تور (سامانه موشکی)

تور (به روسی: Тор) -به معنی چنبره- (نام ناتو: سام-۱۵) سامانه موشکی سطح‌به‌هوای ارتفاع متوسط و پائین ساخت شوروی/روسیه است که می‌تواند انواع هدف‌های هوائی از قبیل هواپیما، بالگرد، موشک‌های کروز، موشک‌های بالستیک کوتاه برد و بمب‌های هدایت‌شونده را شناسایی، رهگیری و در نهایت منهدم سازد.[1]

تور (سام-۱۵)

نوع سیستم موشکی سطح‌به‌هوای ارتفاع متوسط شنی‌دار
  خاستگاه اتحاد جماهیر شوروی
تاریخچه خدمت
 خدمت ۱۹۸۶ تاکنون
تاریخ تولید
طراح آلماز-آنتی
قیمت واحد ۲۵ میلیون دلار
خصوصیات
وزن ۳۴ تن
طول ۵٬۸ متر
پوکه وزن ۱۷ کیلوگرم
موتور دیزلی ۱۲ سیلندر
۸۳۰ اسب بخار
سرعت ۶۵ کیلومتر بر ساعت

این سامانه در دوران شوروی با کد گراو ۹کا۳۳۱ تولید شده و از سال ۱۹۸۶ وارد ارتش سرخ شد. نام گزارشی ناتو این موشک نیز سا-۱۵ گانتلت (SA-15 Gauntlet) (به معنی دستکش آهنی زره قرون وسطی) است. مدل مخصوص نیروی دریایی این موشک با کد ۳کا۹۵ معرفی شده و نام ناتو آن نیز سا-ان-۹ است. تور نخستین سامانه دفاع هوایی دنیاست که از ابتدا به منظور شلیک به سوی بمب‌های هدایت‌شونده (به‌طور خاص بمب هدایت لیزری ای‌جی‌ام-۸۶ آمریکایی‌ها) طراحی شده‌است. این سیستم کار رهگیری و آتش را در مدت زمان ۵ الی ۸ ثانیه انجام می‌دهد و قادر است در یک زمان ۴۸ هدف هوائی را مورد رهگیری قرار بدهد. هدایت موشک‌های تور ام-۱ از طریق فرمان‌های رادیویی انجام می‌شود. این سامانه به راپیر انگلیسی‌ها و کروتال فرانسوی‌ها شباهتهایی هم دارد. هر سه سامانه متحرک و خودکششی هستند و البته مدل‌های ثابت و کششی آن‌ها نیز ساخته شده‌است. تور ام-۱ یک سامانه خودروپایه است که بر روی یک شاسی شنی‌دار سوار شده و شامل ۴ پرتابگر موشک و به همراه سامانه‌های رهگیر و هدف‌گیری است. وزن هر یک از موشک‌ها ۱۶۷ کیلو است که ۱۵ کیلوی آن مواد منفجره شدیدالانفجار ترکش‌دار است. بیشینه برد عملیاتی این سامانه ۱۲ کیلومتر و کمینه برد آن با توجه به مدل بین ۱۰۰ متر تا ۲ کیلومتر متغیر است. سقف پرواز موشک‌ها ۶ کیلومتر است و حداکثر سرعت آن‌ها به ۲٫۸ ماخ می‌رسد.

حادثه پرواز PS752 هواپیمایی بین‌المللی اوکراین
نوشتار اصلی: پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین

در دی ماه ۱۳۹۸ و پس از ترور شدن قاسم سلیمانی بوسیله دولت ایالات متحده آمریکا، ایران اقدام به تهدید و حمله به پایگاه های آمریکا در شرق عراق نمود و چندین موشک بالستیک به پایگاه‌های آمریکا در عراق شلیک نمود. طبق گفته امیر علی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک سامانه پدافندی از نوع TOR-M1 در نزدیکی فرودگاه امام خمینی تهران مستقر شد که پرواز شماره PS752 هواپیمایی بین‌المللی اوکراین مورد اصابت قرار گرفت و ۱۷۶ نفر سرنشین آن کشته شدند. طبق اعلام سپاه پاسداران، این سامانه ساعت ۱۲ شب در این نقطه مستقر شده بوده ‌است و علی رغم وجود وضعیت جنگی آسمان به روی پرواز های مسافری و تجاری بسته نشد. ابتدا رئیس سازمان هواپیمایی کشوری وهمچنین سفیر ایران در لندن برخورد موشک با این هواپیما را انکار کردند[2]و سرانجام بعد از گذشت سه روز و تشکیل تیم های حقیقت یاب وزارت دفاع بالاخره سردار حاجی زاده در ویدئویی با شرح کامل ماجرا، ''خطای انسانی بودن'' این حادثه را اعلام نمود.[3][4][5]

Operators
Map of 3K95 operators in blue with former operators in red

Current operators

Former operators

منابع
یک سیستم تور در کنار یک سیستم اس-۳۰۰
  1. قدیمی، علی (۲۰۲۰-۰۱-۱۵). «هواپیمای اوکراین؛ ضدهوایی تور چیست و از کجا وارد ایران شد؟». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۶.
  2. «ببینید | واکنش رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به شایعات دربارهٔ برخورد موشک به هواپیمای بویینگ اوکراینی - خبرآنلاین». www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۱.
  3. «کاش می‌مردم و شاهد حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی نبودم/اپراتور، هواپیمای مسافربری را موشک کروز تشخیص داد/ ما یک عمر خودمان را پیش‌مرگ مردم کردیم». مشرق نیوز. ۲۰۲۰-۰۱-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۱.
  4. «پیام تسلیت رهبر انقلاب درپی جان‌باختن جمعی از هم‌میهنان در کرمان و سانحه هوایی تهران - خبرآنلاین». www-khabaronline-ir.cdn.ampproject.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۱-۱۱.
  5. https://www.irna.ir/news/83629483/سردار-حاجی-زاده-نیروهای-مسلح-و-سپاه-نمی-خواستند-این-ماجرا-را
  6. "Алжир как экспортная витрина для российских систем ПВО". dfnc.ru (به روسی). Archived from the original on 2018-11-22. Retrieved 2018-11-21.
  7. "-". Vedomosti.ru. Archived from the original on 18 June 2013. Retrieved 14 November 2014.
  8. "Armenia receives Tor-M2KM SAM systems | Jane's 360". www.janes.com.
  9. "Third battery of Tor-M2 air defense missile system enters in service with the Belarus army". January 4, 2014. Archived from the original on January 10, 2014. Retrieved January 10, 2014.
  10. "Россия поставила Белоруссии четыре Як-130 и дивизион "Тор-М2" – Еженедельник "Военно-промышленный курьер"". Archived from the original on 7 November 2014. Retrieved 14 November 2014.
  11. "Archived copy". Archived from the original on 2015-09-26. Retrieved 2015-08-25.
  12. "Рособоронэкспорт поставит Белоруссии 5 машин из состава ЗРК "Тор-М2К"". ria.ru. 25 August 2015. Archived from the original on 29 November 2018. Retrieved 30 April 2018.
  13. "Archived copy". Archived from the original on 2018-11-29. Retrieved 2018-11-28.
  14. "Belarus and Russia sign contract on battery of Tor-M2 air defense missile systems". tass.com. Archived from the original on 29 November 2018. Retrieved 30 April 2018.
  15. "Archived copy". Archived from the original on 2019-01-03. Retrieved 2019-01-03.
  16. "Almaz/Antei Concern of Air Defence Tor (NATO SA-15 'Gauntlet') low to medium-altitude self-propelled surface-to-air missile system". Jane's Information Group. 2008-05-20. Retrieved 2008-08-10.
  17. The Military Balance 2013. — P. 288.
  18. "Tor-M1". www.deagel.com. Archived from the original on 28 February 2017. Retrieved 30 April 2018.
  19. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۰.
  20. "Минобороны Египта на учениях продемонстрировало ЗРК "Бук-М2", утверждает "Джейнс"". vpk.name. Archived from the original on 27 September 2018. Retrieved 30 April 2018.
  22. "Russia Iran successfully tests Russian TOR-M1 missiles". RIA Novosti. 2007-02-07. Archived from the original on 2009-02-02. Retrieved 2009-01-15.
  23. Bericht auf dtig.org (S. 10) بایگانی‌شده در ۲۰۱۵-۰۹-۲۳ توسط Wayback Machine (PDF; 156 kB)
  24. "Auf der MilitärinfoseiteArmy Recognition unter Vehicles with missiles". Archived from the original on June 15, 2007. Retrieved 2015-04-29. (englisch)
  25. "warfare.be". warfare.be. Retrieved 30 April 2018.
  26. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۲۰.
  27. "ЦАМТО / Новости / Валерий Герасимов: за пятилетний период принято на вооружение более 300 новых образцов ВиВТ". armstrade.org. Archived from the original on 7 November 2017. Retrieved 30 April 2018.
  28. "Russia receives final contracted Tor-M2 air defence system | Jane's 360". www.janes.com.
  29. "Russian MoD speeds up acquisition of Tor SAM systems | Jane's 360". www.janes.com.
  30. "Archived copy". Archived from the original on 2019-05-11. Retrieved 2018-08-25.
  31. "Hugo Chávez agradece a Rusia por suministrar a Venezuela "el armamento más moderno del mundo"" (به اسپانیایی). RIA Novosti. 2011-08-18. Archived from the original on 2011-10-05. Retrieved 2011-08-18.
  32. The Military Balance 2012. — P. 405.
  33. The Military Balance 2012. — P. 406.
  34. es:Tor-M1
  35. Yemeni Air Force
  36. John Pike. "Yemen Air Force". Archived from the original on 12 January 2016. Retrieved 24 January 2015.
  37. widesoft systems. ". :(Les grands bouleversements gopolitiques imposent une nouvelle vision du monde)". Archived from the original on 29 November 2014. Retrieved 14 November 2014.
  38. inserbia.info: Russia fulfilling contracts with Syria for Tor, Buk and Bastion systems بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۲۱ توسط Wayback Machine, accessed October 21, 2016
  39. sputniknews.com: Made in Russia: Syria Continues to Develop Its Air Defense Forces بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۲۲ توسط Wayback Machine, accessed October 21, 2016
  40. "Киев открещивается от поставок Грузии систем С-200 и "Тор"". Известия (به روسی). 2008-08-12. Archived from the original on 2015-07-05. Retrieved 2018-05-20.
  41. "geo-army.ge". www.geo-army.ge. Archived from the original on 24 September 2015. Retrieved 30 April 2018.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تور (سامانه موشکی) موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.