تئاتر فردوسی
تئاتر فردوسی در سال ۱۳۲۵ (۱۹۴۶) توسط عبدالحسین نوشین عمویی، وثیقی بنیانگذاری شد که مقررات اجرای نمایش به سبک اروپایی داشت[1][2]
تئاتر فردوسی در آبان ۱۳۲۶ توسط تاجر معروفی به نام عبدالکریم عمویی (وثیقی) تأسیس شد و گروه تئاتری عبدالحسین نوشین به این تماشاخانه منتقل شد.
گروه نوشین طی تنها ۱۶ ماه از مهرماه ۱۳۲۶ تا نیمه بهمن ۱۳۲۷ چندین نمایش به روی صحنه این تئاتر برد.[3]
تئاتر فردوسی تا ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ که محمدرضاشاه پهلوی در دانشگاه مورد سوءقصد قرار گرفت با استقبال پرشور مردم نمایش نامه‌های: ولپن، مستنطق، مردم، پرندهٔ آبی، سرگذشت، سه دزد و دختر شکلاتی را به اجرا گذاشت.[4]
پس از ۱۵ بهمن حزب توده و سازمان‌های دست چپی منحل شدند و تئاتر فردوسی بسته شد و نوشین هم همراه سایر سران حزب توده زندانی، محاکمه و به سه سال زندان محکوم شدند.[4]
در غیاب نوشین تئاتر سعدی با سرمایهٔ عموئی و کارگردانی حسین خیرخواه و لرتا در سال ۱۳۲۹ افتتاح شد.[5]
ده‌ها هنرمند در تئاتر فردوسی با نوشین همکاری کردند، از جمله: لرتا، حسین خیرخواه، صادق شباویز، صادق بهرامی، جلال ریاحی، مهدی امینی، مهین دیهیم، ایران قادری، توران مهرزاد، محمدعلی جعفری، حسن خاشع، نصرت‌الله محتشم، پرخیده، مهین طاقانی و همسرش مصطفی اسکویی، عطاءالله زاهد، نصرت کریمی، ایرن، اصغر تفکری، محمدتقی کهنمویی و… خود نوشین نیز معمولاً در نمایش‌ها نقشی ایفا می‌کرد.
منابع
- قوکاسیان، زاون (۱۳۸۶). بردی از یادم. پارامتر
|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - «گاه‌شمار تئاتر ایران تا ابتدای دهه پنجاه - انسان شناسی و فرهنگ». دریافت‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۸.
- امینی نجفی، علی (۱۳۹۲). «تئاتر پیشرو ایران زیر پای کودتاگران». بی‌بی‌سی فارسی.
- کریمی، نصرت (تابستان و پاییز و زمستان ۱۳۸۱). «تجربه‌های یک هنرمند: چگونه بهترین چهره پرداز دهه ۱۳۲۰ شدم». تئاتر (۳۱ و ۳۲ و ۳۳): ۴۵. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - کریمی، نصرت (تابستان و پاییز و زمستان ۱۳۸۱). «تجربه‌های یک هنرمند: چگونه بهترین چهره پرداز دهه ۱۳۲۰ شدم». تئاتر (۳۱ و ۳۲ و ۳۳): ۴۵. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)
- پورحسن، نیایش (۱۳۸۶). «مهدی امینی (یادی از بزرگان و پیش کسوتان تئاتر ایران)». نمایش (۱۰۱ و ۱۰۲): ۷۳–۷۵. پارامتر
|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - «تئاتر فردوسی دومین گام تئاتر مدرن ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۸.
نمایش ایرانی | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| آیین/نمایش (آیینهای نمایشی و نمایشهای آیینی) |
|  | ||||
| نمایشهای عامیانه | خاله رورو • بقالبازی • کچلکبازی • تخت حوضی (سیاهبازی) • خیمهشببازی • نقالی ایرانی • کوسهگردی • ورزاجنگ • ورزش زورخانهای • معرکهگیری • پیشپرده (تئاتر) • سایهبازی | |||||
| گروههای نمایش | گروه هنر ملی • گروه نمایش لیسار • گروه تئاتر آناهیتا • جامعه باربد • گروه تئاتر کانون ایران جوان • گروه تئاتر آرمن | |||||
| تماشاخانهها | ||||||
| دیـگر | ||||||
