دولت سوم جمهوری اسلامی ایران
بعد از ترور محمدعلی رجایی رئیسجمهور و محمدجواد باهنر نخستوزیر در انفجار ۸ شهریور ۱۳۶۰، با برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، سید علی خامنهای رئیسجمهور شد و در ابتدا علیاکبر ولایتی را به عنوان نخستوزیر به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد، اما مجلس به ولایتی رای اعتماد نداد و خامنهای علیرغم اختلافاتی که در داخل حزب جمهوری اسلامی با میرحسین موسوی داشت، او را به عنوان نخستوزیر به مجلس معرفی کرد. موسوی از آن زمان تا سال ۱۳۶۸ و بعد از درگذشت سید روحالله خمینی، برای ۸ سال، نخستوزیر ایران بود.
دولت اول موسوی | |
---|---|
هیئت دولتِ سوم | |
نخستوزیر ایران | |
تاریخ تشکیل | ۷ آبان ۱۳۶۰ |
تاریخ انحلال | ۲۱ مهر ۱۳۶۴ |
کسان و سازمانها | |
رییس دولت | میرحسین موسوی |
پیشینهٔ رییس دولت | وزیر امور خارجه (۱۳۶۰) |
رییس کشور | سید روحالله خمینی |
شمار وزیران | وزیران: ۱۸ (آغاز) - ۲۳ (پایان) وزیران مشاور: ۳ (آغاز) - ۰ (پایان) |
وزیران کناررفته (درگذشت/استعفا/برکناری) | ۱۳ وزیر + ۲ وزیر مشاور |
شمار همهٔ وزیران | ۳۶ وزیر + ۵ وزیر مشاور |
پیشینه | |
انتخابات(ها) | انتخابات مجلس ۱۳۵۹–۱۳۵۸ انتخابات مجلس ۱۳۶۳ |
انتخابات خروجی | انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۶۴ |
دوره(های) مجلس | مجلس اول مجلس دوم |
پیشنهاد و تایید | رأی اعتماد به کابینه موسوی |
پیشین | دولت موقت (مهدوی کنی) |
پسین | دولت چهارم (موسوی) |
از آنجا که تقریباً تمام دوران نخستوزیری میرحسین موسوی همزمان با جنگ ایران و عراق بود، عموم از او با عنوان «نخستوزیر جنگ» یاد میشود. سیاستهای انقباضی دولت او در آن دوران، که به عقیده خیلیها ناگزیر بود، و به ویژه توزیع کالاهای اساسی با کوپن از جمله ویژگیهایی است که دولت موسوی را با آنها میشناسند.
اختلاف میان موسوی، که به جناح چپ جمهوری اسلامی تعلق داشت، با خامنهای، که به جناح راست جمهوری اسلامی متعلق بود، در طول دوران هشت ساله همکاری این دو ادامه داشت؛ اختلافی که حتی یک بار در شهریور ۱۳۶۷ و کمی بعد از پایان جنگ ایران و عراق، به استعفای موسوی از نخستوزیری انجامید؛ استعفایی که با مخالفت شدید خمینی روبرو و منتفی شد. با همهپرسی بازنگری قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ مقام نخستوزیری از ساختار سیاسی ایران حذف شد؛ بنابراین میرحسین موسوی آخرین نخستوزیر ایران بود.
هیئت دولت
جستارهای وابسته
منابع
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۲۳۰» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۷ آبان ۱۳۶۰. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۱۷۹» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۱ مهر ۱۳۶۴. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «احمد توکلی سخنگوی دولت شد». روزنامه کیهان. تهران: مؤسسه کیهان: ص ۲. ۲۵ آذر ۱۳۶۰. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «پذیرش استعفای عسگر اولادی و توکلی». روزنامه جمهوری اسلامی. تهران: مؤسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی: ص ۲. ۱۱ مرداد ۱۳۶۲. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۲۳۳» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۱ آبان ۱۳۶۰. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۵ مارس ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۳ جلسه ۲۸» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۳ مرداد ۱۳۶۳. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «همه وزیران این ۳۰ سال». خبر آنلاین. ۲۴ مرداد ۱۳۸۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
پیوند بایگانی شده از جدول
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۳۲» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۹ مرداد ۱۳۶۳. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱۷ مارس ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «رأی اعتماد مجلس به وزیر آموزش و پرورش». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه کیهان: ص ۷. ۲۸ مهر ۱۳۶۳. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۱۸۶» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۶ آبان ۱۳۶۴. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱۷ مارس ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «وزیر ارشاد استعفای خود را تقدیم نخستوزیر کرد». روزنامه کیهان. تهران: مؤسسه کیهان: ص ۲. ۴ مرداد ۱۳۶۱. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مسئولیت وزارت ارشاد درحال حاضر با نخستوزیر است». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه اطلاعات: ص ۱ و ۴. ۲۱ مرداد ۱۳۶۱. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۳۷۲» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۸ آبان ۱۳۶۱. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۶ مارس ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۲۹» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۴ مرداد ۱۳۶۳. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱۷ مارس ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۲۵۰» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۲۴ آذر ۱۳۶۰. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «رأی اعتماد مجلس به دو وزیر پیشنهادی نخستوزیر». روزنامه جمهوری اسلامی. تهران: مؤسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی: ص ۱۱. ۷ شهریور ۱۳۶۲. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- Directory of Iranian Officials: A Reference Aid (PDF), Central Intelligence Agency, April 1985, p. 13, retrieved 3 July 2018
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۵۸۱» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱ اسفند ۱۳۶۲. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «وزیر راه استعفا کرد». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه اطلاعات: ص ۱. ۲۱ اسفند ۱۳۶۳. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «انتصاب سرپرستان وزارتخانهها». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه اطلاعات: ص ۲. ۲۵ مرداد ۱۳۶۳. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۳۱۷» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۰ خرداد ۱۳۶۱. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۵۳۹» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۶ آذر ۱۳۶۲. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۱ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۷۳» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۳ دی ۱۳۶۳. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی دوره ۲ جلسه ۷۴» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۶ دی ۱۳۶۳. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «تغییر عبارت "وزیر مشاور در امور اجرایی" به عبارت "معاون اجرایی نخست وزیر" در مصوبات هیئت وزیران». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۶ دی ۱۳۶۳. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- Directory of Iranian Officials: A Reference Aid (PDF), Central Intelligence Agency, November 1988, p. 11, retrieved 3 July 2018
- «معاونت نخستوزیر در امور نهادها تعیین شد». روزنامه اطلاعات. تهران: مؤسسه اطلاعات: ص ۱. ۳ آذر ۱۳۶۰. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «شرح حال مسئولان سابق». مرکز آموزش و پژوهشهای بینالمللی وزارت امور خارجه. بایگانیشده از اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «ریاست مرکز». مرکز خدمات حقوقی بینالمللی. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «سرپرست بنیاد مستضعفان در مقام خود ابقا شد». روزنامه کیهان. تهران: مؤسسه کیهان: ص ۱۴. ۳ بهمن ۱۳۶۰. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «سرپرست جدید بنیاد مستضعفان مشخص شد». روزنامه کیهان. تهران: مؤسسه کیهان: ص ۲. ۲۸ مهر ۱۳۶۱. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «تعیین سرپرست جدید بنیاد مستضعفان». روزنامه کیهان. تهران: مؤسسه کیهان: ص ۲. ۵ آذر ۱۳۶۳. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- عزیزی، محمود (۲ فروردین ۱۳۹۲). «خاتمی میگفت رهبری را واجبالاطاعه میدانم/ بهزاد نبوی در حادثه ۸ شهریور با منافقین نبود». خبر آنلاین. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- «هفت رئیس بعد از انقلاب در سازمان محیط زیست/ چه کسی در دولت روحانی بر صندلی ریاست مینشیند؟». خبرگزاری تسنیم. ۱۱ مرداد ۱۳۹۲. دریافتشده در ۱۰ تیر ۱۳۹۷.
- "Chronology January 16, 1985–April 15, 1985". Middle East Journal. 39 (3): 379. Summer 1985. JSTOR 4328058.