محمدابراهیم کلباسی
محمد ابراهیم کلباسی مشهور به علامه حاجی کلباسی (۱۱۸۰ اصفهان-۱۲۶۱ قمری) از مشاهیر فقهاء و مجتهدین و محقّقین علمای امامیه ،فقیه،اصولی، مفسر قرآن، متکلم، محقق علم رجال و مرجع تقلید شیعه و همچنین احیاگر حوزه علمیه اصفهان در قرن سیزدهم هجری به‌شمار می‌رفت.
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | محمدابراهیم کلباسی |
| لقب | علامه ،آیت الله العظمی |
| نسب | مالک اشتر نخعی |
| تاریخ تولد | ۱۱۸۰ هجری قمری |
| زادگاه | اصفهان ایران |
| محل تحصیل | اصفهان - نجف - قم |
| محل زندگی | اصفهان |
| تاریخ مرگ | هشتم ماه جمادی الاولی ۱۲۶۱ هجری قمری( ۱۲۲۴ هجری شمسی) |
| مدفن | اصفهان،مسجد حکیم |
| اطلاعات آموزشی | |
تولد و تبار
محمد ابراهیم کلباسی در سال ۱۱۸۰ هجری قمری در اصفهان زاده شد. خاندان کلباسی در اصل از نسل مالک اشتر نخعی هستند، از این رو به اشتری نیز معروف هستند.[1][2]
تحصیلات
پس از مرگ پدر در سنین کودکی به شاگردی آقا محمد بیدآبادی در آمد. از اساتید دیگر وی می‌توان به آقا محمد باقر معروف به وحید بهبهانی، سید بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف الغطا، ملا محمد مهدی نراقی اشاره کرد. او از یک سو تربیت‌شدهٔ حکیم متأله بیدآبادی- آخرین وارث و یادگار مکتب فلسفی اصفهان و بنیانگذار شیوه‌ای نو در عرفان شیعی- و از سوی دیگر شاگرد فقیه محمد باقر بهبهانی بنیانگذار علم اصول و در تقابل با تفکر اخباری‌گری بود. از این رو وی توانست پیوندی میان این دو تفکر ایجاد کند.
شاگردان
بسیاری از روحانیون و فقیهان برجسته نیمهٔ دوم قرن سیزدهم هجری مانند میر حسن مدرس اصفهانی، میرزای شیرازی، ملا هادی سبزواری، ملا عبدالجواد تونی و سید محمود طباطبایی بروجردی و محمد بن سلیمان تنکابنی ؛میر سیدمحمد شهشهانی ؛ ملا حمزه قائنی؛ سید محمدحسن مجتهد اصفهانی ؛ مهدی الهی قمشه‌ای و غیره از شاگردان کلباسی بوده‌اند.
اقدامات اجتماعی
او از مخالفان سلسله‌های صوفیه در اصفهان بود. همچنین گفته می‌شود که تذکراتی به فتحعلی شاه و برخی حاکمان وقت در خصوص سهل‌گیری نسبت به توده مردم و نظارت بر قیمت‌های اجناس و داشته است.
گفته می‌شود وی در میان مردم لقب مستجاب‌الدعوه داشته است.
درگذشت
محمد ابراهیم کلباسی سرانجام در شب پنج‌شنبه ۸ جمادی‌الاولی ۱۲۶۱ قمری در سن ۸۱ سالگی در گذشت و بنابر وصیت او در محلی روبروی مسجد حکیم که به مقبره خاندان او معروف است در اصفهان دفن شد.[3]
آثار
اشارات الاصول
ارشاد المسترشدین فی معرفه من احکام الدین یا رساله عملیه
هدایه المسترشدین
النخبه
منهاج الهدایه الی احکام الشریعه و فروع الفقه، در فقه
السؤال و الجواب فی الفقه و الاحکام
شوارع الهدایه فی شرح الکفایه المقتصد، شرح بخش طهارت و صلاه کفایه محقّق سبزواری
تقلید المیّت
الایقاضات، در اصول
رساله‌ای در صحیح و اعم؛ در علم اصول فقه
نقد الاصول
مناسک حج
رساله‌ای در مفطر بودن قلیان یا توتون
او به اصرار مردم و پافشاری فقیهان و مراجع زمان مانند میرزای قمی، رساله نخبه را منتشر نمود که نخستین رساله عملیه و توضیح المسائل به زبان فارسی به‌شمار می‌رود. از وی چندین کتاب در زمینه‌های فقه، اصول، حدیث و رجال به جای مانده‌است که شامل: اشارات الاصول، منهاج الهدایه الی احکام الشریعه، شوارع الهدایه، نقد الاصول، نخبه (به فارسی)، رسالهٔ سؤال و جواب (به فارسی)، اجوبة المسائل، الارشاد المسترشدین می‌باشد.
منابع
- آل محبوبه، جعفر. ماضی نجف و حاضرها. ۳. ص. ۲۳۱.
- مهدوی، سیدمصلح‌الدین. تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر. ۱. ص. ۴۳.
- اشارات (کنگره بزرگداشت علامه کلباسی)، نشر دانش حوزه ۱۳۹۱، ص ۱۶–۱۱