خانواده لاریجانی

خانوادهٔ لاریجانی، فرزندان میرزا هاشم آملی، از مراجع تقلید شیعه هستند که تمامی پنج برادر از این خانواده سیاستمدار و دارای مقامات عالی سیاسی و قضایی در جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند. این برادران به ترتیب سن محمد جواد، فاضل، علی، صادق، و باقر لاریجانی هستند.[1][2][3]

«لاریجانی» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای افراد دیگر با این نام، لاریجانی (نام خانوادگی) را ببینید.
هاشم آملی
برادران لاریجانی (به ترتیب سن از بالا: محمدجواد، فاضل، علی، صادق، و محمدباقر لاریجانی).
مصطفی محقق داماد، داماد خانواده لاریجانی

نسب و زندگی آغازین

خانواده لاریجانی از روستای «پردمه» لاریجان در هفتاد کیلومتری آمل، مازندران ریشه می‌گیرد. پدر آنان مدت‌ها در نجف اقامت داشت و از مراجع بانفوذ به‌شمار نمی‌رفت.[4] سه برادر اول متولد شده در نجف، عراق و دو برادر دیگر متولد قم، ایران هستند.
پدربزرگ مادری آن‌ها محسن اشرفی است که از اشخاص مشهور بهشهر بوده‌است. عبدالله جوادی آملی از بستگان مادری آن‌ها و احمد توکلی فرزند دخترخالهٔ آن‌هاست.[1] تنها خواهر آنان که فرزند بزرگ هاشم آملی است، با سیدمصطفی محقق داماد ازدواج کرده‌است.[5]

به گفته علی مطهری: «رسمی در ازدواج‌های پسران آیت‌الله آملی بود که از خانواده‌های اصیل و شناخته شده عروس می‌گرفتند.» علی لاریجانی با فریده مطهری فرزند پنجم مرتضی مطهری، صادق لاریجانی با دختر حسین وحید خراسانی، باقر لاریجانی با دختر حسن حسن‌زاده آملی ازدواج کرده‌اند.[6] لاریجانی‌ها به‌طور سببی یا نسبی با آیت الله‌ها و سرداران سپاه خویشاوندند؛ موضوعی که آنان را تبدیل به یکی از خانواده‌های قدرتمند در نظام جمهوری اسلامی کرده است.[7]

برادران لاریجانی دارای تحصیلات دانشگاهی مختلفی هستند. محمدجواد، فاضل، علی و صادق تحصیلات دانشگاهی خودشان را در دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف فعلی)، و باقر در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز کردند.[8][9][10] این برادران دارای تحصیلات حوزوی نیز هستند و جز باقر و فاضل، دیگران تا سطح و خارج تحصیل کرده‌اند.[8] در زمان تصدی مناصب به شدت مورد اعتماد سیدعلی خامنه‌ای رهبر ایران بودند. صادق لاریجانی، هم‌اکنون رئیس مجمع تشخیص مصلت نظام و عضو شورای نگهبان است. مقامات سابق اعضای این خانواده صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، محمدجواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه، باقر لاریجانی معاون سابق آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فاضل لاریجانی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد آمل بوده‌است.[4]

سیاست

به نوشته «المجله» می‌توان لاریجانی‌ها را یک حزب یکپارچهٔ خانوادگی توصیف کرد. آن‌ها خود را در ستیز با اصلاح‌طلبان «منادی سنت گرایی دینی و منجی اصولگرایان» می‌دانند. به نوشته این مجله این برادران با وجود اختلافات سیاسی هر هفته در منزل پدری خود جمع شده و «گعده» می‌گیرند.[11]

به گفتهٔ فریده فرهی، استاد دانشگاه هاوایی با این که حضور خانوادگی در عرصهٔ سیاست ایران کمیاب نیست، ویژگی ممیزه لاریجانی‌ها، تعداد برادران و همسویی ایدئولوژیک و قرار دادن خود در معرض فرصت هاست. مارشا کوهن توانایی آنان را چرخش سریع و گردش به همراه وزش باد می‌داند.[1] مجلهٔ تایم آنها را کندی‌های ایران می‌خواند.[12] امیر محبیان این خانواده را دارای روحیه دیپلماتیک می‌داند.[13]

در بهمن ۱۳۹۱ مجلس شورای اسلامی عبدالرضا شیخ‌الاسلامی وزیر کار و رفاه اجتماعی محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت را استیضاح کرد. در جلسه استیضاح، احمدی‌نژاد نواری ویدیویی پخش کرد که در آن فاضل لاریجانی، برادر، در دفتر سعید مرتضوی مدیرعامل وقت سازمان تأمین اجتماعی از او درخواست امتیازات و رانت‌های ویژه اقتصادی کرد. احمدی‌نژاد در این جلسه با علی لاریجانی رئیس مجلس مشاجره کرد. یک روز بعد مرتضوی بازداشت شد و احمدی‌نژاد در واکنش گفت «قوه قضائیه باید قوه قضائیه ملت باشد. قوه قضائیه که یک سازمان ویژه خانوادگی نیست…» مجید محمدی تحلیلگر، این واقعه را تسویه حساب احمدی‌نژاد با خاندان لاریجانی دانست.[14] احمدی‌نژاد پس از دوره ریاست جمهوری خود نیز انتقادات زیادی را نسبت به علی و صادق لاریجانی وارد کرده و گفته «ما با خانواده لاریجانی مخالف هستیم و قبول نداریم مملکت دست اینها بیفتد.»[15][16]

با درگذشت سید محمود هاشمی شاهرودی، رهبر ایران صادق لاریجانی را به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کرد. به باور امیر محبیان از تحلیلگران اصولگرا این اقدام به تقویت قدرت خانواده لاریجانی می‌انجامد.[13]

در دولت دوم حسن روحانی در اواخر دهه ۱۳۹۰ با کنار رفتن صادق لاریجانی از ریاست قوه قضاییه و عدم کاندیداتوری علی لاریجانی در انتخابات مجلس نفوذ این خانواده به نحو چشم‌گیری کاهش پیدا کرده‌است.[17] افول علی لاریجانی به دلیل حمایتش از حسن روحانی و اولویت اصلی آن برجام، و بی اثر شدن این توافق پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا بود. دلیل افول صادق لاریجانی درگیری با تیم ابراهیم رئیسی بود. فاضل لاریجانی از ریاست دانشگاه آزاد آمل، محمدجواد لاریجانی از ریاست ستاد حقوق بشر قوه قضائیه و باقر لاریجانی نیز از معاونت آموزشی وزارت بهداشت کنار رفته‌اند.[18][19]

علی لاریجانی در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران داوطلب شد اما صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان احراز نگردید. برخی منابع، علت این رد صلاحیت را پیدا شدن پاسپورت انگلیسی وی توسط نیروهای اطلاعاتی ایران دانسته اند.

منابع
  1. «The Brothers Larijani: A sphere of power».
  2. فساد اقتصادی در خاندان لاریجانی بایگانی‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine, roozonline
  3. ویسی، مراد (۲۰۱۱-۰۲-۲۳). «برادران لاریجانی: خانواده مقامات عالیه». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۶-۰۲.
  4. مراد ویسی. «لاریجانی‌ها، حکایت پنج برادر». رادیو فردا.
  5. Mohammad Sahimi. «Nepotism & the Larijani Dynasty». PBS.
  6. http://www.tabnak.ir/fa/news/119276
  7. New York Post ,Princes of Persia
  8. «همه چیز دربارهٔ برادران لاریجانی». افکارنو. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۳.
  9. "Nepotism & the Larijani Dynasty". FRONTLINE - Tehran Bureau. Retrieved 2021-05-26.
  10. همه‌چیز درباره لاریجانی‌ها
  11. «لاریجانی ها؛ پنج برادر قدرتمند». آفتاب.
  12. «Will Iran's 'Kennedys' Challenge Ahmadinejad?». Time Magazine.
  13. ایران آملی لاریجانی چه تأثیری در رقابت ریاست جمهوری خواهد داشت؟, Euronews
  14. ۳۰ جنجال یک رئیس‌جمهور (۱۸): افشاگری علیه برادران لاریجانی در مجلس, Radio Farda
  15. «احمدی‌نژاد برای صادق لاریجانی ضرب‌الاجل ۴۸ ساعته تعیین کرد». BBC Persian. ۲۰۱۷-۱۲-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۱۴.
  16. احمدی‌نژاد: با خانواده لاریجانی مخالفیم,iranintl
  17. https://www.bbc.com/persian/iran-51532164
  18. «افول 'لاریجانی‌ها 'و صعود 'احمدی‌نژادی‌ها'؟». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۵-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۲۰.
  19. حقیقت‌نژاد، رضا (۲۰۲۰-۰۵-۲۸). «خانواده لاریجانی و پروژه «رهبر نشدن»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۲۹.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.