راسوی کوچک
راسوی کوچک (Mustela nivalis) یکی از انواع پستانداران و کوچکترین عضو راستهی گوشتخوارسانان است که بومی اوراسیا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا بهشمار میرود و علاوه بر این مناطق در بسیاری از نقاط دیگر دنیا به عنوان گونهای جدید و به شکل غیرطبیعی معرفی شدهاست. تا کنون ۱۸ زیرگونه از این جانور شناسایی شدهاند که این زیرگونهها بر اساس اقلیم و ویژگیهای مختلف محیطی دارای تفاوتهای زیادی هستند. این تفاوتها شامل تفاوت در وزن و اندازه، رنگ، اندازهٔ دم و تفاوتهای ظاهری در نقاط مختلف بدن خود هستند. در زیرگونههای ساکن مناطق مرتفع و نقاط سردسیر، رنگ جانور در زمستانها بهطور یکدست سفید رنگ در میآید.[2]
راسوی کوچک | |
---|---|
راسوی کوچک | |
وضعیت بقا | |
آرایهشناسی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | گوشتخواران |
تیره: | راسوییان |
زیرخانواده: | راسویان |
سرده: | راسو لینه، ۱۷۵۸ |
این راسو به دلیل جثهٔ کوچکش گاهی با موش اشتباه میشود. این حیوان شکارچی است و بیشتر از جوندگان کوچک تغذیه میکند اما گاهی شکارهای بسیار بزرگتر از خودش در حد خرگوش و پرندگان را هم میگیرد. خزندگان کوچک، قورباغهها و ماهی از دیگر طعمههای آن هستند و گاهی برای گرفتن پرندگان یا خوردن تخم آنها به بالای درخت میرود. غالباً در میان پوشش گیاهی انبوه یا تودههای سنگ برای شکار کمین میکند و میتواند وارد لانههای زیرزمینی جوندگان شده و آنها را تعقیب و شکار کند. از آنجا که راسو در نزدیکی مراکز انسانی، مانند روستاها و مزارع هم زندگی میکند ممکن است پرندگان اهلی مانند مرغ و خروس را نیز شکار کند. راسوها با گاز گرفتن زیر جمجمه طعمه، آن را میکشند.[3] این جانور معمولاً در طول روز فعال است و با این که بیشتر با حس بویایی خود شکار میکند، حس بینایی و شنوایی خوبی هم دارد.[3] راسوها در ماههای گرم سال جفتگیری میکنند. مدت آبستنی حدود ۳۵ روز است و سه تا ۱۰ بچه میزایند. تعداد دفعات زایمان دو بار در سال است. بچهها در سه هفتگی چشم باز میکنند. تا سه ماهگی وابسته به مادر هستند و در یک سالگی بالغ میشوند. در حالت وحشی عمر کمی دارند ولی در اسارت تا ۱۰ سال زندگی میکنند.
این جانور در بیشتر قسمتهای نیمکره شمالی از جمله بخشهای شمالی و غربی ایران هم حضور دارد. در نقاط مختلف ایران نامهای متنوعی دارد.[4]
مشخصات جسمی
اندازه این حیوان در مناطق مختلف دنیا بسیار متغیر است. بهطور میانگین نرها ۱۳ تا ۲۶ سانتیمتر و مادهها ۱۱٫۴ تا ۲۰٫۴ سانتیمتر طول دارند. طول دم در نرها بین ۱۲ تا ۸۷ و در مادهها ۱۷ تا ۶۰ میلیمتر است. نرها ۳۶ تا ۲۵۰ گرم و مادهها ۲۹ تا ۱۱۷ گرم وزن دارند.
موهای پشت آن به رنگ قهوهای و پایین بدن، سفید است. خط حد فاصل رنگ پشت و پایین بدن کاملاً مشخص است. در فصل زمستان و به خصوص در مناطق کوهستانی، مانند البرز و مناطق سردسیر آذربایجان موهای پشت کم رنگتر و گاهی کاملاً سفید میشوند؛ ولی تعدادی موی سیاه در انتهای دم مشاهده میشود.
منابع
- Tikhonov, A. , Cavallini, P. , Maran, T. , Kranz, A. , Herrero, J. , Giannatos, G. , Stubbe, M. , Conroy, J. , Kryštufek, B. , Abramov, A. , Wozencraft, C. , Reid, F. & McDonald, R. (2008). Mustela nivalis. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Retrieved on 21 March 2009 Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern
- Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, Volume 12.
- دانشنامه کودکان و نوجوانان آکسفورد. جلد اول، چاپ اول، ۱۳۸۰، نشر نی، صفحهٔ ۳۳۴
- «راسو (قاقم)». کویرها و بیابانهای ایران. ۲۰۱۲-۰۲-۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۰-۱۲-۱۲.