خورشیدبانو ناتوان
خورشید بانو ناتوان (۶ اوت ۱۸۳۲،شوشی-۲ اکتبر ۱۸۹۷، شوشی) یکی از بهترین غزل‌گویان تاریخ آذربایجان است که بیشتر شعرهایش را به زبان ترکی آذربایجانی و فارسی سروده‌است. او دختر مهدیقلی خان جوانشیر، آخرین حاکم خانات قره‌باغ (۱۷۴۸–۱۸۲۲) بود. خورشید بانو بیشتر بخاطر غزل سراییش مشهور است و او را ادامه دهنده راه فضولی می‌دانند. او در نقاشی نیز متبحر بود و در کنار اشعارش تصاویری را در ارتباط با شعر می‌کشید. الکساندر دوما (پدر) در سفرنامه خود به ملاقات خود با خورشید بانو در باکو اشاره کرده‌است. وی در اشعارش ناتوان تخلص می‌نمود.
Khurshidbanu Natavan | |
|---|---|
 Khurshidbanu Natavan | |
| نام اصلی | Xurşidbanu Utsmiyeva |
| زاده | Xurşidbanu Natəvan ۱۵ اوت ۱۸۳۲ شوشی، Elisabethpol Governorate, Caucasus Viceroyalty, امپراتوری روسیه |
| درگذشته | September–October 1897 (age of 65) شوشی، Elisabethpol Governorate, Caucasus Viceroyalty, امپراتوری روسیه |
| آرامگاه | آغ‌دام، جمهوری آذربایجان |
| زبان(ها) | زبان ترکی آذربایجانی Persian |
| سبک نوشتاری | |
| همسر(ها) | Khasay Utsmiev |
| خویشاوندان | مهدیقلی خان جوانشیر |
خورشید بانو تقریباً بیست سال رهبری انجمن ادبی «مجلس انس» را به عهده داشت و اکثر شعرهایش بلافاصله بعد از سروده شدن از طرف ده‌ها شاعر بزرگ و سرشناس در مقیاس بی قیاس مورد استقبال قرارگرفته و انواع و اقسام نظیره‌ها و تضمین‌ها بر شعرهایش سروده می‌شد.
آغابیگم آغا از همسران فتحعلی شاه قاجار، عمه خورشیدبانو ناتوان بود. آغابیگم آغا نیز به فارسی و ترکی شعر می‌سرود.[1]
منابع
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Khurshidbanu Natavan». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۱.