قشربندی

قشربندی اصطلاحی در دانش جامعه‌شناسی است که برای توصیف نابرابری‌های اجتماعی به کار می‌رود. قشربندی نابرابری‌های ساختارمند میان گروه‌بندی‌های مختلف مردم بر اساس مزایای اجتماعی چون قدرت، ثروت و احترام است. سلسله مراتب پایگاه اجتماعی، نظام قشربندی را تشکیل می‌دهد.

جامعه‌شناسی
Social Network Analysis diagram
نمای کلی
روش‌های پژوهش اجتماعی
  • موضوع‌ها
  • زیرشاخه‌ها
جامعه شناسان
فهرست
  • درگاه
  • جامعه‌شناسان
  • پروژه
انسان‌شناسی
رشته‌ها
زیررشته‌های اجتماعی و انسان‌شناسی فرهنگی
زیررشته‌های باستان‌شناسی و
انسان‌شناسی زیستی
چهارچوب تحقیقات
نظریه‌های کلیدی
مفاهیم کلیدی
مقاله‌های مرتبط
  • نمای کلی
  • تاریخ
فهرست‌ها
  • Bibliography
  • نشریه‌ها
  • Years in anthropology
رده‌ها
  • سازمان‌ها
  • رده:مردم‌شناسان بر پایه کشور
  • درگاه انسان‌شناسی

جامعه‌شناسان بر مبنای این که برای کدام‌یک از مزایای اجتماعی اهمیت بیشتری قائل‌اند؛ قشربندی‌های متعددی انجام داده‌اند. بعضی مهم‌ترین مزیت را ثروت دانسته‌اند و معتقدند که قدرت و احترام دو مزیت فرعی‌اند که از ثروت ناشی می‌شوند. ماکس وبر از جامعه‌شناسان مخالف قشربندی بر اساس ثروت بود و قشربندی بر مبنای هرکدام از مزایا را جدا و مستقل می‌دانست. این نظریه ماکس وبر به نظریه قشربندی سه‌گانه مشهور شد. کارل مارکس نیز از جامعه‌شناسانی است که برای نخستین بار نظریه قشربندی را مطرح کرد.

در جوامعِ بسیار ابتدایی ممکن است این تقسیمات بر پایهٔ سن و جنسیت باشد، یعنی سالخوردگان از جوان ترها و مردان از زنان قدرت و منزلتِ بیشتری داشته باشند. جامعه شناسان می‌گویند در جوامعِ صنعتیِ امروز مثلاً بریتانیا قشربندیِ اولیه بر پایهٔ طبقهٔ اجتماعی است. با این وجود، فمینیست‌ها معتقدند که نظامِ جنس / جنسیت نیز از شکل‌های اصلیِ قشربندی است، به این معنا که مردان نسبت به زنان از قدرت و منزلتِ بیشتری برخوردارند. تفاوت‌های نژادی نیز مبنای مهمی است. مثلاً سیاه پوستان نسبت به سفیدپوستان قدرت و منزلتِ کمتری ارند. سن نیز همچنان ازعواملِ قشربندی محسوب می‌شود. به این معنا که جوانان و سالخوردگان نسبت به گروهِ سنیِ میان سال قدرتِ کمتری دارند. تقسیمِ میانِ جهانِ اول (کشورهای غربی) و جهانِ سوم نیز گویای رابطهٔ استثماری است و یکی از اصولِ قشربندی را تشکیل می‌دهد.[1]

جستارهای وابسته

منابع
  1. جامعه‌شناسی زنان اثر پاملا آبوت / کلر والاس ترجمهٔ منیژه نجم عراقی – نشر نی – چاپِ سوم 1383 – صفحهٔ 39
  • فرامرز رفیع پور (۱۳۷۷)، آناتومی جامعه یا سنة الله: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی کاربردی، تهران: انتشارات کاوه
  • آنتونی گیدنز (۱۳۷۶)، جامعه‌شناسی، ترجمهٔ منوچهر صبوری، تهران: نشر نی، ص. ۲۳۸
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.