میرزا محمدتقی شیرازی
میرزا محمدتقی شیرازی ( زاده ۱۲۲۱ شمسی در شیراز – درگذشته ۶ شهریور ۱۲۹۹ شمسی در کربلا) مشهور به میرزای دوم[1] فقیه، اصولی و از مراجع تقلید شیعی بود. وی پس از درگذشت سید محمدکاظم طباطبایی یزدی، مرجعیت عامه شیعه را بر عهده داشت.[2]
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | میرزا محمدتقی شیرازی |
| تاریخ تولد | ۱۲۵۸ قمری |
| زادگاه | شیراز  ایران |
| محل تحصیل | کربلا، سامرا، نجف |
| محل زندگی | کربلا |
| تاریخ مرگ | ۱۳۳۸ قمری |
| شهر مرگ | کربلا،  عراق |
| مدفن | حرم حسین بن علی |
| اطلاعات آموزشی | |
| شاگردان | آقا بزرگ تهرانی سید مهدی حسینی شیرازی عبدالکریم حائری محمدجواد بلاغی نجفی سید حسین طباطبایی قمی سید جمال‌الدین گلپایگانی و … |
| تالیفات | حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری حاشیه‌ای بر فرائد الاصول شیخ انصاری شرح الارجوزة الرضاعیة القصاعد الفاخرة فی مدح العترة الطاهرة و … |
تحصیل
برای فراگیری علوم دینی به کربلا رفت و از سید علی نقی طباطبایی و فاضل اردکانی درس آموخت. سپس به همراه فشارکی اصفهانی به سامرا رفت و در درس میرزا محمدحسن شیرازی شرکت کرد.
میرزا محمدتقی بعد از ترک سامرا، به کاظمین رفت و در آن جا حوزهٔ درسی ترتیب داد و پس از آن چندی در کربلا اقامت کرد و بعد به نجف رفت و ریاست حوزهٔ علمیهٔ نجف را بر عهده گرفت.
وی که به یکی از علمای بزرگ در عالم تشیع تبدیل شده بود، در سال ۱۳۳۷ و پس از فوت سید محمد کاظم یزدی، صاحب عروةالوثقی، مرجع تقلید شیعیان امامیه گردید.
شهرت وی، هنگامی در جهان اسلام بیش از پیش افزون شد که در جنگ جهانی اول، علیه انگلیس‌ها حکم جهاد داد که به «فتوای دفاعیه» مشهور است.[3]
شاگردان
- سید ابوالحسن اصفهانی
- آقا بزرگ تهرانی
- عبدالکریم حائری
- محمدجواد بلاغی نجفی
- میرزا موسی فقیه سبزواری
- سید حسین طباطبایی قمی[4][5]
- سید جمال‌الدین گلپایگانی
- محمدکاظم شیرازی
- محمدعلی شاه‌آبادی
- سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
آثار
درگذشت
شیرازی در شب ۱۳ ذیحجه ۱۳۳۸ قمری درگذشت و صحن حرم حسین بن علی در کربلا دفن شد.[7]
دربارهٔ علت مرگ او اختلاف شده‌است. سید مرتضی طباطبایی دربارهٔ کیفیت مرگ او می‌گوید:
«انگلیسی‌ها با نیرنگ و حیله به میرزا سم دادند و او را به قتل رساندند. این کار توسط یکی از کارگزارانشان که تظاهر به تدین و تقدس می‌کرد و به شغل عطاری مشغول بود، صورت گرفت…»[8]
پانویس
- محمدعلی مدرس، ریحانة الادب، ج ۴، ص ۳۴۰ و ۳۴۱.
- آقا بزرگ تهرانی، نقباءالبشر، ج ۱، ص ۲۶۳.
- نورالدین شاهرودی، اسرة المجدد الشیرازی، ص ۱۰۲.
- «سید حسین طباطبایی قمی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۷.
- آیت‌الله سید حسین طباطبایی قمی
- الذریعة، آقا بزرگ تهرانی، ج ۶، ص ۲۱۸؛ ج ۱۳، ص ۷۱؛ نقباءالبشر، ج ۱، ص ۲۶۳؛ معارف الرجال، ج ۲، ص ۲۱۶.
- نگاهی به تاریخ انقلاب اسلامی ۱۹۲۰ عراق، محمد صادقی تهرانی، ص ۷۲.
- نقباء البشر، ج ۱، ص ۲۶۳؛ الامام القائد، ص ۴۴.
منابع
- جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم. گلشن ابرار. ج ۱، چ ۳، نشر معروف، قم: ۱۳۸۵.
- بامداد، مهدی (۱۳۴۷)، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲، ۱۳ و ۱۴ هجری (جلد ۵)، تهران: زوار