اسدالله بیات زنجانی

اسدالله بیات زنجانی (زادهٔ ۲ دی ۱۳۲۰ در زنجان) مرجع تقلید شیعه و سیاست‌مدار ایرانی است. وی عضو شورای بازنگری قانون اساسی،[1] نماینده و عضو هیئت رئیسه سه دوره اول مجلس شورای اسلامی[2] و نایب رئیس دوره سوم مجلس شورای اسلامی بود. اسدالله بیات سابقه عضویت در شورای مرکزی مجمع روحانیون مبارز، مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع نمایندگان ادوار مجلس را داشته‌است.

اسدالله بیات زنجانی
اسدالله بیات زنجانی
نمایندهٔ دوره‌های اول دوم و نمایندهٔ دورهٔ سوم مجلس شورای اسلامی
حوزه انتخاباتیزنجان
اطلاعات شخصی
پیشهسیاست‌مدار
دیناسلام
تصویر شناسنامه بیات زنجانی

او از روحانیون شیعه است که دارای دیدگاه‌های سیاسی و فقهی مخالف حکومت جمهوری اسلامی ایران است. او در جریان وقایع پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران، مواضع تندی علیه دولت و حاکمیت گرفت و نظریات و تعابیری از ولایت فقیه ارائه نمود که با دیدگاه رسمی حکومت در این خصوص مغایرت داشت. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ از حامیان میرحسین موسوی و مهدی کروبی و در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ هم از حامیان حسن روحانی بود.

تحصیلات

او در روستایی آق‌بلاغ حومه در دهستان زنجانرود بالا از توابع بخش مرکزی شهرستان زنجان و در ۲۵ کیلومتری شهر زنجان زاده شد است. خانواده او که از راه کشاورزی تأمین می‌شد، خانواده متوسطی به‌شمار می‌رفت. در مکتبخانه روخوانی قرآن، گلستان سعدی، تاریخ معجم و بعضی از دیگر کتب ادبیات فارسی را فراگرفت و در ۱۳ سالگی به شهر زنجان رفت[3] و در حوزه علمیه زنجان برای ۶ سال به تحصیل پرداخت.[4] در ۱۹ سالگی به قم رفت و در حوزه علمیه قم نزد اساتیدی چون علامه طباطبایی، مرتضی حائری یزدی، کاظم شریعتمداری، خمینی، میرزا هاشم آملی، محقق داماد، حسینعلی منتظری، محمد علی اراکی، محمد مفتح، مرتضی مطهری و محمداسماعیل صائنی زنجانی ادامه تحصیل داد.[5]

فعالیت سیاسی

تا پیش از انقلاب ایران (۱۳۵۷)، بارها به دلیل فعالیت سیاسی ممنوع‌المنبر شده و در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری و زندان قصر محبوس گردید.[6]

پس از انقلاب

پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت حزب جمهوری اسلامی درآمد و مدتی نیز به کار قضاوت پرداخت. سپس وارد بدنه قانونگذاری و اجرائی کشور شد و با رأی مردم ماه‌نشان، از توابع استان زنجان، به دورهٔ اول مجلس شورای اسلامی راه یافت و در دوره‌های دوم و سوم مجلس شورای اسلامی نیز نماینده مردم زنجان و طارم بود. او از اعضا و مؤسسین مجمع روحانیون مبارز، مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع نمایندگان ادوار مجلس به‌شمار می‌رود.[7]

با پایان کار مجلس سوم، بیات زنجانی مجدداً فعالیت‌های علمی خود در حوزه علمیه را ادامه داد و به تدریس درس خارج فقه و اصول پرداخت. همزمان، با ارائه دو پایان‌نامه در مقام استادیاری دانشگاه نیز به فعالیت علمی پرداخت.[8] با این‌حال در سال ۱۳۸۳ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از انتشار رساله توضیح المسائل بیات زنجانی جلوگیری کرد.[9]

موضع‌گیری‌های سیاسی

بیات زنجانی در حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸، نسبت به جنبش سبز موضع حمایت اتخاذ کرد و در این راستا با میرحسین موسوی دیدار داشت. در پی تظاهرات گسترده جنبش در روز عاشورا، برخی از مسئولین نظام جمهوری اسلامی شرکت‌کنندگان در این تظاهرات را آشوبگر و محارب نامیدند. در واکنش به این موضوع بیات زنجانی با انتقاد از «محارب» خواندن معترضان از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی، گفت کسانی محارب هستند که «مردم را به خاک و خون کشیده‌اند.» او در دیدار با شورای مرکزی و شورای عمومی انجمن اسلامی دانشکده حقوق دانشگاه تهران، گفت که نمی‌توان کسانی که «با دست خالی آمده و فقط و فقط به رویه یا رفتاری اعتراض» دارند را محارب نامید.[10]

اسدالله بیات زنجانی

در شهریور ۸۸، بیات زنجانی خواستار قصاص عاملان قتل‌های پس از انتخابات آن سال و عذرخواهی مسئولین حکومت جمهوری اسلامی از مردم ایران شد.[11]

او در واکنش به اعتراضات صورت گرفته به سید حسن مصطفوی در چهارده خرداد ۸۹، نامه‌ای دلجویانه به وی نوشت.[12] او همچنین حمله کنندگان به مسجد علی‌محمد دستغیب را تلویحاً به محاربه با خدا متهم نمود.[13]

حکومت

بیات زنجانی به مردمسالاری اعتقاد داشته و معتقد است که دموکراسی واقعی را باید طوری پیاده کرد که افراد منتخب، نماینده حقیقی مردم باشند.[14] او همچنین حکومت خودکامه را سرآغاز شرک به معبود می‌داند.[15]

ولایت فقیه

اودر پرسش یکی از مقلدان خود دربارهٔ ولایت فقیه گفته‌است:

اصل ولایت فقیه امری سیاسی و فقهی و مورد اختلاف بین فقیهان است و اگرچه به نظر صحیح می‌آید لیکن نه خودش اصل دین و نه انکارش کفرآور و فسق است. کسانی که غیر از این را می‌گویند نیز اهل بدعت بوده و از باب نهی از منکر باید آنان را طرد کرد و اگر عالمی نیز اینگونه حرف بزند، موجب سلب عدالتش می‌شود و پشت سر او نمی‌شود نماز خواند.[16]

فتوایی تازه در مورد روزه

اسدالله بیات زنجانی در فتوایی تازه، آب نوشیدن را در شرایطی خاص برای روزه داران جایز دانسته و آن را چنین ابراز داشته‌است: «با استناد به موثقه عمار و روایت مفضل ابن عمر از امام صادق (ع) که در باب ۱۶ وسایل الشیعه از ابواب «من یصح منه الصوم» آمده‌است، کسانی که روزه می‌گیرند ولی تاب و تحمل تشنگی را ندارند، فقط به اندازه‌ای که جلوی تشنگی شان را بگیرد می‌توانند آب بنوشند و در این حالت روزه‌شان باطل نبوده و قضا هم ندارد.» این فتوا، مخالفت‌های زیادی را از ناحیه برخی مراجع و پاره‌ای از شخصیت‌های علمی حوزه علمیه به دنبال داشت. عمده دلیل این مخالفان، مخالفت این نظریه با اجماع فقهاء چه در زمان گذشته و چه در حال حاضر بود. در این میان، البته برخی پا را فراتر نهاده و آن را قیاس فقهی دانستند که در روایات شیعی، از عمل شیطان شمرده شده‌است. مخالفان با این نظریه، اکثراً وارد بحث علمی نشده و به بررسی سندی و دلالی دو حدیث مورد استدلال وی نپرداختند، بلکه به مخالفت فتوای وی با اجماع فقهاء پیشین بسنده نمودند.[17] دربارهٔ این فتوا سید رضا برقعی مدرس، استاد سطوح عالی حوزه علمیه، ضمن اینکه اظهار داشته مشابه چنین نظراتی در فقه بسیار است، این حکم در راستای اجرای وظیفه شرعی مکلف اعلام شده‌است و نباید از چنین احکامی تفسیر غلطی داشت؛ افزود: «به‌طور مثال ما حکمی به نام ذوالعطاش داریم یعنی کسی که بسیار عطشان است. این فرد می‌تواند با رعایت جوانب روزه داری آب به قدر رفع عطش بنوشد و روزه او صحیح هم خواهد بود.» وی گفت: «صدور چنین فتوایی شجاعت و تهور می‌خواهد… دین اسلام دین سخت و جمودی نیست. آیت‌الله زنجانی در صدور چنین حکمی پا را فراتر از حکم منصوص گذاشته و آن هم برای این است که مکلف بتواند وظیفه‌اش را انجام دهد.»[18]

در خصوص DNA

وی انجام آزمایش DNA را برای اثبات رابطه پدر و فرزندی قابل استناد ولی برای اجرای زنای محصنه غیرقابل استناد می‌داند.[19]

سایت او در تاریخ در ۱۰ مهر ۱۳۸۹ فیلتر شد[20] اندکی بعد دفتر او در ۱۲ مهر ۱۳۸۹ با یک اطلاعیه شدیداللحن به انتقاد از این موضوع پرداخت.[21] مدتی بعد از دیدار او با مهدی کروبی نیز جلوگیری شد.[22]

آثار
  • دراسات فی علم الاصول[23]
  • الفقه الارقی (جمعاً در ۸ جلد)[24]
  • درآمدی بر خودسازی[25]
  • منابع مالی دولت اسلامی[26]
  • انسان در قرآن[27]
  • اصول عقاید توحید[28]
  • نظام سیاسی اسلام[29]
  • میزان عدالت[30]
  • القرآن فی القرآن[31]

شرکت کنندگان در کلاس‌ها

محسن میردامادی، محمدرضا عارف و محمدرضا خاتمی در کلاس‌های شرح منظومه وی که همزمان در دوره اول مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شد شرکت داشته‌اند.[32] همچنین سعید حجاریان در کلاس‌های البدایة و النهایة وی[33] و داوود دانش جعفری در جلسات درس اخلاق وی شرکت داشته[34] و غلامرضا کرباسچی کفایه و مکاسب را نزد وی آموخته‌است.[35]

پیوند به بیرون

پانویس
  1. پایگاه اطلاع‌رسانی نوروز:: www.norooznews.ir:: هشدار اسدالله بیات زنجانی عضو شورای بازنگری قانون اساسی نسبت به حاکم شدن خلافت اسلامی::
  2. از آقای آذری قمی سوءاستفاده شد: مجادلات مجلس دوم در گفتگو با اسدالله بیات بایگانی‌شده در ۴ اوت ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine شهروند امروز
  3. «زندگی‌نامه». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  4. «زندگی‌نامه ۲». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  5. «زندگی‌نامه ۴». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  6. «زندگی‌نامه ۵». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  7. «زندگی‌نامه ۶». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  8. «زندگی‌نامه ۷». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  9. از انتشار رساله آیت‌الله ممانعت به‌عمل آمد، ایلنا گویانیوز
  10. «دیدار اعضای انجمن اسلامی دانشکده حقوق دانشگاه تهران با مرجع عالیقدر». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله بیات زنجانی. ۱۱ بهمن ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۵ بهمن ۱۳۸۸.
  11. «بیات زنجانی خواستار قصاص عاملان قتل معترضان شد». رادیوفردا. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  12. «نامه دل‌جویانه بیات زنجانی به سید حسن مصطفوی». آفتاب نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  13. «در واکنش به حوادث شیراز و تهران؛ بیات زنجانی: جسارت به انسان محاربه با خدا است». العربیه. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  14. «آیت‌الله بیات زنجانی: حقوق انسان، فطری و همیشگی است و قابل نقض نیست». حدیث سرو. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  15. «آیت‌الله بیات زنجانی: حکومت خودکامه، سرآغاز شرک است». سایت کلمه. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  16. «سایت آیت‌الله بیات زنجانی: اصل ولایت فقیه نه از اصول دین است و نه انکارش کفرآور». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱.
  17. «سایت دین آنلاین: یک فتوا و چند نکته در مورد مخالفت‌ها با فتوا». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۷.
  18. سایت جماران: فتوای جدید آیت‌الله بیات زنجانی درباب روزه
  19. استفتائات پاسخ داده شده سامانه پاسخگویی به سوالات شرعی -- حضرت آیت الله العظمی بیات زنجانی
  20. «فیلتر شدن سایت دفتر صانعی و بیات زنجانی». تابناک. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  21. «بیانیه در پی مسدود شدن پایگاه اطلاع‌رسانی - ۱۲/۰۷/۱۳۸۹». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱.
  22. «داستان رفتن به تهران و ممانعت از دیدار پدر با شیخ». من هم یک آقازاده هستم. وبلاگ شخصی محسن بیات زنجانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۰.
  23. خانه کتاب. «دراسات فی علم الاصول». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۱۵.
  24. «جلد اول و دوم مجموعه "الفقه الارقی" منتشر شد». www.iscanews.ir. ۲۰۱۶-۱۰-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱.
  25. «مرجع ما | انتشار اثر اخلاقی آیت‌الله بیات زنجانی به نام "درآمدی بر خودسازی"». marjaema.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱.
  26. دارالحدیث، موسسه علمی فرهنگی. «منابع مالی دولت اسلامی (بیات اسدالله) - کتابخانه تخصصی فقه و اصول». www.lib.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱.
  27. «انسان در قرآن / بیات، اسدالله». lib.cfu.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱. کاراکتر line feed character در |عنوان= در موقعیت 16 (کمک)
  28. «اصول عقاید: توحید». راسخون.
  29. دارالحدیث، موسسه علمی فرهنگی. «نظام سیاسی اسلام (بیات اسدالله) - کتابخانه مسجد الرضا (ع) (آستان قدس رضوی ع)». www.lib.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱.
  30. «NOSA BOOKS». www.nosabooks.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱.
  31. پارسینه|Parsine. «اولین مجوز نشر به کتاب آیت‌الله بیات زنجانی بعد از هشت سال». پارسینه|Parsine. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۱-۱۱.
  32. «میردامادی، عارف و رضا خاتمی، شاگردان بیات زنجانی». انصاف نیوز. دریافت‌شده در 06 دسامبر 2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  33. «نه بازجوی خوبی بودم و نه بازجوی بد!». افکار نیوز. دریافت‌شده در 06 دسامبر 2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  34. «ملاحظه سیاسی نداشتم». فردا نیوز. دریافت‌شده در 06 دسامبر 2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  35. «کرباسچی غلامرضا». راسخون. دریافت‌شده در 06 دسامبر 2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)

منابع
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به اسدالله بیات زنجانی در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.