جمع (ریاضی)
جَمع یکی از چهار عمل اصلی در حساب و جبر مقدماتی است، که به فرایند تعیین نتیجهٔ کل حاصل از روی هم گذاشتن دو یا چند عدد اطلاق میشود.
نتایج محاسبات | |
---|---|
جمع (+) | |
جمعوند + جمعوند یا عدد + افزودهشده = |
مجموع |
تفریق (−) | |
کاهشیاب − کاسته = | تفاضل |
ضرب (×) | |
مضروب × مضروب یا مضروب × ضربکننده = |
حاصلضرب |
تقسیم (÷) | |
تقسیمشونده ÷ مقسوم علیه = | خارج قسمت |
پیمانه (باقیمانده) | |
تقسیمشونده باقیمانده مقسوم علیه = | باقیمانده |
توان | |
پایهتوان = | توان |
ریشه nام (√) | |
degree √radicand = | ریشه |
لگاریتم (log) | |
logپایه(متمم لگاریتم) = | لگاریتم |
به هر کدام از اعدادی که عمل جمع بر روی آنها انجام میگیرد، جَمعوَند (در انگلیسی: addend یا summand) گفتهشده و نتیجهٔ نهایی حاصل از انجام عمل جمع را مجموع یا حاصل جمع (Sum) مینامیم.
جمع
+ | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۰ | ۰ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ |
۱ | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
۲ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ |
۳ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ |
۴ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ |
۵ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ |
۶ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ |
۷ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ |
۸ | ۸ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ |
۹ | ۹ | ۱۰ | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ |
جمع کسرها
کسرهای با مخرج مشترک
چنانچه کسرهای مورد نظر دارای مخرجی مشترک باشند، عمل جمع با سادگی و سهولت زیاد انجام میپذیرد. تنها کافی است، که صورتهای کسرها را با یکدیگر جمع کرده و حاصل جمع بهدست آمده را بر روی مخرج مشترک آنها قرار دهیم، تا نتیجهٔ نهایی حاصل گردد.
مثال:
کسرهای با مخرج متفاوت
در صورتی که کسرهای مورد نظر مخرجهای متفاوتی داشته باشند، عمل جمع قدری طولانیتر و مشکلتر از حالت اول انجام میگیرد. برای جمع دو کسر با مخرجهای متفاوت (صورتها میتوانند یکسان یا متفاوت باشند) ، میتوان ک.م.م مخرجها را پیدا کرد و آن را به عنوان مخرج کل کسر قرار داد. حال ک.م.م را بر هر یک از اعداد صورت تقسیم کرده و عدد حاصل را ضریبِ صورتِ آن کسر قرار قرار داده و بر روی مخرج کل می نویسیم ، سپس دو عدد صورت را با یکدیگر جمع می کنیم ؛ مثال :
منابع
خبرنامه شماره ۱۰۹ فرهنگستان زبان فارسی، ص ۱۵.
- Aufmann, R. N. , Barker, V. C. , Lockwood, J. Basic College Mathematics: An Applied Approach, Houghton Mifflin Company, 2006. ISBN 0-618-50305-6
عملیات دوتایی | ||||
---|---|---|---|---|
عددی | تابعی | مجموعهای | ساختاری | |
مقدماتی
+ جمع حسابی
div خارج قسمت اقلیدسی ترکیباتی
() ضریب دوجملهای |
∘ ترکیب ∗ کانولوشن |
جبر مجموعهها
∪ اجتماع ترتیب کلی
min کمینه توریها
|
مجموعهها
× ضرب دکارتی گروهها
⊕ حاصلجمع مستقیم مدولها
⊗ ضرب تانسوری |
درختها
∨ enracinement واریتههای متصل
# جمع متصل فضاهای نقطهدار
∨ bouquet |
بُرداری | ||||
(.) ضرب اسکالر ∧ ضرب برداری | ||||
جبری | ||||
[,] کروشه لی {,} کروشه پواسون ∧ ضرب خارجی | ||||
هومولوژی | ||||
∪ cup-produit • حاصلضرب اشتراک |
ترتیبی | |||
+ الحاق | ||||
منطق بولی | ||||
∧ عطف منطقی | ∨ فصل منطقی | ⊕ یای انحصاری | ⇒ استلزام منطقی | ⇔ اگر و فقط اگر |