انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۸۴)
انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۸۴) نهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در ایران بود؛ که طی دو مرحله در تاریخ ۲۷ خرداد و ۳ تیر همان سال برگزار شد و در جریان آن محمود احمدینژاد به عنوان ششمین رئیسجمهور ایران انتخاب شد.[1][2]
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پراکندگی صدرنشینی نامزدان در استانهای ایران در دور نخست | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
صدرنشینی دو نامزد در استانهای ایران در دور دوم | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
رد و تأیید صلاحیت
شورای نگهبان ایران از ۱۰۱۴ نفری که برای انتخابات ریاست جمهوری ایران ثبت نام کرده بودند در ابتدا صلاحیت ۶ نفر از آنان را تأیید و صلاحیت ۱۰۰۸ نفر را رد کرد ولی پس از حکم حکومتی خامنهای صلاحیت ۲ تن دیگر (مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده ) را نیز تأیید کرد.[3] در میان شش کاندیدای نخستین تأیید شده، محسن رضایی قبل از انتخابات اعلام انصراف کرد.
آرای نامزدها
وضعیت آرای نامزدها در استانهای مختلف
آذربایجان شرقی دور دوم کل آرا: ۱۲۳۲۲۵۵ نفر درصد مشارکت: ۴۶٫۲ درصد محمود احمدینژاد: ۸۳۷۶۶۰ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۳۶۴۱۱۰ رای
آذربایجان غربی دور دوم شرکت کنندگان: ۷۱۲۱۱۴ نفر محمود احمدینژاد: ۴۲۸۵۵۸ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۲۵۰۱۸۶ رای
اردبیل دور دوم کل آرا: ۴۴۵۳۵۲ نفر درصد مشارکت: ۴۹ درصد محمود احمدینژاد: ۲۸۰۲۶۶ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۵۴۵۹۱ رای
اصفهان دور دوم کل آرا:۱۱۰۷۲۱۲ درصد مشرکت: ۳۵٫۲ درصد محمود احمدینژاد: ۷۰۸۳۰۳ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۳۰۰۶۹۳ رای
ایلام دور دوم شرکت کنندگان: ۲۴۸۵۱۳ نفر محمود احمدینژاد: ۱۲۷۲۵۸ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۱۳۸۳۸ رای
بوشهر دور دوم شرکت کنندگان: ۳۸۶۵۷۰ نفر محمود احمدینژاد: ۲۱۵۷۵۰ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۶۱۶۵۴ رای
تهران دور دوم کل آرا: ۴۶۵۴۸۰۱ نفر درصد مشارکت: ۴۴٫۴ درصد محمود احمدینژاد: ۲۱۷۴۷۳۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۲۳۹۰۸۳۹ رای
چهارمحال و بختیاری دور دوم کل آرا: ۳۷۵۱۹۳ نفر درصد مشارکت: ۶۴٫۳ درصد محمود احمدینژاد: ۲۶۹۳۷۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۹۹۳۴۶ رای
خراسان شمالی دور دوم شرکت کنندگان: ۲۶۶۰۴۰ نفر محمود احمدینژاد: ۱۷۶۳۹۶ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۸۵۹۷۶ رای
خراسان جنوبی دور دوم کل آرا: ۲۶۶۰۴۷ نفر درصد مشارکت:۹۸٫۵ درصد محمود احمدینژاد: ۱۷۶۳۹۶ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۸۵۹۷۶ رای
خراسان رضوی دور دوم کل آرا: ۲۳۳۵۹۴۵ نفر در صد مشارکت: ۶۲٫۳ درصد محمود احمدینژاد: ۱۴۹۰۰۶۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۸۰۴۳۲۸ رای
خوزستان دور اول واجدان شرایط: ۲ میلیون و ۸۳۴ هزار و ۷۲۱ نفر کل آرا: ۱۵۶۱۵۶۵ نفر
درصد مشارکت: ۵۵٫۰۹ درصد اکبر هاشمی رفسنجانی با ۳۱۹۸۸۳ رای رتبه دوم محمود احمدینژاد با ۲۲۴۴۲۷ رای رتبه سوم
دور دوم شرکت کنندگان: ۱۴۵۲۷۸۶ نفر محمود احمدینژاد: ۸۸۲۶۸۲ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۵۱۸۶۲۱ رای
زنجان دور اول واجدان شرایط: ۷۱۲ هزار و ۸۳۳ نفر کل آرا: ۴۶۵۱۳۴ نفر درصد مشارکت: ۶۵٫۲ درصد اول: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۱۰۶۹۸ دوم: محمود احمدینژاد ۹۳۳۰۹ سوم: محمد باقر قالیباف ۷۱۳۶۵ چهارم: مصطفی معین ۶۸۶۴۹ پنجم: مهدی کروبی ۶۲۸۴۵ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۲۲۸۶۹ هفتم: محسن مهر علیزاده ۱۸۵۶۸
دور دوم کل آرا: ۴۳۵۱۰۶ نفر درصد مشارکت: ۶۱ درصد محمود احمدینژاد: ۲۹۴۱۵۵ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۳۲۵۶۶ رای
سمنان دور اول واجدان شرایط: ۴۰۲ هزار و ۲۷۸ نفر کل آرا ۲۹۵۵۹۸ نفر درصد مشارکت: ۷۳٫۸ اول: محمود احمدینژاد ۹۸۰۲۴ رای دوم: اکبر هاشمی بهرمانی ۶۹۷۷۳ سوم: محمد باقر قالیباف ۳۷۰۵۹ چهارم: مصطفی معین ۲۶۵۷۲ پنجم: مهدی کروبی ۲۵۸۹۹ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۲۰۱۹۰ هفتم: محسن مهر علیزاده ۳۸۷۳
دور دوم کل آرا: ۲۹۸۶۱۶ نفر درصد مشارکت: ۷۴٫۲ درصد محمود احمدینژاد:۲۱۴۰۵۹ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۷۸۱۶۷ رای
سیستان و بلوچستان دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۱۷۴ هزار و ۷۲۹ نفر کل آرا: ۸۷۰۵۶۱ نفر درصد مشارکت: ۷۴٫۴ درصد اول: مصطفی معین ۴۷۹۱۲۵ رای دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۵۵۱۴۷ رای سوم: مهدی کروبی ۷۷۰۱۷ رای چهارم: محمد باقر قالیباف ۶۸۶۰۵ رای پنجم: محمود احمدینژاد ۴۷۷۴۳ رای ششم: علی اردشیر لاریجانی ۲۴۹۵۴ رای هفتم: محسن مهر علیزاده ۷۳۱۲ رای
دور دوم کل آرا: ۷۴۸۹۹۳ نفر درصد مشارکت: ۶۳٫۷ درصد محمود احمدینژاد: ۳۳۲۳۱۶ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۴۰۷۰۶۳ رای
فارس دور اول کل آرا ۱۸۴۰۳۳۶ نفر واجدان شرایط: ۲ میلیون و ۹۹۹ هزار و ۷۰ نفر درصد مشارکت: ۶۱٫۳ درصد اول: مهدی کروبی۵۴۶۶۳۳ رای دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۴۰۳۰۷۴ رای سوم: محمد باقر قالیباف ۲۷۳۵۴۲ رای چهارم: محمود احمدینژاد ۲۴۲۵۳۵ رای پنجم: مصطفی معین ۲۱۷۱۲۲ رای ششم: علی اردشیر لاریجانی ۶۱۳۸۳ رای هفتم: محسن مهر علیزاده ۲۲۴۴۰ رای
دور دوم شرکت کنندگان: ۱۷۴۷۸۷۴ نفر درصد مشارکت: ۵۸٫۲ درصد محمود احمدینژاد: ۹۹۸۶۹۳ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۷۰۶۸۹۸ رای
قزوین دور اول واجدان شرایط: ۷۵۳ هزار و ۷۲۹ نفر کل آرا: ۵۲۱۷۸۸ نفر درصد مشارکت: ۶۹٫۲ درصد اول: محمود احمدینژاد ۱۱۸۴۱۴ رای دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۰۸۹۲۸ رای سوم: مهدی کروبی ۸۱۵۶۹ رای چهارم: محمد باقر قالیباف ۷۷۳۹۹ رای پنجم: مصطفی معین ۶۸۳۶۶ رای ششم: محسن مهر علیزاده ۲۴۶۴۹ رای هفتم: علی اردشیر لاریجانی ۱۸۰۷۸ رای
دور دوم کل آرا: ۵۰۵۴۴۳ نفر درصد مشارکت: ۶۷ درصد محمود احمدینژاد: ۳۶۷۸۷۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۲۸۶۱۰ رای
قم دوره اول واجدان شرایط: ۶۲۲ هزار و ۹۹۱ نفر کل آرا: ۴۷۹۷۷۷ نفر درصد مشارکت: ۷۷ درصد اول: محمود احمدینژاد ۲۵۶۱۱۰ رای دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۰۴۰۰۴ رای سوم: مصطفی معین ۲۷۸۲۴ رای چهارم: محمد باقر قالیباف ۲۵۷۹۲ رای پنجم: مهدی کروبی ۲۵۲۸۲ رای ششم: محسن مهر علیزاده ۱۴۴۵۱ رای هفتم: علی اردشیر لاریجانی ۱۰۸۹۴ رای
دور دوم کل آرا: ۴۸۲۸۴۵ نفر درصد مشارکت: ۷۷٫۵ درصد محمود احمدینژاد: ۳۵۲۰۱۹ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۲۰۵۸۶ رای
کردستان دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۳۲ هزار و ۳۰۶ نفر کل آرا ۳۸۵۷۷۶ نفر درصد مشارکت: ۳۷٫۳ درصد اول: مهدی کروبی ۱۱۱۲۴۹ رای دوم: مصطفی معین ۹۲۸۸۴ رای سوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۵۴۰۰۴ رای چهارم: محمد باقر قالیباف ۴۸۹۱۳ رای پنجم: محمود احمدینژاد ۲۲۳۵۳ رای ششم: محسن مهر علیزاده ۱۰۲۶۱ رای هفتم: علی اردشیر لاریجانی ۷۷۸۵ رای
دور دوم شرکت کنندگان: ۲۵۷۶۴۳ نفر محمود احمدینژاد: ۱۲۷۸۰۸ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۰۹۱۷۰ رای
کرمان دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۵۲۷ هزار و ۵۰۴ نفر کل آرا: ۱ میلیون و ۱۹۱ هزار و ۹۴ نفر درصد مشارکت: ۷۹٫۹ درصد اول: اکبر هاشمی رفسنجانی ۴۸۰۲۷۱ دوم: علی اردشیر لاریجانی ۲۲۱۲۲۱۹ سوم: مهدی کروبی ۱۵۲۷۶۴ چهارم: محمود احمدینژاد ۱۲۹۲۸۴ پنجم: محمد باقر قالیباف ۱۱۲۰۵۶ ششم: مصطفی معین ۵۲۸۹۶ هفتم: محسن مهر علیزاده ۹۶۹۷
دور دوم شرکت کنندگان: ۱۱۸۹۳۲۵ نفر محمود احمدینژاد: ۶۰۳۱۱۷ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۵۷۰۵۳۸ رای
کرمانشاه دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۳۸۱ هزار و ۵۶۴ نفر کل آرا ۷۶۵۱۸۹ نفر درصد مشارکت: ۵۵٫۴ درصد اول: مهدی کروبی ۲۵۴۷۸۰ رای دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۳۷۰۱۰ سوم: محمد باقر قالیباف ۱۱۵۴۳۹ چهارم: مصطفی معین ۱۰۶۸۰۴ پنجم: محمود احمدینژاد ۷۰۱۱۷ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۲۲۰۳۳ هفتم: محسن مهرعلیزاده ۱۲۵۱۶
دور دوم کل آرا: ۶۷۶۰۱۱ نفر درصد مشارکت: ۴۸٫۹ درصد محمود احمدینژاد: ۳۴۳۳۱۹ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۳۳۲۶۹۲ رای
کهگیلویه و بویراحمد دور اول با ۴۰۵ هزار و ۲۹۴ نفر کل آرا ۳۱۵۷۶۰ نفر درصد مشارکت: ۷۷٫۹ درصد اول: مهدی کروبی ۹۶۴۵۹ رای دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۵۶۱۵۴ سوم: محمد باقر قالیباف ۵۲۲۵۹ چهارم: مصطفی معین ۵۰۹۵۴ پنجم: محمود احمدینژاد ۳۴۳۹۶ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۲۰۳۰۶ هفتم: محسن مهرعلیزاده ۱۵۷۲
دور دوم کل آرا: ۳۰۸۴۱۵ نفر درصد مشارکت: ۷۶ درصد محمود احمدینژاد: ۱۸۸۴۶۱ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۱۴۸۷۴ رای
گلستان دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۹۸ هزار و ۴۷۹ نفر کل آرا ۷۲۲۹۲۲ نفر
درصد مشارکت: ۶۵٫۸۱ درصد اول: مهدی کروبی ۱۹۳۵۷۰ دوم: مصطفی معین ۱۵۶۸۶۲ سوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۵۵۴۹۸ چهارم: محمد باقر قالیباف ۸۷۵۲۲ پنجم: محمود احمدینژاد ۵۶۷۷۶ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۴۲۳۳۴ هفتم: محسن مهر علیزاده ۸۲۸۳
دور دوم شرکت کنندگان: ۶۶۴۹۵۸ نفر محمود احمدینژاد: ۳۵۶۶۱۹ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۲۹۴۶۲۶ رای
گیلان دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۸۱۸ هزار و ۵۳۵ نفر کل آرا ۱۰۶۱۹۵۵ نفر درصد مشارکت: ۵۸٫۴ درصد اول: اکبر هاشمی رفسنجانی ۲۱۵۴۷۸ رای دوم: مهدی کروبی ۲۰۳۹۴۱ سوم: مصطفی معین ۱۸۲۳۲۱ چهارم: محمد باقر قالیباف ۱۷۱۵۶۲ رای پنجم: محمود احمدینژاد ۱۴۹۰۲۶ رای ششم: علی اردشیر لاریجانی ۵۰۰۷۰ رای هفتم: محسن مهرعلیزاده ۳۳۹۹۶ رای
دور دوم کل آرا: ۱۰۶۴۲۴۴ نفر درصد مشارکت: ۵۸٫۵ درصد محمود احمدینژاد: ۶۸۴۷۹۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۳۵۱۰۳۹ رای
لرستان دور اول واجدان شرایط: ۱ میلیون و ۲۱۵ هزار و ۴۷ نفر کل آرا ۸۱۶۱۹۵ نفر درصد مشارکت: ۶۷٫۲ درصد اول: مهدی کروبی ۴۴۰۲۴۷ دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۲۱۱۳۰ سوم: محمد باقر قالیباف ۷۰۲۲۵ چهارم: محمود احمدینژاد ۶۹۷۱۰ پنجم: مصطفی معین ۵۳۷۴۷ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۳۱۱۶۹ هفتم: محسن مهر علیزاده ۶۸۶۵
دور دوم شرکت کنندگان: ۷۳۴۰۱۶ نفر درصد مشارکت: ۶۰٫۴ درصد محمود احمدینژاد: ۳۶۴۷۹۰ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۳۵۰۶۵۰ رای
مازندران دور اول واجدان شرایط: ۲ میلیون و ۱۰۹ هزار و ۵۴۷ نفر کل آرا: ۱۳۷۵۲۴۶ نفر درصد مشارکت: ۶۵٫۱ درصد اول: علی اردشیر لاریجانی ۴۶۴۸۹۱ دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۳۱۱۹۴۹ سوم: محمود احمدینژاد ۱۵۹۲۹۱ چهارم: مصطفی معین ۱۴۸۴۰۸ پنجم: محمد باقر قالیباف ۱۱۶۷۶۳ ششم: مهدی کروبی ۱۰۳۲۲۹ هفتم: محسن مهر علیزاده ۱۸۴۶۷
دور دوم شرکت کنندگان: ۱۳۷۶۶۱۵ نفر محمود احمدینژاد: ۸۸۸۸۷۸ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۴۶۱۲۰۷ رای
مرکزی دور اول واجدان شرایط: ۹۷۱ هزار و ۸۶۵ نفر کل آرا ۶۰۳۴۳۳ نفر درصد مشارکت: ۶۲ درصد اول: محمود احمدینژاد ۱۶۱۶۶۹ دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۴۳۱۱۸ سوم: مهدی کروبی ۱۰۴۵۲۲ چهارم: محمد باقر قالیباف ۷۱۸۲۸ پنجم: مصطفی معین ۶۵۵۹۲ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۱۷۲۵۸ هفتم: محسن مهر علیزاده ۱۴۰۵۸
دور دوم شرکت کنندگان: ۵۸۹۲۸۷ نفر محمود احمدینژاد: ۴۱۰۷۲۶ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۶۶۸۸۷ رای
هرمزگان دور اول واجدان شرایط: ۷۸۸ هزار و ۴۵ نفر کل آرا: ۶۱۷۰۵۴ درصد مشارکت: ۷۸٫۳ درصد اول: مهدی کروبی ۱۷۷۴۱۳ رای دوم: مصطفی معین ۱۵۳۶۴۸ سوم: محمود احمدینژاد ۸۰۱۵۴ چهارم: علی اردشیر لاریجانی ۷۸۱۶۱ پنجم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۷۵۶۰۱ ششم: محمد باقر قالیباف ۲۵۳۲۶ هفتم: محسن مهر علیزاده ۹۶۷۹
دور دوم شرکت کنندگان: ۵۳۱۸۸۹ رای محمود احمدینژاد: ۳۱۷۳۷۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۲۰۰۹۲۱ رای
همدان دور اول واجدان شرایط:۱ میلیون و ۳۱۷ هزار و ۴۴۸ نفر کل آرا: ۸۲۱۳۳۷ نفر درصد مشارکت: ۶۲٫۳ درصد اول: مهدی کروبی ۲۱۸۰۱۸ رای دوم: محمود احمدینژاد ۱۹۵۰۳۰ سوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۷۵۹۹۷ چهارم: مصطفی معین ۸۴۴۲۴ پنجم: محمد باقر قالیباف ۷۲۹۷۶ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۲۴۰۰۲ هفتم: محسن مهر علیزاده ۲۰۴۹۶
دور دوم شرکت کنندگان: ۷۵۷۷۶۸ نفر محمود احمدینژاد: ۵۳۳۴۷۶ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۲۰۹۲۹۵ رای
یزد دور اول واجدان شرایط: ۶۲۳ هزار و ۸۰۹ نفر کل آرا ۴۷۴۲۱۸ نفر درصد مشارکت: ۷۶ درصد اول: محمود احمدینژاد ۱۷۵ دوم: اکبر هاشمی رفسنجانی ۷۷۹۲۴ سوم: محمد باقر قالیباف ۶۶۸۹۲ چهارم: مصطفی معین ۶۰۵۱۰ پنجم: مهدی کروبی ۵۸۱۳۲ ششم: علی اردشیر لاریجانی ۹۳۱۷ هفتم: محسن مهر علیزاده ۵۱۸۶ دور دوم کل آرا: ۴۷۰۹۲۳ نفر درصد مشارکت: ۷۵٫۴ درصد محمود احمدینژاد: ۳۱۱۶۵۴ رای اکبر هاشمی رفسنجانی: ۱۴۴۹۰۶ رای
واجدان شرایط | کل آرا | درصد مشارکت | محمود احمدینژاد | اکبر هاشمی رفسنجانی | محسن مهر علیزاده | محمد باقر قالیباف | مهدی کروبی | علی اردشیر لاریجانی | مصطفی معین | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
آذربایجان شرقی | ۲ میلیون و ۶۶۸ هزار و ۵۰۵ نفر | ۱۳۷۶۴۷۷ | ۵۱٫۵ درصد | ۱۹۸۴۱۷ | ۲۶۸۹۵۴ | ۳۷۸۶۰۴ | ۱۲۲۱۶۰ | ۱۲۱۹۶۹ | ۲۸۰۷۵ | ۱۹۰۲۱۱ |
آذربایجان غربی | ۱ میلیون و ۹۱۶ هزار و ۹۲۹ نفر | ۸۴۳۸۰۶ | ۴۴٫۰۲ درصد | ۷۵۳۱۹ | ۱۵۱۵۲۵ | ۱۶۳۰۹۱ | ۱۴۱۲۸۹ | ۹۹۷۶۶ | ۱۵۴۳۵ | ۱۴۶۹۴۱ |
اردبیل | ۹۰۸ هزار و ۷۹۴ نفر | ۴۹۰۴۵۰ | ۵۳٫۹ درصد | ۳۴۰۹۵ | ۹۵۴۵۰ | ۱۱۱۴۶۵ | ۱۰۶۲۷۲ | ۵۳۹۰۶ | ۷۷۶۶ | ۶۷۱۳۴ |
اصفهان | ۳ میلیون و ۱۵۳ هزار و ۳۱۸ نفر | ۱۸۳۷۱۳۷ | ۵۸٫۲ درصد | ۸۰۱۶۳۵ | ۲۶۰۸۵۸ | ۳۰۳۲۵ | ۱۹۸۴۰۹ | ۱۹۶۵۱۲ | ۷۳۴۵۲ | ۱۹۶۲۶۱ |
ایلام | ۳۷۲ هزار و ۲۶۴ نفر | ۲۹۹۳۹۶ | ۸۰٫۴۳ درصد | ۳۳۳۸۳ | ۴۰۵۸۰ | ۳۰۲۶ | ۴۱۰۸۲ | ۱۰۸۶۲۷ | ۶۷۸۳ | ۵۶۵۲۶ |
بوشهر | ۵۸۱ هزار و ۴۳۴ نفر | ۴۲۰۵۷۹ | ۷۲٫۳ درصد | ۸۲۳۷۶ | ۹۷۴۱۲ | ۴۹۴۲ | ۴۶۹۶۲ | ۹۸۱۴۸ | ۸۲۰۷ | ۶۸۴۵۷ |
تهران | هشت میلیون و ۲۳۱ هزار و ۲۳۰ نفر | ۵۲۴۱۷۳۲ | ۶۳٫۷ درصد | ۱۵۰۰۸۲۹ | ۱۲۷۴۲۷۶ | ۲۸۱۷۴۸ | ۶۱۴۳۸۱ | ۴۱۵۱۸۷ | ۲۴۶۱۶۷ | ۶۴۸۵۹۸ |
چهارمحال و بختیاری | ۵۸۳ هزار و ۵۹ نفر | ۳۷۸۱۱۵ | ۶۴٫۸ درصد | ۹۰۹۶۰ | ۵۹۵۲۱ | ۵۰۵۱ | ۶۴۰۶۸ | ۷۵۰۴۴ | ۲۳۱۲۷ | ۴۸۳۵۷ |
خراسان شمالی | ۵۶۰ هزار و ۵۵۶ نفر | ۳۵۶۲۰۷ | ۶۳٫۵ درصد | ۲۲۹۵۴ | ۷۰۴۰۷ | ۸۲۰۹ | ۱۰۰۰۹۱ | ۸۹۵۵۱ | ۱۶۹۰۰ | ۳۷۳۳۰ |
خراسان جنوبی | ۲۷۰ هزار و ۱۲۷ نفر | ۲۶۰۸۷۹ | ۹۶٫۵۸ درصد | ۱۰۱۶۳۸ | ۵۶۹۸۱ | ۴۹۵۸ | ۴۹۰۴۳ | ۲۷۷۵۰ | ۵۷۱۶ | ۳۹۲۷۶ |
خراسان رضوی | ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار و ۴۰۸ نفر | ۲۵۹۱۵۵۷ | ۶۹٫۱ درصد | ۳۷۷۷۳۲ | ۵۲۷۷۰۷ | ۳۳۴۸۸ | ۸۷۷۶۶۵ | ۲۹۷۹۶۷ | ۷۸۹۷۶ | ۳۲۵۲۸۱ |
آرای کل نامزدها
با تجمیع آرای ایرانیان داخل و خارج نتایج انتخابات دور اول ریاست جمهوری دوره نهم نشان میدهد که هاشمی رفسنجانی با ۶٫۱۶ میلیون نفر معادل (۲۱ درصد آرا) نفر اول، احمدینژاد با ۵٫۷۱ میلیون نفر (۱۹٫۵ درصد) نفر دوم بوده و پس از وی کروبی با ۵٫۰۷ میلیون نفر (۱۷٫۳ درصد)، معین با ۴٫۰۸ میلیون نفر (۱۳٫۹ درصد)، قالیباف با ۴٫۰۷ میلیون نفر (۱۳٫۸ درصد)، لاریجانی با ۱٫۷۴ میلیون نفر (۵٫۹ درصد) و محسن مهرعلیزاده با ۱٫۲۹ میلیون نفر (۴٫۴ درصد) به ترتیب در رتبه بعدی قرار گرفتند. تعداد آرای باطله نیز ۱٫۲ میلیون معادل ۴٫۲ درصد کل آرا بودهاست. پراکندگی آرا و محبوبیت کاندیداها در نقاط مختلف کشور از تنوع قابل توجهی برخوردار است. بر اساس نتایج مرحله اول هاشمی و احمدینژاد به مرحله دوم راه یافتند. در بین داوطلبان نام برده شده، بیشترین واریانس (میزان پراکندگی) رای استانی به ترتیب احمدینژاد، کروبی و معین اختصاص دارد. رای هاشمی و قالیباف تقریباً در سطح کشور یکنواخت است اما رای احمدینژاد و کروبی دارای پراکندگی بالایی در سطح کشور است. در مرحله دوم انتخابات، احمدینژاد موفق شد اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد و به عنوان نهمین رئیس جمهور کشور برگزیده شود.
کاندیدا | دور اول | دور دوم | ||
---|---|---|---|---|
رأی | ٪ | رأی | ٪ | |
محمود احمدینژاد | ۵٬۷۱۱٬۶۹۶ | ۱۹٫۴۳ | ۱۷٬۲۴۸٬۷۸۲ | ۶۱٫۶۹ |
اکبر هاشمی رفسنجانی | ۶٬۲۱۱٬۹۳۷ | ۲۱٫۱۳ | ۱۰٬۰۴۶٬۷۰۱ | ۳۵٫۹۳ |
مهدی کروبی | ۵٬۰۷۰٬۱۱۴ | ۱۷٫۲۴ | ن/م | |
محمدباقر قالیباف | ۴٬۰۹۵٬۸۲۷ | ۱۳٫۹۳ | ||
مصطفی معین | ۴٬۰۸۳٬۹۵۱ | ۱۳٫۸۹ | ||
علی لاریجانی | ۱٬۷۱۳٬۸۱۰ | ۵٫۸۳ | ||
محسن مهرعلیزاده | ۱٬۲۸۸٬۶۴۰ | ۴٫۳۸ | ||
آرای باطل | ۱٬۲۲۴٬۸۸۲ | ۴٫۱۷ | ۶۶۳٬۷۷۰ | ۲٫۳۸ |
مجموع | ۲۹٬۴۰۰٬۸۵۷ | ۲۷٬۹۵۹٬۲۵۳ | ||
واجدین حق رأی | ۴۶٬۷۸۶٬۴۱۸ | ۴۶٬۷۸۶٬۴۱۸ | ||
مشارکت | ۶۲٫۸۴٪ | ۵۹٫۷۶٪ |
شهرستانهای کوچک
در شهرستانهای کوچک بهطور متوسط در ۲۰۰ شهرستان کوچک کروبی (۲۲٫۲ درصد)، هاشمی (۲۱٫۲ درصد)، معین (۱۵٫۳ درصد)، احمدینژاد (۱۵ درصد) و قالیباف (۱۴٫۴ درصد) به ترتیب رتبههای اول تا پنجم را کسب کردهاند. کروبی و معین بهطور متوسط در شهرستانهای با اکثریت روستایی رای بالاتری در مقایسه با شهرستانهای با اکثریت شهری به دست آوردهاند. این نسبت برای هاشمی و قالیباف تفاوت قابل توجهی بین نقاط شهری و روستایی در شهرستانهای کوچک ندارد. لیکن آرای محمود احمدینژاد در نقاط شهری به مراتب بیشتر از نقاط روستایی است.
شهرستانهای متوسط
در شهرستانهای متوسط بهطور میانگین کروبی (۲۲٫۷ درصد)، هاشمی (۲۱٫۵ درصد)، احمدینژاد (۱۶٫۲ درصد)، معین (۱۶٫۱ درصد) و قالیباف (۱۵٫۵ درصد) به ترتیب رتبههای اول تا پنجم را داشتهاند. همچنین بررسی آرا در نقاط شهری و روستایی نشان میدهد که هاشمی، معین و قالیباف در شهرستانهای با اکثریت روستایی رای بیشتری داشتهاند در مورد مهدی کروبی با درصد کمی وضعیت در نقاط شهری بهتر بودهاست و در مورد احمدینژاد همانند شهرستانهای کوچک ملاحظه میشود که درصد آرای او در نقاط شهری به میزان قابل توجهی بیشتر از نقاط روستایی است.
شهرستانهای بزرگ
در شهرستانهای بزرگ کشور احمدینژاد (۲۴٫۸ درصد)، هاشمی (۲۲٫۷ درصد)، قالیباف (۱۵٫۵ درصد)، کروبی (۱۳٫۸ درصد) و معین (۱۳٫۲ درصد) به ترتیب حائز اکثریت آرا شدهاند. در مورد هاشمی، قالیباف و معین، تفاوت قابل ملاحظه در آرای نقاط شهری و روستایی وجود ندارد. لیکن مهدی کروبی بهطور قابل توجهی در نقاط روستایی دارای رای بیشتری است و محمود احمدینژاد مشابه شرایط شهرستانهای کوچک و متوسط در شهرستانهای بزرگ نیز در نقاط شهری حائز آرای بیشتری شدهاند.[4]
در رقابت دور دوم علی اکبر هاشمی رفسنجانی ۱۰٬۰۴۶٬۷۰۱ رای و ۳۵٫۹۳ درصد آرای کل را بدست آورد و محمود احمدینژاد ۱۷٬۲۸۴٬۷۸۲ رای و ۶۱٫۶۹ درصد آرای کل را به دست آورد که رئیس جمهور برگزیده شد.
ادعای تقلبات انتخاباتی
در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران سه کاندید (معین، هاشمی رفسنجانی و کروبی) مدعی تقلب در انتخابات به نفع محمود احمدینژاد شدند. همچنین برخی بازرسان وزارت کشور نیز تقلب در انتخابات را تأیید کردند.[5] گزارشها حاکی از دخالت نهادهای زیر نظر محمود احمدینژاد است. گفته شدهاست که برخی نزدیکان وی پیش از برگزاری انتخابات طی جلسهای اضطراری خواستار تمرکز بر روی احمدینژاد برای پیروزی اصولگرایان ایران در انتخابات شدند.[6]
سردار امیرعلی امیری مدیر سایت اصولگرای تابناک چهار سال بعد در آستانه انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری که خطر عدم پیروزی احمدینژاد مطرح شد پیرامون آنچه در انتخابات نهمین دوره رویداد نوشت:
برآوردها نشان میدهد که در روزهای آینده ممکن است اصولگرایان با همان مشکل دوره نهم انتخابات مواجه شوند که هر سه کاندیدای اصولگرا، در معرض تهدید جدی کمبود آراء قرار گرفتند و موجب شد در ۴۸ ساعت آخر فرصت تبلیغاتی شبکه تبلیغی قالیباف که مورد حمایت بخش اصلی اصولگرایان بود، به سمت احمدینژاد که اقبال مردمی بیشتری را جذب کرده بود، گردش کنند و در نتیجه احمدینژاد در دور اول توانست با اختلاف کمی نسبت به کروبی نفر دوم شود.[7]
علی میر باقری
علی میر باقری از مسئولان وزارت کشور اعلام کرد که ناظرین شورای نگهبان در مراکز رایگیری تخلفات گسترده انتخاباتی داشتند. او همچنین اعلام کرد که به علت اعتراض به این تخلفات چند ساعت توسط نیروی انتظامی زندانی شد.[8]
مهدی کروبی
مهدی کروبی پس از اعلام نتایج دور اول انتخابات که حاکی از راه یابی هاشمی رفسنجانی و محمود احمدینژاد به دور دوم بود طی مصاحبهای مدعی شد «آرا توسط شورای نگهبان دستکاری شدهاست». خامنهای درپاسخی به وی گفته بود:
به آقای کروبی بگویید: من رئوس مطالب شما را نگاه کردم. مطالبی که شما گفتید به کلی دور از شأن شما و در جهت ایجاد بحران در کشور است. آیا متوجه هستید که چه کار دارید میکنید؟ آیا متوجه هستید که ایجاد بحران و بدبین کردن مردم کاملاً در جهت خواست دشمنانی است که خیز برداشتهاند برای این که بلایی بر سر انقلاب و نظام جمهوری اسلامی در بیاورند که همه شما را دربرخواهد گرفت. اگر اعتراض به انتخابات دارید مگر راه قانونی وجود ندارد؟ چرا فضا را خراب میکنید؟ ممکن است دیگران نیز اعتراضات مشابه داشته باشند. آیا حق میدهید آنان فردا همه چیز را زیر سؤال ببرند؟ من از شما مطلقاً انتظار چنین برخوردی ندارم و من به حول و قوه الهی نخواهم گذاشت افرادی در کشور بحران ایجاد کنند.»[9]
این پاسخ باعث شد کروبی با انتشار نامهای سرگشاده فرزند خامنهای و سپاه و بسیج و شورای نگهبان را به «تقلب در انتخابات» متهم سازد:
حدود ساعت سه بامداد شنبه بیست و هشتم خردادماه که ثبت رسمی آرا در سایت انتخابات آغاز شد، تمام آمارهای رسمی رای اینجانب را بسیار بالاتر از سایر کاندیداهای محترم نشان میداد. ساعت پنج بامداد که اینجانب به استراحت پرداختم، رای بنده حدود ۲۵ درصد و رای سایر کاندیداها کمتر از بیست درصد بود. در همان ساعات بعضی از دوستان با توجه به آرای شصت و هفتاد درصدی در بعضی استانها، معدل بیست و پنج درصدی ثبت شده به نام اینجانب را مشکوک میدانستند اما پس از حدود دو ساعت که از خواب بیدار شدم، مانند بیداری از خواب اصحاب کهف، دریافتم که همه چیز تغییر کردهاست. سخنگوی شورای نگهبان در مصاحبهای کودتاگونه در ساعات اولیه صبح با دستپاچگی کامل و برخلاف رویه نشان داد که اعلام آرای مردم از مجرای قانون وزارت کشور مطلوب بعضی از مراکز قدرت و افراد ذینفوذ نیست. اینجانب حدود ساعت هشت و نیم صبح با مسوولان وزارت کشور تماس گرفتم که آنها نیز ازاین حرکت شورای نگهبان و صدا و سیما - که به قرار مسموع بدون اطلاع مدیریت صدا و سیما انجام شد - ابراز تعجب کرده و اعلام کردند براساس اطلاعاتی که بلافاصله از صورتجلسه نهایی اخذ آرا در حوزههای انتخابیه استخراج و مستقیماً وارد سایت کامپیوتری وزارت کشور میشود، اینجانب کماکان در رتبه اول قرار دارم. موضوع دخالت احتمالی بخشهایی از سپاه و بسیج را اینجانب قبلاً به صورت حضوری به عرض جنابعالی رسانده بودم و آنگونه که شنیدهام وزرای کشور، اطلاعات و دادگستری نیز طی نامهای آن را به جنابعالی منعکس و خواستار اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از وقوع آن شده بودند.[9]
وی همچنین پسر خامنهای را به دخالت در انتخابات متهم کرد و گفت از تمام پستهای خود در نظام استعفا میدهد و مسئولیت تمام اتهاماتی را که وارد کردهاست میپذیرد:
بهرغم شفافیت مواضع جنابعالی، اخباری مبنی بر حمایت فرزند محترم شما - آقا سید مجتبی - از یکی از کاندیداها منتشر شد که پس از به تواتر رسیدن این اخبار نگران شدم که مبادا این موضوع مرتبط با دیدگاه حضرتعالی باشد اما تجربیات سابق و شناختی که از شما داشتم مرا مطمئن کرد که این موضوع، نظر شخصی ایشان است. پس از آن هم شنیدم که یکی از بزرگان به جنابعالی گفتهاند که «آقازاده حضرتعالی از فلان شخص حمایت میکند» و شما فرمودهاید «ایشان آقا است نه آقازاده» و به هر حال مشخص شد که آن حمایتها نظر شخصی آقا مجتبی بودهاست. در عین حال کماکان خبرهایی در مورد فعالیت ایشان به نفع یکی از کاندیداها - که سه روز قبل از انتخابات ناگهان ستاره بخت او افول کرد و عنایتها به طرف فرد دیگر سرازیر شد - و حتی رفتوآمد به ستاد انتخاباتی آن کاندیدا منتشر شد.[9]
هاشمی رفسنجانی
هاشمی نیز که به دور دوم انتخابات راه یافته و با محمود احمدینژاد در دور دوم رقابت کرد طی بیانیهای مدعی «تقلب در انتخابات» و «فاقد صلاحیت بودن ناظران (شورای نگهبان) برای پیگیری شکایتها» سخن گفت:
در مرحله نخست انتخابات، حضور مردم حماسهای عظیم را رقم زد و اگر اشکالاتی بروز کرد غفلت مدیریت و نظارت بود که در نتیجه، شاهد برخی تخلفها از جمله تخریبهای زننده و دخالتهای ناروای سازماندهی شده بودیم. متأسفانه همان تفکری که در دوران مبارزه در مقابل امام (ره) و همراهان ایستادگی میکرد و امام (ره) را مسئول خونهای ریخته شده در راه انقلاب معرفی میکرد، امروزه پوستین اسلام را وارونه پوشیده و ریاکارانه به فریبکاری مشغول است و اصرار دارد که افکار معیوب خود را به جای معارف اصیل اسلام به دیگران تحمیل کند، تفکری که حامیان امروزی آن علیرغم اعلام و دستور صریح رهبر معظم انقلاب مبنی بر عدم تخریب دیگران در مبارزات انتخاباتی، میلیاردها تومان از بیتالمال را صرف تهیه و نشر تهمتها و اهانتها و دروغهای خطرناک میکنند که تاکنون دهها میلیون شبنامه منتشر کرده و هنوز هم دست بردار نیستند… در متن برگزاری انتخابات به برخی دخالتهای سازمانیافته در هدایت آرا انجامید و معلوم نیست این رویه ناصواب اگر نهادینه شود، رو به کجا خواهد برد؟[10]
[11] برادر وی نیز چند سال بعد طی مصاحبهای انتخابات را مخدوش دانست:
من معتقدم از ابزار غیر رایی استفاده شد حال اسمش را هر چه میخواهید بگذارید من دست کاری در آرا، تعویض رای و استفاده از امکانات دولتی در انتخابات را ابزار غیر رایی میدانم اگر شما کشوری را به من نشان دهید که در دو دوره انتخابات رای هفت میلیونی به هفده میلیون و رای بیست میلیونی به ده میلیون تبدیل شده باشد من حرف شما را میپذیرم.[12]
مصطفی معین

مصطفی معین، نامزد جبهه دموکراسی و حقوق بشر نیز در بیانیهای به آنچه «دخالت سازمان یافته نظامی و نظارتی» در روند انتخابات خواند، اعتراض کرد. معین در قسمتهایی از بیانیه خود در اعتراض به تقلب در انتخابات نوشت: «هشیار باشیم که این قبیل تلاشهای پیچیده و خزنده نهایتاً در این کشور سر از نظامی گری، اقتدارگرایی و خفقان سیاسی و اجتماعی در خواهد آورد. این روند تهدیدی برای جامعه مدنی و انسداد راه اصلاحات است.»
معین در بیانیه خود نوشت که در روزهای پایانی انتخابات، «ارادهای قاهر» برای پیروزی «یک کاندیدای خاص» و حذف نامزدهای دیگر به میدان آمد و «باب سازماندهی برخی نهادهای نظامی و حمایت دستگاه نظارتی انتخابات را گشود.»
او گفت که این اقدامات، «زنگ خطری برای دموکراسی نوپای» ایران است و هشدار داد که چنین روندی به «نظامی گری»، «اقتدارگرایی» و «خفقان سیاسی و اجتماعی» منجر خواهد شد.
معین در این بیانیه از مردم ایران خواست «خطر فاشیسم، از میان رفتن نقش مردم و حذف جمهوریت» را جدی بگیرند.
او در واکنش به نتیجه انتخابات ۲۷ خرداد ماه گفت: «آنچه جامعه در روند انتخابات به آن دست یافت و آنچه از آن در نهایت محروم ماند، پدیدهای بسیار مهم است که چون گذشته باید در پرتو خرد جمعی و کار جمعی مورد ارزیابی و نقد قرار بگیرد.»
الهه کولایی، سخنگوی مصطفی معین پس از قرائت بیانیه این نامزد انتخاباتی در محل جبهه مشارکت گفت «یک فرایند نظامی و شبه نظامی» در نتیجه انتخابات تأثیرگذار بودهاست.
کولایی افزود: «یکی دو روز قبل از رایگیری اقداماتی صورت گرفت تا کاندیدای مورد نظر بالا کشیده شود.» به گفته او، این اقدامات با توجه به هشدارهایی که پیشاپیش داده شد، «قابل تامل» بود.[13]
گزارش بازرسان وزارت کشور
بازرس ویژه وزارت کشور که به دلیل اعتراض به اقدامات ناظران شورای نگهبان و وضعیت شعب رایگیری توسط مسئولان شورای نگهبان چند ساعتی در بازداشت بود وضعیت را اینطور گزارش داد:
به عنوان بازرس ویژه وزارت کشور در حوزه انتخابیه تهران برای سرکشی به محلههای نازیآباد و عبدلآباد در جنوب تهران رفته بوده و در آنجا مشاهده کرده بوده که در اکثر شعب، ناظران به جای نظارت کار اجرایی انجام میدادند، شناسنامهها کنترل نمیشده و افراد بدون کنترل بعد از ورود به شعب رأی میدادند. وی گفته که با مشاهده این رویکرد، به عملکرد ناظران شورای نگهبان و دخالت آنان در اجرای انتخابات اعتراض کرده اما پس از اعتراض، دو نفر که خودشان را مسئولان شورای نگهبان در ناحیه معرفی میکردند او را بازداشت و به مدت دو ساعت در شعبه توقیف کردند و سپس با اکیپ سی نفرهای به کلانتری نازیآباد فرستادند تا اینکه سرانجام پس از دو ساعت و نیم بازداشت در کلانتری با وساطت مسئولان وزارت کشور آزاد شدهاست.[5]
وزارت کشور به عنوان مجری انتخابات روند رایگیری در برخی حوزههای انتخابیه به دلیل وقوع تقلب متوقف کرد اما شورای نگهبان ضمن مداخله مانع از توقف روند رایگیری شد.[5][14]
در شرایطی که محمد خاتمی رئیس جمهور وقت نیز مدعی بروز برخی مسائل در انتخابات شد و آن را «بداخلاقی» نامید، مدیر کل حقوقی وزارت کشور تأکید کرد آنچه روی داده جرمهای آشکار در انتخابات است و بداخلاقی نامیدن این مسئله منحرف کردن افکار عمومی است.[6]
اظهارات فرماندهان سپاه
محمدباقر ذوالقدر معاون سپاه پاسداران که در دولت احمدینژاد به سمت معاون وزارت کشور منصوب گردید، چند ماه پس از پیروزی احمدینژاد در جمع بسیجیان پیرامون پیروزی وی در انتخابات، «انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری [را] در نوع خود بی نظیر» خواند. وی با تخطئه کسانی که «نیروهای اصولگرا را در جریان انتخابات به بی برنامگی، اختلافات، قدرت طلبی و عدم تفاهم بر سر کاندیدای واحد متهم میکردند» اظهار داشت: «در شرایط پیچیده سیاسی که قدرتهای خارجی و جریانهای فزون خواه در داخل از مدتها قبل مترصد بوده و برنامهریزی کرده بودند که نتیجه انتخابات را به نفع خود تغییر دهند و از شکلگیری یک دولت کارآمد اصولگرا جلوگیری نمایند، باید پیچیده عمل میشد و نیروهای اصولگرا بحمدالله با طراحی درست و چند لایه توانستند در یک رقابت واقعی و تنگاتنگ، حمایت اکثریت مردم را به خدمتگزاری بیشتر و موثرتر به آنها جلب نمایند.» وی در اظهار نظر دیگری گفته بود: «موفقیت در انتخابات شوراها و مجلس شورای اسلامی پاکسازی دو رکن مهم از عناصر نفوذی بود.»[15]
مقاله روزنامه کیهان
روزنامه کیهان در مقالهای به مناسبت برگزاری جلسات هادیان سیاسی سپاه پاسداران به اثرگذاری سپاه از طریق هادیان سیاسی در انتخابات اعتراف کرد و نوشت: «به جز طیف رایدهندگان، مجموعهای از رای سازان و فعالان سیاسی وجود دارند که نقش اصلی در شکلگیری پدیده مبارک سوم تیر داشتهاند. این مجموعه هنوز هم به همان نیرومندی سابق و بلکه با نشاط تر از قبل در صحنه حضور دارد و در هر آوردگاهی در آینده نقشی کلیدی بر عهده خواهد داشت. بیآنکه قصدی برای محدود ساختن این مجموعه در طیفی خاص در میان باشد، صرفاً به عنوان یک آدرس میشود اینگونه فرض کرد که تشکلهایی چون بسیج دانشجویی، بسیج طلاب، بسیج استادان و حوزههای شهری و روستایی مقاومت بسیج جزو اصلیترین ارکان مجموعه رای ساز در سوم تیر ۸۴ بودند.»[16]
دولتهای خارجی
دولت آمریکا مدعی مخدوش بودن انتخابات ایران از ابتدا شد و به رد صلاحیت عده کثیری از کاندیدها اشاره کرد.[17][18]
جستارهای وابسته
- انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)
- آمار انتخاباتهای ریاست جمهوری ایران
پانویس
- «نگاهی به آمار انتخابات ریاست جمهوری - دور نخست». BBC. ۲۰۰۵-۰۶-۰۵. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۳-۰۶.
- «نگاهی به آمار انتخابات ریاست جمهوری - مرحله دوم». BBC. ۲۰۰۵-۰۶-۰۵. دریافتشده در ۲۰۱۵-۰۳-۰۶.
- Iran reverses ban on reformist candidates روزنامه گاردین
- آمارهای ۹ دوره انتخابات ریاست جمهوری
- بازداشت چند ساعته بازرس ویژه انتخابات ریاست جمهوری ایران در وبگاه بیبیسی (۲۴ ژوئن ۲۰۰۵)
- 'تقلب در انتخابات' ریاست جمهوری؛ موضوعی که نظام را رها نمیکند در وبگاه بیبیسی (تیر ۱۳۸۱)
- «تابناک:منتظر ریاست جمهوری اصلاح طلبان باشیم». تابناک. ۹ خرداد ۱۳۸۸.
- Iran official alleges election fraud وبگاه سی ان ان
- متن کامل نامه مهدی کروبی به رهبر جمهوری اسلامی در وبگاه بیبیسی (۱۹ ژوئن ۲۰۰۵)
- متن کامل بیانیه هاشمی رفسنجانی در وبگاه بیبیسی (۱۹ ژوئن ۲۰۰۵)
- «هاشمی انتخابات را آلوده به دخالتهای سازمان یافته دانست». بیبیسی فارسی. ۱۹ ژوئن ۲۰۰۵.
- «در انتخابات از ابزار غیر رایی استفاده شد». شهاب نیوز. ۱ خرداد ۱۳۸۶. بایگانیشده از اصلی در ۱۸ ژوئن ۲۰۰۹. دریافتشده در ۹ آوریل ۲۰۰۹.
- BBCPersian.com
- «بازرسان وزارت کشور به دخالت در انتخابات متهم شدند». بیبیسی فارسی. ۲۵ ژوئن ۲۰۰۵.
- «سازماندهی مجدد هادیان سیاسی». روزآنلاین. ۶ آبان ۱۳۸۷.
- «آسیبهای روابط راس - بدنه در جریان اصولگرایی (یادداشت روز)». روزنامه کیهان. ۲۹ مرداد ۱۳۸۷. بایگانیشده از اصلی در ۱۲ سپتامبر ۲۰۰۸. دریافتشده در ۹ آوریل ۲۰۰۹.
- «آمریکا انتخابات ایران را مخدوش خواند». بیبیسی فارسی. ۲۵ ژوئن ۲۰۰۵.
- «ارزیابی صاحب نظران از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران». بیبیسی فارسی. ۲۵ ژوئن ۲۰۰۵.