میرزا علی‌اکبر صابر
میرزا علی‌اکبر طاهرزاده صابر (ترکی آذربایجانی: Mirzə Ələkbər Sabir) شاعر اجتماعی آذربایجان بود.
Alakbar Zeynalabdin oglu Tahirzadeh | |
|---|---|
 | |
| زاده | ۳۰ مه ۱۸۶۲ شاماخی، آذربایجان، امپراتوری روسیه |
| درگذشته | ۱۲ ژوئیهٔ ۱۹۱۱ (۴۹ سال) شاماخی، آذربایجان، امپراتوری روسیه |
| نام(های) دیگر | Mirat, Sabir, Hop-Hop, Fasil |
| دوره | ۱۹۰۳ تا ۱۹۱۱ |
| سبک نوشتاری | شعر غنایی، طنز، واقع‌گرایی |
او در ۱۸۶۲ در شهر شاماخی آذربایجان زاده شد. در کودکی به مکتب رفت و پس از دایر شدن مدارس جدید در شاماخی به مدرسه رفت. در ۱۸۸۴ برای زیارت سفری به مشهد و سمرقند و بخارا کرد و مدتی هم به کربلا رفت. مدت‌ها به فارسی و ترکی آذربایجانی غزل و قصیده می‌سرود.
صابر نخستین اشعار خود را به صورت نوحه و مرثیه سرود و پس از آن سروده‌هایی فرهنگی به نظم درآورد و سرانجام در سال ۱۲۸۴/۱۹۰۵ به بعد به جستارهای سیاسی پرداخت. انقلاب ۱۹۰۵ روسیه و تأثیر آن در قفقاز باعث این دگرگونی شد و صابر با آغاز به کار نشریه ملانصرالدین به جمع نویسندگان آن پیوست. در سال‌های ۱۹۱۱–۱۹۰۶ صابر یکی از کوشاترین همگاران مجله طنز ملانصرالدین بود. سروده‌های طنز صابر با نام‌های مستعاری چون «هوپ‌هوپ»، «آغلار گوله‌ین» (متبسم گریان) و «ابونصر شیبانی» چاپ می‌شد. در جریان جنبش مشروطه در ایران آثار و اشعار او در ایران خوانده می‌شد و بر نویسندگان و روشنفکران ایران اثر زیادی داشت.
بیشتر زندگی او در فقر گذشت. در ۱۹۱۰ در باکو در مدارس نفتی درس می‌داد و در ۱۲۹۰/۱۹۱۱ از بیماری سل در باکو درگذشت.
سبک صابر سبک واقع‌گرا و تحول‌خواه است. اشعار وی در دیوان هوپ‌هوپ‌نامه * جمع‌آوری شده‌است. بخش آذربایجانی هوپ‌هوپ‌نامه توسط احمد شفائی به فارسی ترجمه شده‌است. شعر معروف او که دربارهٔ شهر وزادگاه اوست
آثار
علاوه بر هوپ هوپ نامه، آثار صابر بدین گونه فصل‌بندی شده‌است:
- ساتیریک شعرلر (اشعار طنز) ۱۹۱۱ – ۱۹۰۶
- تازیانه لر (جوابیه‌ها) ۱۹۱۱ – ۱۹۱۰
- بحر طویل لر (بحر طویل‌ها) ۱۹۰۷–۱۹۰۶
- مختلف شعرلر (اشعار گوناگون) ۱۹۱۱–۱۹۰۲
- نشر ایللری بللی اولمایان شعرلر (اشعاری که سال انتشارآنها نا معلوم است)
- اوشاقلار اوچون شعرلر (اشعار کودکان) ۱۹۱۱ – ۱۹۰۲
- نشر ایللری بللی اولمایان اوشاق شعرلری (اشعار کودکانی که سال چاپ آن‌ها مشخص نیست)
- ترجمه لر (برگردانها) ۱۹۱۰ – ۱۹۰۶
- فارسجا شعرلر (اشعار فارسی)
- مکتوبلار (نامه‌ها)
یادداشت
- ^ «هوپ یا هوپ توتماق» در زبان ترکی به معنی خفه شدن یا اصطلاحاً خفه خون گرفتن می‌باشد.
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به میرزا علی‌اکبر صابر در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- کانال یوتیوب صابر
- طنز دوران مشروطه، ابراهیم نبوی، ۲۰۰۶.
- صابر، میرزا علی‌اکبر، هوپ‌هوپ‌نامه، مترجم (به فارسی) احمد شفائی، رداکتور: حمید محمدزاده، باکو: نشریات دولتی آذربایجان، ۱۹۶۵.
