کمپین یک میلیون امضا
یک میلیون امضاء نام یک پویش مستقل و اجتماعی است که شماری از فعالان حقوق زنان در داخل ایران از ۵ شهریور سال ۱۳۸۵ راه‌اندازی کرده‌اند. هدف این طرح جمع‌آوری دست‌کم یک میلیون امضا در حمایت از رفع تبعیض جنسیتی علیه زنان است.[1]
پیشینه
| از مجموعه مقاله‌های |
| فمینیسم |
|---|
 |
گروه‌هایی از فعالان جنبش زنان پس از تجمع ۲۲ خرداد ۱۳۸۵ در میدان هفت‌تیر تهران بر آن شدند که در ادامهٔ پیگیری اهدافی که در قطعنامه آن تجمع اعلام شده بود در جهت تلاش برای تغییر قوانین ناعادلانه و زن‌ستیز در ایران، حرکتی جمعی و هدف‌مند را در دستور کار خود قرار دهند. این پویش در واقع تلاش وسیعی برای «جمع‌آوری یک میلیون امضاء» به‌منظور درخواست تغییر قوانین تبعیض‌آمیز در ایران است. زمان این پیکار بلندمدت است یعنی مقید به زمان محدود و مشخصی نیست و تا رسیدن به حد نصاب (جمع‌آوری یک میلیون امضاء) ادامه خواهد داشت. این حرکت با توجه به مدت زمان و تعداد مشارکت‌کنندگان در آن ادامه خواهد داشت. حداقل سنی که برای امضاء کنندگان در نظر گرفته شده‌است ۱۸ سال است.[1]
اهداف کمپین یک میلیون امضا
در وبگاه طرح تغییر برای برابری اهداف زیر به عنوان اهداف اصلی این کارزار (کمپین) ذکر شده‌اند:
- مشارکت جمعی بخش‌های وسیعی از شهروندان برای تغییرات مثبت اجتماعی و رسیدن به هدفی معین و مشروع (رفع تبعیض‌های قانونی علیه زنان).[1]
- آشنایی و گفتگوی رو در رو با گروه‌های مختلف زنان و شهروندان در سطح گسترده.[1]
- ایجاد زمینه برای بخشیدن صدا به زنان خاموش (بی‌صدایان).[1]
- اعتقاد به رشد آگاهی، ایجاد گفتگو میان شهروندان و آموختن فعالیت‌های جمعی و دموکراتیک یعنی اصلاحات از پایین، از درون جامعهٔ مدنی و نه از بالا. پایهٔ این عمل جمعی، اعتقاد به ضرورت تقویت حوزهٔ عمومی، اعتقاد به توانمندسازی زنان، باور به اینکه تنها تغییراتی ماندگار و ریشه‌ای هستند که از بطن جامعه می‌جوشند و نتیجهٔ آشنایی مستقیم با دردها و لمس مشکلات، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط تک تک افرادند، و نیز آگاهی از این امر که مشکلات حقوقی، مشکل فردی و خصوصی نیست و شمار زیادی از زنان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.[1]
- یکی دیگر از اهداف این کمپین بر این اساس است که تلاش‌گران این کمپین، در عمل و تماس مستقیم با شهروندان جامعهٔ خود، متوجه شوند که بدون تحمل سختی، بدون پرداخت هزینه و البته اتحاد و همدلی، هیچ بی‌عدالتی و تبعیضی قابل تغییر نیست. مسیر اصلی این تغییر نه از مجاری و معادلات قدرت، مردان و زنان قدرتمند و…، بلکه از طریق آگاهی و حساسیت تک تک زنان و شهروندان عادی نسبت به خودشان و درک موقعیت و جایگاه‌شان در جامعه ذکر شده‌است.[1]
- نشان دادن این که خواستهٔ برحق تغییر قوانین تبعیض‌آمیز محدود به چهار تا پنج هزار نفر از زنان نیست بلکه این خواسته، خواسته‌ای فراگیر است.[1]
- یکی از اهداف ذکر شده برای این طرح نشان دادن این است که خواستهٔ تغییر و اصلاح قوانین، خواستهٔ طیف خاصی از زنان نیست. این طرح تلاش بر نشان دادن این دارد که انگ‌هایی که اغلب به مدافعان حقوق برابر و زنان فعال برای خاموش کردن آن‌ها زده می‌شود (از جمله: بی‌دردی، بالای شهرنشینی، خودنمایی و…) واقعاً صحت ندارد چون این قوانین بر زندگی همهٔ زنان اعم از باسواد و بی‌سواد، بالای شهرنشین و پایین شهرنشین، مجرد و متأهل، روستایی و شهری، کم و بیش تأثیر می‌گذارد.[1]
- نحوهٔ حرکت و چالش‌های درونی کمپین یک میلیون امضاء در کتابی با عنوان «کمپین یک میلیون امضاء: روایتی از درون» به قلم نوشین احمدی خراسانی، یکی از اعضای اولیهٔ کمپین یک میلیون امضا، در سال ۱۳۸۶ منتشر شد. در این کتاب ویژگی‌های حرکت کمپین و مشکلات پیش روی این حرکت و نیز دستاوردهای این حرکت تدوین شده‌است. این کتاب در هزاران نسخه منتشر شد و سپس به زبان انگلیسی نیز ترجمه و منتشر شده‌است[2]
ادعای عدم مغایرت با قانون و اسلام
بنیان‌گذاران این طرح ادعا می‌کنند که این درخواست هیچ‌گونه ضدیتی با مبانی اسلام ندارد[1] زیرا جزو اصول دین به‌شمار نمی‌آیند. تغییر قوانینی که در این کمپین مورد درخواست است، حداکثر، محل اختلاف بین مجتهدان و علمای دین است و برخی از فقیه‌ها از جمله آیت‌الله صانعی یا آیت‌الله بجنوردی و شمار دیگری از مجتهدان سال‌هاست که بازنگری در قوانین تبعیض‌آمیز علیه زنان را مورد تأیید قرار داده‌اند و تغییر آن‌ها را مغایر با اسلام ندانسته‌اند.[1]
در همین حال درخواست‌های این طرح با تعهدات بین‌المللی دولت ایران نیز همخوانی دارد چون ایران به میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیوسته و اولین گام در این کنوانسیون‌ها منع هرگونه تبعیض است، بنابراین تبعیض باید از بین برود چون منطبق با تعهدات بین‌المللی دولت ایران است.[1]
پشتیبانی
حامیان اولیهٔ پیکار «یک میلیون امضاء برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز» :
شیرین عبادی، سیمین بهبهانی، شهلا لاهیجی، بابک احمدی، شهلا اعزازی، ناصر زرافشان، نرگس محمدی، منیرو روانی پور، فریده غیرت، شهلا شرکت، اردشیر رستمی، فرزانه طاهری، فریبرز رئیس دانا، دیاکو مرادی، مریم ضیاء، بنفشه حجازی، مائده طهماسبی، فرهاد آئیش، عمران صلاحی، هومن فخار، مهوش شیخ‌الاسلامی، مجید تولایی، ناهید توسلی، جعفر پناهی، خدیجه مقدم …[1]
طرح تغییر برای برابری هر روز حامیان جدیدی در میان قشرها و گروه‌های مختلف جامعه پیدا می‌کند. یکی از مشخصه‌های این طرح این است که حامیان آن همه متعلق به یک قشر یا گروه نیستند و در نتیجه، این درخواست‌ها در جریان منفعت یک گروه خاص سیاسی یا اجتماعی نیست. بسیاری از افرادی که با این طرح همکاری دارند افرادی هستند که متعلق به هیچ گروهی نمی‌باشند.[1] از طرفی افرادی که متعلق به گروهی هستند به گروه‌های بسیار متفاوتی تعلق دارند از جمله می‌توان به فاطمه راکعی، عضو کمیسیون زنان جبهه مشارکت و رئیس فراکسیون زنان در مجلس ششم، فخرالسادات محتشمی پور، نایب رئیس کمیسیون زنان جبهه مشارکت و جمع هم‌اندیشی فعالان جنبش زنان، برخی از کنشگران مدنی از آقایان در تهران و سراسر کشور از جمله غلامرضا جعفری روزنامه نگار و فعال سیاسی جوان اصلاح طلب و کنشگر حقوق کودک (مدیرمسئول فعلی پایگاه خبری ایرانیان فردا)،همچنین گروه‌های غیر ایرانی فمینیستی در کشورهای همسایه، کشورهای مسلمان، کشورهای آفریقایی، اروپایی و ایرانی‌های مقیم کشورهای مختلف اشاره کرد.[1]
برخورد با کمپین
کمپین یک میلیون امضا در آغازین ماه‌های فعالیت دولت محمود احمدی‌نژاد شکل گرفت. پیش از تشکیل این کمپین، نیروهای پلیس زن و مرد به خشن‌ترین شیوه با اجتماع کنندگان ۲۲ خرداد ۱۳۸۵ در میدان هفت تیر تهران برخورد کردند و بیش از ۷۰ تن در تجمع میدان هفت‌تیر بازداشت و محاکمه شدند.
گروه‌هایی از آن فعالان جنبش زنان پس از تجمع تصمیم گرفتند برای ادامهٔ پیگیری اهدافی که در قطعنامهٔ آن تجمع اعلام شده بود حرکت جمعی و هدف‌مند دیگری را آغاز کنند.[1] با شروع کمپین برخوردها با این بخش از جنبش زنان موقتاً تخفیف یافت ولی در ادامه، نهادهای اطلاعاتی و امنیتی بارها اعضا و هواداران کمپین را بازداشت کردند.[3]
برخوردهای دوگانه‌ای با این حرکت انجام گرفت، چنان‌که قاضی پروندهٔ خدیجه مقدم صراحتاً به وی اعلام کرد که «می‌خواهیم چوب لای چرخ کمپین بگذاریم»، و از سوی دیگر در بازجویی مأمورین وزارت اطلاعات از وی، گفته شد که ما با کمپین مشکلی نداریم.[4]
سایت تغییر برای برابری در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۷ برای دهمین بار فیلتر شد و پایگاه اینترنتی کمپین در شهرها و کشورهای مختلف نیز هم‌زمان فیلتر شدند به‌طوری‌که از ۱۹ سایت کمپین، ۱۵ سایت آن برای مخاطبان داخل ایران (کمپین در مشهد، اصفهان، اراک، شیراز، زاهدان، رشت، آلمان، کالیفرنیا، قبرس، کویت و مردان برای برابری) فیلتر شد.[5]
جایزه‌ها
- ۲۰۰۸ - جایزهٔ ویژهٔ گزارشگران بدون مرز به وبگاه کمپین با نام تغییر برای برابری تعلق گرفت - هیئت داوران دلیل این انتخاب را چنین بیان کردند: «وب سایت «تغییر برای برابری»، وبگاه کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز است که دو سال و سه ماه قبل توسط تعدادی از فعالان حقوق زنان در ایران راه‌اندازی شد. این کمپین قصد دارد یک میلیون امضا از زنان و مردان ایرانی را برای رفع تبعیض‌های قانونی علیه زنان ایرانی جمع‌آوری کرده و به مجلس ایران تحویل دهد و خواستار بازبینی قوانین شود. اما این فقط یک هدف این کمپین است، مهم‌ترین هدف این کمپین آموزش و ارتقای آگاهی شهروندان ایرانی از قوانین تبعیض‌آمیز است. این وبگاه تاکنون هجده بار فیلتر شده‌است که از این نظر رکورددار فیلتر شدن در جامعهٔ اینترنتی فارسی‌زبان است! تا به امروز چهل و هشت کنشگر این کمپین بازداشت شده و هر کدام از چند روز تا چند ماه به جرم جمع‌آوری امضا و گسترش آگاهی در زندان به سر برده و بسیاری از آن‌ها به حبس‌های از شش ماه تا دو سال تعزیری و تعلیقی محکوم شده‌اند. حتی سه نفر از آن‌ها به شلاق هم محکوم شده‌اند. تعدادی از کنشگران این کمپین از محل کارهای خود به دستور وزارت اطلاعات اخراج شده‌اند و برخی از آن‌ها نیز از دانشگاه اخراج شدند.»[6][7]
- ۹ ژانویه ۲۰۰۹ - جایزه سیمون دوبووار به خاطر «جسارت زنان ایرانی و بدیع بودن شکل مبارزه‌شان به این کمپین اهدا شد. جولیا کریستوا فیلسوف سرشناش فمینیست و رئیس هیئت داوری هنگام اعلام جایزه گفت: «کمپین یک میلیون امضاء جنبش بدیع و تازه‌ایست چون بر محور یک زن پیشرو و مشهور شکل نگرفته‌است بلکه جنبش وسیعی است زیرا زنانی که در آن فعال هستند به دیدار زنان دیگر می‌روند، با آن‌ها بحث می‌کنند، خانه به خانه سر می‌زنند و حقوق زنان را تک به تک به آن‌ها توضیح می‌دهند. از این طریق و از راه اینترنت یک شبکهٔ وسیع فکری به وجود می‌آورند که همنوع زنی را، از قشرها کم درآمد گرفته تا زنان مرفه، در بر می‌گیرد و این دقیقاً با روح کار سیمون دو بووار همخوانی دارد. ما با اهدای این جایزه می‌خواهیم این زنان را تشویق کنیم و علاقه، عشق و همبستگی خود را به آن‌ها نشان دهیم.»[8][9]
- ۲۹ آوریل ۲۰۰۹ - جایزهٔ بنیاد فمینیست مجوریتی[10]
- ۱۱ مارس ۲۰۱۰ - جایزه نت‌شهروند سازمان گزارشگران بدون مرز به «تغییر برای برابری»، وب‌سایت کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز در ایران اهدا شد.[11]
پیوند به بیرون
وبگاه‌های کمپین
- کمپین در هر شهر یا کشور وبگاهی مستقل دارد، که در چند زبان بین‌المللی نیز ارائه می‌شود،تغییر برای برابری (تهران)کمپین در نروژ، کمپین در کالیفرنیا
- کوچه به کوچه وبلاگی است که توسط مشارکت‌کنندگان کمپین نوشته می‌شود و اغلب، تجربیات جالب آن‌ها را در زمان جمع کردن امضا در بر می‌گیرد. این وبلاگ با کمترین ویرایش و با انشای خود مشارکت‌کنندگان نگارش می‌شود.[12][13]
- تصویر برابری شامل عکس‌های مربوط به فعالیت طرح است.
- مردان برای برابری جنسیتی وبگاه کمیتهٔ مردان کمپین یک میلیون امضا در تهران است.[14]
سایر وبگاه‌ها
جستارهای وابسته
منابع
- «کلیات طرح یک میلیون امضاء برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز». وبگاه رسمی کمپین. ۲۸ مرداد ۱۳۸۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ سپتامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۰۸.
- «کمپین یک میلیون امضا: روایتی از درون». وبگاه مدرسه فمینیستی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۰.
- «گزارش آماری از روند بازداشت و احضار برابرخواهان کمپینی: ۴۳ بازداشت طی یک سال و دو ماه». وبگاه رسمی کمپین. ۲ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۰۸.
- «خدیجه مقدم: به من گفتند می‌خواهیم چوب لای چرخ کمپین بگذاریم، گفتگو: نوشین کشاورزنیا». تغییر برای برابری. ۴ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۰۸.
- «فیلتر گسترده سایت‌های کمپین یک میلیون امضا». وبگاه رسمی کمپین. ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۹ مه ۲۰۰۸.
- «تغییر برای برابری، برنده جایزه ویژه گزارشگران بدون مرز». تغییر برای برابری. ۸ آذر ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۹.
- گفتگو با مریم حسین‌خواه (۳۰ نوامبر ۲۰۰۸). «جایزه گزارشگران بدون مرز کمک به شنیدن صدای ماست». دویچه وله. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۹.
- «کمپین یک میلیون امضاء برندهٔ جایزهٔ سیمون دو بووار». رادیو فرانسه. ۲۰ دی ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۹.
- گفتگو با الناز انصاری (۲۱ دی ۱۳۸۷). «کمپین یک میلیون امضاء برنده جایزه دوبووار». رادیو زمانه. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۹.
- «اهدای جایزه سراسری حقوق زنان به کمپین یک میلیون امضا، بنیاد فمینیست مجوریتی». تغییر برای برابری. ۱۲ اردیبهشت ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۸۸.
- تغییر برای برابری، برنده جایزه «نت‌شهروند»، رادیو زمانه
- «گزارش یک‌ساله کمپین (زیر عنوان «کمیته رسانه»)». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۰ مه ۲۰۰۹.
- «کمپین، خود دلیل زندگی است (زیر عنوان کوچه به کوچه: تواناسازی و قدرت یابی)». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۰ مه ۲۰۰۹.
- مردان برای برابری جنسیتی، درباره ما