نقض حقوق زنان توسط جمهوری اسلامی ایران
در این نوشتار، نقض حقوق زنان و دختران توسط نظام جمهوری اسلامی ایران، بررسی شدهاست.
نقض حقوق زنان در قانونهای اسلامی
زنان در جمهوری اسلامی ایران از حقوق برابر با مردان برخوردار نیستند. از جمله این نابرابریها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
اعتراضات زنان در اسفند ۱۳۵۷
بازداشت کنشگران حقوق زنان در سال ۱۳۵۸
در اسفندماه سال ۱۳۸۵ روز زن در حالی سپری شد که تنها ۵ روز مانده به آن ۳۳ تن از فعالان حقوق زنان در ایران طی تجمعی آرام مقابل دادگاه انقلاب تهران بازداشت و به اوین منتقل شدند. بازداشت گروهی فعالان حقوق زنان واکنشهای اعتراضی گستردهای در داخل و خارج از ایران به دنبال داشت. لوئیز آربور کمیسیونر حقوق بشر سازمان ملل یکی از کسانی بود که به این دستگیری اعتراض کرد.[1]
مخالفت خامنهای با سند ۲۰۳۰ یونسکو
در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۹۶ شورای انقلاب فرهنگی دولت ایران اجرای سند ۲۰۳۰ یونسکو را از دستور کار دولت خارج کرد. این تصمیم بعد از آن گرفته شد که خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۶ اجرای این سند را «غیرمجاز» اعلام کرد.
رهبر جمهوری اسلامی در انتقاد از از سند یونسکو همچنین گفتهاست: «اینجا جمهوری اسلامی ایران است و در این کشور مبنا اسلام و قرآن است. اینجا جایی نیست که سبک زندگی معیوب و ویرانگر و فاسد غربی بتواند اعمال نفوذ کند. در نظام جمهوری اسلامی پذیرش چنین سندی، معنا ندارد.»[2]
سرکوب دختران معترض به حجاب اجباری اسلامی
اعتراض اینترنتی زنان و دختران ایران به حجاب اجباری اسلامی
سرکوب، بازداشت و زندان
«آیا میدانید که جنایاتی در زندانهای جمهوری اسلامی به نام اسلام در حال وقوعند که شبیه آن در رژیم منحوس شاه، هرگز دیده نشد؟! آیا میدانید که تعداد زیادی از زندانیها تحت شکنجه توسط بازجویانشان کشته شدهاند؟! آیا میدانید که در زندان [شهر] مشهد، حدود ۲۵ دختر به خاطر آنچه بر آنها رفته بود، مجبور به درآوردن تخمدان یا رحم شدند؟! آیا میدانید که در برخی زندانهای جمهوری اسلامی، دختران جوان به زور، مورد تجاوز قرار میگیرند!»
- حوریه فرجزاده، خواهر شهرام فرجزاده، یکی از امضا کنندگان بیانیهٔ ۱۴ زن کنشگر درون ایران است که از بیانیه ۱۴ فعال سیاسی برای کنارهگیری خامنهای از حکومت و نیز گذار از نظام جمهوری اسلامی ایران، پشتیبانی کرد[4][5][6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16] و به همین دلیل، در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۹۸ در مشهد، بازداشت شد.[17][18][19][20][21] او در مهر ۱۳۹۸ با قرار وثیقه آزاد شد؛[22] ولی دوباره در تاریخ ۵ دی ۱۳۹۸، در حالی که برای برگزاری مراسم چهلم «پویا بختیاری» به بهشت سکینه کرج رفته بود، توسط نیروهای امنیتی، بازداشت شد.[23][24]
- شیما بابایی به دلیل اعتراضات گوناگون به نظام جمهوری اسلامی ایران و برخی از کنشگریهایی مدنی، بارها از سوی سازمان اطلاعات سپاه، اداره اطلاعات و نیز پلیس امنیت، بازداشت شد؛[25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38]
- همسر عباس واحدیان شاهرودی یعنی شهلا جهانبین در روز (یکشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۸) بازداشت شد.[39]
- فاطمه سپهری در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۸، یکی از امضا کنندگان بیانیهٔ ۱۴ زن کنشگر درون ایران[40][41][42][43][44][45] است که از بیانیه ۱۴ فعال سیاسی برای کنارهگیری خامنهای از حکومت و نیز گذار از نظام جمهوری اسلامی ایران، پشتیبانی کرد[46][47] و پس از آن، در ۲۰ مرداد ۱۳۹۸ به همراه برادرش محمد حسین سپهری به دست مأموران امنیتی در مشهد، بازداشت شد[48][49][50][51][52][53][54][55][56] و ابتدا به بازداشتگاه ادارهٔ اطلاعات مشهد و سپس به زندان مرکزی (وکیلآباد) مشهد، منتقل شد.[57]
- چهار فعال حقوق زنان به نامهای مریم محمدی، ناهید شقاقی، اکرم نصیریان و اسرین درکاله، در ۱۹ آذر ۱۳۹۸ به اتهام «اجتماع و تبانی»، «تبلیغ علیه نظام» و «تظاهر به عمل حرام با مصداق بیحجابی» هر کدام به ۴ سال و ۲ ماه زندان محکوم شده بودند، که در روز سهشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۸ برای اجرای حکم فراخوانده شدند.[58]
- مریم ابراهیم وند، نویسنده، کارگردان و تهیهکننده سینما که به دلیل تهیه فیلم «۲۴ سپتامبر» از تاریخ ۳۱ تیر ۹۷ در زندان بهصورت بلاتکلیف بهسر میبرد، از روز دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ در اعتراض به تداوم بازداشت و بلاتکلیفی، عدم برخورداری از حق داشتن وکیل، عدم اجازه مطالعه پرونده و دخالت نهادهای امنیتی در روند رسیدگی به پرونده دست به اعتصاب غذا زدهاست.[59]
- نرگس محمدی از ۱۵ اردیبهشت ۹۴ برای سپری کردن محکومیت ۱۶ ساله خود زندانی است. شش سال این محکومیت به دلیل تبلیغ علیه نظام و ۱۰ سال دیگر به خاطر فعالیت او در کمپین «گام به گام تا لغو مجازات اعدام» صادر شدهاست.[60]
- در تاریخ ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ رها احمدی، فعال حقوق زنان، به اتهام «اجتماع و تبانی» به ۲ سال زندان محکوم شد. وی از ۹ ماه پیش در بازداشت موقت بوده و حتی یک روز هم به مرخصی نرفتهاست.[61]
- در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ نسرین جوادی، از بازداشت شدگان روز جهانی کارگر سال ۹۸، به اتهام «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت کشور» به ۵ سال زندان محکوم شد.[62]
- ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ ژیلا کرم زاده مکوندی، فعال مدنی به صورت غیابی و بدون تشکیل جلسه دادرسی به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت کشور» و «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به ۶ سال زندان محکوم شد.[63]
- ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۹ فریبا عادلخواه به ۶ سال زندان به اتهام «اجتماع و تبانی برای اقدام علیه امنیت ملی» و «تبلیغ علیه نظام» محکوم شد.[64]
- ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ مژگان کاوسی به ۵ سال و ۹ ماه زندان محکوم شد. وی در ۲۹ آبان ۱۳۹۸ در اعتراضات آبان ماه در منزل خودش در نوشهر دستگیر و بازداشت شده بود.[65]
- ۳ خرداد ۱۳۹۹ سهیلا حجاب به اتهامهای «تبلیغ علیه نظام، اجتماع و تبانی، تشویش اذهان عمومی به قصد آشوب و تشکیل گروه غیرقانونی» در مجموع به ۱۸ سال زندان تعزیری محکوم شد. بنا بر گفته یک منبع مطلع به خبرگزاری هرانا، موقع خروج سهیلا حجاب از دادگاه در جلوی دادگستری مأموران اطلاعات سپاه او را دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار دادند، بهطوری که یکی از آنها که بازجوی سابق وی بوده موهای او را گرفته و روی زمین کشیده و داخل ماشین سپاه میاندازد و به زندان قرچک ورامین منتقل میکنند.[66] از سهشنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ سهیلا حجاب در اعتراض به نگهداری خود در زندان قرچک ورامین و عدم انتقال به زندان اوین دست به اعتصاب غذا زدهاست.[67]
- ۱ خرداد ۱۳۹۹ سپیده فرهان به اتهام اجتماعی و تبانی علیه امنیت کشور به ۲ سال زندان تعزیری محکوم شد. وی در ۱۱ دی ۱۳۹۸ بازداشت شده بود و هماکنون در زندان اوین زندانی میباشد.[68]
- ۲ مرداد ۱۳۹۹ یاسمین حنیفه طباطبایی، فعال سیاسی و از اعضای شورای جبهه دموکراتیک ایران، در حالی که در ۲۲ تیر به صورت غیرعلنی و بدون حضور وکیل محاکمه شده بود، به اتهام «تبانی و تبلیغ علیه نظام» به یک سال زندان، چهار ماه کار اجباری در خانه سالمندان، و دو سال محرومیت از فعالیت سیاسی، شرکت در احزاب، و دستهجات محکوم شد.[69]
- شهین خاکپور، فعال سیاسی ساکن شیراز، به ۱۸ سال زندان محکوم و در ۵ مهر ۱۳۹۹ این حکم به اجرا گذاشته شد. حکم وی در ۲۰ شهریور تأیید شده بود.[70]
- ۲۲ آذر ۱۳۹۹ دو فعال حقوق زنان به نامهای هدی عمید، وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان، به هشت سال زندان و دو سال محرومیت از برخی حقوق اجتماعی از جمله اشتغال به وکالت دادگستری، و نجمه واحدی، دانشآموخته جامعهشناسی و فعال حقوق زنان، به هفت سال زندان و دو سال محرومیت از برخی فعالیتهای اجتماعی به اتهام «همکاری با دولت متخاصم آمریکا علیه جمهوری اسلامی در موضوع زنان و خانواده» محکوم شدند.[71]
- صبا کردافشاری به اتهام نداشتن حجاب (اسلامی)، بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب به ۲۴ سال زندان، محکوم شد.[72]
تجاوز جنسی به بانوان
کتابشناسی
- سی و پنج سال در حجاب؛ نقض گسترده حقوق زنان در ایران.[73]
جستارهای وابسته
منابع
- سال زندان برای همه، وبگاه رادیو فردا
- سند ۲۰۳۰ یونسکو توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی «کنار گذاشته شد»
- «موضعگیری مقامات وقت دربارهٔ اعدامهای دهه ۶۰». بیبیسی. ۲۱ شهریور ۱۳۹۲. دریافتشده در ۲۵ فروردین ۱۳۹۹.
- «هشت امضاکننده نامه درخواست استعفای خامنهای، در مجموع به ۷۲ سال زندان محکوم شدند». voanews.
- «درخواست استعفای خامنهای و تغییر قانون اساسی از سوی جمعی از فعالان مدنی ایران». voanews.
- «محکومیت قطعی چهار نفر از امضاکنندگان نامه درخواست استعفای خامنهای به بیش از ۴۰ سال زندان». voanews.
- «رضا مهرگان یکی از امضا کنندگان درخواست استعفای خامنهای به زندان و شلاق محکوم شد». voanews.
- «همسران محمد نوریزاد و هاشم خواستار بعد از تحصن مقابل دادسرا، بازداشت شدند». voanews.
- «رضا مهرگان، از امضاءکنندگان درخواست استعفای خامنهای، در دادگاه تجدیدنظر به ۶ سال زندان محکوم شد». voanews.
- «برخی دیگر از فعالان سیاسی و امضاء کنندگان بیانیه درخواست استعفای خامنهای بازداشت شدند». voanews.
- «وضعیت جسمی محمد نوریزاد، فعال مدنی زندانی «وخیم» است». voanews.
- «زرتشت احمدیراغب، از نویسندگان نامه به خامنهای، بازداشت شد». voanews.
- «حوریه فرج زاده، فعال مدنی با تودیع قرار وثیقه آزاد شد». خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشری در ایران).
- «اعتراض خانواده سه تن از امضا کنندگان نامه درخواست استعفای خامنهای: بازداشت موقت، شکنجه است». melliun.
- «بیانیه مشترک چهار سازمان سیاسی: تشدید فضای پلیسی را محکوم میکنیم». kayhan.london.
- «تلاش برای بریدن رگ دست منتقد رهبر». آزادگی؛ شبکه مدافعین حقوق بشر در ایران.
- «حوریه فرجزاده طارانی». اطلس زندانهای ایران.
- «بازداشت یکی دیگر از امضا کنندگان نامه استعفای خامنهای». kalemeh.
- «قوه قضائیه ایران درخواست مخالفان خامنهای و حکومت اسلامی را برای داشتن وکیل رد میکند». ch1.cc.
- «بازداشت نرگس منصوری، از امضا کنندگان بیانیه «استعفای خامنهای»». radiofarda.
- «متن بیانیه ۱۴ فعال مدنی سیاسی داخل کشور». رادیو پیام کانادا.
- «جمعی از امضا کنندگان نامه درخواست استعفای آیتالله خامنهای بازداشت شدند». بیبیسی فارسی. ۲۰ مرداد ۱۳۹۸.
- «بازداشت دهها نفر از شرکتکنندگان در چهلم کشتهشدگان اعتراضات سراسری». ایران اینترنشنال. ۶ دی ۱۳۹۸.
- «بازداشت حوریه فرجزاده طارانی». توئیتر توانا. ۵ دی ۱۳۹۸.
- «زندانی: شیما بابایی». اطلس زندانهای ایران.
- «شیما بابایی بازداشت و به زندان اوین منتقل شد».
- «تبعید ابراهیم بابایی از بند ٣۵٠ به زندان رجایی شهر». هرانا.
- «شیما بابایی از فعالان مدنی در ایران بازداشت شد».
- «دستگیری شیما بابایی، فعال مدنی در تهران». دویچه وله فارسی.
- ««شیما بابایی» توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد».
- «شیما بابایی، فعال مدنی، بازداشت شد». رادیو زمانه.
- «ادامه برخورد قضایی با فعالان مدنی در ایران؛ ۹ فعال مدنی به اتهام «تبلیغ علیه نظام» ۲۱ فروردین محاکمه میشوند».
- «آزادی شیما بابایی زیدی، فعال مدنی، با وثیقه یکصد میلیون تومانی». رادیو فردا.
- «دستگیری شیما بابایی، فعال مدنی در تهران». دویچه وله.
- «شیما بابایی از زندان اوین آزاد شد».
- «حکم ۴۲ سال حبس برای هفت فعال مدنی». دویچه وله فارسی.
- «شیما بابایی: اتهام ما برنامهریزی برای براندازی نظام جمهوری اسلامی در ایام دهه فجر عنوان شد». بایگانیشده از اصلی در ۱۶ آوریل ۲۰۲۰.
- «شیما بابایی فعال مدنی بازداشت شد». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی.
- «شهلا جهانبین، بازداشت شد». خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشری در ایران). بایگانیشده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۹.
- «محکومیت قطعی چهار نفر از امضاکنندگان نامه درخواست استعفای خامنهای به بیش از ۴۰ سال زندان». صدای آمریکا.
- «چهارده کنشگر زن طی بیانیهای خواهان استعفای خامنهای و گذار از جمهوری اسلامی شدند». ایران اینترنشنال.
- «شش تن از چهارده زن امضاکننده «بیانیه استعفای خامنهای» طی دو هفته بازداشت شدند». ایران اینترنشنال.
- «تداوم بازداشت هشت زن امضاکننده «بیانیه برای استعفای خامنهای» بدون دسترسی به وکیل». ایران اینترنشنال.
- «دادگاه پرونده درخواست کنندگان استعفای خامنهای برگزار میشود». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- «بازداشت کمال جعفری یزدی؛ امضاکننده بیانیه نه به جمهوری اسلامی». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- «فاطمه سپهری». اطلس زندانهای ایران.
- «فاطمه سپهری کیست که یک تنه در برابر خامنه ای ایستادهاست؟!». ایران گلوبال.
- «بازداشت ۳ تن از چهارده زن امضاءکننده «بیانیه برای استعفای خامنهای»». ایران اینترنشنال.
- «یک زن دیگر از امضا کنندگان بیانیه درخواست استعفای آیتالله خامنهای بازداشت شد». بیبیسی.
- «جمعی از امضا کنندگان نامه درخواست استعفای آیتالله خامنهای بازداشت شدند». بیبیسی.
- «محمدحسین سپهری و فاطمه سپهری محاکمه شدند». human rights in iran.
- ««خواست استعفای خامنهای علیرغم بازداشتها ادامه پیدا میکند»». دویچه وله.
- «وزارت اطلاعات دستگیری ۱۴ فعال مدنی در مشهد را تأیید کرد». دویچه وله.
- «بازداشت شماری از فعالان مدنی و صنفی در مشهد». خبرگزاری هرانا (ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشری در ایران).
- «تداوم بازداشت و اعتصاب غذای فعالین مدنی و صنفی بازداشت شده در مشهد». خبرگزاری هرانا.
- «بازداشت چند فعال سیاسی در مقابل دادگاه انقلاب مشهد». کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی.
- «کرونا در زندان وکیلآباد؛ انتقال فاطمه سپهری به بندی دیگر – گفتگو با فاطمه ملکی». رادیو زمانه.
- چهار فعال حقوق زنان در ایران برای اجرای حکم زندان احضار شدند
- تداوم اعتصاب غذای مریم ابراهیم وند در بند زنان زندان اوین
- نرگس محمدی: سال دیگری از حبس ظالمانهام را آغاز میکنم
- حکم دو سال زندان یک فعال حقوق زنان در دادگاه تجدیدنظر تأیید شد؛ جرم: اعتراض به حجاب اجباری
- دادگاه تجدید نظر؛ نسرین جوادی به تحمل ۵ سال حبس محکوم شد
- ژیلا کرم زاده مکوندی به ۶ سال حبس تعزیری محکوم شد
- پس از یک سال بازداشت، فریبا عادلخواه به پنج سال زندان محکوم شد
- صدور حکم جلب مژگان کاوسی در دادگاه انقلاب نوشهر
- سهیلا حجاب بازداشت و به زندان قرچک ورامین منتقل شد
- اعتصاب غذای سهیلا حجاب در زندان قرچک ورامین
- سپیده فرهان
- یاسمین حنیفه طباطبایی، فعال سیاسی به زندان محکوم شد؛ محکومیت به خاطر رفتن به پاسارگاد در روز کوروش!
- تاوان شعارنویسی علیه خامنهای؛ محاکمه بدون وکیل و صدور حکم ۱۸ سال زندان برای شهین خاکپور
- دو فعال حقوق زنان ایران در مجموع به ۱۵ سال زندان محکوم شدند
- «تأیید حکم ۲۴ سال زندان صبا کردافشاری به خاطر پیادهروی بدون حجاب». radiofarda.
- «سی و پنج سال در حجاب؛ نقض گسترده حقوق زنان در ایران» (PDF). justice4iran.