سید محسن اعرجی

سید محسن اعرجی معروف به محقق اعرجی فرزند سید حسن (۱۱۰۳–۱۱۹۱ خورشیدی)، از مراجع عام تقلید شیعیان بوده‌است.[1][2][3]

وی در خانواده‌ای روحانی، در بغداد، دیده به جهان گشود. نسبش با بیست واسطه به علی بن حسین می‌رسد و جد پدری ایشان علی صالح (خاص علی) مدفون در صالح‌آباد از توابع شهرستان مهران می‌باشد که آرامگاه وی مهم‌ترین زیارتگاه استان ایلام است.[1]

تحصیل

وی پس از گذارندن مراحل کودکی و نوجوانی به کسب و تجارت روی آورد و در بغداد، مشغول تجارت شد. وی در کنار تجارت، لغت عرب و علوم عربی را تدریس می‌کرد و تا چهل سالگی در این حرفه مشغول فعالیت بود و پس از آن برای کسب معارف علوم دینی به نجف اشرف هجرت کرد.

استادان

شاگردان
  • سید محمدباقر شفتی[2]
  • سید عبدالله شبر کاظمی
  • محمدعلی بلاغی
  • عبدالحسین اعسم
  • سید صدرالدین عاملی[7]
  • محمدتقی اصفهانی[8]
  • سید هاشم پسر سید راضی
  • سید ابراهیم اعرجی
  • شاهزاده ظل السلطان فرزند فتحعلی شاه قاجار

خانواده

فرزندان او سادات محسنی در استان ایلام و در نزدیکی مدفن جد بزرگش امام زاده علی صالح پراکنده‌اند.[9]

ذوق شعری

سید محسن اعرجی علاوه بر عنوان فقیه و عالم اصولی، ذوق شعری نیز داشت. مجموع اشعار وی، در دیوان شعرش موجود است. وی قصیده‌ای طولانی دربارهٔ علی سروده‌است که به قصیده «دالیه»[10] معروف است.

آثار
  • وسائل الشیعة الی احکام الشریعة[11]
  • درر البهیة فی الفقه الامامیة[12]
  • المحصول فی الاصول
  • المهذب الصافی
  • سلالة الاجتهاد فی الفقه[13]
  • فواید علم الرجال
  • کتاب فی الصلاة
  • دیوان شعر[14]
  • ارجوزه در فقه موسوم به «الفیه فقهیه»
  • اصالة البرائة
  • تلخیص الاستبصار
  • حواشی علی وافی
  • عدة الرجال
  • تزییف مقدمات الحدائق[15]
  • المعتصم[16]
  • شرح معاملات الکفایة
  • تلخیص الاستبصار
  • رسالة فی مناظرة شیخ الطائفة
  • حواشی علی کتاب الفیومی[17]
  • اجوبة المسائل
  • غرر الفواید و درر القلاید فی نفایس المسائل الفقیه[18]

وفات

وی در نود سالگی به علت ابتلا به مرض استسقاء در سال ۱۲۲۷ از دنیا رفت و مقابل در مدرسه‌ای که در آن تدریس می‌کرد، جنب حرم کاظمین به خاک سپرده شد. برای گرامیداشت یاد او، قبّه ای بر مزارش بنا شد. هم‌اکنون مزار او در کوچه جنب حرم مطهّر کاظمین توجّه هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند.[19] بعضی منابع درگذشت وی را ۱۲۴۰ قمری دانسته‌اند.

در تاریخ وفاتش، عبارات گوناگونی گفته‌اند از جمله:

  • بموتک محسن مات الصلاح
  • نعمت المدارس و العلوم لمحسن
  • جنة الفردوس دار المحسن[20]

پانویس
  1. «سید محسن اعرجی (آیت الله سید محسن اعرجی) | دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلوم». pajoohe.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۰.
  2. «اعرجی کاظمی، سید محسن - معاونت فرهنگی (سایت علمی)-مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی». farhangi.taghrib.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۰.
  3. گرجی, دکتر ابوالقاسم (1994-06-22). "شیخ انصاری و شک د رمقتضی". مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. 32 (0). ISSN 0196-1026 Check |issn= value (help).
  4. معارف الرجال فی تراجم الرجال، ج۱، ص ۱۲۲؛ گلشن ابرار، ج۱، ص ۲۷۷.
  5. گلشن ابرار، ج۱، ص ۲۹۴.
  6. معارف الرجال فی تراجم العلماء، ج۱، ص ۱۵۲.
  7. ریحانة الادب، ج۵، ص ۲۳۶.
  8. صاحب حاشیه بر معالم.
  9. کنگره بزرگداشت علامه سیدجعفر اعرجی برگزار می‌شود
  10. زیرا قافیه آن حرف «دال» است.
  11. دربارهٔ علم فقه.
  12. فهرست کتاب‌های چاپی عربی، ص ۳۴۹.
  13. الذریعة، ج ۱۲، ص ۲۱۳.
  14. مع علماء النجف الاشرف، سید محمد غروی، ج۱، ص ۳۶۸.
  15. ریحانة الادب، ج ۵، ص ۲۳۷.
  16. دربارهٔ علم اصول.
  17. معروف به «مصباح المنیر».
  18. به صورت نظم و حاوی ۱۰۱۴ بیت شعر.
  19. وسائل الشیعة الی احکام الشریعة، سید محسن اعرجی، ص ۹۶۴.
  20. مع علماء النجف الاشرف، ج۱، ص ۶۳۸.

منابع
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.