راپیر (موشک)
راپیر (به انگلیسی: Rapier) نوعی موشک سطح‌به‌هوای کوتاه‌برد بریتانیایی است که از سال ۱۹۷۱ وارد خدمت نظامی در نیروی زمینی و نیروی هوایی ارتش بریتانیا شد. طراحی راپیر در دهه ۱۹۶۰ به عنوان یک سیستم موشکی متحرک برای پدافند هوایی ارتفاع پائین مراکز استراتژیک آغاز شد.نحوه طراحی راپیر کمی غیر معمول بود به این دلیل که از یک دوربین اپتیکی و یک سیستم هدایت موشک رادیویی برای ارسال دستور استفاده شد ولی به همین خاطر دقت این سامانه به قدری بالا رفت که نیاز به کلاهک های بی ر گ وی موشک نبود. همین دقت موشک باعث شد در نهایت جایگزین تمام سلاح‌های دفاع هوایی نیروی زمینی بریتانیا شد.
| راپیر | |
|---|---|
 | |
| نوع | موشک سطح‌به‌هوای کوتاه‌برد |
| خاستگاه |  بریتانیا |
| تاریخچه خدمت | |
| خدمت | ۱۹۷۱ تاکنون |
| جنگ‌ها | جنگ فالکلند، جنگ ایران و عراق، جنگ خلیج فارس |
| تاریخ تولید | |
| تاریخ طراحی | ۱۹۶۳ |
| تاریخ تولید | ۱۹۶۹ تاکنون |
| تعداد تولید شده | حدود ۲۵ هزار موشک، ۶۰۰ پرتابگر، ۳۵۰ رادار |
| خصوصیات | |
| وزن | ۴۵ کیلوگرم |
| طول | ۲٫۲۳ متر |
| قطر | ۱۳۳ میلی‌متر |
| موتور | سوخت جامد |
| طول بال | ۱۳۸ میلی‌متر |
| برد موثر |
۴۰۰ تا ۶٬۸۰۰ متر |
| سقف پرواز | ۳ هزار متر |
| سرعت | ۲٫۵ ماخ |
تا پیش از ورود راپیر به ارتش بریتانیا دفاع هوایی بریتانی با استفاده از توپ‌های ضدهوایی کوتاه‌برد و موشک‌های دوربرد اینگیلیش الکتریک تاندربرد تأمین می‌شد. در آن دوران تهدیدات هوایی احتمالی از حملات استراتژیک ارتفاع متوسط به حملات ضربتی ارتفاع پائین تغییر حالت می‌داد و قابلیت واکنش سریع این سیستم و مانورپذیری بالای موشک‌های راپیر آن را به جنگ‌افزار مناسبی برای مقابله با این نوع تهدیدات تبدیل می‌کرد.
علاوه بر بریتانیا، کشورهای دیگری از جمله ایران نیز از جمله کاربران این سیستم موشکی هستند. ایران یک مدل شنی‌دار خودرو راپیر را نیز سفارش داده بود که با وقوع انقلاب این سفارش لغو و محصول به ارتش بریتانیا تحویل داده شد. تعدادی از این راپیرهای خودکششی که با شاسی نفربر معروف ام۱۱۳ ساخته شده بودند در عملیات طوفان صحرا برای آزادسازی کویت به کارگرفته شدند تا دفاع هوایی هنگ‌های زرهی مسلح به تانک چلنجر ۱ نیروی زمینی بریتانیا را تأمین کنند.[1] این موشک به‌طور مداوم بهینه‌سازی شده و هنوز هم در خدمت فعال نظامی در بریتانیا و کشورهای دیگر از جمله ایران قرار دارد.
هدایت موشک راپیر از طریق اپراتور با دوربین چشمی صورت می‌گیرد که البته مدل‌های پیشرفته‌تر آن از هدایت راداری استفاده می‌کنند. وزن این موشک ۴۵ کیلوگرم و طول آن ۲۳۲ سانتی‌متر و قطر موشک ۱۳۳ میلی‌متر است. سرعت موشک به ۲.۵ ماخ می‌رسد و برد مفید آن حداقل ۴۰۰ و حداکثر ۶۸۰۰ متر است و توانایی رسیدن به سقف ارتفاع سه هزار متری را دارد.
کاربران
- ۴۵ سیستم و ۱۲۵۰ موشک در سال‌های ۳-۱۹۷۲ در قراردادی به ارزش ۴۷ میلیون پوند و ۳۰ سیستم و ۹۵۰ موشک همراه با رادارهای بلیندفایر در ۱۹۷۵ دریافت شد.[2]
- نیروی هوایی
- نیروی هوایی - ۱۲ سیستم در سال‌های ۳-۱۹۸۲
- نیروی هوایی - ۳۶ سیستم همراه با ۱۲ رادار بلیندفایر در قراردادی به ارزش ۱۴۶ میلیون دلار بین سال‌های ۱۹۸۳ تا ۸۵ خریداری شد.
- نیروی هوایی
- نیروی زمینی
- نیروی زمینی - نیروی هوایی
- ۱۲ سیستم در قراردادی در سال ۱۹۷۱ به ارزش ۱۵ میلیون دلار خریداری شد.
کاربران پیشین
.svg.png.webp){kind=small}
- ۲۰ سیستم در قراردادی به ارزش ۴۴ میلیون دلار در سال‌های ۱۹۷۸ تا ۸۱ دریافت شد.
نیروی هوایی: ۳۲ سیستم بر اساس قراردادی در سال ۱۹۸۱ برای دفاع از پایگاه‌های هوایی آمریکا در بریتانیا خریداری شد و توسط بریتانیایی‌ها هم اداره می‌شد.
منابع
- 1971 Rapier Missile
- Trade Register, (جستجوی بریتانیا به ایران)
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ راپیر (موشک) موجود است. |