جایزه صلح نوبل

جایزه صلح نوبل یکی از پنج جایزه نوبل است که توسط آلفرد نوبل صنعت‌گر و مخترع سوئدی وقف شده‌است. این جایزه برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ اعطا شد.

جایزه صلح نوبل
زبان نروژی: Nobels fredspris
اهداء برایکمک های برجسته در صلح
مکاناسلو, نروژ
ارائه‌دهندهکمیته نوبل نروژ از طرف املاک آلفرد نوبل
پاداش(ها)۱۰ میلیون کرون نروژ (۲۰۲۰)[1]
نخستین تقدیر۱۰ دسامبر ۱۹۰۱ (۱۹۰۱-۱۲-10)[2]
دریافت‌کننده کنونیبرنامه جهانی غذا (2020)[3]
بیشترین جوایزکمیته بین‌المللی صلیب سرخ (3)
وبگاهNobelprize.org
موسسه نوبل در نروژ

آلفرد نوبل در وصیت‌نامه خود گفته‌است که این جایزه باید «به کسی داده شود که بهترین یا بیشترین کوشش را در راه برادری ملل، انحلال یا کاهش ارتش‌ها یا تشکیل و ترغیب کنفرانس‌های صلح کرده باشد.» جایزه نوبل صلح تنها جایزه نوبل است که در استکهلم داده نمی‌شود. این جایزه هر ساله در اسلو پایتخت نروژ اهدا می‌شود. خانم شیرین عبادی، حقوقدان، قاضی سابق دادگاه، نویسنده و مدرس، تنها ایرانی است که جایزه صلح نوبل را دریافت کرده‌است. کمیته جایزه صلح نوبل علت انتخاب خود را، تلاش خانم عبادی برای ترویج مردم‌سالاری و رعایت حقوق بشر در ایران به ویژه در مورد حقوق زنان و کودکان در سال ۲۰۰۳ میلادی اعلام نمود.[4]

شیرین عبادی، دریافت‌کننده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۰۳

پیش زمینه

بر اساس وصیت نامه نوبل، جایزه صلح به شخصی اعطا می‌شود که در سال گذشته «بیشترین یا بهترین کار را برای برادری بین ملت‌ها، برای لغو یا کاهش ارتش‌های ثابت و حفظ و ارتقا صلح انجام داده باشد.»[5] در ادامه وصیت نامه آلفرد نوبل مشخص شد که این جایزه توسط کمیته ای متشکل از پنج نفر به انتخاب پارلمان نروژ اعطا می‌شود.[6][7]

نوبل در سال ۱۸۹۶ درگذشت و او توضیحی برای انتخاب صلح به عنوان رده جایزه باقی نگذاشت. از آنجا که وی یک مهندس شیمی آموزش دیده بود، مقوله‌های شیمی و فیزیک گزینه‌های آشکاری بودند. استدلال در مورد جایزه صلح کمتر روشن است. طبق کمیته نوبل نروژ، دوستی وی با برتا سوتنر، فعال صلح و بعداً دریافت کننده جایزه، عمیقاً بر تصمیم وی برای قرار دادن صلح به عنوان یک گروه تأثیرگذار بود.[8] برخی از محققان نوبل معتقدند که این روش نوبل برای جبران نیروهای در حال توسعه مخرب بوده‌است. اختراعات وی شامل دینامیت و بالستیک بود که هر دو مورد در طول زندگی او با خشونت مورد استفاده قرار گرفتند. بالستیک در جنگ استفاده شد[9] و اخوان جمهوری‌خواه ایرلندی، یک سازمان ملی‌گرای ایرلندی، در دهه ۱۸۸۰ حملات دینامیت را انجام داد.[10] نوبل همچنین در تبدیل بوفورس از یک تولیدکننده آهن و فولاد به یک شرکت تسلیحاتی نقش مهمی داشت.

مشخص نیست که چرا نوبل آرزو می‌کرد جایزه صلح در نروژ که در زمان مرگ نوبل در اتحادیه با سوئد اداره می‌شد، اجرا شود. کمیته نوبل نروژ حدس می‌زند که نوبل نروژ را برای اهدای جایزه مناسب تر دانسته‌است، زیرا سنت‌های نظامیگری سوئد را ندارد. همچنین اشاره می‌کند که در پایان قرن نوزدهم، پارلمان نروژ از نزدیک درگیر تلاش‌های اتحادیه بین‌المجالس برای حل اختلافات از طریق میانجیگری و داوری بود.[8]

انتقادات

برخی از مفسران می‌گویند که جایزه صلح نوبل با انگیزه‌های سیاسی اهدا می‌شود. [11] یا برای ترغیب سیاست‌هایی در آینده[12] برخی از مفسران بر این نظرند که اعطای جایزه صلح بر اساس نظر غیرقابل سنجش معاصر غیرمنصفانه یا احتمالاً اشتباه است، به خصوص اینکه نمی‌توان گفت بسیاری از قضات خود ناظر بی طرف هستند. [13]

برندگان جایزه صلح نوبل در جهان
نوشتار اصلی: فهرست برندگان جایزه صلح نوبل
سال برندهٔ جایزه [persian-alpha 1] کشور[persian-alpha 2] دلیل اعطای جایزه منبع
۱۹۰۱ ژان هانری دونان  سوئیس برای تأسیس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ و مبتکر کنوانسیون ژنو. [14][15]
فردریک پسی  فرانسه برای فعالیت به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران اصلی اتحادیه بین‌المجالس و نیز مسئول رسمی اولین کنگره جهانی صلح.
۱۹۰۲ الی دوکامن  سوئیس به‌جهت نقش وی به‌عنوان اولین دبیر افتخاری دفتر بین‌المللی صلح. [16][15]
چارلز آلبرت گوبات  سوئیس برای عملکردش به‌عنوان اولین دبیرکل اتحادیه بین‌المجالس.
۱۹۰۳ رندال کرمر  انگلستان برای نقش وی به‌عنوان اولین پدر اتحادیهٔ بین‌المجالس. [15]
[17]
۱۹۰۴ انستیتوی حقوق بین‌الملل  بلژیک برای تلاش‌هایشان به‌عنوان یک نهاد غیررسمی جهت تدوین و فرموله کردن اصول کلی علم حقوق بین‌الملل. [15]
[18]
۱۹۰۵ برتا فن سوتنر اتریش برای نوشتن اسلحه‌هایتان را زمین بگذارید و همکاری در ابداع جایزه نوبل. [15]
[19]
۱۹۰۶ تئودور روزولت  ایالات متحده آمریکا برای میانجی‌گری موفقیت‌آمیز در پایان‌دهی به جنگ روسیه و ژاپن و علاقه شخصیش به داوری با ارائه اولین پرونده به دادگاه داوری لاهه. [15]
[20]
۱۹۰۷ ارنستو مونتا ایتالیا برای کارش به عنوان عضو اصلی حرکت صلح‌طلبانه ایتالیا. [21]
لویی رنو  فرانسه برای کارش به عنوان قاضی پیشرو و بین‌المللی فرانسوی و عضو دیوان دائمی داوری در لاهه. [21]
۱۹۰۸ کلاس آرنولدسون  سوئد به‌خاطر کارش به عنوان بنیان‌گذار انجمن صلح و داوری سوئد. [22]
فردریک بایر  دانمارک فعال صلح در اسکاندیناوی و اولین رئیس دفتر بین‌المللی صلح هم‌زمان با عضویت در اتحادیه بین‌المجالس. [22]
۱۹۰۹ اگوست برنارت  بلژیک برای سخنگوییِ دو کنوانسیون لاهه و داشتن نقش اساسی در اتحادیه بین‌المجالس. [23]
پل دو کونستنت  فرانسه برای تلاش‌های دیپلماتیک چندگانه در ایجاد مفاهمه در روابط فرانسه با آلمان و بریتانیا همراه با سابقه‌ای برجسته در حکمیت بین‌المللی. [24]
۱۹۱۰ دفتر بین‌المللی صلح  سوئیس برای عمل کردشان به‌عنوان رابط؛ بین اجتماعات صلح طلب در کشورهای مختلف. [25]
۱۹۱۱ توبیاس آسر  هلند عضو دیوان دائمی داوری و مبتکر کنفرانس بین‌المللی حقوق خصوصی. [26]
آلفرد فرید  اتریش برای عملکردش به‌عنوان بنیان‌گذار انجمن صلح آلمان. [27]
۱۹۱۲ الیو روت[الف]  ایالات متحده آمریکا برای علاقه شدید وی به میانجی‌گری بین‌المللی و برنامه‌اش برای ایجاد دادگاه جهانی. [28][29]
۱۹۱۳ هنری لافونتن  بلژیک برای عملکرد وی به عنوان ریاست دفتر بین‌المللی صلح. [30]
۱۹۱۴ با توجه به جنگ جهانی اول اعطاء نشد.
۱۹۱۵
۱۹۱۶
۱۹۱۷ صلیب سرخ جهانی  سوئیس برای به‌عهده گرفتن تعهدات عظیمی مبنی بر حفاظت از حقوق بسیاری از زندانیان از تمامی طرف‌ها (در جنگ جهانی اول) از جمله حق تماس برقرار کردن با خانواده‌هایشان. [31]
۱۹۱۸ با توجه به جنگ جهانی اول اعطاء نشد.
۱۹۱۹ وودرو ویلسون[الف]  ایالات متحده آمریکا برای نقش تعیین‌کننده‌اش در بنیان‌گذاری جامعه ملل. [32][33]
۱۹۲۰ لئون بورژوآ  فرانسه برای مشارکت در دو کنوانسیون ۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ لاهه و تلاش در ایجاد آنچه به جامعه ملل با چنان ابعادی تبدیل شد که بارها از او به عنوان پدر معنوی آن نام برده شده‌است. [34]
۱۹۲۱ یالمار برانتینگ  سوئد برای عملکرد وی در جامعهٔ ملل. [35]
کریستیان لوس لانگه  نروژ برای کارهایش به عنوان اولین دبیر کمیته نروژی نوبل و دبیرکل اتحادیه بین‌المجالس.
۱۹۲۲ فریتیوف نانسن  نروژ برای کمک کردن به میلیون‌ها نفر جهت مبارزه با قحطی در روسیه و پناهندگان در آسیای صغیر و تراکیه. [36]
۱۹۲۳ جایزه‌ای اعطاء نشد.
۱۹۲۴
۱۹۲۵ آستن چیمبرلن[الف]  بریتانیا برای کار بر روی پیمان لوکارنو. [37][38]
چارلز گیتس دویز[الف]  ایالات متحده آمریکا برای عملکردش بر روی معاهده دیو که مشتمل بر نحوه پرداخت غرامت توسط دولت آلمان بود و به عنوان زیربنای اقتصادی پیمان لوکارنو در سال ۱۹۲۵ دیده شده بود.
۱۹۲۶ آریستی بریا  فرانسه برای کار بر روی پیمان لوکارنو. [39]
گوستاف اشترزمان  آلمان
۱۹۲۷ فردیناند بویسون  فرانسه برای نقش‌آفرینی در آشتی ملل آلمان و فرانسه. [40]
لودویگ کویده  آلمان
۱۹۲۸ جایزه‌ای اعطاء نشد.
۱۹۲۹ فرانک بی. کلاگ[الف]  ایالات متحده آمریکا برای پیمان بریان–کلوگ که در آن کشورهای امضاکننده متعهد شدند تمام منازعات را از طریق صلح‌آمیز حل کنند و در آن متوسل شدن به جنگ به عنوان یک ابزار برای سیاست ملت‌ها رد شد. [41]
۱۹۳۰ نیتن زودربلوم  سوئد به دلیل تلاش‌هایش جهت مشارکت کلیساها برای اتحاد همگانی همراه با صلح جهانی. [42]
۱۹۳۱ جین آدامز  ایالات متحده آمریکا برای کار بر روی اصلاحات اجتماعی و رهبری اتحادیه بین‌المللی زنان برای صلح و آزادی. [43]
نیکولاس موری باتلر  ایالات متحده آمریکا برای ارتقاء پیمان بریان–کلوگ و رهبری جناح استقرارگرای جنبش صلح آمریکایی.
۱۹۳۲ جایزه‌ای اعطاء نشد.
۱۹۳۳ نورمن آنجل[الف]  بریتانیا برای نوشتن کتاب توهم بزرگ و حمایت از جامعه ملل و همچنین به عنوان یک روزنامه‌نگار و معلم فعال در جهت صلح.[44]
۱۹۳۴ آرتور هندرسون  بریتانیا برای کارهایش در جامعهٔ ملل به‌خصوص تلاش‌هایش در جهت خلع سلاح جهانی. [45]
۱۹۳۵ کارل فون اوسیتزکی[الف][ب] آلمان برای مبارزه‌اش در مخالفت با بازسازی تسلیحاتی آلمان. [46][47]
۱۹۳۶ کارلوس لاماس  آرژانتین به‌خاطر میانجی‌گری برای پایان جنگ چاکو بین بولیوی و پاراگوئه. [48]
۱۹۳۷ رابرت سیسیل  بریتانیا برای کارهایش در جامعه ملل. [49]
۱۹۳۸ دفتر بین‌المللی نانسن برای پناهندگان جامعه ملل برای کارهایش در کمک به پناهندگان. [50]
۱۹۳۹ با توجه به جنگ جهانی دوم اعطاء نشد.
۱۹۴۰
۱۹۴۱
۱۹۴۲
۱۹۴۳
۱۹۴۴ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ[الف]  سوئیس برای کار بزرگی که در دوران جنگ جهانی دوم در راستای انسانیت انجام دادند. [51][52]
۱۹۴۵ کوردل هال  ایالات متحده آمریکا تلاش‌هایش علیه انزواگرایی در خانه، فعالیت‌هایش برای ایجاد یک بلوک صلح در قاره آمریکا و کارهایش برای سازمان ملل متحد. [53]
۱۹۴۶ امیلی گرین بالچ  ایالات متحده آمریکا استاد سابق تاریخ و جامعه‌شناسی و ریاست افتخاری اتحادیه بین‌المللی زنان برای صلح و آزادی. [54]
جان مت  ایالات متحده آمریکا رئیس هیئت مدیره شورای بین‌المللی مبلغین و رئیس انجمن مسیحی مردان جوان.
۱۹۴۷ شورای خدمات دوستان  بریتانیا دل‌سوزی نسبت به دیگران و اشتیاق برای کمک به آنان. [55]
کمیته آمریکایی خدمات دوستان  ایالات متحده آمریکا
۱۹۴۸ جایزه‌ای اعطاء نشد. (ضمن ادای احترام به گاندی که به تازگی به قتل رسیده، و جایزه نمی‌توانست پس از مرگش به او تعلق گیرد؛ هیچ نامزد زندهٔ مناسبی هم وجود نداشت)
۱۹۴۹ جان بوید اور  بریتانیا فیزیکدان، سیاست‌گذار تغذیه، سازمان‌دهنده برجسته، مدیرکل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، و رئیس شورای ملی صلح و اتحادیه جهانی سازمان‌های صلح. [56]
۱۹۵۰ رالف بانچ  ایالات متحده آمریکا استادِ دانشگاه هاروارد، ریاست شورای قیمومت سازمان ملل متحد و میانجی‌گر سازمان ملل در فلسطین در سال ۱۹۴۸ میلادی. [57]
۱۹۵۱ لئون ژوهو  فرانسه رئیس کمیتهٔ بین‌المللی شورای اروپایی، نایب رئیس کمیته بین‌المللی اتحادیه تجارت آزاد، نایب رئیس فدراسیون جهانی اتحادیه‌های تجاری و عضو شورای سازمان بین‌المللی کار به نمایندگی از سازمان ملل. [58]
۱۹۵۲ آلبرت شوایتزر[الف]  فرانسه جراح و مبلغ مسیحی، بنیان‌گذار لامبرنی (جمهوری گابن). [59][60]
۱۹۵۳ جرج مارشال  ایالات متحده آمریکا رئیس صلیب سرخ آمریکا، وزیر سابق خارجه و دفاع، نمایندگیِ سازمان ملل و بنیان‌گذار طرح مارشال. [61]
۱۹۵۴ کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان[الف]  سازمان ملل متحد سازمان امداد بین‌المللی، بنیان‌گذاری شده توسط سازمان ملل در سال ۱۹۵۱. [62][63]
۱۹۵۵ جایزه‌ای اعطاء نشد.
۱۹۵۶
۱۹۵۷ لستر بولز پیرسون  کانادا وزیر خارجه سابق کانادا، رئیس سابق هفتمین جلسه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، برای نقشش در پایان دادن به بحران سوئز و تلاش برای حل کردن بحران خاورمیانه از طریق سازمان ملل. [64][15]
۱۹۵۸ دومینیک پیر  بلژیک روحانی فرقه دو مینیکن، رهبر یک سازمان امدادی برای پناهندگان به نام: «اروپا قلب خدمت به جهان». [65]
۱۹۵۹ فیلیپ بیکر  بریتانیا عضو پارلمان و فعال مادام‌العمر صلح و همکاری بین‌المللی. [66]
۱۹۶۰ آلبرت لوتولی[الف]  آفریقای جنوبی رئیس کنگره ملی آفریقا که در خط مقدم مبارزه با آپارتاید در آفریقای جنوبی بود. [15]
[67][68]
۱۹۶۱ داگ همرشولد[پ]  سوئد دبیرکل سازمان ملل، اهدا شده به‌خاطر تقویت کردن سازمان ملل متحد. [15]
[69]
۱۹۶۲ لینوس پاولینگ[الف]  ایالات متحده آمریکا برای کمپینش علیه تست سلاح‌های هسته‌ای. [70][71]
۱۹۶۳ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ  سوئیس برای کارهایشان در حمایت از حقوق بشر در صدمین سال تأسیس. [72]
فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر
۱۹۶۴ مارتین لوتر کینگ  ایالات متحده آمریکا پویشگر حقوق مدنی و سیاسی، اولین کسی در غرب که به ما نشان داد مبارزه می‌تواند بدون خشونت باشد. کینگ وقت خود را برای شاخه‌های مختلف حقوق مدنی صرف کرد: از برابری در تحصیل تا تبعیض اقتصادی اقلیت‌ها. کینگ همچنین راهپیمایی واشینگتن را سازماندهی و در آنجا سخنرانی معروف «من یک رؤیا دارم» را ایراد کرد. [73]
۱۹۶۵ یونیسف سازمان ملل متحد سازمان امداد بین‌المللی. [74]
۱۹۶۶ جایزه‌ای اعطاء نشد.
۱۹۶۷
۱۹۶۸ رنه کسن  فرانسه رئیس دادگاه حقوق بشر اروپا. [75]
۱۹۶۹ سازمان بین‌المللی کار سازمان ملل متحد ایجاد اصولی که به موجب آن شرایط کار و حقوق اجتماعی کارمندان بهبود یافته و بی‌عدالتی‌های اجتماعی کاهش می‌یابند. چنین اصلاحاتی سبب تقویت صلح می‌شوند. [76]
۱۹۷۰ نورمن بورلاگ  ایالات متحده آمریکا از پژوهشگران «سازمان بین‌المللی بهبود ذرت و غله» و به‌خاطر مشارکتش در انقلاب سبز که تأثیر بسیاری در تولید غذا به‌خصوص در آسیا و آمریکای لاتین داشته‌است. [15]
[77]
۱۹۷۱ ویلی برانت  آلمان غربی صدر اعظم جمهوری فدرال آلمان برای اجرای سیاست عادی‌سازی روابط بین آلمان غربی و شرقی. [78]
۱۹۷۲ جایزه‌ای اعطاء نشد.
۱۹۷۳ هنری کیسینجر  ایالات متحده آمریکا برای توافق ۱۹۷۳ پاریس که در نظر داشت آتش‌بس را در جنگ ویتنام برقرار نموده و زمینه خروج نیروهای آمریکایی را برقرار سازد. [79][80]
له دوک تو[ت]  ویتنام شمالی
۱۹۷۴ ایساکو ساتو  ژاپن نخست‌وزیر ژاپن، برای انصرافش از گزینه هسته‌ای برای ژاپن و تلاش‌هایش برای همبستگی بیشتر منطقه‌ای. [81]
شان مک‌براید  جمهوری ایرلند رئیس دفتر بین‌المللی صلح و رئیس کمیسیون نامیبیا. برای علاقه شدیدش به حقوق بشر، رهبری انجمن اروپایی حقوق بشر از طریق شورای اروپا، کمک به بنیان نهادن و سپس رهبری سازمان عفو بین‌الملل و خدمت به عنوان دبیرکل کمیسیون بین‌المللی حقوقدانان. [82][15]
۱۹۷۵ آندره ساخاروف[ث]  اتحاد جماهیر شوروی برای مبارزه‌اش در راه حقوق بشر، برای خلع سلاح و برای همکاری بین تمامی ملت‌ها. [83]
۱۹۷۶ بتی ویلیامز  بریتانیا بنیانگذاران جنبش صلح ایرلند شمالی (که بعدها به عنوان جامعهٔ مردم صلح جو شناخته شد). [84]
مایرید ماگوایر  بریتانیا
۱۹۷۷ سازمان عفو بین‌الملل  بریتانیا برای حفاظت از حقوق انسانی زندانیان عقیدتی. [85]
۱۹۷۸ انور سادات  مصر برای پیمان کمپ دیوید که صلحی پایدار میان اسرائیل و مصر را به همراه داشت. [86]
مناخیم بگین  اسرائیل
 لهستان
(محل تولد:  روسیه)
۱۹۷۹ مادر ترزا  هند
(محل تولد: اسکوپیه  امپراتوری عثمانی،  جمهوری مقدونیه شمالی فعلی)		 بنیانگذار جمعیت مبلغان خیریه. [87]
۱۹۸۰ آدولفو اسکیبل  آرژانتین فعال حقوق بشری، بنیان‌گذار سازمان‌های حقوق بشری نفی خشونت برای مبارزه با گروه‌های نظامی که بر کشورش (آرژانتین) حکومت می‌کردند. [15]
۱۹۸۱ کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان  سازمان ملل متحد سازمان امدادی، بین‌المللی که در سال ۱۹۵۱ توسط سازمان ملل بنیان‌گذاری شده‌است. [88]
۱۹۸۲ آلوا میردال  سوئد برای کار خارق‌العاده‌شان در مذاکرات خلع سلاح سازمان ملل جاییکه هردو نقش حیاتی داشتند و تأیید بین‌المللی را به‌دست‌آورد. [89][90]
آلفونسو گارسیا روبلس  مکزیک
۱۹۸۳ لخ والسا  لهستان کنشگر حقوق بشر و بنیان‌گذار اتحادیه همبستگی سولیدارنوشچ. [91]
۱۹۸۴ دزموند توتو  آفریقای جنوبی اسقف ژوهانسبورگ؛ دبیرکل سابق شورای کلیساهای آفریقای جنوبی. [92]
۱۹۸۵ سازمان بین‌المللی پزشکان برای جلوگیری از جنگ هسته‌ای.  ایالات متحده آمریکا برای اطلاعات معتبر و ایجاد آگاهی از پیامدهای فاجعه‌بار جنگ‌افزارهای هسته‌ای؛ کمیته بر این اعتقادبود که این جایزه به نوبه خود به افزایش فشار افکار عمومی برای مقابله با تکثیر سلاح‌های هسته‌ای و باز تعریف اولویت‌ها با توجه بیشتر به سلامت و دیگر مسائل بشری کمک می‌کند. [93]
۱۹۸۶ الی ویزل  ایالات متحده آمریکا رئیس کمیسیون ریاست جمهوری در مورد هولوکاست. [94]
۱۹۸۷ اسکار آریاس  کاستاریکا به‌خاطر کارهایش برای صلح در آمریکای مرکزی؛ تلاش‌هایی که به امضای «معاهده گواتمالا» در ۷ اوت همان سال منجر شد. [95]
۱۹۸۸ عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد سازمان ملل متحد برای تلاش‌هایشان که سهم مهمی در شناخته شدن یکی از اساسی‌ترین اصول سازمان ملل داشته‌است. [96][97]
۱۹۸۹ دالایی لاما  تبت در مبارزه‌اش برای آزادی تبت او مُصرانه در مقابل استفاده از خشونت ایستادگی کرده و در مقابل از راه حل‌های مبتنی بر رواداری و احترام متقابل به منظور حفظ میراث تاریخی و فرهنگی مردمش حمایت کرده‌است. [98][99]
۱۹۹۰ میخائیل گورباچف  اتحاد جماهیر شوروی دبیرکل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی و رئیس‌جمهور اتحاد جماهیر شوروی برای رهبری کردن رویه صلح آمیزی که امروزه نقش مهمی در جامعه بین‌الملل داشته‌است. [100]
۱۹۹۱ آنگ سان سو چی[ج]  میانمار به‌خاطر مبارزه غیر خشونت‌آمیزش جهت دموکراسی و حقوق بشر [101]
۱۹۹۲ ریگوبرتا منچو  گواتمالا به‌خاطر عملکردش در جهت بهبود عدالت اجتماعی و آشتی قومی فرهنگی بر اساس احترام به حقوق بومیان. [102]
۱۹۹۳ نلسون ماندلا  آفریقای جنوبی برای تلاششان در جهت نابودی صلح‌آمیز رژیم آپارتاید و برای بنیان‌گذاری نهادهایی برای یک آفریقای جنوبی دموکراتیک جدید. [103]
اف. دبلیو. کلرک  آفریقای جنوبی
۱۹۹۴ یاسر عرفات  فلسطین برای افتخار به یک حرکت سیاسی که در هر دو طرف یک شجاعت بزرگ نامیده شد و راه را برای فرصت‌های جدید پیشرفت به سمت برادری در خاورمیانه باز کرد. [104]
اسحاق رابین  اسرائیل
شیمون پرز  اسرائیل
(محل تولد:  لهستان)
۱۹۹۵ ژوزف روتبلات  انگلستان به‌خاطر تلاش‌هایشان جهت کاهش نقش سلاحهای اتمی در سیاست بین‌الملل و نابودی چنین سلاح‌هایی در گام‌های بعدی. [105]
کنفرانس پاگواش در امور علمی و جهانی  کانادا
۱۹۹۶ کارلوس فیلیپه خیمه‌نز بلو  تیمور شرقی به‌خاطر کارشان در راستای یک راه حل عادلانه و صلح‌آمیز برای درگیری‌ها در تیمور شرقی. [106]
خوزه راموس  تیمور شرقی
۱۹۹۷ کارزار جهانی علیه مین‌های زمینی   سوئیس به‌جهت تلاششان برای ممنوعیت و پاکسازی مین‌های ضدنفر. [107]
جودی ویلیامز  ایالات متحده آمریکا
۱۹۹۸ جان هیوم  ایرلند شمالی به‌خاطر تلاش‌هایشان برای یافتن یک راه حل صلح‌آمیز در درگیری‌های ایرلند شمالی. [108]
دیوید تریمبل  ایرلند شمالی
۱۹۹۹ پزشکان بدون مرز  فرانسه برای به رسمیت شناختن کارهای پیشگامانه انسان‌دوستانه در چندین قاره. [109]
۲۰۰۰ کیم دای جونگ  کره جنوبی به‌خاطر کارهایش جهت اشاعه دموکراسی و حقوق بشر در کره جنوبی و شرق آسیا در راه صلح و آشتی با کرهٔ شمالی. [110]
۲۰۰۱ سازمان ملل متحد  سازمان ملل متحد به‌خاطر کارشان برای ساماندهی بهتر و صلح‌آمیزتر جهان. [111]
کوفی عنان  غنا
۲۰۰۲ جیمی کارتر  ایالات متحده آمریکا به‌خاطر دهه‌ها تلاش خستگی ناپذیر برای یافتن راه‌حل‌های صلح‌آمیز در درگیری‌های بین‌المللی برای تقویت دموکراسی و حقوق بشر، ارتقا اقتصادی و پیشرفت اجتماعی. [112]
۲۰۰۳ شیرین عبادی  ایران تلاش برای ترویج مردم‌سالاری و رعایت حقوق بشر در ایران به‌ویژه در مورد حقوق زنان و کودکان. [113]
۲۰۰۴ وانگاری ماتای  کنیا برای مشارکتش جهت توسعهٔ پایدار، دموکراسی و صلح [114]
۲۰۰۵ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی  سازمان ملل متحد برای تلاش‌هایشان در زمینهٔ جلوگیری از استفاده نظامی انرژی هسته‌ای و اطمینان از اینکه انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز در ایمن‌ترین حالت ممکن به‌کار گرفته شود. [115]
محمد البرادعی  مصر
۲۰۰۶ محمد یونس  بنگلادش به‌دلیل پیشبرد فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی برای فقرا به‌خصوص زنان از طریق پیشگامی در کارهای سرمایه‌گذاری خرد. [116]
گرامین بانک
۲۰۰۷ ال گور  ایالات متحده آمریکا به‌خاطر تلاش‌هایشان برای ساختن و منتشر کردن آگاهی بیشتر نسبت به تغییر اقلیمی ساخته دست انسان. همچنین بنیان‌گذاری نهادهایی که برای محاسبات لازم در جهت مقابله با این تغییرات مورد نیاز است. [117]
هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم  سازمان ملل متحد
۲۰۰۸ مارتی آهتیساری  فنلاند برای سه دهه تلاش جهت برقراری صلح در جهان و حل مناقشات بین‌المللی.
۲۰۰۹ باراک اوباما  ایالات متحده آمریکا برای «تلاش فوق‌العاده در تقویت دیپلماسی بین‌المللی و ترغیب به همکاری میان مردمان». [118][119]
۲۰۱۰ لیو شیائوبو[چ]  چین به دلیل مبارزه طولانی غیر خشونت‌آمیز برای حقوق اساسی بشر در چین. [120]
۲۰۱۱ الن جانسون سیرلیف  لیبریا برای مبارزه غیر خشونت‌آمیزشان جهت امنیت زنان و حق زنان برای مشارکت کامل در ایجاد صلح. [121]
لیما گبوی  لیبریا
توکل کرمان  یمن
۲۰۱۲ اتحادیه اروپا  اتحادیه اروپا به‌خاطر بیش از شش دهه مشارکت در پیشرفت صلح، همکاری دموکراسی و حقوق بشر در اروپا و به دلیل اقدامات مؤثر این اتحادیه در روند تغییر چهره اروپا از «قاره‌ای در حال جنگ» به «قاره‌ای در صلح». [122][123]
۲۰۱۳ سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی  هلند به‌خاطر تلاش‌های گسترده این سازمان برای از بین بردن جنگ‌افزارهای شیمیایی. [124][125]
۲۰۱۴ ملاله یوسف زی  پاکستان به‌خاطر مبارزه علیه سرکوب کودکان و جوانان و تلاش برای حق تحصیل تمامی کودکان. [126]
کایلاش ساتیارتی  هند
۲۰۱۵ هیئت چهارگانه گفتگوی ملی تونس  تونس به‌خاطر مشارکت تعیین‌کننده در ایجاد دموکراسی چند حزبی در تونس در هنگامه انقلاب یاسمن در سال ۲۰۱۱. [127][128]
۲۰۱۶ خوان مانوئل سانتوس  کلمبیا به‌دلیل تلاش برای پایان‌دادن به ۵ دهه جنگ با شورشیان فارک، جنگی چریکی که تاکنون دست‌کم ۲۲۰ هزار قربانی گرفته و باعث جابجایی اجباری حدود ۶ میلیون نفر از مردم کلمبیا شده‌است. [129][130]
۲۰۱۷ کارزار بین‌المللی برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای   سوئیس به‌دلیل تلاش برای جلب توجه به نتایج وحشتناک هرگونه استفاده از سلاح‌های اتمی و تلاش‌های پیشگام در جهت رسیدن به یک توافق برای عدم استفاده از این سلاح‌ها. [131]
۲۰۱۸ نادیا مراد  عراق به‌دلیل مبارزه علیه خشونت جنسی و استفاده از آن در جنگ‌ها به‌عنوان سلاح. [132]
دنیس موک‌وگه  جمهوری دموکراتیک کنگو
۲۰۱۹ آبی احمد  اتیوپی به‌دلیل تلاش‌هایش در به‌دست آوردن صلح و همکاری بین‌المللی، و مشخصاً به‌خاطر ابتکار تعیین‌کننده‌اش در حل مناقشهٔ مرزی اتیوپی با کشور همسایه اریتره. [133]
۲۰۲۰ برنامه جهانی غذا  سازمان ملل متحد به‌دلیل تلاش برای مبارزه با گرسنگی، مشارکت در بهبود شرایط در مناطق جنگ‌زده و تلاش برای جلوگیری از استفاده از گرسنگی به عنوان سلاحی در جنگ و مناقشه. [134]

روند انتخاب برنده جایزه

کسانی مانند اعضای پارلمان‌ها و استادان دانشگاه که صلاحیت معرفی نامزد دارند، فهرست نامزدهای خود را تا تاریخ اول فوریه همان سال میلادی ارائه می‌دهند. اعضای کمیته نوبل خود زمان بیشتری برای معرفی نامزدهای خود دارند.[135]

کمیته، که پنج عضو آن را پارلمان نروژ انتخاب می‌کند، فهرست نامزدها را بررسی می‌کند و لیست کوتاه‌تری شامل ۲۰ تا ۳۰ نفر از میان آن‌ها انتخاب می‌کند.

گروهی از مشاوران نروژی و بین‌المللی گزارش‌هایی دربارهٔ نامزدهای لیست نهایی ارائه می‌دهند. اعضای کمیته با استفاده از این گزارش‌ها و مستندات دیگر تعداد نامزدها را به چند نفر می‌رسانند.

تصمیم دربارهٔ برنده نهایی در آخرین جلسه کمیته گرفته می‌شود که معمولاً در اواخر سپتامبر یا اوایل اکتبر برگزار می‌شود. اگر اعضا به اجماع نرسند، رای اکثریت به حساب می‌آید.

بعد از اعلام برنده جایزه در مراسمی در روز ۱۰ دسامبر، تاریخ مرگ آلفرد نوبل به برنده اعطا می‌شود.

برندگان

سال ۲۰۰۰

فیزیک - جک کیلبی از آمریکا، هربرت کرومر امریکایی- آلمانی و ژورس آلفروف از روسیه[136]

صلح - کیم دای جونگ از کره جنوبی[137]

شیمی - آلن هیگر از آمریکا، آلن مک‌دایارمید از آمریکا و هیدکی شیریکاوا از ژاپن.[138]

طب ۰ اریک کندل از آمریکا، پال گرینگارد از آمریکا، و آروید کارلسون از سوئد[139]

جستارهای وابسته

پانویس

منابع
  1. "2020 Nobel Prize Winners: Full List". نیویورک تایمز. 12 October 2020.
  2. "The Nobel Peace Prize 1901". www.nobelprize.org. Retrieved 29 October 2017.
  3. "The Nobel Peace Prize 2020". 12 October 2020.
  4. «شیرین عبادی». britannica.com.
  5. "Excerpt from the Will of Alfred Nobel". Nobel Foundation. Retrieved 31 March 2008.
  6. Nordlinger, Jay (2012-03-20). Peace, They Say: A History of the Nobel Peace Prize, the Most Famous and Controversial Prize in the World. Encounter Books. p. 24. ISBN 978-1-59403-599-9. parliament.
  7. Levush, Ruth (2015-12-07). "Alfred Nobel's Will: A Legal Document that Might Have Changed the World and a Man's Legacy | In Custodia Legis: Law Librarians of Congress". blogs.loc.gov. Retrieved 2019-03-12.
  8. "Why Norway?". The Norwegian Nobel Committee. Retrieved 11 October 2009.
  9. Altman, L. (2006). Alfred Nobel and the prize that almost didn't happen. New York Times. Retrieved 14 October 2006.
  10. BBC History – 1916 Easter Rising – Profiles – The Irish Republican Brotherhood BBC
  11. "Obama Peace Prize win has some Americans asking why?". 9 October 2009 – via Reuters.
  12. Obama Peace Prize win has some Americans asking why?
  13. The Nobel: Dynamite or damp squib?
  14. "The Nobel Peace Prize 1901". Nobel Foundation. Retrieved 31 October 2014.
  16. "The Nobel Peace Prize 1902". Nobel Foundation. Retrieved 31 October 2014.
  17. "The Nobel Peace Prize 1903". Nobel Foundation. Retrieved 31 October 2014.
  18. "The Nobel Peace Prize 1904". Nobel Foundation. Retrieved 31 October 2014.
  19. «The Nobel Peace Prize 1905». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  20. «The Nobel Peace Prize 1906». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  21. «The Nobel Peace Prize 1907». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۷.
  22. «The Nobel Peace Prize 1908». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  23. «The Nobel Peace Prize 1909». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  24. «The Nobel Peace Prize 1909». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۷.
  25. «The Nobel Peace Prize 1910 - Presentation Speech». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۷.
  26. «The Nobel Peace Prize 1911». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۷.
  27. «The Nobel Peace Prize 1911». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  28. «The Nobel Peace Prize 1912». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  29. "The Nobel Peace Prize 1912". Nobel Foundation. Archived from the original on 2011-10-06. Retrieved 2011-10-06.
  30. «The Nobel Peace Prize 1913». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  31. «The Nobel Peace Prize 1917». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  32. «The Nobel Peace Prize 1919». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  33. "The Nobel Peace Prize 1919". Nobel Foundation. Archived from the original on 2013-12-04. Retrieved 2011-10-06.
  34. «The Nobel Peace Prize 1920». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  35. «The Nobel Peace Prize 1921». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  36. «The Nobel Peace Prize 1922». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۹.
  37. «The Nobel Peace Prize 1925». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  38. "The Nobel Peace Prize 1925". Nobel Foundation. Archived from the original on 2011-10-06. Retrieved 2011-10-06.
  39. «The Nobel Peace Prize 1926». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  40. «The Nobel Peace Prize 1927». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  41. «The Nobel Peace Prize 1929». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  42. «The Nobel Peace Prize 1930». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  43. «The Nobel Peace Prize 1931». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  44. «The Nobel Peace Prize 1933». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  45. «The Nobel Peace Prize 1934». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  46. «The Nobel Peace Prize 1935». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  47. "The Nobel Peace Prize 1935". Nobel Foundation. Archived from the original on 2011-10-06. Retrieved 2011-10-06.
  48. «The Nobel Peace Prize 1936». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  49. «The Nobel Peace Prize 1937». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  50. «The Nobel Peace Prize 1938 - Presentation Speech». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۳.
  51. «The Nobel Peace Prize 1944 - Presentation Speech». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۷.
  52. "The Nobel Peace Prize 1944". Nobel Foundation. Archived from the original on 2019-03-20. Retrieved 2019-06-21.
  53. «The Nobel Peace Prize 1945 - Presentation Speech». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۷.
  54. «The Nobel Peace Prize 1946». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۷.
  55. «The Nobel Peace Prize 1947 - Presentation Speech». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۷.
  56. «The Nobel Peace Prize 1949». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۷.
  57. «The Nobel Peace Prize 1950». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۷.
  58. «The Nobel Peace Prize 1951». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۸.
  59. «The Nobel Peace Prize 1952». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۸.
  60. "The Nobel Peace Prize 1952". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-12-18. Retrieved 2008-11-12.
  61. «The Nobel Peace Prize 1953». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۸.
  62. «The Nobel Peace Prize 1954». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۸.
  63. "The Nobel Peace Prize 1954". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-12-19. Retrieved 2008-11-12.
  64. «The Nobel Peace Prize 1957». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۰.
  65. «The Nobel Peace Prize 1958». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  66. «The Nobel Peace Prize 1959». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  67. «The Nobel Peace Prize 1960». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  68. "The Nobel Peace Prize 1960". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-10-12. Retrieved 2008-11-12.
  69. «The Nobel Peace Prize 1961». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  70. «The Nobel Peace Prize 1962». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  71. "The Nobel Peace Prize 1962". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-10-24. Retrieved 2008-11-12.
  72. «The Nobel Peace Prize 1963». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  73. «The Nobel Peace Prize 1964». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  74. «The Nobel Peace Prize 1965». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  75. «The Nobel Peace Prize 1968». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  76. «The Nobel Peace Prize 1969». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  77. «The Nobel Peace Prize 1970». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  78. «The Nobel Peace Prize 1971». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  79. «The Nobel Peace Prize 1973». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  80. "The Nobel Peace Prize 1973". Nobel Foundation. Archived from the original on 2008-10-17. Retrieved 2008-11-12.
  81. «The Nobel Peace Prize 1974». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۱.
  82. «The Nobel Peace Prize 1974». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۸.
  83. «The Nobel Peace Prize 1975». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۸.
  84. «The Nobel Peace Prize 1976». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۸.
  85. «The Nobel Peace Prize 1977». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۸.
  86. «The Nobel Peace Prize 1978». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۸.
  87. «The Nobel Peace Prize 1979». ۲۰۱۴-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۸.
  88. «The Nobel Peace Prize 1981». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  89. «The Nobel Peace Prize 1982». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  90. «The Nobel Peace Prize 1982 - Press Release». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  91. «The Nobel Peace Prize 1983». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  92. «The Nobel Peace Prize 1984». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  93. «The Nobel Peace Prize 1985». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  94. «The Nobel Peace Prize 1986». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  95. «The Nobel Peace Prize 1987». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  96. «The Nobel Peace Prize 1988». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  97. «Press Release - Peace 1988». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  98. «The Nobel Peace Prize 1989». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  99. «Press Release - 1989». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  100. «The Nobel Peace Prize 1990». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  101. «The Nobel Peace Prize 1991». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  102. «The Nobel Peace Prize 1992». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  103. «The Nobel Peace Prize 1993». ۲۰۱۴-۱۰-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  104. «Press Release - The Nobel Peace Prize 1994». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  105. «The Nobel Peace Prize 1995». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  106. «The Nobel Peace Prize 1996». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  107. «The Nobel Peace Prize 1997». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  108. «The Nobel Peace Prize 1998». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  109. «The Nobel Peace Prize 1999». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  110. «The Nobel Peace Prize 2000». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  111. «The Nobel Peace Prize 2001». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  112. «The Nobel Peace Prize 2002». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  113. «The Nobel Peace Prize 2003». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  114. «The Nobel Peace Prize 2004». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  115. «The Nobel Peace Prize 2005». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  116. «The Nobel Peace Prize 2006». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۰.
  117. «The Nobel Peace Prize 2007». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  118. Obama awarded 2009 Nobel Peace Prize, CNN
  119. باراک اوباما برنده جایزه صلح نوبل اعلام شد, بی‌بی‌سی فارسی
  120. «لیو شیائوبو از چین برنده جایزه نوبل صلح شد». دویچه‌وله. دریافت‌شده در ۱۸ مهر ۱۳۸۹.
  121. «The Nobel Peace Prize for 2011 to Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee and Tawakkul Karman - Press Release». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  122. «The Nobel Peace Prize 2012». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  123. صلح نوبل به اتحادیه اروپا رسید، بی‌بی‌سی فارسی
  124. "The Nobel Peace Prize 2013" (PDF). Nobel Foundation. Retrieved 30 October 2014.
  125. سازمان منع کاربرد سلاح‌های شیمیایی جایزه نوبل صلح را برد، دویچه وله فارسی
  126. «ملاله یوسفزی و کایلاش ساتیارتی برنده جایزه صلح نوبل شدند». DW.
  127. ، بی‌بی‌سی فارسی
  128. «The Nobel Peace Prize 2015 - Press Release». www.nobelprize.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۱.
  129. "The Nobel Peace Prize 2016". Nobel Foundation. Retrieved 2016-10-07.
  130. جایزه صلح نوبل به رئیس‌جمهور کلمبیا رسید، بی‌بی‌سی فارسی
  131. "The Nobel Peace Prize 2017 - Press Release". www.nobelprize.org. Retrieved 2017-10-06.
  132. http://www.bbc.com/persian/world-45757977. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  133. "The Nobel Peace Prize 2019". www.nobelprize.org. Retrieved 2019-10-17.
  134. "The Nobel Peace Prize 2020". www.nobelprize.org. 9 October 2020. Retrieved 9 October 2020.
  135. "Excerpt from the Will of Alfred Nobel". Nobel Foundation. Retrieved 31 March 2008.
  136. The Nobel Prize in Physics 2000
  137. The Nobel Peace Prize 2000
  138. The Nobel Prize in Chemistry 2000
  139. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ جایزه صلح نوبل موجود است.

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.