جنبش زنان ترکیه

جنبش حقوق زنان در ترکیه ریشه در زمان امپراتوری عثمانی دارد و تا امروز به فعالیت خود ادامه داده‌است. مهم‌ترین دستاوردهای این جنبش در دوره عثمانی و جنگ جهانی اول عبارت بودند راهیابی زنان به دانشگاه‌ها در سال ۱۹۱۴، حق کار در کارخانه‌ها و استخدام عمومی در سال ۱۹۱۵، محدودیت چندزنی در قانون خانواده سال ۱۹۱۷ (که گام نخست در جهان اسلام بود) و تشکیل کمپین برای همراهی با جنبش‌های جهانی حق رای زنان.[1] با تشکیل جمهوری ترکیه اصلاحات قانونی در حقوق مدنی سال ۱۹۲۶، و حق رای زنان و شایستگی انتخاب شدن برای زنان در سال ۱۹۳۴ به دست آمد. پس از آن تشکیلات زنان همچون دیگر حزب‌ها و تشکیلات ترکیه به دستور حاکمیت بسته شدند تا زمانی که موج جدید جنبش زنان ترکیه که با نام «جنبش نوین زنان» شناخته می‌شود شکل گرفت. فعالان این جنبش بر روی مسایلی مانند قانون‌های مربوط به زنان، خشونت خانگی، فقر، آموزش، کنترل جمعیت، اشتغال زنان و نمایندگی سیاسی زنان کار می‌کنند.[1]

از مجموعه مقاله‌های
فمینیسم
گرایش‌های فمینیسم
فهرست • آمازون • آنارشیست • بی‌خدا • سیاه‌پوست • چیکانا • مسیحی • کنون‌خواه • فرهنگی • مجازی • تفاوت‌های فردی • اکو • جنسیت و برابری • برابری طلب • چاق • ساخت گرای فرانسوی • جنسیت • جهانی • فردگرا • اسلامی • یهودی • همجنس‌گرا • لیبرال • ماتیکی • مارکسیست • مادی • نو • پسااستعماری • پست‌مدرن • ضد سقط جنین • پروتوفمینیست • رادیکال • جدایی‌طلب • جنس-مثبت • سوسیالیست • نقطه‌نظر • الهیات • جهان‌سوم • ترنس‌فمینیسم • زن‌گرایی
مفاهیم
جنبش فمینیستی • حقوق زنان • اثرات فمینیسم بر جامعه‎ • فرهنگ فمینیسم • همجنس‌گرایی سیاسی • پرو-فمینیسم • ضدفمینیسم • بهداشت زنان • پسافمینیسم
نظریه‌ها
مطالعات جنسیت • جنسیت‌زدگی در رسانۀ اصلی • برابری جنسیتی • برابری • مطالعات زنان • مطالعات مردان • اقتصاد • نظریه سیاسی • شناخت‌شناسی • الهیات • سکس‌شناسی • جامعه‌شناسی • نظریهٔ قانونی • هنر • نقد ادبی • نظریهٔ فیلم • بوم شناسی سیاسی • معماری • انسان‌شناسی • باستان‌شناسی • جرم‌شناسی • جغرافیا • فلسفه • روان‌شناسی زنان • روابط بین‌الملل • اگزیستانسیالیسم • مطالعات دانشگاهی تاریخ فمینیسم • تاریخ زنان
تاریخ
تاریخ فمینیسم • موج‌اول • موج‌دوم • موج‌سوم
حق رأی زنان
در طول تاریخ • حق رای • برپایه کشور • کانادا • نیوزلند • بریتانیا • امریکا
فمینیسم در کشورها
جنبش‌های زنان در جهان • خاورمیانه • ایران (جنبش، حقوق) • افغانستان (جنبش، حقوق) • ترکیه • چین • مصر • فرانسه • هند • ایرلند • ژاپن • نپال • نیکاراگوئه • لهستان • اوکراین • عربستان سعودی • بریتانیا • آمریکا • کردستان • حقوق زنان در کشورها
لیست‌ها و فهرست‌ها
مقالات • فمینیست‌ها • ادبیات • فمینیسم کنون‌خواه

دوران عثمانی تا جنگ جهانی اول

زنان فعال در دوره امپراتوری عثمانی، از دهه ۱۸۷۰ با اعتراض به مسایلی همچون چندزنی (چندهمسری) و نبود حق طلاق برای زنان، بر آن شدند تا وضعیت فرودست زنان را بهبود بخشند. اقدام‌های آنان شامل نوشتن کتاب‌ها و روزنامه‌ها، تشکیل انجمن‌های زنان، برپا کردن فعالیت‌های اعتراضی، و بحث و مجادله بود. بعد از جنگ بالکان و جنگ جهانی اول جنبش زنان این منطقه سیاسی‌تر شد و در طی سال‌های جنگ جهانی بخشی از حقوق زنان را احیا کرد. از جمله راهیابی زنان به دانشگاه‌ها در سال ۱۹۱۴، حق کار در کارخانه‌ها و استخدام عمومی در سال ۱۹۱۵، محدودیت چندزنی در قانون خانواده سال ۱۹۱۷ (این قانون به دلیل شرایط جنگ به مرحله عمل نرسید اما به عنوان گام نخست در جهان اسلام بسیار اهمیت دارد). آن‌ها همچنین در سال ۱۹۱۹ کمپینی برای حق رای زنان تشکیل دادند که همگام و در ارتباط با فعالیت جنبش‌های حق رای زنان در سراسر جهان بود.[1]

از تشکیل جمهوری ترکیه تا کودتای ۱۹۸۰

با تشکیل جمهوری ترکیه اصلاحات بیشتری در زندگی زنان پدید آمد. این امر نتیجه ۵۰ سال فعالیت جنبش زنان در دوران عثمانی و اقدامات کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه بود (معمولا تنها به اقدامات آتاتورک اشاره می‌شود و تلاش‌های ۵۰ ساله زنان در دوره عثمانی و دستاوردهای مهم آنان نادیده گرفته می‌شود). در این زمان «اتحادیه زنان ترکیه» (TWU)‏*[2] که مانند پلی میان جنبش زنان عثمانی و زنان جمهوریخواه بود تشکیل شد. [1]

مهم‌ترین اصلاحات این دوره در حقوق مدنی سال ۱۹۲۶ که مثلاً چندزنی را یکبار برای همیشه لغو کرد، و حق رای زنان و شایستگی انتخاب شدن برای زنان در سال ۱۹۳۴ بود. در سال ۱۹۳۵، ۱۸ زن برای نمایندگی مجلس ملی ترکیه انتخاب شدند (۴٫۵درصد کرسی‌های مجلس).[1]

با این حال، حکومت جمهوری ترکیه رژیمی متمرکز، استبدادی و تک‌حزبی بود و تشکیلات اجتماعی-مدنی را تحمل نمی‌کرد. به همین دلیل اتحادیه زنان ترکیه نیز مانند دیگر تشکیلات مستقل این کشور بسته شد. ادعای آنکارا برای بستن اتحادیه زنان این بود که «نظر به اینکه زنان وضعیت کاملاً برابر با مردان دارند، دیگر نیازی به سازمان‌هایی همچون اتحادیه زنان نیست.» به این ترتیب جنبش زنان در ترکیه برای سال‌ها خاموش شد.[1]

تا سال ۱۹۷۵ سخنی از حقوق زنان نبود تا اینکه «سازمان زنان پیشرو» (PWO)‏*[3] با اشاره به شرایط سخت زنان کارگر، ایدئولوژی رسمی حاکم بر ترکیه را که ادعا می‌کرد «برابری کامل» وجود دارد به چالش کشید. اما با وقوع کودتای نظامی ۱۹۸۰ ترکیه همه حزب‌های سیاسی به ویژه تشکیلات چپ گرا سرکوب شدند و اعضای «سازمان زنان پیشرو» نیز ترکیه را ترک کردند.[1]

جنبش نوین زنان

موج جدید جنبش زنان ترکیه با نام «جنبش نوین زنان» شناخته می‌شود. فعالان این جنبش بر روی مسایلی مانند قانون‌های مربوط به زنان، خشونت خانگی، فقر، آموزش، کنترل جمعیت، اشتغال زنان و نمایندگی سیاسی زنان کار می‌کنند.[1]

فعالان

جستارهای وابسته

پانویس
  1. سیرین تکلی
    • Turkish Woman’s Union
    • Progressive Women’s Organization سازمان زنان پیشرو یا سازمان زنان پیشگام

منابع
  • سیرین تکلی (۴ آبان ۱۳۸۷). «جنبش زنان ترکیه : پیشینه کوتاهی از موفقیت». ترجمهٔ سمانه موسوی. مدرسه فمینیستی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۶ دسامبر ۲۰۰۸. بیش از یک پارامتر |ترجمه= و |مترجم= داده‌شده است (کمک)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.