مرتضی مقتدایی

آیت‌الله

مرتضی مقتدایی
آیت‌الله; مرتضی مقتدایی
	تصویر مرتضی مقتدایی
اطلاعات شخصی
زاده	۱۳۱۴ خ.
قومیت	ایرانی
دوران	مجتهد معاصر شیعه
منطقه	اصفهان
مذهب	شیعه دوازده‌امامی
اشتغال	فقه و اخلاق
مرتبه
	تأثیرگذاران روح‌الله خمینی; سید محمدحسین طباطبایی ;

مرتضی مقتدایی (زاده ۱۳۱۴، اصفهان) مدیر شورای عالی حوزه علمیه قم، مدیر حوزه‌ی علمیه قم، استاد درس خارج در این حوزه، عضو مجلس خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم است؛ و سابقاً رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل کشور بود.[1]

زندگی‌نامه

مقتدایی، متولد سال ۱۳۱۴ در محله مسجد حکیم اصفهان، می‌باشد. پدرش میرزا محمود مقتدایی از روحانیون اصفهان بود که مدت کوتاهی شاگرد عبدالکریم حائری بود و با سید روح‌الله خمینی، محقق داماد و سید احمد زنجانی جلساتی مشترک برپا می‌کردند.[2]

دوران تحصیل

در کودکی وی، همزمان با کشف حجاب، پدرش با خانواده خود به شهر «خوراسگان» رفت تا ضمن آزادی بیشتر، امورات شرعی مردم را نیز سامان دهد. وی پس از به پایان رساندن دوره ابتدایی، در آن شهر علوم اولیه حوزوی را نزد پدر، فرا گرفت.

در سال ۱۳۳۱ برای ادامه تحصیل وارد حوزه علمیه اصفهان شد و دو سال هم در درس خارج شرکت کرد و در سال ۱۳۳۸ به حوزه علمیه قم عزیمت کرد. در قم نیز در درس خارج خمینی و برخی دیگر شرکت نمود و در این میان، به تحصیل علوم عقلی و شرکت در کلاسهای اخلاقی نیز کوشش داشت. در سال ۱۳۴۰ نیز به کلاس‌هایی که سید محمد بهشتی برای آشنایی فضلای قم با علوم جدید راه اندازی کرده بود، راه یافت.

استادان و همدرسان

وی بخشی از مقدمات را نزد پدر خود و ادامه آن و بخشی از دروس سطح را نزد محمد حسن نجف آبادی (از شاگردان آخوند خراسانی) و نیز فیاض و شمس‌آبادی فرا گرفت. او منظومه را نزد میرزا رضا کلباسی و تفسیر، نهج البلاغه و اخلاق را نزد میرزا علی آقای شیرازی و خلاصة الحساب و تشریح الافلاک را نزد مجدالعلما (فرزند محمدرضا نجفی مسجد شاهی) فرا گرفت. همچنین مکاسب را نزد سید حسین خادمی آموخت و دو سال نیز در درس خارج او شرکت کرد.

با ورود به حوزه علمیه قم، در درس خارج خمینی و همزمان در درس سید حسین طباطبایی بروجردی نیز شرکت کرد. همچنین از درس‌های خارج محقق داماد، گلپایگانی و محمدعلی اراکی نیز بهره می‌برد. در بخش فلسفه نیز به درس اسفار علامه طباطبائی می‌رفت.

مقتدایی در سال‌های تحصیل خود در اصفهان با حسن فقیه امامی ، صفرعلی شریعت فلاورجانی، کمال فقیه ایمانی و در قم با محی الدین فاضل هرندی، محمد مؤمن، طاهری خرم‌آبادی هم‌مباحثه بود.

فعالیت‌های علمی، اجتماعی و سیاسی

مقتدایی همزمان با تحصیل حوزوی، به تدریس نیز پرداخته، و چند سال به تدریس خارج فقه در مدرسه مروی تهران و سپس حوزه علمیه قم، اشتغال داشته که تدریس او در حوزه قم در کنار دیگر مسئولیتهایش تاکنون ادامه دارد. همچنین وی به تقریر دروس خارج یا عالی استادان خود پرداخته است.

وی، پس از مرگ پدرش و مادرش، با درخواست اهالی خوراسگان و با صلاحدید سید روح‌الله خمینی در ایام تعطیلی به آن جا می‌رفت و به حل مشکلات و ارشاد مردم می‌پرداخت. از خدمات او در آنجا تأسیس صندوق قرض‌الحسنه حجت بن الحسن العسکری با همت برخی دیگر، تأسیس مدرسه علمیه امام صادق و حوزه علمیه خواهران و ایجاد انجمن حمایت از ایتام بود.

وی همچنین در فعالیت‌های سیاسی سال‌های قبل و بعد از انقلاب ۱۳۵۷ شرکت داشته و به نشر اعلامیه‌ها و رسالهٔ عملیه سید روح‌الله خمینی، تجلیل از او در سخنرانی‌ها و رساندن پیام او به علمای اصفهان می‌پرداخته‌است. پیش از انقلاب، وی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود و در جلسات آن شرکت می‌کرد. پس از انقلاب مقتدایی در قوه قضائیه به فعالیت پرداخت. در اسفند ۱۳۵۷ برای قضاوت در دادگاه‌های انقلاب منصوب شد. در فروردین ۱۳۵۸ خمینی او را برای امر قضا به خرمشهر، آبادان و نیز ملایر و زنجان اعزام کرد.[3][4] او همچنین در دادگاه‌های تهران و قم، به‌طور موقت، مشغول به کار شد.

مسئولیت‌ها

برخی از مسؤولیت‌های وی پس از انقلاب به شرح زیر است:[1]

قاضی دادگاه‌های انقلاب اسلامی
عضو و سخنگوی شورای عالی قضایی
ریاست دیوان عالی کشور
ریاست دادسرای دیوان عالی و دادستانی کل کشور
عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
عضویت در شورای عالی حوزه علمیه قم
نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در ادوار دوم، سوم، چهارم و پنجم از استان اصفهان
تدریس دروس سطح و خارج در حوزه علمیه قم
رئیس حوزه علمیه قم

منابع

«دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری-مرتضی مقتدایی».
زندگینامه حضرت آیت‌الله مرتضی مقتدایی وبسایت پایگاه اطلاع‌رسانی شورای عالی حوزه‌های علمیه
«نامه به آقای محمد طاهر آل شبیر خاقانی (اعزام قاضی شرعی به خرمشهر)». سایت جامع امام خمینی.
«حکم انتصاب آقای مرتضی مقتدایی به عنوان قاضی شرع ملایر و زنجان». سایت جامع امام خمینی.

زندگینامه حضرت آیت‌الله مرتضی مقتدایی وبسایت پایگاه اطلاع‌رسانی شورای عالی حوزه‌های علمیه
زندگینامه آیت‌الله مرتضی مقتدایی وب‌گاه رسمی دادستانی کل کشور

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[:0-1] «دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری-مرتضی مقتدایی».

[2] زندگینامه حضرت آیت‌الله مرتضی مقتدایی وبسایت پایگاه اطلاع‌رسانی شورای عالی حوزه‌های علمیه

[3] «نامه به آقای محمد طاهر آل شبیر خاقانی (اعزام قاضی شرعی به خرمشهر)». سایت جامع امام خمینی.

[4] «حکم انتصاب آقای مرتضی مقتدایی به عنوان قاضی شرع ملایر و زنجان». سایت جامع امام خمینی.

رئیسان دیوان عالی کشور ایران^*
پادشاهی مشروطه	سید نصرالله اخوی (موقت) (۱۲۸۹) • میرزا محمد حائری مازندرانی (۱۲۸۹–؟۱۲۸۹) • احمد بَدِر (؟۱۲۸۹–۱۲۹۰) • محمدعلی فروغی (۱۲۹۱–۱۲۹۳) • ؟ (۱۲۹۳–۱۲۹۴) • محمدعلی فروغی (۱۲۹۴–۱۲۹۷) • علی نوری حکمی (۱۲۹۷–؟۱۲۹۷) • سید نصرالله اخوی (؟۱۲۹۷–؟۱۲۹۹) • محمدعلی فروغی (؟–؟) • سید نصرالله اخوی (؟–۱۳۰۵) • مهدی‌قلی هدایت (۱۳۰۶) • رضاقلی هدایت (کفیل) (۱۳۰۶–۱۳۱۵) • سید نصرالله اخوی (۱۳۱۵–۱۳۲۵) • سید محمدشفیع جهانشاهی (۱۳۲۵–۱۳۳۱) • محمد سروری (۱۳۳۱–۱۳۳۲) • سید محمدشفیع جهانشاهی (۱۳۳۲) • علی هیئت (۱۳۳۲–۱۳۳۵) • محمد سروری (۱۳۳۵–۱۳۴۶) • سید عمادالدین میرمطهری (۱۳۴۶–۱۳۵۳) • ناصر یگانه (۱۳۵۳–۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	سید مهدی سجادیان (۱۳۵۸) • سید محمد بهشتی (۱۳۵۸–۱۳۶۰) • سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (۱۳۶۰–۱۳۶۸) • مرتضی مقتدایی (۱۳۶۸–۱۳۷۳) • محمد محمدی گیلانی (۱۳۷۳–۱۳۸۳) • حسین مفید (۱۳۸۳–۱۳۸۸) • احمد محسنی گرکانی (۱۳۸۸–۱۳۹۳) • حسین کریمی (۱۳۹۳–۱۳۹۸) • سید احمد مرتضوی مقدم (۱۳۹۸ تا کنون)
^* تا ۱۳۶۸، «رئیس دیوان عالی کشور» رئیس قوهٔ قضائیهٔ ایران بوده است.