توطئه قتل مصدق، ۱۳۳۱
در ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دربار با کمک عده‌ای از روحانیون طرفدار شاه، افسران اخراجی و افرادی وابسته به خاندان پهلوی، علیه محمد مصدق توطئه کردند تا او را از بین ببرند.
| دربار | |
| نخست‌وزیران | |
|
احمد قوام | |
| چهره‌های مهم | |
|
محمد مصدق کاترین لمبتون | |
| احزاب و گروه‌ها | |
|
سیا | |
| وقایع مهم | |
|
صنعت نفت ایران | |
طرح توطئه
در توطئه ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ محمد مصدق به درخواست شاه برای خداحافظی دربار رفته بود، تظاهراتی از طرف هواداران شاه بر ضد مصدق شکل گرفت که توطئه‌ای هدایت شده توسط شاه برای به قتل رساندن او بود. ماجرا از این قرار بود که شاه به ظاهر به مصدق اطلاع می‌دهد که عازم مسافرت خارج از کشور است و تنها ایشان از این موضوع اطلاع دارند و لازم است که برای خداحافظی نخست‌وزیر و وزراء به حضور شاه آمده تا صحبت نمایند. در هنگام مذاکرات مصدق با شاه سفیر آمریکا هندرسن چندین بار از مصدق (از طریق پیغام تلفنی) می‌خواهد که از کاخ خارج شده و به منزلش برگردد تا با او مذاکراتی را انجام دهد که این امر رخ نمی‌دهد.[1] طرفداران شاه به هدایت آیت‌الله بهبهانی، شعبان جعفری (شعبان بی مخ) و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کرده[2] و پس از اینکه دکتر مصدق به جای در اصلی از در دیگری خارج می‌شود به هدایت حمید رضا پهلوی، برادر محمدرضاشاه، به خانه وی حمله می‌کنند.[3] که مصدق از خانه خود به منزل پسرش دکتر غلامحسین مصدق و از آنجا به ستاد ارتش رفته و اقدام‌های لازم برای مقابله با این شورش را انجام می‌دهد.
این عمل شاه باعث قطع ارتباط مصدق با دربار شد به گونه‌ای که دیگر شاه و مصدق یکدیگر را ندیدند.[4]
عوامل توطئه
عوامل این توطئه عبارت بودند از محمد رضا پهلوی، حمید رضا پهلوی برادر شاه و عده‌ای از افسران بازنشسته (از جمله امیر رحیمی که با جیپ به منزل مصدق حمله کرد)، سید محمد بهبهانی، شعبان جعفری (معروف به "شعبان بی‌مخ") و عوامل سازمان‌های جاسوسی بریتانیا و احتمالاً آمریکا از شرکت کنندگان در آن بودند.
منابع
- مصدق، محمد، خاطرات و تألمات
- سرشار، هما، شعبان جعفری
- رویدادها و داوری - مسعود حجازی
- خاطرات و تالمات دکتر مصدق
- توطئه قتل دکتر مصدق ۹ اسفند ۱۳۳۱ - مسعود حجازی
- گذشته چراغ راه آینده
- تهران مصور ش ۴۹۹–۱۳۳۱/۱۲/۱۵
- بحران دموکراسی در ایران - فخرالدین عظیمی
- خواب آشفته نفت - محمد علی موحد - فصل۱۷
جستارهای وابسته
- کودتای ۲۸ مرداد
- رویداد ۳۰ تیر ۱۳۳۱
- ۹ اسفند
پیوند به بیرون
پانویس
- خواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸
- و خواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸
- کتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات
- دکتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات
