازجویی از ایشان پرداخت یا هفته‌ها آن‌ها را تحت بازداشت موقت زندانی نمود. برخی نیز همچون سیامک پورزند ماه‌ها در بازداشت بودند. پلیس بازداشتگاه ویژه‌ای در میدان جوانان تهران در اختیار قاضی مرتضوی قرار داد تا به بازجویی از دستگیرشدگان بپردازد. احمد مسجد جامعی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و کانون نویسندگان به این بازداشتها اعتراض کردند قالیباف چند هفته بعد از این بازداشت‌ها به رسانه‌ها اعلام کرد که این افراد یا علیه امنیت ملی اقدام نموده‌اند یا به ترویج ابتذال فرهنگی مشغول بوده‌اند و یک شبکه گسترده توزیع فیلم‌های مبتذل را تشکیل داده بودند که از آن‌ها بیش از سیزده هزار لوح فشرده مبتذل کشف شده‌است.[30][31][32]

قالیباف در سال ۱۳۸۱ دربارهٔ دستگیری سیامک پورزند گفت: «پورزند یک‌سری فعالیت‌های ضد فرهنگی داشته که در چارچوب نظام اسلامی نبود و وی به واسطه ارتباطاتی که همسر سابق وی و دخترش با رضا پهلوی دارند، اطلاعات داخل کشور را در اختیار رضا پهلوی قرار می‌داده‌است به‌طوری‌که موضوع با آقای خاتمی به عنوان رئیس شورای امنیت ملی مطرح شد.»[33]

نیروی انتظامی در این سال‌ها به عنوان یکی از بازوهای دستگاه اطلاعات موازی از سوی اصلاح طلبان معرفی می‌گردید.[34]

طرح امنیت اخلاقی

قالیباف در مهرماه ۱۳۸۱ اعلام کرد طرح امنیت اخلاقی را تبیین خواهیم کرد و گفت: «نیروی انتظامی مکلف است همراه با نخبگان دیگر دستگاه‌ها، امنیت اخلاقی را توصیف و تبیین و الزامات آن را برای متخلفان از قانون اجرا کند. خواست و دستور مقام معظم رهبری، خواست عموم مردم است.»[35]

او در سال ۱۳۸۳ دربارهٔ امنیت اخلاقی می‌گوید: «در بعضی اوقات در طرح مسئله بدحجابی شاید غلظت سیاسی آن از غلظت سوء اخلاقی آن بیشتر باشد و من می‌خواهم بگویم که بیاییم نگاهمان را بالاتر بگیریم و دقیقتر به موضوع نگاه کنیم و قبل از هرچیز باید مرز بین حجاب و بدحجابی را طبق آئین‌نامه ترسیم کنیم چرا که لازمه زندگی شهروندی است.»[36]

سرکوب اعتراضات

در ۲۵ اردیبهشت ۹۲ وب سایت «کلمه» گزارشی از فایل صوتی قالیباف افشا و منتشر کرد که در جلسه شورای امنیت کشور بعد از اعتراضات کوی دانشگاه و حمله شبه‌نظامیان به خوابگاه دانشجویان طرشت حاضر شده و با تهدید و به تندی رو به اعضای جلسه مجوز ورود نیروهای انتظامی به دانشگاه‌ها و تیراندازی را می‌گیرد. وی در همان جلسه می‌گوید: «هرکس بخواهد بیاید توی کوی و این کارها را انجام بدهد، او به عنوان فرمانده ناجا، آنها را «له» خواهد کرد.»[37]

ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز

قالیباف در سال ۱۳۸۳ به عنوان نماینده سید محمد خاتمی (رئیس‌جمهور وقت) و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز منصوب گردید و در این دوره بود که دادگاه ویژه جرایم قاچاق کالا و ارز راه‌اندازی شد و اقداماتی از جمله کشف چند اسکله که برای قاچاق کالا استفاده می‌شد، صورت گرفت. قالیباف این انتصاب خود از سوی محمد خاتمی را همواره به عنوان یکی از نکات مطلوب سابقه کاری خود ذکر کرده‌است.

شهرداری تهران

قالیباف در حال ارائهٔ گزارش حادثه پلاسکو در مجلس شورای اسلامی

پس از اینکه قالیباف در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۴ شکست خورد، به همراه محمد علی آبادی و محمدعلی نجفی به عنوان گزینه های تصدی شهرداری تهران پیشنهاد شد. در ۱۳ شهریور ۱۳۸۴ ، وی توسط شورای شهر تهران به عنوان شهردار تهران انتخاب شد تا جانشین محمود احمدی نژاد شود که پس از انتخاب به عنوان رئیس جمهور، این مقام را ترک کرده بود.[38] وی ۸ رای از ۱۵ رای شورا را به دست آورد. او در سال های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ هر دفعه برای ۴ سال توسط شورای شهر تهران در این مقام ابقا شد.

وی در سال ۱۳۸۷ برابر با سال ۲۰۰۸ میلادی از طرف سایت شهرداری‌های جهان به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد.[11] سبک «مدیریت جهادی» یک شیوه مدیریت شهری در ایران بود، که توسط محمدباقر قالیباف، رقم خورد. قالیباف مدیریت شهری را «با عقل متصل به وحی نه عقل ابزاری و نه عقل پراگماتیستی» انجام می‌داد.[39]

در کنار افتتاح پروژه‌های کلان عمرانی در تهران، احتمال وجود فساد مالی و شفاف نبودن ترازهای مالی این سازمان تردیدهای جدی در خصوص نحوه عملکرد قالیباف در این سازمان ایجاد کرده‌است. بعد از انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (۱۳۹۲) و ورود نفرات جدید به شورای شهر تهران، برخی از اعضای این شورا نسبت به نحوه کسب درآمد و هزینه‌های شهرداری تهران معترض شده و برخی فعالیت‌های مالی شهرداری را غیرقانونی دانسته و خواستار رسیدگی به نحوه حساب‌های مالی متعدد شهرداری تهران شدند.[40] در انتصاب شهردار تهران در سال ۱۳۹۲ که توسط شورای شهر تهران انجام می‌شود، قالیباف به عنوان یکی از کاندیداهای اصول‌گرای پست شهرداری در رقابت با محمدرضا عارف، محسن هاشمی، محسن مهرعلیزاده و … قرار داشت؛ و عدم شفافیت مالی سازمان‌های تحت امر وی، عامل انتقاد از وی از جانب اعضای اصلاح‌طلب شورای جدید قرار گرفت؛ زیرا بر اساس بررسی‌های حسابرسی شورای شهر، در سال ۱۳۹۰، تنها ۳ سازمان از ۲۱ سازمان زیرمجموعه شهرداری تهران دارای عملکرد مالی قابل قبول بودند.[41] در نهایت محمدباقر قالیباف و محسن هاشمی رفسنجانی به عنوان گزینه‌های نهایی شهرداری تهران برنامه‌های خود را ارائه کردند. در روز ۱۷ شهریور ۱۳۹۲ در جریان انتخاب شهردار توسط شورای شهر تهران، در دور اول رأی‌گیری قالیباف و محسن هاشمی هریک موفق به کسب ۱۵ رأی شدند و یک رأی سفید به صندوق انداخته شد. در دور دوم رأی‌گیری، سرانجام قالیباف با کسب ۱۶ رأی در مقابل ۱۴ رأی محسن هاشمی و یک رأی سفید برای سومین دوره چهارساله شهردار تهران شد. ظاهراً الهه راستگو که در دور اول رأی ممتنع داده بود در دور دوم به قالیباف رأی داد و حسین رضازاده که در دور اول به محسن هاشمی رأی داده بود در دور دوم رأی ممتنع داد.[42] در پی انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا (۱۳۹۶) و پیروزی تمامی ۲۱ نامزد لیست امید (فهرست اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان) در شورای شهر تهران، محمدعلی نجفی به عنوان شهردار تهران انتخاب شد و قالیباف در ۱ شهریور ۱۳۹۶ همزمان با تولد ۵۶ سالگی‌اش ریاست ۱۲ ساله خود را، که رکوردی از نظر طول مدت تصدی بر این نهاد به حساب می‌آید، به پایان رساند.[43]

رسوایی واگذاری املاک شهرداری

در شهریور ۱۳۹۵ روزنامه شرق خبر از واگذاری املاک شهرداری با تخفیف بالا به بعضی از مدیران شهری داد و سپس سایت معماری نیوز متن نامه سازمان بازرسی کل کشور را منتشر ساخت که در آن نام و جزئیات میزان تخفیف ارائه شده به ده‌ها نفر و چندین تعاونی توسط شهرداری افشا شد. در نتیجه این گزارش سردبیر سایت معماری نیوز با شکایت قالیباف و چمران، زندانی شد. ادعاهای تخلف منتشر شده «واگذاری و فروش املاک و اراضی با کاربری مسکونی، تجاری، اداری و خدماتی متعلق به اموال عمومی شهرداری تهران با بیش از صد هزار مترمربع به مدیران، معاونان، اعضای شورا و تعدادی از افراد حقیقی را تخلف دانسته‌است. براین اساس تأکید شده‌است که اعمال تخفیف‌های ۵۰ درصد قیمت‌های کارشناسی و ارزیابی غیرواقعی املاک یا چند تعاونی به افرادی خارج از شهرداری با قیمت میانگین هر مترمربع دومیلیون تومان، تضییع اموال عمومی شهرداری تهران تا بیش از دوهزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده‌است.»[44][45]

همچنین محمدعلی نجفی شهردار سابق تهران از واگذاری بخشی از زمین‌های منطقه عباس‌آباد تهران به یک نهاد نظامی خبر داد و گفته‌است چون قرارداد قبلاً بسته شده، نمی‌توان از نظر حقوقی مانع واگذاری این زمین‌ها شد. او گفت که از مجموع املاک شهرداری، بیش از ۶۷۰ ملک غالباً به صورت سلیقه‌ای به اشخاص و نهادها واگذار شده‌است. نجفی که جمع‌بندی گزارش تحقیق و تفحص از عمل‌کرد شهرداری قبلی، محمدباقر قالیباف را ارائه می‌داد، گفت بعضی از موارد را که محرمانه است به‌طور جداگانه به اعضای شورای شهر گزارش خواهد کرد. محمدباقر قالیباف، پیش‌تر هم از سوی اعضای شورای شهر به فساد مالی در این نهاد متهم شده بود.[46][47]

در جریان افشای بخشی از تخلفات در دوره مدیریت قالیباف توسط یاشار سلطانی، روزنامه‌نگار و از منتقدان قالیباف و به زندان افتادن او، بعدها دادستان کل تأیید کرد که «خارج از ضابطه قانونی» ۴۵ نفر از شهرداری ملک گرفته‌اند ولی فساد سازمان‌یافته نبوده‌است.[46][48][49]

دو هزار مورد تخلف در واگذاری

قالیباف در دفتر کارش در شهرداری تهران، اسفند ۱۳۹۳

محمود میرلوحی، عضو شورای شهر تهران، در گفتگویی با روزنامه اعتماد تأکید کرد که در گزارش اولیه مربوط به این املاک بحث واگذاری ۶۷۴ ملک به صورت غیرقانونی مطرح شد ولی با پیگیری‌های بعدی به بیش از ۲۰۰۰ ملک[50] رسید و پرونده املاک نجومی کماکان باز است. بر اساس اظهارات این عضو شورای شهر، قرار است پیروز حناچی، شهردار تهران، به‌زودی دربارهٔ پشت پرده مربوط به واگذاری ۴۱ ملک از مجموعه املاک نجومی صحبت کند.[51][52]

میرلوحی گفته‌است که در جریان واگذاری این بخش از املاک نجومی، علاوه بر مدیران سابق شهرداری تهران، برخی از اعضای سابق شورای شهر نیز نقش داشته‌اند. میرلوحی در مصاحبه با روزنامه اعتماد اظهار کرد که پرونده املاک نجومی در قوه قضاییه «سر به نیست» شده‌است.[51][52]

بازپس‌گیری برخی املاک از سپاه

همچنین او در گفتگو با روزنامه اعتماد خبر داد که در طول دو هفته گذشته تعدادی از ملک‌های شهرداری که در قالب پرونده املاک نجومی، «بدون حساب به رسا تجارت واگذار شده بود»، پس گرفته شده‌است. شرکت رسا تجارت مبین وابسته به بنیاد تعاون سپاه است و در سال‌های اخیر دربارهٔ یک پرونده مالی با شهرداری تهران نام آن مطرح شد. به گفته اعضای شورای شهر تهران، این شرکت وابسته به سپاه در مجموع قراردادهای خود با شهرداری چهار هزار میلیارد تومان به شهرداری بدهکار شده و آن را پس نداده‌است.[51][52]

تخلف‌های مالی در سال ۹۳

قالیباف در مراسم افتتاح ایستگاه متروی خواجه عبدالله انصاری، ۱۷ خرداد ۱۳۹۵

در این گزارش از تخلفات گسترده شهرداری تهران در سال ۹۳ به موارد زیر اشاره شده‌است: «پرداخت ۶۰ میلیارد تومان کمک و همچنین اعطای زمین‌هایی به مساحت هفتاد هزار متر، هفت‌هزار متر و سه‌هزار متر به خیریه امام رضا متعلق به همسر قالیباف»، «۴۷ فقره حساب بانکی مخفی»، «بدهکاری ۲۲۹ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی قوه قضائیه به شهرداری و عدم پرداخت آن»، «طلب ۴۹۷ میلیارد تومانی شهرداری از بنیاد تعاون سپاه» و «خرید و فروش ایستگاه مترو» می‌شود.[53]

اتهام قراردادهای صوری و سوءاستفاده در انتخابات

محمدعلی نجفی در ۲۵ دی ۱۳۹۶ گفت: «محمدباقر قالیباف، شهردار پیشین تهران و نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، با همدستی نیروی انتظامی دو قرارداد مجموعاً یک میلیارد و ۴۳۰ میلیون تومان ارزش امضا کرده‌است. در بررسی‌های بیشتر متوجه شدیم که درست است این مبلغ به حساب شرکت مذکور واریز شده اما تنها ۱۷۳ میلیون تومان را به این شرکت داده و مابقی را به یک حساب دیگر که متعلق به رئیس دفتر یکی از معاونین قبلی شهرداری بوده واریز کردند و این پول نیز خرج انتخابات شده‌است. این در حالیست که فرد طرف حساب در شرکت زیرمجموعه نیروی انتظامی به صورت مکتوب اقرار کرده که از ۱۷۳ میلیون تنها ۲۰ میلیون به خودش تعلق گرفته و مابقی سهم دیگران بوده‌است.»[54][55][56]

پرداخت رشوه ۶۵ میلیارد تومانی برای جلوگیری از تحقیق و تفحص

قالیباف در مقام شهردار تهران در حال بازدید پس از آتش‌سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو

برخی نمایندگان مجلس، در ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ طرح تحقیق و تفحص از شهرداری تهران را به اجرا گذاشتند که در نهایت نتوانست رای لازم را بیاورد. سپس قالیباف از نمایندگان مجلس بخاطر رد تحقیق و تفحص از شهرداری تشکر کرد.[57][58] مصطفی میرسلیم، نماینده تهران روز دوشنبه ۳۰ تیر سال ۱۳۹۹ اعلام کرد، در سال ۹۵ تحقیق و تفحصی قرار بود با محوریت بررسی عملکرد شهرداری تهران در زمان حضور قالیباف در شهرداری انجام شود ولی با رای مخالف نمایندگان مجلس متوقف شد، و موضوع رشوه ۶۵ میلیارد تومانی، برای توقف این تحقیق و تفحص بوده‌است. قبل از این تاریخ میرسلیم گفته بود این رشوه به رئیس یک کمیسیون مجلس پرداخت شده‌است.[59][60] وی اسناد این رشوه ۶۵ میلیارد تومانی را به دستگاه قضایی تحویل داده‌است.[61]

پرونده عیسی شریفی

قالیباف در حال سخنرانی در شورای اسلامی شهر تهران، ۲۶ شهریور ۱۳۹۵

در تمام مدت ۱۲ ساله مدیریت قالیباف در شهرداری، عیسی شریفی از نزدیک‌ترین افراد به وی، به مدت ۱۲ سال قائم مقام و معاون او در شهرداری تهران بوده‌است.[62] وی همچنین دو بار زمانی که محمدباقر قالیباف برای ریاست جمهوری نامزد شد، سرپرستی شهرداری تهران را برعهده گرفته بود.[62] پس از تغییر اعضای شورای شهر تهران، با شروع صحبت‌ها از فساد در شهرداری تهران، شریفی از کشور خارج شد و پس از ورود به کشور به دلیل پرونده «فساد سنگین مالی» در زمان مدیریت شهری خود بازداشت شده‌است.[63][64][65]

کارنامه دوره مدیریت در شهرداری[66]

خبرگزاری بی‌بی‌سی طی گزارش خلاصه‌ای از دوره مدیریت محمدباقر قالیباف:

• برداشت یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان برای انتخابات با امضای دو قرارداد
• در پروژه‌ای که فساد مالی داشته، سرمایه‌گذاری اموال صندوق ذخیرهٔ کارمندان شهرداری
• افزایش نشست زمین به دلیل برداشت زیاد از چاه‌های آب تهران
• بدهی حدود ۵۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری ۳ برابر بودجهٔ فعلی
• استخدام ۱۳ هزار نفر در آستانهٔ انتخابات ریاست جمهوری[66]

سابقه انتخاباتی

انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴

قالیباف در حال سخنرانی در دانشگاه صنعتی شریف، اردیبهشت ۱۳۸۴

محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۸۴ در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۴) وارد صحنه انتخابات شد و در اولین تجربهٔ انتخاباتی خود با کسب ۴٫۰۷ میلیون رأی که پس از علی اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد و مهدی کروبی، بالاتر از چهره‌هایی چون مصطفی معین، علی لاریجانی و محسن مهرعلیزاده قرار گرفت.[67]

پس از انتخابات نهم ریاست جمهوری، علی اکبر هاشمی رفسنجانی طی نامه‌ای به وزیر کشور وقت برخی فرماندهان نیروی انتظامی را متهم ساخت که به نفع قالیباف در انتخابات مداخله داشته‌اند. این نامه با واکنش و پیگیری مواجه نشد.[68]

انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸

محمدباقر قالیباف پیش از انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) گفت: «با جمع‌بندی شرایط موجود فعلاً داوطلب دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری نیستم.» او در فروردین ۱۳۸۸ از احتمال حضور خود در انتخابات سخن گفت اما در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) نامزد نشد.[69][70][71][72]

مواجهه با اعتراضات مردم در سال ۸۸

محمدباقر قالیباف در اسفند ماه ۱۳۸۸ در حکمی عزیزالله رجب‌زاده فرمانده نیروی انتظامی تهران و از متهمان حوادث بازداشتگاه کهریزک و حمله به کوی دانشگاه تهران (۲۵ خرداد ۱۳۸۸) را به سمت رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران منصوب کرد.[73][74][75][76][77]

وی پس از اعتراضات ۲۵ بهمن ۱۳۸۹، ضمن محکوم کردن راهپیمایی اعتراضی مردم، آن را یک حادثه شیطانی نامید.[78][79] او همچنین گفت «مسببان این اتفاقات و علی‌الخصوص سران فتنه نه بلوغ سیاسی دارند نه دین دارند و نه عقل؛ و از منظر ملت شریف ایران، گناه عملکرد آنان مشابه و مترادف کسانی است که هم‌اکنون ما آن‌ها را به نام منافقین می‌شناسیم.»[80]

وی در سخنرانی ۹ دی ۱۳۹۱ دربارهٔ احتمال حضور سران جنبش سبز در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ گفت: سران فتنه در انتخابات ۸۸، مجرم هستند و غلط است بگوییم که آن‌ها با عذرخواهی می‌توانند برگردند. او که به جریان اصولگرا وابسته است، از معترضان سال ۸۸ به عنوان «براندازان فتنه‌گر» نام برد که «اقلیتی کوچک بوده و هستند که همواره از سوی ملت ایران و جریان‌های سیاسی درون نظام حذف و طرد شده‌اند.»[81]

این اظهارنظرهای قالیباف با واکنش مهدی کروبی روبرو شد.[82][83]

انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲

قالیباف نامزدی خود در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ را به صورت رسمی اعلام میکند

محمدباقر قالیباف در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. وی در سخنان خود گفت: «پای دو چیز ایستاده‌ام که به‌طور جدی به آن‌ها توجه کنم؛ نخست اجرای قانون اساسی و دوم حفظ حرمت محکومان و زندانیان.»[84] صلاحیت وی روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ از سوی شورای نگهبان برای نامزدی یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تأیید شد.[85] وی در این رقابت با حدود شش میلیون رای، رتبه دوم را به دست آورد. حسن روحانی برنده این انتخابات، بیش از هجده میلیون رأی به دست آورد.

درصد آرای قالیباف در انتخابات ۱۳۹۲ به تفکیک شهرستان‌های ایران

وی پس از عدم موفقیت در انتخابات ریاست جمهوری، از روز ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ به محل کارش بازگشت و مشغول فعالیت‌های خود در حوزه شهرداری تهران شد.[86]

انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶

ثبت نام قالیباف برای نامزدی ریاست جمهوری، وزارت کشور، تهران

قالیباف از جمله نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶) بود؛ ولی افشاگری‌ها دربارهٔ پرونده‌های زمین‌خواری، پرونده واگذاری املاک با تخفیف‌های کلان و همچنین حمایت‌های مالی قابل توجه از مؤسسه خیریه همسرش، به اعتبار قالیباف ضربه‌های شدیدی وارد کرد.[87] برخی معتقدند او احتمالاً بهترین راه را در شرایط فعلی این بداند که با فرار به جلو خود را در مقام کاندیدای ریاست‌جمهوری معرفی کند و بتواند اصولگرایان را که هیچ چهره‌ای که رقیبی جدی برای حسن روحانی باشد در اختیار ندارند با خود همراه سازد. منع احمدی‌نژاد از کاندیداتوری برای انتخابات توسط خامنه‌ای احتمالاً فرصت خوبی برای قالیباف ایجاد خواهد کرد تا او در قد و قواره‌ای بالاتر از سایر کاندیداهای احتمالی اصولگرا ظاهر شود.[87] او در سال ۱۳۸۴ پوسترهای خود را در لباس خلبانی در خیابان‌ها و معابر نصب کرده بود و در انتخابات سال ۹۲ هم کت و شلوارهای شیک را برای حضور در مجامع انتخاباتی ترجیح می‌داد.[87] او لباس‌های ساده به سبک مدیران کلاسیک جمهوری اسلامی به تن می‌کرد و رسانه‌های هوادار او در صدد بودند تا او را در تصویر یک «مدیر جهادی» ساده زیست نشان دهند.[87] بنا به پیش‌بینی مهدی تاجیک که توسط بی‌بی‌سی منتشر شده‌است، او در صورت کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری با گفتمانی عاریه‌ای به میدان خواهد آمد و تاکتیک احمدی‌نژاد را برای کسب رأی به کار خواهد برد.[87]

قالیباف در همایش بانوان حامی محمدباقر قالیباف، ۲۴ ارديبهشت ۱۳۹۶. شعار کارزار انتخاباتی او به عمل کار برآید و رنگ انتخاباتی‌اش قرمز بود

قالیباف پس از ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری در ۲۶ فروردین ماه ۱۳۹۶ ضمن بیانه‌ای دولت خود را «دولت مردم» نامید و ۴ وعده به مردم داد. او ادعا کرد که در یک دوره چهار ساله با انقلابی اقتصادی درآمد کشور را دو و نیم برابر افزایش خواهد داد، ۵ میلیون شغل ایجاد خواهد نمود و نظام مالیاتی را به نفع ۹۶ درصد مردم تغییر خواهد داد و او وعده داد برنامه‌ای مدون و دقیق برای حل مشکلات فوری قشرها کم درآمد اجرا کند.[88]

هر چهار وعده از نگاه اقتصاددانان پوپولیستی است.[89] چون همه می‌دانند این وعده‌ها با ظرفیت اقتصاد ایران با درآمدهای نفتی که محدود است و قیمت‌هایی جهانی که نوسان دارد، قابل اجرا نیست.[89]

پس از این اظهار نظر، اقتصاددانان فراوانی شروع به ایراد گرفتن از این جمله کردند. یکی از اولین واکنش‌ها به وعده‌های انتخاباتی قالیباف از سوی دکتر حامد قدوسی دکترای فاینانس در مدرسه تحصیلات تکمیلی فاینانس وین (VGSF) ارائه شد.[90] حامد قدوسی، استادیار اقتصاد مالی دانشگاه استیونز نیویورک بیان کرد که اگر با اغماض بخواهیم ادعای قالیباف را بررسی کنیم و فرض بگیریم جای ۲٫۵ برابر کردن، ایشان بخواهد تولید ناخالص داخلی را ۲ برابر کند، طبق قاعدهٔ مذکور، باید رشد اقتصادی کشور طی ۴ سال متوالی به‌طور متوسط بالای ۱۸ درصد باشد درحالی‌که این مقدار در دولت احمدی‌نژاد به رقمی منفی و در دولت روحانی، در ۶ ماههٔ اول سال ۹۶ و با استناد به گزارش مرکز آمار ایران[91] این مقدار ۶٫۴ درصد بوده‌است. بالاترین نرخ رشد اقتصادی ایران در ۴ دههٔ گذشته مربوط به اولین سال پس از اتمام جنگ است که ۱۴ درصد بود ولی پایدار نماند.

بگفته قدوسی طبق تخمین‌های موجود، سهم «ارتقاء بهره‌وری» از رشد اقتصادی در چهار دهه گذشته «تقریباً صفر» بوده‌است و در بهترین حالت شاید بتوان سهم این عامل در رشد را به ۲ درصد رساند. می‌ماند ۱۶ درصد دیگر که باید از طریق تشکیل سرمایه و افزایش عرضه نیروی کار تأمین شود. نیروی کار هم که بیکاری بالایی دارد و به نظر نمی‌رسد ظرفیت چندانی برای «عرضه جدید نیروی ماهر» در کشور باشد که استفاده نشده باشد.[90]

استفاده حامیان قالیباف از نماد رابعه پس از اشاره قالیباف به ۴ درصدی ها

پس از این انتقادات، قالیباف در روز ۳۰ فروردین ۹۶ در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم،[92] در جواب به این شبهات اعلام کرد که: «اگر نمی‌توانستم درآمد کشور را ۲٫۵ برابر کنم اصلاً کاندیدا نمی‌شدم»، در ادامه هم افزود که «مهمترین برنامه من برای دولت آینده «انقلاب اقتصادی» در راستای تحقق برابری اجتماعی است». در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۶ صلاحیت محمدباقر قالیباف نزد شورای نگهبان احراز شد.[93]

قالیباف به همراه سید ابراهیم رئیسی در مصلای تهران در ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۶، یک روز پس از انصرافش به نفع رئیسی

قالیباف در این دوره با رویکردی متفاوت از دو دوره پیشین در تبلیغات قشرها فقیر و مستضعف جامعه را هدف قرار داد و با تقسیم جامعه به دو گروه ۴ درصدی و ۹۶ درصدی مدعی حمایت از اکثریت محروم جامعه در مقابل ۴ درصدی‌های رانت خوار و برخوردار جامعه شد.[94] وی در مناظره‌های انتخاباتی بسیار تهاجمی ظاهر شد و در موارد متعدد اقدام به افشاگریهایی علیه حسن روحانی و اسحاق جهانگیری از کاندیداهای رقیب خود پرداخت.[95] وی سرانجام در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ با توجه به روند نزولی خود در نظرسنجی‌های انتخاباتی[96] با صدور بیانه‌ای در حمایت از ابراهیم رئیسی از نامزدی ریاست جمهوری انصراف داد.[97]

یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی

در ۲۸ بهمن ۹۸ نشست هم‌اندیشی مجلس و اقتصاد دانش بنیان با حضور محمدباقر قالیباف، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیدمحسن دهنوی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، و مجتبی توانگر در ایستگاه نوآوری شریف برگزار شد. وی در این نشست و در جریان تبلیغات انتخاباتی مجلس مدعی شد با انتقال مجموعه فرودگاه مهرآباد به فرودگاه امام یا کل ایستگاه راه‌آهن تهران به حرم سید روح‌الله خمینی، می‌توان زمین‌هایی در تهران برای ایجاد اشتغال در اختیار حوزه کسب و کارهای اینترنتی قرار داد. وی همچنین به نبود «قانون حمایت از افراد و سازمان‌هایی که افشاگری می‌کنند» و به خطر افتادن امنیت روانی و حیثیت این افراد اشاره نمود! وی در انتهای اظهاراتش مدعی به پرداخت هر هزینه ای برای ایجاد فرصت‌های مناسب برای جوانان شد.[98]

محمدباقر قالیباف توانست در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی با کسب یک میلیون و ۲۶۵ هزار و ۲۸۷ رأی، به عنوان نفر اول از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر از شهر تهران انتخاب گردد.[99] میزان مشارکت مردم تهران در این دوره از انتخابات مجلس ۲۵/۴ درصد عنوان شد.[100]

مجلس شورای اسلامی

محمدباقر قالیباف، صبح روز پنجشنبه، ۸ خرداد ۱۳۹۹ با کسب ۲۳۰ رای از ۲۶۴ رای ماخوذه به ریاست دائم سال اول مجلس یازدهم رسید. در رای‌گیری هیئت رئیسه مجلس، امیرحسین قاضی زاده هاشمی و علی نیکزاد ثمرین هم به ترتیب با ۲۰۸ و ۱۹۶ رای به عنوان نایب رئیس اول و دوم انتخاب شدند. علاوه بر قالیباف، فریدون عباسی و مصطفی آقامیرسلیم برای پست ریاست مجلس نامزد شده بودند که به ترتیب با کسب ۱۷ و ۱۲ رای از رسیدن به کرسی ریاست پارلمان ناکام ماندند. قالیباف شب گذشته نیز در جلسه فراکسیون اکثریت مجلس توانسته بود رای اول را کسب کند. حمیدرضا حاجی بابایی نماینده همدان در مجلس نیز صبح روز رای‌گیری از نامزدی برای ریاست مجلس یازدهم انصراف داده بود.[101]

عدم موفقیت در دیدار با رئیس جمهور روسیه

روز یکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۹، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در مسکو قرار بود با ولادیمیر پوتین دیدار کند. در رسانه‌های جمهوری اسلامی گفته شد او حامل نامه کتبی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به رئیس‌جمهور روسیه است. اما گزارش‌هایی در رسانه‌های دولتی ایران منتشر شد که چون قالیباف پروتکل‌های بهداشتی دیدار با پوتین را نپذیرفته، رئیس جمهوری روسیه، یک نماینده برای دریافت پیام رهبر جمهوری اسلامی معرفی کرده؛ ادعایی که با تشکیک‌هایی همراه شد.[102]

دیدگاه‌های سیاسی

برخی برای قالیباف دیدگاه‌های تکنوکراسی قائل هستند ولی قالیباف و یارانش پس از حمله لفظی سید علی خامنه‌ای در ابتدای سال ۱۳۹۲ در مشهد به گروهی که آن‌ها را تکنوکرات نامیده بود، به شدت در انکار تکنوکرات بودن خود کوشش کردند.[103] برخی از آن‌ها از این دیگاه‌های وی به عنوان ضربه‌ای که «مدیریت پیمانکاری» به عرصهٔ فرهنگ خواهد زد یاد کرده‌اند.[104] قالیباف که تکنوکراتی میانه‌رو است که برای حفظ و ماندگاری اش در جریان اصول گرایی، سیاست مرزبندی با اصلاح طلبان را در پیش گرفته؛ همراه با «موج‌های دلواپسانه» حرکت می‌کند تا «وجهه سیاسی» اش را در میان اصولگرایان تقویت کند. حتی اگر به آن اعتقاد چندانی نداشته باشد.[105]

محمدباقر قالیباف در اواخر تیر ۱۳۹۶ در نامه‌ای با اشاره به اینکه به این باور رسیدم که «تغییرِ اساسی در نحوه کنشِ جریانِ اصول‌گرایی» یکی از مطالباتِ اصلیِ امروزِ شما جوانانِ مؤمن و دلسوزِ انقلاب و کشور است، تأکید کرد که اصول‌گرایی باید با حفظِ مبانی و ارزش‌هایِ انقلابیِ جمهوریِ اسلامی، حرکت در راستایِ «نو اصولگرایی» را هرچه زودتر آغاز کند.

تاریخچه انتخاباتی

سال	انتخابات	آرا	٪	رتبه	نتیجه
۱۳۸۴	ریاست جمهوری ایران	۴٬۰۹۵٬۸۲	۱۳٫۹۳	چهارم	شکست
۱۳۹۲	ریاست جمهوری ایران	▲ ۶٬۰۷۷٬۲۹۲	▲ ۱۶٫۵۶	دوم	شکست
۱۳۹۶	ریاست جمهوری ایران	–			کناره‌گیری
۱۳۹۸	مجلس شورای اسلامی	۱٬۲۶۵٬۲۸۷	۶۸٫۶۹	نخست	پیروزی

جایزه‌ها و نشان‌های افتخار

این بخش شامل نشان‌ها و جایزه‌های رسمی قالیباف است که بر روی لباس همسان او نصب می‌شود ولی جایزه‌های غیرنظامی و غیررسمی را دربر نخواهد گرفت.

آرم‌ها

آرم‌های سینه

چتربازی درجه یک

آرم‌های بازو

نشان فرماندهی و ستاد ناجا

نوار نشان‌ها

نام نشان‌ها

نشان درجه دو فتح

نشان دانش	نشان سربلندی	نشان درجه سه فتح
دوره علوم استراتژیک	نشان ورزش	نشان جهاد
دوره تخصصی	دوره سوم دانشگاه افسری	دوره دافوس
دوره دوم دانشگاه افسری	دوره مقدماتی	دوره عالی

جستارهای وابسته

• متهمان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران

پانویس

1. «حكم شهردار تهران از سوی وزیر كشور تأیید شد». ایسنا. ۲۳ شهریور ۱۳۸۴.
2. «قالیباف در روز تولدش کلید بهشت را تحویل داد». پایگاه تحلیلی خبری فردا. ۱ شهریور ۱۳۹۶.
3. «سردار قالیباف نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امر مبارزه با قاچاق كالا و ارز شد». ایسنا. ۱۹ خرداد ۱۳۸۳.
4. «قالیباف با پایان كار دولت خاتمی استعفا كرده است». ایسنا. ۱۲ شهریور ۱۳۸۴.
5. پارسینه-کاندیداهای ریاست جمهوری و فرزندانشان/ تصاویر
6. «تمام اطلاعات خانوادگی کاندیداهای ریاست جمهوری یازدهم». ایسنا. دریافت‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۴.
7. «آفتاب». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۱.
8. «زندگی‌نامه محمدباقر قالیباف در وبگاه شخصی اش». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۱.
9. «آفتاب - متن کامل نامهٔ فرماندهان سپاه به خاتمی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۴ مارس ۲۰۰۸.
10. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳.
11. Tann vom Hove. "Helen Zille, Mayor of Cape Town, wins the 2008 World Mayor Prize". World Mayor: The 2008 results. Retrieved 2020-05-30.
12. قالیباف برای سومین بار شهردار تهران شد ایسنا
13. مراد ویسی (۱۲ آبان ۱۳۹۹). «فاسدترین سردار». رادیو فردا.
14. «انتشار ابعاد دیگری از فسادمالی در شهرداری تهران لیست کامل اسامی افراد، تعاونی‌ها و سازمان‌هایی که شهردار تهران به آن‌ها ملک و رانت‌های نجومی داده‌است+تصاویر و جدول». آفتاب نیوز.
15. «تغییرات مجمع تشخیص؛ ریاست هاشمی شاهرودی و عضویت رئیسی و قالیباف». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ مرداد ۱۳۹۶.
16. ماهرویان، پوریا (۸ خرداد ۱۳۹۹). «محمدباقر قالیباف؛ از سپاه و شهرداری تا ریاست مجلس». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
17. http://www.citymayors.com/mayors/tehran-mayor.html City mayors:Mohammad Bagher Ghalibaf,Ghalibaf was born in 1961, in Khorosan northwestern Iran, to a Kurdish father and Persian mother.
18. «گزارش تصویری / حضور شهردار تهران در پای صندوق رای». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۱.
19. «arshnews.ir». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ مه ۲۰۱۳.
20. «همسرانی که برای پیروزی نامزدهای انتخابات می‌جنگند». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۳.
21. همسران نامزدها به چه کاری مشغول هستند؟
22. "زندگینامه محمدباقر قالیباف از وب‌سایت رسمی"
23. «فرماندهان نیروی انتظامی». نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۴.
24. «زندگی‌نامه و معرفی نامزدها: محمدباقر قالیباف». BBC Farsi. ۳۱ مه ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
25. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۳.
26. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۹.
27. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۳.
28. «قالیباف به سرکوب دانشجویان در کوی دانشگاه اعتراف کرد». هرانا. ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۲.
29. فرمانده نیروی انتظامی: الگانس‌های پلیس از دور خارج شد روزنامه سرمایه ۳ تیر ۱۳۸۶
30. لیست برخی از احضار شدگان بایگانی‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine (بی‌بی‌سی فارسی، ۲۰/۰۲/۲۰۰۲)
31. «آفتاب - قالیباف و اد اره اماکن». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.
32. امیر نامدار (۲۰۰۲-۰۲-۱۵). «اعتراض وزیر ارشاد به احضار روشنفکران». BBC farsi. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
33. «قالیباف از مذاکره با خاتمی دربارهٔ پورزند خبر داد». جام جم آنلاین. ۱۳۸۱-۰۷-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
34. درباره سازمان اطلاعات موازی (گویا نیوز، ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۴)
35. «سردار قالیباف: امنیت اخلاقی را تبیین خواهیم کرد». جام جم آنلاین. ۲۷ مهر ۱۳۸۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
36. «امنیت اخلاقی ضروری تر از امنیت انتظامی است». روزنامهٔ هموطن سلام. ۲۳ دی ۱۳۸۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
37. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «درخواست قرار گرفتن نام قالیباف در لیست ناقضان حقوق بشر | DW | 16.05.2013». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۰۸.
38. Kazemzadeh, Masoud (2007). "Ahmadinejad's Foreign Policy". Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East. 27 (2): 423–449. doi:10.1215/1089201x-2007-015. Retrieved 12 February 2013.
39. روزنامه قانون (۵ مهر ۱۳۹۴). «کار عجیب شهرداری با یک پمپ بنزین». خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا».
40. جمال‌پور، فاطمه (۱۳ مرداد ۱۳۹۲). «عملکرد مالی قالیباف شفاف نیست». وبگاه. روزنامه شرق.
41. جمال‌پور، فاطمه (۱۷ مرداد ۱۳۹۲). «کلید کلانشهر پایتخت به دست چه کسی می‌رسد». وبگاه. روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۱۸ مرداد ۱۳۹۲.
42. «قالیباف شهردار تهران ماند». وبگاه. انتخاب. ۱۷ مرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۷ شهریور ۱۳۹۲.
43. «قالیباف در روز تولدش کلید بهشت را تحویل داد». پایگاه تحلیلی خبری فردا. ۱ شهریور ۱۳۹۶.
44. «در شورای شهر تهران استارت خورد تفحص از واگذاری املاک پایتخت». روزنامه دنیای اقتصاد.
45. «فروش املاک شهرداری به مدیران، متری 2 میلیون». روزنامه شرق. ۱۳۹۵-۰۶-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
46. «شهردار تهران، قالیباف را به قراردادهای صوری و سوءاستفاده در انتخابات متهم کرد». BBC News فارسی. ۲۰۱۸-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۹.
47. «قالیباف و واگذاری بخشی از زمین‌های منطقه عباس‌آباد تهران».
48. «املاک‌نجومی، از افشا و تکذیب تا بازداشت و آزادی یاشار سلطانی». خبرآنلاین. ۲۰۱۶-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۹.
49. «جزئیاتی تازه از پرونده افشاگر املاک نجومی دوران قالیباف».
50. «ابعاد جدیدی از فساد منتسب به رئیس مجلس شورای اسلامی ایران؛ تعداد املاک نجومی به دو هزار مورد می‌رسد». voanews.
51. «محمود میرلوحی در گفتگو با «اعتماد» از پرونده املاک نجومی، املاک استرداد شده و شکایت قالیباف می‌گوید می‌خواهم شخصاً واکنش قالیباف را ببینم». روزنامه اعتماد. ۱۲ مرداد ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۱۲ مرداد ۱۳۹۹.
52. رادیو فردا (۱۲ مرداد ۱۳۹۹). «پرونده املاک نجومی شهرداری دوره قالیباف به «۲۰۰۰ مورد» رسیده‌است».
53. «انتشار یک گزارش تازه: قالیباف «۶۰ میلیارد تومان» به خیریه همسرش کمک کرده بود». رادیو فردا. ۱۵ مرداد ۱۳۹۸.
54. «شهردار تهران، قالیباف را به قراردادهای صوری و سوءاستفاده در انتخابات متهم کرد». BBC News فارسی. ۲۰۱۸-۰۱-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
55. لندن، کیهان (۲۰۱۸-۰۱-۱۵). «افشاگری نجفی از اختلاس مشترک محمدباقر قالیباف و نیروی انتظامی». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
56. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «گزارش حیرت‌انگیز نجفی از تخلف‌ها و ناکارآمدی شهرداری تهران | DW | 14.01.2018». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۱۶.
57. 10 (۲۰۱۷-۰۳-۱۵). «قالیباف از نمایندگان مجلس بخاطر رد تحقیق و تفحص از شهرداری تشکر کرد». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۲.
58. «مجلس با تحقیق و تفحص از شهرداری تهران مخالفت کرد». BBC News فارسی. ۲۰۱۷-۰۳-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۲.
59. «میرسلیم: پرداخت رشوه ۶۵ میلیارد تومانی مربوط به دوره قالیباف در شهرداری تهران است». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۰.
60. «مصطفی میرسلیم: اسناد پشت پرده و مدارک رشوه ۶۵ میلیاردی را به قوه قضاییه داده‌ام/ این موضوع مربوط به زمان حضور قالیباف در شهرداری تهران است». پایگاه خبری / تحلیلی نگام. ۲۰۲۰-۰۷-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۰.
61. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «میرسلیم اسنادی را علیه قالیباف به قوه قضائیه تحویل داده‌است | DW | 20.07.2020». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۱.
62. منتظری، امید (۲۰۲۰-۰۶-۰۹). «قائم‌مقام قالیباف در 'حلقه اصفهان'؛ عیسی شریفی کیست؟». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۲.
63. «جزییات تازه‌ای از پرونده تخلفات معاون قالیباف در دوران شهرداری اعلام شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۲.
64. «جزییات وثیقه آزادی قائم مقام قالیباف». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۱-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۱.
65. «ماجرای پرونده عیسی شریفی چیست؟ | معاون سابق قالیباف با هلدینگ یاس». همشهری آنلاین. ۲۰۱۹-۰۷-۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۲.
66. «شهردار تهران: گزارش تخلفات دوره قالیباف را به قوه قضائیه دادیم». BBC News Persian. ۲۰۱۸-۰۲-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۲۹.
67. «نگاهی آماری-تحلیلی به انتخابات نهم ریاست جمهوری 1384». پارسینه. ۱۳۸۸-۰۲-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
68. «درخواست هاشمی برای تعقیب فرماندهان نظامی». خبرگزاری آفتاب. ۲۳ خرداد ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۶ فوریه ۲۰۰۹.
69. «رایزنی‌های فشرده رضایی با قالیباف و ولایتی». تابناک. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.
70. «فعلاً داوطلب انتخابات ریاست جمهوری نیستم». www.fardanews.com. ۱۳۸۸-۰۱-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
71. «آفتاب - مطهری: طرح انتخاباتی ولایتی-قالیباف منتفی است». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.
72. «قالیباف: فعلاً داوطلب انتخابات ریاست جمهوری نیستم، مهر». Gooya News. ۱۳۸۸-۰۱-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
73. «انتشار متن رای دادگاه پرونده کهریزک». BBC News فارسی. ۱۵ دی ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
74. «سکوت حکومت درمورد فیلم کوی دانشگاه - نازنین کامدار:: روزآنلاین». بایگانی‌شده از اصلی در ۷ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.
75. BBC فارسی - ایران - فرمانده پلیس تهران عوض شد
76. BBC فارسی - ایران - فرمانده پلیس ایران: روز عاشورا 'گسست امنیتی' ایجاد شد
77. «مقصران کوی و کهریزک: لباس شخصی‌ها یا نیروهای رسمی؟». BBC فارسی. ۱۳۸۸-۰۶-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۳۰.
78. «قالیباف:اطلاعیه موسوی ضدانقلابی بود». خبرنامه دانشجویان ایران. ۲۷ بهمن ۱۳۸۹.
79. «قالیباف: موسوی دل دشمن را شاد کرد». مشرق نیوز. ۲۸ بهمن ۱۳۸۹.
80. «قالیباف: سران فتنه نه بلوغ سیاسی دارند نه دین دارند و نه عقل». انتخاب. ۲۸ بهمن ۱۳۸۹.
81. «محمد باقر قالیباف: سران فتنه نمی‌توانند با عذرخواهی برگردند». رادیو فردا. ۱۰ دی ۱۳۹۱.
82. «درخواست کروبی از قالیباف، روحانی و ناطق نوری». انتخاب. ۲۹ بهمن ۱۳۸۹.
83. «مهدی کروبی: شجاعت داشته باشید ما را محاکمه علنی کنید». سهام‌نیوز. ۱۷ فوریه ۲۰۱۱.
84. «خبرگزاری تسنیم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۱۳.
85. «وزارت کشور». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۱ مه ۲۰۱۳.
86. قالیباف به شهرداری بازگشت فرارو
87. مهدی تاجیک (۸ آذر ۱۳۹۵). «قالیباف؛ قمار بر سر همه یا هیچ».
88. «بیانیه‌ای که قالیباف پس از ثبت‌نام قرائت کرد». ۲۶ فروردین ۱۳۹۶.
89. اعتماد (۲۹ فروردین ۱۳۹۶). «آیا قالیباف معنای شعارهای انتخاباتی را که می‌دهد می‌داند؟». خبرآنلاین.
90. محمدحسین نجاتی (۲۷ فروردین ۱۳۹۶). «وعده ۵ میلیون شغل از سوی قالیباف و پرونده باز استخدام‌های مترو». خبرآنلاین.
91. «رشد اقتصادی در ۶ ماههٔ اول سال».
92. «مصاحبهٔ اختصاصی قالیباف با خبرگزاری تسنیم پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ =». ۳۰ فروردین ۱۳۹۶.
93. «خبر فوری/ 6 کاندیدای انتخابات 29 اردیبهشت مشخص شدند =». ۳۱ فروردین ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱ اردیبهشت ۱۳۹۶.
94. آفتاب. «توضیح قالیباف دربارهٔ 4 درصد». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۶-۱۴.
95. «تمام حاشیه‌های سومین مناظره انتخابات ۹۶». اقتصاد نیوز. ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۶.
96. «ایرانیان قابل پیش‌بینی‌اند». روزنامه شهروند. ۲۲ خرداد ۱۳۹۶.
97. «قالیباف انصراف داد». ایسنا. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۱۵.
98. «قالیباف: باید اکوسیستم استارتاپی در کشور را توسعه داد و از آن حمایت قانونی کرد/ابزار جدید جهان سلطه FATF است- اخبار استانها - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۵.
99. «نتایج نهایی آرای منتخبان تهران اعلام شد». انتخاب.
100. «پایین‌ترین مشارکت رقم خورد | جدول مقایسه میزان مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم با دوره‌های قبل». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۰۲-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۲۵.
101. «قالیباف به صندلی ریاست مجلس تکیه زد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ مه ۲۰۲۰.
102. «رئیس جمهوری روسیه حاضر به دیدار با محمدباقر قالیباف نشد؛ واکنش کاربران در توئیتر به «تحقیر» حامل نامه خامنه‌ای به پوتین | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۰۷.
103. آقای قالیباف! تکنوکرات بودن شما لفاظی نیست، عملکردتان گواه است! پایگاه خبری تحلیلی صابر نیوز
104. نمونه‌هایی از یک «مدیریت جهادی» در عرصه فرهنگ! رجا نیوز
105. سیدصادق حسینی (۳۰ تیر ۱۳۹۳). «راز دلواپس شدن قالیباف». خبرآنلاین.

منابع

• فاسدترین سردار رادیو فردا
• قالیباف برای حضور در پاستور ثبت‌نام کرد+زندگی‌نامه خبرگزاری فارس
• شهردار تهران در مقام خود ابقا شد، بی‌بی‌سی فارسی

پیوند به بیرون

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به محمدباقر قالیباف در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ محمدباقر قالیباف موجود است.

• وبگاه رسمی
• نمایه در دانشگاه تهران