محمد سروری

محمد سروری
محمد سروری
رئیس دیوان عالی کشور ایران
	مشغول به کار; ۱۳۳۵ – ۱۳۴۶
پادشاه	محمدرضا شاه پهلوی
پس از	علی هیئت
پیش از	سید عمادالدین میرمطهری
	مشغول به کار; ۱۳۳۱ – ۱۳۳۲
پس از	سید محمدشفیع جهانشاهی
پیش از	سید محمدشفیع جهانشاهی
وزیر کشور
	مشغول به کار; ۱۵ شهریور ۱۳۲۳ – ۲۸ فروردین ۱۳۲۴
نخست‌وزیر	محمد ساعد و مرتضی‌قلی بیات
پس از	عبدالحسین هژیر
پیش از	احمد فریدونی (سرپرست)
وزیر دادگستری
	مشغول به کار; ۶ دی ۱۳۲۶ – ۱۸ خرداد ۱۳۲۷
نخست‌وزیر	ابراهیم حکیمی
پس از	انوشیروان سپهبدی
پیش از	نظام‌السلطنه مافی
سناتور
	مشغول به کار; ۱۳۲۸ – ۱۳۳۱
حوزه انتخاباتی	تهران (دوره اول)
اطلاعات شخصی
زاده	۱۲۷۱; تهران
درگذشته	۱۳۶۹; ایالات متحدهٔ آمریکا
ملیت	ایرانی
پیشه	قاضی
دین	اسلام شیعه

محمد سروری (۱۲۷۱ تهران – ۱۳۶۹ امریکا) از قضات بلندپایه و دولتمردان معاصر و چهره‌های برجسته قضائی ایران است که دوازده سال ریاست دیوان دیوان عالی کشور را به عهده داشته است.

تولد و تحصیلات

پدرش حاج آقا شیخ مهدی که از روحانیان و پیشنمازان سرشناس تهران بود و مادرش در دوران کودکی او درگذشتند و سروری با سرپرستی دایی‌اش بزرگ شد. نخست در حوزه‌های علمیهٔ تهران درس خواند و سپس دوره مدرسهٔ سیاسی را گذراند و به فرانسه رفت. [1] در آنجا علاوه بر تحصیل در دادگاه‌ها نیز کارآموزی کرد.

چهار پسر حاج آقا شیخ مهدی هر کدام نام خانوادگی جداگانه‌ای برگزیدند و سه فرزند او در امور قضائی به بالاترین درجات رسیدند: هدایت‌الله ملک‌آبادی رئیس محکمهٔ شرع در تهران، عبدالحسین علی‌آبادی دادستان کل کشور و محمد سروری رئیس دیوان عالی کشور.

خدمت در عدلیه

سروری پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۰۰ به خدمت عدلیه درآمد و کار خود را به عنوان وکیل عمومی (دادیار) آغاز کرد. در بهمن همان سال، سردار معظم (تیمورتاش) وزیر عدلیه شد و بنای تغییراتی در محاکم گذاشت. سروری از عدلیه بیرون رفت و پس از چند ماه که تیمورتاش برکنار شد بازگشت و تا اواخر سال ۱۳۰۵ که علی‌اکبر داور وزیر عدلیه شد در مشاغل بازپرس و سپس رئیس محکمه فعالیت کرد. [1]

داور تشکیلات محاکم را جهت پایه ریزی نظام دادگستری تازه‌ای به هم ریخت و سروری را مدعی‌العموم (دادستان) تهران و سپس مدعی‌العموم دیوان جزای عمال دولت (دیوان کیفر کارکنان دولت) کرد. ادعانامه (کیفرخواست) علیه عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار را در سال ۱۳۱۱ سروری تنظیم کرد. پس از چندى مستشار و سپس دادستان دیوان عالى تمییز (دیوان عالی کشور) شد. [1]

در ۲۶ شهریور ۱۳۱۲ داور در دولت محمدعلی فروغی وزیر مالیه شد. او سروری را هم با خود به وزارت مالیه برد و دادستان دیوان محاسبات کرد. چندى نیز مدیر مالیاتهاى غیرمستقیم و مدیر كل وزارتى بود و سپس براى مطالعات قضائى به اروپا رفت. پس از بازگشت از اروپا دكتر متین دفترى وزیر دادگستری در ۲۳ بهمن ۱۳۱۷ سروری را به عنوان معاون خود به مجلس شورای ملی معرفی کرد.

در سال ۱۳۱۸ متین دفتری نخست وزیر شد و سروری تا پایان دولت متین دفتری وزارت دادگستری را کفالت (سرپرستی) کرد و با روی کار آمدن دولت منصور، این وزارتخانه را به مجید آهی سپرد که در ۲۳ تیر ۱۳۱۹ به عنوان وزیر معرفی شد. سرورى از آن پس بازرس دولت در بانك ملى شد تا پس از شهریور ۱۳۲۰ که بار دیگر به معاونت وزارت دادگسترى بازگشت.

وزارت

وقتى عبدالحسین هژیر در دولت محمد ساعد وزارت کشاور را عهده‌‏دار شد، سروری را به معاونت برگزید. در شهریور ۱۳۲۳ دولت ساعد استعفا کرد اما ساعد دوباره مأمور تشکیل دولت شد و این بار در پانزدهم شهریور سروری را به عنوان وزیر کشور به مجلس معرفی کرد. در دولت بعدی نیز که سهام‌‏السلطان بیات تشکیل داد، سروری جایگاه خود را حفظ کرد. او در دوران وزارت كشور خود، دست به اقداماتی همچون تبعید چاقوكشان به بندرعباس زد.

در كابینه‏ حكیم‌‏الملك كه در زمستان سال ۱۳۲۶ تشكیل شد، سرورى به وزارت دادگسترى تعیین شد. او تحقیقاتی در مورد امتیازاتی را آغاز کرد که در زمان نخست‌وزیری قوام‌السلطنه برای صدور جو و برنج و واردات چای به چند تن از تجار داده شد. پرونده‌ای علیه قوام تشکیل داد و سرانجام در ۲۲ فروردین ۱۳۲۷ وزارت دادگستری لایحه اعلام جرم علیه قوام را به مجلس داد و او را متهم کرد که میلیون‌ها تومان از این تجار رشوه دریافت کرده است.[2]

سروری پس از سقوط كابینه‏ حكیم‌‏الملك مدتى ریاست هیئت تصفیه‏ كارمندان دولت را برعهده گرفت ولى پس از مدت کوتاهی جای خود را به دكتر محمد سجادى داد. کار این هیئت تقسیم‌بندی کارکنان بلندپایه دولت در سه بند الف و ب و ج بر اساس میزان شایستگی آنها بود.

ریاست دیوان عالی کشور

در سال ۱۳۲۸ که مجلس سنای ایران برای نخستین بار گشایش یافت، سروری به سناتورى تهران انتخاب شد. در سال ۱۳۳۱ كه عبدالعلی لطفی وزیر دادگستری دولت محمد مصدق تشکیلات دیوان عالى كشور را به هم ریخت، در تشكیلات جدید سرورى را به ریاست دیوان و حشمت‌‏الله قضائی را به دادستانى کل کشور منصوب کرد. ولى سال بعد پس از سقوط دولت مصدق، سروری بیكار شد.

در سال ۱۳۳۴ حسین علاء به نخست‏وزیرى رسید و ماده‏ سوم برنامه‏ دولت او اصلاح تشكیلات دادگسترى بود. جمال اخوی وزیر دادگسترى كابینه نخواست یا نتوانست منظور نخست‏‌وزیر را عملى كند لذا جاى خود را به عباسقلی گلشائیان داد. گلشائیان با استفاده از اختیارات قانونى خود، دست به انحلال دیوان عالی كشور زد. میرزا على‌‏آقا هیئت رئیس دیوان عالى كشور و محمدعلى ممتاز رئیس كل دادگاه‏هاى تهران و عده‌‏اى از قضات این عمل را خلاف قانون تلقى کردند و از خدمت در دادگسترى خودداری ورزیدند. [3] گلشائیان در تشكیلات جدید دیوان عالی كشور، محمد سرورى را دعوت به خدمت و مجددا به ریاست دیوان عالى كشور منصوب کرد. سروری یازده سال بر دیوان ریاست کرد تا اینکه در سال ۱۳۴۶ بازنشسته شد.

دیگر مشاغل

سروری در کنار مشاغل دیگر خود، از سال ۱۳۱۷ عضو شوراى عالى بانك ملى بود و چندین دوره ریاست این شورا را به عهده گرفت. مدتی نیز مشاور حقوقی بانک ملی بود. ریاست شوراى عالى بانك كشاورزى و ریاست شوراى عالى شركت سهامى بیمه ایران نیز از دیگر مشاغل اوست. سروری پس از بازنشستگی هیچ گونه سمت دولتی‌ دیگری نپذیرفت. گفته می‌شود سه بار در سال‌های ۱۳۲۷، ۱۳۴۱ و ۱۳۵۷ به او پیشنهاد نخست‌وزیری شد اما نپذیرفت.

فعالیت‌های خیریه

سروری در پایه‌گذاری و ادارهٔ بیمارستان مسلولین (ابوحسین)[پانویس 1] کوشش کرد. تالاری در این بیمارستان به نام تالار سروری نام‌گذاری شده‌است.

درگذشت

محمد سروری پس از انقلاب چند سالی را در تهران زیست تا اینکه برای درمان‌ به آمریکا رفت و همان جا در سال ۱۳۶۹ درگذشت.

منابع

عاقلی، باقر (۱۳۸۰). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران - جلد دوم. تهران: نگاه. صص. ۷۹۹ - ۸۰۱.
«مذاکرات جلسه ۵۶ دوره پانزدهم مجلس شورای ملی ۲۲ فروردین ۱۳۲۷».
مجله عماد، شماره ششم، سال سوم

این بیمارستان سپس‌تر در بیمارستان بوعلی ادغام شد.

خلاصه نامه کارکنان بیمارستان سابق ابوحسین به مجلس سنا درخصوص استخدام خود از سال ۱۳۳۲ در آن بیمارستان و عدم احتساب سابقه کار آنان پس از ادغام بیمارستان ابوحسین در بیمارستان بوعلی

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[:0-1] عاقلی، باقر (۱۳۸۰). شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران - جلد دوم. تهران: نگاه. صص. ۷۹۹ - ۸۰۱.

[2] «مذاکرات جلسه ۵۶ دوره پانزدهم مجلس شورای ملی ۲۲ فروردین ۱۳۲۷».

[ToolAutoGenRef2-3] مجله عماد، شماره ششم، سال سوم

[4] این بیمارستان سپس‌تر در بیمارستان بوعلی ادغام شد.

رئیسان دیوان عالی کشور ایران^*
پادشاهی مشروطه	سید نصرالله اخوی (موقت) (۱۲۸۹) • میرزا محمد حائری مازندرانی (۱۲۸۹–؟۱۲۸۹) • احمد بَدِر (؟۱۲۸۹–۱۲۹۰) • محمدعلی فروغی (۱۲۹۱–۱۲۹۳) • ؟ (۱۲۹۳–۱۲۹۴) • محمدعلی فروغی (۱۲۹۴–۱۲۹۷) • علی نوری حکمی (۱۲۹۷–؟۱۲۹۷) • سید نصرالله اخوی (؟۱۲۹۷–؟۱۲۹۹) • محمدعلی فروغی (؟–؟) • سید نصرالله اخوی (؟–۱۳۰۵) • مهدی‌قلی هدایت (۱۳۰۶) • رضاقلی هدایت (کفیل) (۱۳۰۶–۱۳۱۵) • سید نصرالله اخوی (۱۳۱۵–۱۳۲۵) • سید محمدشفیع جهانشاهی (۱۳۲۵–۱۳۳۱) • محمد سروری (۱۳۳۱–۱۳۳۲) • سید محمدشفیع جهانشاهی (۱۳۳۲) • علی هیئت (۱۳۳۲–۱۳۳۵) • محمد سروری (۱۳۳۵–۱۳۴۶) • سید عمادالدین میرمطهری (۱۳۴۶–۱۳۵۳) • ناصر یگانه (۱۳۵۳–۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	سید مهدی سجادیان (۱۳۵۸) • سید محمد بهشتی (۱۳۵۸–۱۳۶۰) • سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (۱۳۶۰–۱۳۶۸) • مرتضی مقتدایی (۱۳۶۸–۱۳۷۳) • محمد محمدی گیلانی (۱۳۷۳–۱۳۸۳) • حسین مفید (۱۳۸۳–۱۳۸۸) • احمد محسنی گرکانی (۱۳۸۸–۱۳۹۳) • حسین کریمی (۱۳۹۳–۱۳۹۸) • سید احمد مرتضوی مقدم (۱۳۹۸ تا کنون)
^* تا ۱۳۶۸، «رئیس دیوان عالی کشور» رئیس قوهٔ قضائیهٔ ایران بوده است.

وزیران کشور ایران
قاجار پیش از مشروطه (داخله)	صادق امین‌الدوله (۱۲۷۵ ه‍.ق) ؟فرخ امین‌الدوله (۱۲۷۵–؟ ه‍.ق) محمدحسین دبیرالملک فراهانی (۱۲۹۰ ه‍.ق) یوسف آشتیانی (۱۲۹۰–۱۳۰۳ ه‍.ق) عباس قوام‌الدوله (رجب ۱۳۰۳–۱۳۰۴ ه‍.ق) علی‌اصغر امین‌السلطان (؟–؟) علی‌قلی مخبرالدوله (۱۳۱۴ ه‍.ق) تقی مجدالملک (۱۳۱۵–؟ ه‍.ق) اسماعیل امین‌الملک (۱۳۱۶ ه‍.ق) نصرالله دبیرالملک (۱۳۱۷–۱۳۱۹ ه‍.ق) عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (؟–؟) احمد مشیرالسلطنه (۱۳۲۳–۱۳۲۴ ه‍.ق) تقی مجدالملک (۱۳۲۴ ه‍.ق)
قاجار پس از مشروطه (داخله)	تقی مجدالملک (۱۲۸۵) سلطان‌علی وزیر افخم (۱۲۸۵–۱۲۸۶) علی‌اصغر اتابک (۱۲۸۶) احمد مشیرالسلطنه (۱۲۸۶) غلامرضا آصف‌الدوله (۱۲۸۶) حسین‌قلی نظام‌السلطنه (۱۲۸۶–۱۲۸۷) احمد مشیرالسلطنه (۱۲۸۷–۱۲۸۸) عبدالحسین میرزا فرمانفرما (۱۲۸۸) علی‌قلی سردار اسعد (۱۲۸۸–؟) محمدولی سپهدار اعظم (۱۲۸۹) عبدالحسین میرزا فرمانفرما (۱۲۸۹) عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (۱۲۸۹) صادق مستشارالدوله (۱۲۸۹–۱۲۹۰) حسن وثوق‌الدوله (۱۲۹۰) احمد قوام‌السلطنه (۱۲۹۰) نجف‌قلی صمصام‌السلطنه (۱۲۹۰–۱۲۹۱) عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (۱۲۹۱–۱۲۹۳) حسن محتشم‌السلطنه (۱۲۹۳) صادق مستشارالدوله (۱۲۹۳–۱۲۹۴) عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (۱۲۹۴) حسن مستوفی‌الممالک (۱۲۹۴) عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (۱۲۹۴) محمدولی سپهسالار اعظم (۱۲۹۴–۱۲۹۵) فتح‌الله سردار منصور (۱۲۹۵–۱۲۹۶) صادق مستشارالدوله (۱۲۹۶) عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (۱۲۹۶) ؟احمد قوام‌السلطنه (۱۲۹۶) حسن مستوفی‌الممالک (۱۲۹۶–؟) مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (؟–۱۲۹۷) نجف‌قلی صمصام‌السلطنه (۱۲۹۷) حسن وثوق‌الدوله (۱۲۹۷–۱۲۹۹) ابوالفتح میرزا حشمت‌الدوله (۱۲۹۹) فتح‌الله سپهدار اعظم (۱۲۹۹) حسین دادگر (کفیل) (۱۲۹۹–۱۳۰۰) احمد قوام (۱۳۰۰) حسن پیرنیا (۱۳۰۰–۱۳۰۱) علی منصور (کفیل) (۱۳۰۱) حسن مستوفی (۱۳۰۱–؟) حسین سمیعی (؟–۱۳۰۲) احمد پیرنیا (کفیل) (۱۳۰۲) حسن پیرنیا (۱۳۰۲) قاسم صوراسرافیل (۱۳۰۲–۱۳۰۳) محمود انصاری (۱۳۰۳) علی منصور (کفیل) (۱۳۰۳–۱۳۰۴) احمد قوام (۱۳۰۴)
پهلوی (داخله تا آبان ۱۳۱۸)	حسین دادگر (۱۳۰۴–۱۳۰۵) حسن مستوفی (۱۳۰۵) محمود علامیر (۱۳۰۵) مهدی فاطمی (۱۳۰۵–۱۳۰۶) حسین سمیعی (۱۳۰۶–؟) علی منصور (؟–؟) علی‌اصغر زرین‌کفش (کفیل) (؟–۱۳۱۲) محمود جم (۱۳۱۲–۱۳۱۶) ابوالقاسم فروهر (کفیل) (۱۳۱۶) ابوالقاسم فروهر (۱۳۱۶–؟) احمد فریدونی (کفیل) (؟–؟) ابوالقاسم فروهر (؟–؟) علی‌اصغر حکمت (؟–۱۳۱۸) سعید سمیعی (کفیل) (۱۳۱۸–۱۳۱۹) علی‌اصغر حکمت (۱۳۱۹) علی سهیلی (۱۳۱۹–۱۳۲۰) جواد عامری (۱۳۲۰) امان‌الله جهانبانی (۱۳۲۰) احمد امیراحمدی (۱۳۲۰) علی سهیلی (۱۳۲۰–۱۳۲۱) مهدی فرخ (۱۳۲۱) باقر کاظمی (۱۳۲۱) جواد عامری (۱۳۲۱) فرج‌الله بهرامی (۱۳۲۱) علی سهیلی (۱۳۲۲) محمد تدین (۱۳۲۲) عبدالحسین هژیر (۱۳۲۲–۱۳۲۳) محمد سروری (۱۳۲۳–۱۳۲۴) ابراهیم حکیمی (۱۳۲۴) محسن صدر (۱۳۲۴) خلیل فهیمی (۱۳۲۴) اللهیار صالح (۱۳۲۴) احمد قوام (۱۳۲۴–۱۳۲۵) احمد فریدونی (کفیل) (۱۳۲۵–۱۳۲۶) فرج‌الله آق‌اولی (۱۳۲۶) احمد قوام (۱۳۲۶) فرج‌الله آق‌اولی (۱۳۲۶) احمد امیراحمدی (۱۳۲۶–۱۳۲۷) خلیل فهیمی (۱۳۲۷) عبدالحسین هژیر (۱۳۲۷) محمد ساعد (کفیل) (۱۳۲۷) منوچهر اقبال (کفیل) (۱۳۲۷) منوچهر اقبال (۱۳۲۷–۱۳۲۸) اسدالله علم (۱۳۲۸) ابراهیم زند (۱۳۲۸–۱۳۲۹) امان‌الله اردلان (۱۳۲۹) حاج‌علی رزم‌آرا (کفیل) (۱۳۲۹) امان‌الله اردلان (۱۳۲۹) فضل‌الله زاهدی (۱۳۳۰) شمس‌الدین امیرعلائی (۱۳۳۰) محمدابراهیم امیرتیمور کلالی (۱۳۳۰) اللهیار صالح (۱۳۳۰) مصطفی‌قلی رام (۱۳۳۰–۱۳۳۱) جمال امامی (۱۳۳۱) غلامحسین صدیقی (۱۳۳۱–۱۳۳۲) ؟فضل‌الله زاهدی (کفیل) (۱۳۳۲–۱۳۳۴) اسدالله علم (۱۳۳۴–۱۳۳۵) فتح‌الله جلالی (۱۳۳۶–۱۳۳۷) نادر باتمانقلیچ (۱۳۳۷–۱۳۳۸) رحمت اتابکی (۱۳۳۸–۱۳۳۹) مهدی‌قلی علوی مقدم (۱۳۳۹) صادق امیرعزیزی (۱۳۳۹–۱۳۴۱) سید مهدی پیراسته (۱۳۴۱–۱۳۴۲) جواد صدر (۱۳۴۲–۱۳۴۵) عبدالرضا انصاری (۱۳۴۵–۱۳۴۷) عطاءالله خسروانی (۱۳۴۷–۱۳۴۸) حسن زاهدی (۱۳۴۸–۱۳۵۰) محمد سام (۱۳۵۰–۱۳۵۳) جمشید آموزگار (۱۳۵۳–۱۳۵۵) امیرعباس هویدا (سرپرست) (۱۳۵۵) امیرقاسم معینی (۱۳۵۵–۱۳۵۶) اسدالله نصر اصفهانی (۱۳۵۶–۱۳۵۷) عباس قره‌باغی (۱۳۵۷) شاپور بختیار (۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	احمد صدر حاج‌سیدجوادی (۱۳۵۷–۱۳۵۸) هاشم صباغیان (۱۳۵۸) اکبر هاشمی رفسنجانی (کفیل) (۱۳۵۸) محمدرضا مهدوی کنی (۱۳۵۸–۱۳۶۰) سید کمال‌الدین نیک‌روش (۱۳۶۰) علی‌اکبر ناطق نوری (۱۳۶۰–۱۳۶۴) سید علی‌اکبر محتشمی‌پور (۱۳۶۴–۱۳۶۸) عبدالله نوری (۱۳۶۸–۱۳۷۲) علی‌محمد بشارتی جهرمی (۱۳۷۲–۱۳۷۶) عبدالله نوری (۱۳۷۶–۱۳۷۷) مصطفی تاج‌زاده (کفیل) (۱۳۷۷) عبدالواحد موسوی لاری (۱۳۷۷–۱۳۸۴) مصطفی پورمحمدی (۱۳۸۴–۱۳۸۷) سید مهدی هاشمی (کفیل) (۱۳۸۷) علی کردان (۱۳۸۷) کامران دانشجو (کفیل) (۱۳۸۷) صادق محصولی (۱۳۸۷–۱۳۸۸) مصطفی محمدنجار (۱۳۸۸–۱۳۹۲) عبدالرضا رحمانی فضلی (۱۳۹۲–اکنون)
رده:وزیران کشور ایران

وزیران دادگستری ایران
پادشاهی	عباسقلی معتمدالدوله جوانشیر (–) • محمدابراهیم معتمدالدوله جوانشیر (–) • علی اعتمادالسلطنه (–) • مصطفی بهاءالملک افشار (–) • محمدقلی آصف‌الدوله (–) • غلامحسین خان سپهدار (–) • حسین مشیرالدوله (–) • محمدناصر ظهیرالدوله قاجار (–) • پاشاخان امین‌الملک (–) • محمدقلی آصف‌الدوله (–) • امام‌قلی میرزا عمادالدوله (–) • کاظم نظام‌الملک نوری (۱۲۹۱–) • علیرضا عضدالملک (–) • کاظم نظام‌الملک نوری (۱۲۹۳–) • علی‌قلی میرزا اعتضادالسلطنه (–) • علیرضا عضدالملک (–) • بهرام میرزا معزالدوله (–) • عبدالصمد میرزا عزالدوله (–) • یحیی مشیرالدوله (–) • عبدالصمد میرزا عزالدوله (–) • علیرضا عضدالملک (–) • یحیی مشیرالدوله (–) • نظام‌الدین مهندس‌الممالک غفاری (–) • محسن مشیرالدوله (–) • عباس میرزا ملک‌آرا (–) • اسدالله ناظم‌الدوله (–) • روح‌الله میرزا نصرت‌السلطنه (–) • غلامحسین غفاری (–) • عبدالوهاب نظام‌الملک (–)
پادشاهی مشروطه	احمد مشیرالسلطنه (–) • عبدالحسین میرزا فرمانفرما (–) • محمود علاءالملک (–) • حسن مشیرالدوله (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • رضا مؤیدالسلطنه (–) • حسن مشیرالدوله (–) • عبدالوهاب نظام‌الملک (–) • حسن مشیرالدوله (–) • عبدالحسین میرزا فرمانفرما • (-) حسن وثوق‌الدوله (–) • حسن مشیرالدوله (–) • محمدحسین دبیرالملک شیرازی (–) • حسن محتشم‌السلطنه (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسن مشیرالدوله (–) • احمد قوام‌السلطنه (–) • حسن مشیرالدوله (–) • حسن محتشم‌السلطنه (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • رضا ارفع‌الدوله (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • محمدعلی ذکاءالملک (–) • فتح‌الله سردار منصور (–) • محمدعلی علاءالسلطنه (–) • محمود علاءالملک (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • مهدی‌قلی مخبرالسلطنه (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • اسماعیل ممتازالدوله (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسنعلی نصرالملک (–) • محمد مصدق‌السلطنه (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (کفیل) (–) • سلیمان میکده (–) • عباس میرزا سالار لشکر (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (کفیل) (–) • اسدالله مشارالسلطنه (–) • ابراهیم عمیدالسلطنه (–) • عبدالحسین سردار معظم خراسانی (تیمورتاش) (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • اسدالله مشارالسلطنه (–) • مرتضی ممتازالملک (–) • ابراهیم حکیم‌الملک (–) • ابوالحسن معاضدالسلطنه (–) • حسین ادیب‌السلطنه (–) • فیروز نصرت‌الدوله (–) • مهدی عمادالسلطنه (مشیر فاطمی) (–) • مصطفی منصورالسلطنه (عدل) (–) • حسن وثوق‌الدوله (–) • علی‌اکبر داور () • محسن صدر (–) • احمد متین‌دفتری (–) • محمد سروری (–) (سرپرست) • مجید آهی (۱۳۱۹–۱۳۲۰) • عباسقلی گلشائیان (۱۳۲۰–۱۳۲۰) • مجید آهی (۱۳۲۰–۱۳۲۱) • علیرضا قره‌گوزلو (–) • جواد عامری (–) • علی‌اصغر حکمت (–) • محسن صدر (–) • اسدالله ممقانی (۱۳۲۳–۱۳۲۳) • الله‌یار صالح (۱۳۲۳–۱۳۲۳) • مصطفی عدل (۱۳۲۳–۱۳۲۴) • الله‌یار صالح (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • حسنعلی کمال هدایت (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • امان‌الله اردلان (۱۳۲۴–۱۳۲۴) • انوشیروان سپهبدی (۱۳۲۴–) • الله‌یار صالح (۱۳۲۷–۱۳۲۸) • علی‌اکبر موسوی‌زاده (۱۳۲۱–۱۳۲۱) • مصطفی عدل (–) • رضا تجدد (–) • محمد سروری (۱۳۲۶–۱۳۲۷) • محمدعلی نظام مافی (–) • عباسقلی گلشائیان (–) • محسن صدر (–) • محمد سجادی (–) • علی هیئت (–) • محمدعلی بوذری (–) • شمس‌الدین امیرعلائی (–) • علی هیئت (–) • شمس‌الدین امیرعلائی (–) • رضا تجدد (–) • عبدالعلی لطفی (۱۳۳۱–۱۳۳۲) • سید جمال‌الدین اخوی (۱۳۳۲–۱۳۳۳) • فخرالدین شادمان (–) • سید جمال‌الدین اخوی (۱۳۳۳–۱۳۳۴) • حسین علاء (–) • علی امینی (–) • عباسقلی گلشائیان (–) • محمد مجلسی (سرپرست) (–) • سید محمدعلی هدایتی (–) • محمدعلی ممتاز (–) • نورالدین الموتی (–) • غلامحسین خوشبین (–) • محمد باهری (–) • باقر عاملی (–) • جواد صدر (–) • منوچهر پرتو (–) • صادق احمدی (۱۳۵۰–۱۳۵۵) • غلامرضا کیانپور (۱۳۵۵–۱۳۵۷) • محمد باهری (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • حسین نجفی (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • یحیی صادق وزیری (۱۳۵۷–۱۳۵۷) • شمس‌الدین عالمی (سرپرست) (۱۳۵۷–۱۳۵۷)
جمهوری اسلامی	اسدالله مبشری (۱۳۵۷–۱۳۵۸) • احمد صدر حاج‌سیدجوادی (۱۳۵۸) • ابراهیم احدی (۱۳۵۹) • سید محمد اصغری (۱۳۶۰–۱۳۶۳) • حسن حبیبی (۱۳۶۳–۱۳۶۸) • اسماعیل شوشتری (۱۳۶۸–۱۳۸۴) • جمال کریمی‌راد (۱۳۸۴–۱۳۸۵) • غلامحسین الهام (۱۳۸۵–۱۳۸۸) • مرتضی بختیاری (۱۳۸۸–۱۳۹۲) • مصطفی پورمحمدی (۱۳۹۲–۱۳۹۶) • سید علیرضا آوایی (۱۳۹۶ تا کنون)