آندره ساخاروف

آندره دیمیترویچ ساخاروف (به روسی: Андрей Дмитриевич Сахаров) فیزیکدان هسته‌ای شوروی، مخالف حکومت و فعال در زمینه خلع سلاح هسته‌ای بود[2] که پدر بمب هیدروژنی شوروی نیز لقب گرفته‌بود.[3]

آندره ساخاروف
زادهٔ۲۱ مه ۱۹۲۱
مسکو
درگذشت۱۴ دسامبر ۱۹۸۹ (۶۸ سال)
مسکو
بر اثر حمله قلبی
ملیت اتحاد جماهیر شوروی
شناخته‌شده برایفیزیکدان اتمی، فعال حقوق بشری
جایزه(ها)جایزه صلح نوبل سال ۱۹۷۵
جایزه استالین، جایزه لنین
پیشینه علمی
رشته(های) فعالیتفیزیک اتمی
دینبی خدا[1]
تمبر یادبود آندره ساخاروف - انتشار در سال ۱۹۹۹ - کومی

ساخاروف، به دلیل طراحی بمب آردی‌اس-۳۷-که نشان‌دهنده توسعه بمب هیدروژنیِ ساخت شوروی بود-، مشهور بود. ساخاروف بعدها مدافع آزادی و اصلاحات مدنی در شوروی شد و به همین خاطر، با آزار و اذیت از سوی حکومت، مواجه شد. این فعالیت‌ها باعث شد در سال ۱۹۷۵ برنده جایزه صلح نوبل شود.[4] جایزه ساخاروف نیز که هرساله از سوی پارلمان اروپا اهدا می‌شود و به حقوق بشر و آزادی‌ها اختصاص دارد، به افتخار او ایجاد شده‌است.[5]

زندگی

آندره دیمیترویچ ساخاروف در ۲۱ ماه مه ۱۹۲۱ در شهر مسکو به دنیا آمد. دوران کودکی او با دوران استقرار رژیم کمونیستی هم‌زمان بود. او دوران تحصیلی سختی را از نظر اقتصادی گذارند، اما توانست قبل از پایان تحصیل در استخراج فلزات صنایع دفاعی در یک کارخانه مهمات‌سازی شغلی بیابد. او به تئوری‌های فیزیک علاقه داشت و سرانجام در همین رشته هم فارغ‌التحصیل شد.

فعالیت‌ها

پس از بمباران اتمی هیروشیما توسط آمریکا، هیاتی از طرف دولت روسیه موظف به مطالعه در این زمینه شدند. این تحقیقات با ابتکارات ساخاروف منجر به اختراع اولین بمب هیدروژنی در سال ۱۹۵۲ گردید.

او زمانی که به امکان کاربرد و قدرت تخریب بمب‌های هیدروژنی پی برد به مخالفت برخاست و به یک مخالف تبدیل شد. این مخالفت تا آخر عمر با وی همراه بود. او به خاطر فعالیت‌هایش برنده جایزه صلح نوبل در سال ۱۹۷۵ شد.

ساخاروف در سال ۱۹۶۷ نامه‌ای سرگشاده به برژنف رهبر وقت شوروی نوشت و در آن به افزایش زندانیان سیاسی و نقض حقوق بشر اعتراض کرد.

او به خاطر اعتراضات خود به شهر گورکی در ۴۰۰ کیلومتری مسکو تبعید شد، و پس از ۱۰ سال در ۲۱ دسامبر ۱۹۸۶ از زندان آزاد شد. آزادی وی را شخص گورباچف با تلفن به وی اعلام کرد.[6]

جایزه نوبل

ساخاروف در سال ۱۹۷۵ جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

کتاب

او بعدها کتابی در مورد زندگی خود نوشت و در آن به بررسی وضع زندگی خود در روسیه و اکتشافات خود در مورد بمب‌های هسته‌ای پرداخت. در ایران از ساخاروف کتاب «کشور من و جهان» به ترجمه ابوالفضل خدابخش از سوی انتشارات رواق منتشر شده‌است.

درگذشت

او عاقبت در ۱۴ دسامبر ۱۹۸۹ در سن ۶۸ سالگی بر اثر حمله قلبی در گذشت. ساخاروف به عنوان قهرمان دموکراسی و حقوق بشر در شوروی شناخته می‌شود.

جستارهای وابسته

منابع
  1. http://www.alternet.org/belief/8-atheist-and-agnostic-scientists-who-changed-world
  2. "Sakharov Human Rights Prize 25th anniversary marked in US". Voice of America. 15 January 2014.
  3. «از آزمایش بمب هیدروژنی اول شوروی ۶۵ سال می‌گذرد». اسپوتنیک. ۲ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۸.
  4. Gorelik, Gennady (2008). "Andrei Sakharov". In Koertge, Noretta. New dictionary of scientific biography. Detroit: Charles Scribner's Sons/Thomson Gale.
  5. "Andrei Sakharov: Soviet Physics, Nuclear Weapons and Human Rights".
  6. «ساخاروف آزاد شد». وبگاه رسمی روزنامه ایران. دریافت‌شده در دی ۱۳۸۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آندره ساخاروف موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.